روش های تمثیلی و اندیشه های کهانت در فردوس الحکمه ابن ربن طبری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

دانش پزشکی در آغاز پیشینه تاریخی خود با خرافات و روش های سحرآمیز همراه بود. پس از آنکه پزشکی از خرافات جدا شد و بر پایه چند اصل کلی و تجربه بالینی قرار گرفت کماکان روش های غیر علمی در آن تأثیرگذار بوده است. فردوس الحکمه از جمله نخستین آثار جامع پزشکی دوره اسلامی است امادر آن می توان اشارات و تجویز روش های غیر علمی را به وفور مشاهده کرد. در این مقاله که به روش توصیفی و با تکیه بر فردوس الحکمه طبری تألیف شده است، تلاش می شود به کاربرد و اثر بخشی طلسمات، تعاویذ و روش های جادویی در دانش پزشکی پرداخته شود. یافته های پژوهش حاکی از آن است که طبری به تأثیر و ارتباط علم تنجیم و خواص جانداران و کارکرد طلسمات در دانش پزشکی اعتقاد داشته است؛ از این رو وی با تأثیرپذیری از مکاتب پزشکی تمدن های پیشین و باورپذیری از طبابت عامیانه، سحر و جادو را منشأ بروز بیماری دانسته و در درمان بیماری ها و تجویز دارو شیوه های آمیخته با خرافات و کارکرد تعاویذ را از نظر دور نداشته است و به سحر و طلسم های مختلف توسل می جوید.