مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش / تعهد و ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر پرخاشگری ارتباطی پنهان و فرسودگی زناشویی زنان دارای تعارضات زناشویی

چکیده

هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش / تعهد و ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر پرخاشگری ارتباطی پنهان و فرسودگی زناشویی زنان دارای تعارضات زناشویی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل همراه با مرحله پیگیری 2 ماهه بود. در این پژوهش جامعه آماری کلیه زنان دارای تعارضات زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره و خدمات روان شناختی منطقه 12 شهر تهران در سال 1400 بودند و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد 45 نفر از آنان انتخاب و در سه گروه (درمان پذیرش/تعهد 15 نفر، ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس 15 نفر و گروه کنترل 15 نفر) جایگزین شدند. گروه های آزمایش تحت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (8 جلسه 90 دقیقه ای) و آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس (8 جلسه 90 دقیقه ای) قرار گرفتند؛ اما گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند و در لیست انتظار باقی ماندند. از پرسشنامه تعارضات زناشویی ثنایی ذاکر و همکاران (1387)، مقیاس پرخاشگری ارتباطی پنهان نلسون و کارول (2006) و پرسشنامه فرسودگی زناشویی پاینز (2003) به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. تجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها از طریق نرم افزار SPSS در دو بخش توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بن فرونی) انجام پذیرفت. نتایج نشان داد هر دو درمان مذکور در مرحله پس آزمون و پیگیری نسبت به گروه کنترل اثربخشی معناداری بر پرخاشگری ارتباطی پنهان و فرسودگی زناشویی زنان دارای تعارضات زناشویی اعمال کردند. افزون بر این نتایج نشان دهنده آن بود که درمان پذیرش/تعهد در بهبود پرخاشگری ارتباطی پنهان و فرسودگی زناشویی زنان دارای تعارضات زناشویی مؤثرتر از آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بود. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، می توان گفت که درمان مبتنی بر پذیرش / تعهد و ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس می توانند به عنوان شیوه های درمانی برای کاهش استرس بر پرخاشگری ارتباطی پنهان و فرسودگی زناشویی زنان دارای تعارضات زناشویی در مراکز مشاوره و خدمات روان شناختی به کاربرده شوند.