عوامل مؤثر بر جذابیت محتواهای داستانی و مستند تلویزیون های ماهواره ای از نگاه جوانان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

این مقاله به دنبال بررسی عواملی است که سبب شده اند جوان ایرانی برای تأمین نیاز خود به سرگرمی، شبکه های ماهواره ای را به برنامه های مشابه تلویزیون داخلی ترجیح دهد و به این سؤال پاسخ می دهد که از دید مخاطبان جوان، چه عواملی سبب جذابیت محتواهای داستانی و مستند تلویزیون های ماهواره ای شده اند؟ برای یافتن پاسخ این سؤال با 25 جوان تهرانی مصاحبه فردی و گروهی نیمه ساختاریافته کیفی انجام شده و متن مصاحبه ها به روش تحلیل مضمونی و با کمک نرم افزار مکس کیودا تحلیل شده است. تحلیل یافته های مصاحبه ها نشان می دهد که دلایل جذابیت فیلم ها و سریال های تلویزیونی ماهواره ای را می توان در مضامین فراگیر زیر خلاصه کرد: روال های قصه پردازی، چسب اجتماعی، توانمندسازی اطلاعاتی مخاطب، مقاومت در برابر چارچوب های تلویزیون داخلی و تکرار الگوهای آشنا. همچنین دلایل جذابیت مستندهای تلویزیون های ماهواره ای را می توان در جامعیت روایت و انتخاب و روایت حرفه ای سوژه ها خلاصه کرد. به طورکلی محتوای داستانی و مستند شبکه های ماهواره ای سه کارکرد اصلی دارند: مخاطبان با استفاده از محتوا تعاملات خود را گسترش می دهند و موضوعاتی برای ارتباط به دست می آورند. آن ها می توانند در دنیایی که معانی آن را مؤلفان دیگری تولید کرده اند، الگوهای آشنای خود را بیایند و فضای آشنای خود را شکل دهند و با اطلاعاتی که از محتوای داستانی و مستند به دست می آورند، بدون این که رنج مواجهه با محتوای جدی را متحمل شده باشند، احساس می کنند در ساختن دنیای خود و مواجهه با جهان اجتماعی توانمندند و این توانمندی بااحساس احاطه بر جهان به دست آمده که رضایت روانی مخاطبان جوان را در پی دارد.