تحلیل برون همسری در سه منظومه فولکلوریک کردی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
فرهنگ و جهان بینی، پایه های موجودیت و شناخت هر جامعه را شکل می دهند که البته این ها هم در اثر عواملی بیرونی چون کوچ جمعی، دین آوری، خشک سالی، جنگ و غیره دگردیسی می یابند. این دگردیسی ها گاهی در درازنای روزگاران به چنان فرجامی دچار می آیند که به فراموشی زیرساخت ها و علل اولیه شکل گیری آن فرهنگ هم منجر می شود. بستری که محمل بازنمود آن زیرساخت ها را در هر فرهنگی فراهم می آورد، روایت های فولکلوریک است که با تحلیل آن ها می توان سرچشمه هایی را بازیافت که در اسناد تاریخی کم تر نشانی از آن ها مانده است. بنا به شواهد تاریخی، فرهنگ مادربرتری در زاگرس پیش از حضور گسترده اقوام آریایی در نجد ایران، پدیده غالب اجتماعی بوده است. چنین پدیده هایی خرده فرهنگ ها و آداب اجتماعی خاصی را با خود می آورد که در سطوح مختلف اجتماعی و ادبی بازنمود می یابد. «برون همسری» از ویژگی های فرهنگ مادربرتری است که می توان نمود آن را در ادب شفاهی کردستان پی گرفت که این جستار با تحلیل محتوای سه روایت شفاهی و مشهور کردی («مم و زین»، «لاس و خزال» و «خَج و سیامند») آن را به شیوه تحلیلی توصیفی به انجام می رساند و نشان می دهد که عامل کنش و درگیری در آن ها حاصل برخورد دو فرهنگ برون همسری و درون همسری است.Analysis of Exogamy in Three Kurdish Folklore Versified Stories
Culture and worldview form the foundations of a society’s existence and knowledge, which are transformed by various external and internal factors. One of the platforms that embodies these infrastructures in every culture is folklore narratives, the analysis of which can be used to recover sources that are less visible in historical documents. According to historical evidence, matriarchy culture in Zagros was the dominant social phenomenon before the widespread presence of Aryan peoples in the Iranian Plateau. Such phenomena bring with them certain subcultures and social customs that are represented at different social and literary levels. Exogamy is one of the characteristics of matriarchal culture, which can be found in the oral literature of Kurdistan. While examining the data on exogamy based on the worldview of matriarchy by using its data, the present study analyzes the content of three popular Kurdish oral narratives in an analytical-descriptive manner and shows that action and conflict in these narratives are the result of the clash of two cultures of exogamy (ex-marriage) and endogamy (in-marriage).
تبلیغات
