سبک ادبیِ ریاض العارفین و منهاج السالکین

چکیده

از هنگامی که تصوف به صورت یک نهاد شناخته شده اجتماعی درآمد، زبان و نظام نشانه شناسی خاص آن نیز به وجود آمد و اصطلاحات ویژه ای پدیدار شد که در درون این نهاد بار معنایی خاصی داشت و برای ناآشنایان به این مکتب نامفهوم بود. صوفیانی که تجربه های ناب شخصی داشته اند تصاویر و تعابیر شخصی مختص به خود دارند و فردیت و خلاقیت آنها را از خلال تصویرهای ابتکاری می توان کشف کرد، اما صوفیان مقلد که صرفاً با خواندن آثار متقدمان با زبان تصوف انس گرفته اند و تصویرها و نمادهای متداول در ادبیات صوفیه، ملکه ذهن ایشان شده، رنگ و بوی فردیت در شعر و سخنشان نمی توان یافت. آنها از تعبیرها و تصویرهای عمومی بهره می گیرند. مع الوصف، در این مقاله بر آنیم تا ضمن بر شمردن جلوه های هنری کتاب ریاض العارفین، حتی المقدور تصاویر خیال و مسایل زیبایی شناسی ابداعی و ممتاز آن را در پیش دیده خوانندگان فراهم آوریم و تا حدودی دنیا و تجربه درون و برون وی را بشناسانیم.