بررسی مضامین دو مجموعه شعر کودکانه محمود کیانوش با رویکرد مخاطب شناسی

چکیده

محمود کیانوش از پیشگامان شعر کودک در ایران به شمار می رود. اشعار وی، علاوه بر سادگی ساختار و روانی جملات، دارای محتوایی متناسب با جهان بینی مخاطب است. وی با گذر از «منِ» واقعی(انسان بزرگسال) و انتخاب زبان کودک، بر اساس مقتضای حال مخاطب سخن گفته است. در این جستار، با بررسی محتوای دو مجموعه شعر طوطی سبز هندوستان(گروه های سنّی الف و ب) و بچه های جهان(گروه های سنّی ج و د)، در پی پاسخگویی به دو سوال محوری زیر هستیم: - آیا کیانوش در به کارگیری مضامین شعر کودک به گروه سنّی و رشد ذهنی مخاطب توجّه داشته است؟ - با توجّه به گروه های سنّی مختلف، در دو مجموعه ی مورد پژوهش، کدام مضامین بیشترین کاربرد را دارد؟ آشنایی کیانوش با نیازهای فکری و توجه به درک محدود کودک باعث شده است نگاه کودکانه را در اشعارش برگزیند و جهان را از دریچه ی چشم کودکان بنگرد و بر اساس این، سخن خود را با اقتضای سنّی کودک تطبیق دهد؛ البته کیانوش به همه ی گروه های سنّی کودکان نگاهی یکسان ندارد؛ بلکه با افزایش گروه سنّی، مفاهیمی از قبیل خود محوربینی و عینی گرایی تبدیل به تعامل گروهی و مفاهیم انتزاعی شده، و به تبع آن، مضامین اشعار او نیز تغییر یافته است.