سالمندی موفق از دیدگاه سعدی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نظریه های گوناگونی درباره دوره پایانی عمر آدمی ارائه شده است که برجسته ترین آنها «سالمندی موفق» است. براساس این نظریه دوران پیری مرحله ای از عمر انسان است که رشد در آن ادامه دارد و درصورتی که سالمند خصوصیات و ظرفیت های آن را بشناسد می تواند با آرامش، در حوزه فردی و اجتماعی کنشگر باقی بماند. سعدی یکی از فرهنگ سازان جامعه ایرانی است که دوره سالمندی او با شکوفایی و خلاقیت همراه بوده و در آثار تعلیمی و غنائی خود درباره آن سخن گفته است. این پژوهش خوانشی از آثار سعدی با روش توصیفی _ تحلیلی و در نظر داشتن دیدگاه های متخصصان معاصر درخصوص سالمندی موفق است. بیشتر صاحب نظران حوزه سالمندی براساس رویکرد زیست شناختی، روان شناختی یا جامعه شناختی به تشریح ویژگی های سالمندی موفق پرداخته اند؛ اما سعدی با رویکرد اخلاقی و مبتنی بر آموزه های دینی و تجربه های فردی تلاش کرده است تا تصویری از سالمندان موفق ارائه دهد. او با ایجاز و سادگی ضمن بیان ناتوانی های جسمانی پیران توانسته است راهکارهایی برای جبران آنچه انسان در دوره سالمندی از دست می دهد، ارائه کند تا سالمندان با احساس آرامش بیشتری باقیمانده عمر را سپری کنند و در نقش هایی تازه متناسب با شرایط پیری در جامعه ظاهر شوند. نتایج تحقیق نشان می دهد که مهم ترین ویژگی های سالمندان موفق ازنظر سعدی عبارت اند از: پذیرش واقعیت های دوران سالمندی، هوشمندانه زندگی کردن و مواجهه خردمندانه با امور، هدفمند زندگی کردن، معناگرایی و تعالی جویی، مرگ آگاهی واقع گرایانه، امیدواربودن، نقش آفرینی اجتماعی، مهرورزی، کسب نیک نامی و توجه به سلامت جسم و جان.Successful Aging from Sa'di's Perspective
This study examined Sa'di's works through a descriptive-analytical lens, drawing upon contemporary expert perspectives on successful aging. Sa'di, employing a moral approach grounded in religious teachings and personal experiences, endeavored to portray successful elderly individuals. With concision and eloquence, he proposed methods to mitigate the losses associated with aging, enabling older adults to live their remaining years with greater serenity and assume new roles befitting their circumstances in society. The research findings revealed that, according to Sa'di, the key attributes of successful elderly individuals included:
Accepting the realities of aging
Living wisely and approaching challenges prudently
Maintaining a purposeful existence
Seeking meaning and transcendence
Cultivating a realistic awareness of mortality
Preserving hope
Engaging in social roles
Practicing kindness
Cultivating a positive reputation
Prioritizing physical and mental well-being
This analysis bridged classical Persian literature with contemporary gerontological concepts, offering valuable insights into the timeless nature of successful aging strategies.
Keywords : Aging, Successful Aging, Educational Literature, Old Age, Sa'di
Introduction
Old age represents a significant phase in the human lifespan—a period when individuals, having traversed the majority of their lives, experience a decline in certain abilities and often find themselves marginalized by societal structures. However, maintaining influence and fulfilling social roles during this stage can significantly preserve or even enhance one's quality of life. This study aimed to explore the concept of successful aging as portrayed in Sa'di's works. It sought to answer the question: What characteristics did Sa'di attribute to a successfully aging individual, taking into account the social conditions of his era? To achieve this, Sa'di's literary corpus was thoroughly examined and both his explicit statements and implicit views were meticulously described and analyzed.
Materials & Methods
This research employed a descriptive-analytical approach to examine the didactic works of Sa'di Shirazi, with a focus on identifying patterns of successful aging. The methodology involved:
A comprehensive review of Sa'di's literary works
Identification and extraction of relevant passages pertaining to aging
Analysis of these passages in light of contemporary theories of successful aging
Synthesis of findings to construct a cohesive picture of Sa'di's perspective on aging well
By applying this rigorous methodology, the study aimed to bridge classical Persian wisdom with modern gerontological insights, potentially offering timeless strategies for navigating the challenges of advanced age.