گذار از نظم هژمونیک به نظم پساهژمونیک و روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی (2020- 2001) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ساخت حاکم بر نظام بین الملل و عواقب خاصی که چنین نظمی بر الگوهای تعامل و دوستی- دشمنی منطقه ای مترتب می سازد، سطح و دامنه تنش های ایران و عربستان را تحت تأثیر قرار می دهد. در قالب سیاست دوستونی نیسکون، تهران و ریاض با ایفای نقش هایی مکمل بازتولید نظم منطقه ای مطلوب آمریکا را به عهده داشتند. وقوع انقلاب اسلامی در ایران و پایان جنگ سرد تغییراتی را در این روند به وجود آورد. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که ساختار نظام بین الملل حد فاصل سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۰ چگونه بر سطح تنش در روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی تأثیر داشته است؟ یافته های مقاله با تکیه بر گزاره های نظری نوواقع گرایی و رهیافت ثبات هژمونیک نشان می دهد که در دوره زمانی مورد مطالعه، اقتدار هژمونیک آمریکا در ساختار نظم بین المللی به سمت چندجانبه گرایی در حال گذار بوده و به همین نسبت با تضعیف تمرکز ساختاری امریکا و برجسته شدن نقش روسیه و چین در روندها و پویایی های منطقه ای خاورمیانه، روابط عربستان سعودی و ایران برای کسب رهبری جهان اسلام و دستیابی به منزلت برتر منطقه ای تنش های بیشتری را بازتولید نموده است. مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و اطلاعات موردنیاز به روش کتابخانه ای و مراجعه به منابع اینترنتی گردآوری می شود.Transition from hegemonic order to post-hegemonic order and relations between the Islamic Republic of Iran and Saudi Arabia (2001-2020)
The governing structure of the international system and the particular consequences that such an order has on patterns of interaction and friendship-regional enmity affect the level and extent of tensions between Iran and Saudi Arabia. In the form of Nixon's Twin Pillars Policy, Tehran and Riyadh played complementary roles in reproducing the favorite American regional order. The outbreak of the Islamic Revolution in Iran and the end of the Cold War brought about changes in this process. The main question of the present article is how the structure of the international system between 2001 and 2020 has affected the level of tension in the relations between the Islamic Republic of Iran and Saudi Arabia? Based on the theoretical propositions of Neo-realism and hegemonic stability approach, the findings of the article show that during the period under study, American hegemonic authority in the structure of the international order was shifting to multilateralism and Similarly, by weakening the US structural focus and highlighting the role of Russia and China in regional trends and dynamics in the Middle East, Saudi-Iranian relations have reproduced more tensions to gain leadership in the Islamic world and regional supremacy. The present article is descriptive-analytical and the required information is collected by library method and referring to internet resources.