روش شناسی پژوهش مروری و نقش آن در تولید دانش: توسعه یک گونه شناسی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پیشینه پژوهشی بدست آمده از پژوهش های پیوسته و متکامل دانشمندان، از سرمایه های بزرگ جامعه علمی محسوب می شود که در صورت بهره برداری مناسب، می تواند نقش کم نظیری در تولید دانش داشته باشد. دراین راستا پژوهش مروری نوعی از تحقیقات است که هدف آن، مطالعه مستقل و روش مند پیشینه پژوهش برای اکتشاف، توصیف، تلفیق، تبیین و یا نقد الگوها، روابط و روند های قابل مشاهده در پیکره دانش می باشد که ازطریق پژوهش ها و منابع مرتبه اول، به راحتی امکان بررسی آن وجود ندارد. اما گاهی تصور می شود مقالات مروری برخلاف مقالات علمی پژوهشی، و مشابه با مقالات علمی ترویجی، نوآوری خاصی ندارند و صرفاً به بازگویی نتایج پژوهش های پیشین می پردازند. ازاین رو هدف پژوهش حاضر عبارت است از بررسی ظرفیت تحقیقات مروری در تولید دانش و مفهوم سازی انواع این پژوهش ها و در نهایت ارائه یک گونه شناسی جامع از مقالات مروری. نتایج این پژوهش که با روش فراترکیب انجام شده نشان می دهد دامنه گسترده پژوهش های مروری را می توان ذیل سه معیار: دامنه، سازماندهی و اهداف مرور، طبقه بندی کرد و می توان حداقل ده گونه متمایز از مقالات مروری را شناسایی کرد که هر یک کارکرد خاص خود را در تولید دانش دارند