بررسی جایگاه و انواع تشبیه از لحاظ ساختار و شکل و مضمون و محتوا در دیوان پروین اعتصامی

چکیده

بررسی صناعات بلاغی و چگونگی کاربرد آن از سوی شاعر برای فهم دقیق و اصولی شعر هر شاعر، لازم و ضروری است، زیرا صناعات شعری از جمله لوازم مهم سبک سازی هستند که بسامد و چگونگی نوع استفاده از این صناعات در شعر هر شاعر، سبک فردی و منحصر به او را می سازد. تشبیه یکی از مهم ترین و محوری ترین عناصر در حوزه ی علم بلاغت و نشان دهنده ی وسعت خیال و زاویه ی دید شاعر است. پروین اعتصامی از شاعرانی است که تشبیه در دیوان او جایگاه ویژه ای داشته و به دو دسته ی فشرده و گسترده تقسیم می گردد؛ مقاله حاضر نیز به بررسی جایگاه و انواع تشبیه از لحاظ ساختار و شکل و مضمون و محتوا در دیوان ایشان می پردازد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و داده ها با استفاده از شیوه تحلیل محتوا بررسی شده اند و در پایان به شکل نمودارهایی نشان داده شده اند. نتیجه پژوهش حاکی از آنست که تنوع در عین روانی و سادگی و بسامد بالای تشبیهات حسی به حسی و تشبیهات بلیغ موجب شده که اشعار پروین اعتصامی علاوه بر جذابیت و دلنشین شدن و به راحتی قابل درک و فهم شوند.