هندسه معماری: گفتگوی علم و عمل در سده چهارم هجری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف این مقاله بازنگری نقش و سهم ریاضی دانان و متون هندسه عملی در هنر و معماری دوران اسلامی است. مدعای اصلی مقاله این است که نقش ریاضی دانانی چون ابوالوفا و رساله اعمال هندسی می بایست در فضای عقلانی- علمی و بافتار اجتماعی علم در سده چهارم هجری بررسی و تحلیل شود. به نظر می رسد جریان نانوشته و تأثیرگذار گفتگوی علم و عمل در این قرن در سایه شمار اندکی از متون ریاضیاتِ معماری قرار گرفته است. در این مطالعه تفسیری تاریخی از ارتباط دو حوزه علم [ریاضیات] و عمل [صناعات معماری] و صاحبان آنها مبتنی بر تاریخ ذهنیت ارائه می شود. بر پایه شواهد تاریخی، صنعت گران سده چهارم از طریق گفتگو و مباحثه با فلاسفه و ریاضی دانان در حلقه هایی موسوم به «مجالس العلم» ذهنیت علمی و دانش ریاضی خود را ارتقا دادند. از این منظر رساله اعمال هندسی را فارغ از میزان بهره گیری صنعت گران از آن، می بایست به عنوان نماد مساعی دانشوران در آوردن فلسفه و ریاضیات (هندسه) به حوزه عمومی به شمار آورد.Conversation between theory and practice in the tenth century CE.
The purpose of this article is to review the role and contribution of mathematicians and geometrical texts in Islamic art and architecture. The main claim is that the role of mathematicians such as Abu’l-Wafā Būzjānī and his treatise on the Geometrical Constructions should be addressed and analyzed in the rational-scientific space and social context of science in the tenth century CE. It seems that the unwritten and influential conversation between theory and practice has been overshadowed by a few architectural mathematical texts in the century. In this study, based on the history of mentality, a historical interpretation of the relationship between the two fields of mathematics and architecture as well as mathematicians and artisans is addressed. Based on historical evidence, artisans promoted their scientific mindset and mathematical knowledge through conversation and discussion with philosophers and mathematicians in the public meetings of science. From this perspective, regardless of the extent to which artisans use the treatise, it should be considered as a symbol of the efforts of scholars to bring philosophy and mathematics (geometry) to the public sphere.
تبلیغات
