نگرش دانشجویان درباب خانواده، زنان و جنسیت (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

نگرش دانشجویان به مقولاتی مانند خانواده، ازدواج، و رابطه بین دو جنس، به دلیل جوان بودن دانشجویان، فهم ما را از طرح های آیندة آنها برای زندگی ارتقا می دهد. امری که در سیاست گذاری های فرهنگی اجتماعی بسیار تعیین کننده است. این پژوهش بر آن است تا به دنبال پاسخ به این سوالات باشد: جوانان چه نگاهی به سن ازدواج دارند، معیارهای مطلوب آنها برای ازدواج چگونه است، آیااین معیارها به سمت برابری بین دو جنس سمت وسو یافته اند، یا همچنان بر معیارهای متفاوت میان زنان و مردان تأکید می شود، نگاه دانشجویان به تقسیم کار جنسیتی چگونه است، نگاه دانشجویان به قوانین مدنی در حوزة خانواده و نیز اشتغال و فعالیت های اجتماعی و فرهنگی زنان چگونه است؟ پاسخ به این پرسش ها درک ما را از فاصله یا توافق ارزش ها و نگرش های دانشجویان با ارزش ها و نگرش های رسمی بهبود می بخشد. بدون تردید، این نگرش ها در میان دانشجویان با توجه به جنسیت، طبقة اجتماعی، قومیت، شهر محل تحصیل و... متفاوت است. تلاش ما در این مقاله فهم این گونه گونی ها و تفسیر این تفاوت هاست. در این مقاله، با تکیه بر مطالعات سراج زاده، جواهری و همکاران در 1382 و 1394، تلاش می شود با درک نگرش دانشجویان در حوزة خانواده، ازدواج و روابط بین دو جنس، تفسیری از تغییرات و نیز مقاومت در این حوزه ها حاصل شود. به نظر می رسد، با نگرش ها و هنجارهای برابری خواهانه در برخی زمینه ها، و سنتی در زمینه های دیگر مواجهیم. به عبارتی، شاهد تغییر در حوزه هایی و نیز مقاومت در حوزه های دیگر هستیم. شاید بتوان گفت که دانشجویان با نوعی خرد ابزاری به رابطة زن و مرد نگاه می کنند، آنجاکه تغییر را به نفع خود می بینند، آن را می پذیرند و آنجا که آن را مخالف منافع خود ارزیابی می کنند، آن را رد می کنند. یعنی ما در مورد مقولات مرتبط با جنسیت، با تغییر و سازش هم زمان روبه رو هستیم. روش ما در این پژوهش تحلیل ثانویه با تکیه بر پژوهش ارزش ها و نگرش های دانشجویان در دو مقطع 1382 و 1394 است. تلاش می شود روندها و تغییرات ایجادشده در طی این بازة زمانی تحلیل شود.