از هوشمندی تا خردمندی: نقدی بر تلقی نظام تربیتی از فناوری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقاله حاضر که از بُعد روش شناسی تحقیق، تحلیلی، از منظرِ هدف، نظری، و از نظرِ نوع، کیفی به شمار می رود، به دنبال تحلیل و طبقه بندی دیدگاه ها و رویکردهای فلسفی و تربیتی در قبال استفاده از فناوری های نوین در حوزه تعلیم و تربیت است. در این زمینه دو سؤال اساسی مطرح این است: آیا فناوری یک پدیده ارزشی است یا غیرارزشی؟ و دوم اینکه، در به کارگیری فناوری کدام یک از سه عامل عمده زیر نقش تعیین کننده را به عهده دارند: کاربر، عوامل اجتماعی، و یا عوامل فناورانه؟ بسته به دیدگاه های مختلف فلسفی و تربیتی، پاسخ های متفاوتی برای این دو سؤال ارائه می شود. مقاله حاضر ضمن طبقه بندی پاسخ های مطرح شده، درصدد روشن کردن موضع نظام آموزش و پرورش کشور در این زمینه است؛ لذا سؤال های زیر را پی گیری می کند: پاسخ نظام آموزش و پرورش ایران به دو سؤال فوق چیست؟ تأکید بر استفاده "هوشمندانه از فناوری" در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، بر چه برداشتی از فناوری استوار است؟ تحلیل محتوای سند تحول، و همچنین تجربه چند دهه گذشته حاکی از آن است که نظام آموزش و پرورش در مقام نظر و عمل، از رویکرد ابزارگرایی پیروی کرده است که با نقدهای جدی مواجه است. در انتها ضمن هشدار نسبت به پیامدهای نامطلوب پیروی از دیدگاه ها ابزارگرایی، پیشنهاد شده است که فناوری به طور همه جانبه مورد بررسی و تأمل قرار گیرد و از دیدگاه های ترکیبی و جامع نگر پیروی شود.From intelligent to intellect: criticism of education’s view to technology
This article has been originated from an analytic, theoretical and qualitative research. The aim of this study was analysis and classification of views and approaches toward application of modern technologies in education. There are two main questions: Is technology a cultural-value phenomenon? And second one, which determiner has main role in usage and distribution of technology: user, society, technology? In regard to different philosophical and educational views, there would be different responses. In addition to classifying different responses, this article tried to explain Iranian educational system’s states in regard to these two questions. To what extent does the “Document of Fundamental Reform of Education” emphasize on "intelligent application of technology"? And on what meaning of “technology” is rooted? Analyzing the Document content and exploring the past two decades experiences showed that Iran’s education system, theoretically and practically, has followed instrumentalism approach. At the end, in addition to warning about negative outcomes of using instrumentalism, the article, suggested that “technology” should be seen from different perspectives, and for education system it is better to have a comprehensive approach in study technology.
تبلیغات
