خرید تسلیحات نظامی و همگرایی منطقه ای در خلیج فارس (مطالعه موردی شورای همکاری خلیج فارس و ایران) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
خلیج فارس از چند دهه گذشته منطقه ای حیاتی، استراتژیکی و کانون مسئله امنیت منطقه ای و بین المللی بوده است و موقعیت ژئواستراتژیک، منابع عظیم انرژی، رقابت های قدرت های فرامنطقه ای، وابستگی های خارجی در این حوزه و مناقشات و بحران های منطقه ای، تاکنون از مؤلفه های اصلی واگرایی و نبود همگرایی منطقه ای آن بوده است. اکنون ظهور مؤلفه نوین خرید های کلان تسلیحاتی و افزایش وابستگی های نظامی - امنیتی می تواند شکل بندی همگرایی و امنیت منطقه ای در حوزه خلیج فارس را در آینده نزدیک تغییر دهد و منطقه را وارد مرحله جدیدی از واگرایی کند. آینده همگرایی منطقه ای در خلیج فارس و سیاست های نظامی - امنیتی نوین، با مهم تر شدن خریدهای تسلیحاتی و افزایش وابستگی ها به قدرت های فرامنطقه ای شکل تازه ای به خود گرفته و در حال دگرگون شدن است. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر خرید های تسلیحاتی و وابستگی خارجی بر نظام همگرایی منطقه ای در حوزه خلیج فارس با تأکید بر تأثیرات شاخص خریدهای تسلیحاتی بر همگرایی بین ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است. بر اساس نظریه وابستگی دلیل عدم همگرایی کشورهای حوزه خلیج فارس، وابستگی ساختاری آنها در درون نظام قدرت های فرامنطقه ای و سرمایه داری است؛ بنابراین به دلیل وابستگی خارجی (اقتصادی، سیاسی، نظامی) و خریدهای کلان تسلیحاتی از غرب و همچنین مقاومت نامتقارن ایران در برابر قدرت های فرامنطقه ای، همگرایی درون منطقه ای کم رنگ می شود و همزمان تنش های سیاسی، اقتصادی، قومی و اجتماعی تقویت و بی ثباتی سیاسی در منطقه حاکم می شود و سرانجام به واگرایی بیشتر و شکست همگرایی در حوزه خلیج فارس می انجامد.Arms Trade and Regional Integration in Persian Gulf: A case study of PGCC and Iran
The Persian Gulf has been a vital and strategic region and a center of regional and international security issues. The geostrategic location, massive energy resources, rivalries among trans-regional powers, foreign dependencies as well as regional disputes and crises have been the factors behind disintegration and lack of integration in the region. Heavy arms deals and increasing military-security dependencies can alter formation of regional security and integration in the Persian Gulf and lead the region into a new phase of disintegration. The main purpose of this paper is to study effect of arms trade and foreign dependency on the regional integration/convergence system in the Persian Gulf while it will focus on outcomes of the arms trade in Iran-PGCC integration. According to dependency theory, lack of integration among Persian Gulf states is resulting from their structural dependency on trans-regional and capitalist power systems. Because of foreign dependency, heavy arms purchases from the West and asymmetric resistance of Iran against trans-regional powers, intra-regional integration has declined. Simultaneously, political, economic, ethnic and social tensions have increased, and political instability has prevailed in the region. Consequently, it will result in further disintegration in the Persian Gulf