کلید واژه ها: بنی موسی جزری علم الحیل فواره های خودکار

حوزه های تخصصی:
شماره صفحات: ۱۴۱ - ۱۶۵
دریافت مقاله   تعداد دانلود  :  ۱۲۳

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۴

چکیده

مبحث فواره های خودکار یا فواره هایی که بدون دخالت عامل خارجی در فواصل زمانی مشخص تغییرشکل می دهند، یکی از موضوعاتی است که در کتاب های حیل دوره اسلامی (معادل تقریبی مهندسی مکانیک) آمده است. اولین نمونه ها از این نوع فواره را بنی موسی بن شاکر (قرن 3ق/9م) در کتاب الحیل خود آورده اند. ظاهراً این طرح ها مستقل از میراث یونانی و حاصل نبوغ و تفکر بنی موسی بن شاکر بوده است. پس از بنی موسی، ابوالعز جزری (د. 602ق/1205م) در بخش فواره های خودکار کتاب خود، الجامع بین العلم و العمل النافع فی صناعه الحیل ، ضمن ایراد گرفتن از طرح های فواره بنی موسی، نمونه های جدیدی از این نوع فواره ارائه کرده است. به رغم تفاوت ظاهری طرح های جزری با فواره های توسط بنی موسی و تأکید جزری بر الگو نگرفتن از روش های آنان در طراحی فواره ها، به نظر می رسد که وی تا حد زیادی تحت تأثیر ایده های آنان بوده است. در مقاله حاضر ضمن شرح مختصری از فواره های خودکار در دو کتاب مذکور، میزان این تأثیرپذیری بررسی می شود.

Investigation of the influence of Abul Az Jezari on the ideas of Bani Musa Bin Shaker in the design of automatic fountains

The subject of automatic fountains or fountains that change their shape without the intervention of an external agent at specific time intervals is one of the subjects mentioned in the books of Muslim scientists in the domain of Al-Hiyal. , (the approximate equivalent of mechanical engineering). The first examples of this type of fountain are given by Banū Mūsā ibn Shākir in the book al-Hiyal. Apparently these designs were independent of Greek heritage and the result of the genius and thought of Banū Mūsā ibn Shākir. After Banū Mūsā, al-Jazarī in the automatic fountains section of his book while criticizing the fountain designs of Bani-Musa provided new examples of this type of fountain. Despite the apparent difference between al-Jazarī's designs and the fountains designed by Banū Mūsā and al-Jazarī's emphasis on not using their methods in fountain design, it seems that he has been largely influenced by the ideas of by Banū Mūsā in this book, together with a brief description of automatic fountains from the two books mentioned, the extent of this effectiveness is examined.

تبلیغات