بررسی آثار اقتصادی شرکت های تعاونی تولید آراز 1 و 2 در منطقه آزاد ماکو (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی آثار اقتصادی شرکت های تعاونی تولید آراز 1 و آراز 2 در منطقۀ آزاد ماکو انجام گرفت. این تحقیق از نوع شبه آزمایشی شامل دو گروه گندم کاران عضو تعاونی تولید (گروه آزمایش) و دشت قیقاچ (گروه کنترل) بود. تحقیق به روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسش نامه انجام شد. تعداد نمونه تحقیق 109 نفر بود. بر اساس نتایج، عضویت در تعاونی تولید باعث افزایش 39 درصدی هزینه های تولید، 60 درصدی عملکرد، 90 درصدی درآمد، 92 درصدی سود و 64 درصدی نسبت سود به هزینه شده است. به علاوه، عضویت در شرکت های تعاونی تولید باعث افزایش بهره مندی کشاورزان از دوره های ترویجی و بیمۀ محصولات کشاورزی و تهیۀ امکانات زندگی و خودرو  برای خانوارهای عضو شده است. نتیجۀ آثار فوق رضایتمندی 95 درصد اعضا از تعاونی تولید بوده است. با این حال، مزایای تعاونی بیشتر نصیب کشاورزان مرفه و این امر باعث افزایش فاصلۀ طبقاتی بین کشاورزان عضو شده است. به علاوه، تعاونی کماکان با مشکلات عدیده ای مواجه بوده است؛ از جمله: بالا بودن آب بها و نبود شفافیت در این زمینه، عدم فعالیت در بخش بازاریابی، نداشتن سیلو و ماشین آلات و ادوات کشاورزی، نداشتن کلینیک کشاورزی و بخش مشاوره فنی، ناکافی و ناکارآمد بودن دوره های ترویجی، مدیریت نامناسب عرضه و توزیع آب و لایروبی نشدن کانال های آب و مصرف بی رویه آب توسط کشاورزان و زهدار و ماندابی شدن زمین های پایین دست. بر اساس نتایج تحقیق، پیشنهاد شد که برای افزایش آثار مثبت تعاونی باید ضمن رفع مشکلات مذکور، به توزیع عادلانۀ نهاده ها و خدمات بین کشاورزان، به ویژه خرده مالکان، اقدام شود.