فهم و بازتاب تجربه نقشِ منتور در منتورینگ معکوس: مطالعه ای با رویکرد پدیدارشناسانه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
منتورینگ معکوس مفهومی نسبتاً نوپاست که به دلایلی نظیر تغییر عمده نسل های کاری و پیشرفت های اخیر فناوری اطلاعات، از طریق شالوده شکنی سلسله مراتب سنی و سازمانی در جهت عکسِ فرآیند منتورینگ شکل گرفته است. فارغ از کاربرد، پژوهش های مرتبط با این حوزه اندک هستند و عموماً در سطح مفهوم پردازی و طرح ایده انجام شده اند. هدف این پژوهش آن است که در راستای افزودن به بدنه دانش موجود، تجربه نقش منتور در منتورینگ معکوس را از طریق رویکردی پدیدارشناسانه فهم کرده و بازتاب دهد. به این منظور، مصاحبه های عمیق با سیزده نفر از افرادی انجام شد که در فرآیند منتورینگ معکوس در سه شرکت فعال در زمینه فناوری اطلاعات مالی به صورت رسمی مشارکت داشتند. برای تحلیل داده ها از رویکرد پدیدارشناسی توصیفی و روش هشت مرحله ای کُلایزی استفاده شد و از ارجاعِ نتایج به مشارکت کنندگان برای اعتباریابی یافته ها بهره گرفته شد. تحلیل داده های حاصل از مصاحبه با منتورها به شکل گیری سیزده خوشه تماتیک در قالب چهار تم منتهی شد. نتایج پژوهش نشان داد تجربه منتورها در فرایند منتورینگ معکوس از طریق دو تم «جامعیت و شمولیت نقش» و «تجربه احساسات تراگذر» شکل می گرفت و به «اثر زایشی و بومرنگی توسعه دهنگی» منتهی می شد. سویه تاریک این تجربه ها «انگاره های بازدارنده» در سطح فردی، سازمانی و فرهنگی بود.Understanding and Reflecting Mentor’s role experience in Reverse Mentoring: A Study with a Phenomenological Approach
Reverse mentoring, as a recently formed concept, has emerged due to significant shifts in working generations and advancements in information technology. It challenges the traditional foundations of age and organizational hierarchies within the mentoring process. Despite its relevance, limited research exists in this field, primarily focusing on conceptualization and idea design. This research aims to deepen understanding of the mentor's role in reverse mentoring by employing a phenomenological approach, contributing to the existing body of knowledge. Thirteen individuals who formally participated in the reverse mentoring process within three financial information technology companies were selected for in-depth interviews. Data analysis utilized a descriptive phenomenological approach along with the eight-step Colaizzi method. Validation of findings was achieved by referencing the results with the participants. Analysis of interview data led to the identification of thirteen thematic clusters, organized into four themes. The results of this study demonstrate that mentors' experiences in the reverse mentoring process are shaped by two main themes: "role comprehensiveness and inclusiveness " and "experience of transitive emotions," ultimately leading to a "generative and boomerang effect of development." However, these experiences also have a dark side, characterized by the presence of "inhibiting ideas" at the individual, organizational, and cultural levels.