مطالب مرتبط با کلیدواژه

فقر اقتصادی


۱.

تحلیل رابطه فقر اقتصادی با کج رفتاری جنسی در میان جوانان شهر تهران

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران (تحقیقات علوم اجتماعی ایران) سال اول زمستان ۱۳۸۷ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: فقر اقتصادی کج رفتاری اجتماعی کج رفتاری جنسی فرهنگ بزهکاری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات قشربندی و نابرابری اجتماعی
تعداد بازدید : ۲۵۴۳ تعداد دانلود : ۱۴۰۷
مفهوم فقر اقتصادی به دلیل ماهیت و محتوایی که دارد تقریباً با تمامی موضوعات و مسائل مطرح در حوزهء انسانی، اقتصادی و اجتماعی، از جمله حوزهء آسیب های اجتماعی و به خصوص کجرفتاری و ابعاد مختلف آن، ارتباط پیدا می کند. با توجه به این تاثیرات متقابل، هدف مقاله حاضر بررسی و شناسایی رابطه بین فقر اقتصادی و کجرفتاری جنسی است. این مطالعه با استفاده از روش میدانی و تکنیک پیمایش در بین 400 نفر از جوانان 25-18 ساله شهر تهران و شمیرانات صورت پذیرفته است. برای تحلیل داده ها از تکنیک های تحلیل رگرسیون چند متغیره، تحلیل مسیر و تحلیل عاملی استفاده شده است. یافته های تحلیل رگرسیون چند متغیره بیانگر عدم ارتباط مستقیم معنادار بین این دو متغیر به صورت مستقیم می باشد، درحالیکه با تحلیل مسیر، برخی از مسیرهای معنادار تشخیص داده شده اند.
۲.

بررسی عوامل موثر بر پیدایش و گسترش پدیده کودکان کار؛ مطالعه موردی شهر اهواز(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (آزاد شوشتر) سال هفتم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: حاشیه نشینی کودکان کار فقر اقتصادی تحصیلات والدین ضعف برنامه های خدمات و حمایتی اجبار خانواده ها عدم آگاهی از حقوق

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کار و شغل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
تعداد بازدید : ۴۳۰۷ تعداد دانلود : ۴۴۶۳
۳.

بررسی فقر اقتصادی عشایر اسکان یافته استان فارس و تعیین عوامل مؤثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال نوزدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: مدل توبیت استان فارس فقر اقتصادی عشایر اسکان یافته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۲ تعداد دانلود : ۳۴۸
داده های پژوهش حاضر، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای دومرحله ای، از نمونه ای مشتمل بر 175 خانوار عشایر اسکان یافته استان فارس جمع آوری و برای تحلیل آن ها، از شاخص های فقر و مدل توبیت استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که 14/49 درصد خانوارها دچار فقر بوده، از بین خانوارهای فقیر نیز نزدیک به شصت درصد خانوارها از فقر شدید رنج می برند و عمق فقر آنها بیش از هفتاد درصد است؛ همچنین میزان تحصیلات و سن سرپرست خانوار، سطح فعالیت کشاورزی، اندازه خانوار و تعداد دام از عوامل مؤثر بر کاهش احتمال فقر خانوارهای عشایر اسکان یافته است؛ از این رو، برای مقابله پایدار با پدیده فقر در خانوارهای عشایر اسکان یافته، مطالعه حاضر تمرکز بر آموزش بزرگسالان، تقویت فعالیت مکمل و اهتمام به سیاست های کلی جمعیت ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری را توصیه می کند.
۴.

بررسی عوامل موثر برگرایش به تکدی گری در شهر یاسوج در سال ۱۳۹۶

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۴)

کلیدواژه‌ها: تکدی گری بیکاری عوامل اجتماعی فقر اقتصادی عوامل ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۳ تعداد دانلود : ۹۶۷
تکدی گری یکی از پدیده های اجتماعی شایع در بسیاری از شهرها است که پیامدهای اجتماعی ناگواری دربردارد. هدف اصلی تحقیق عبارت از بررسی عوامل موثر بر گرایش به تکدی گری در شهر یاسوج است. مطالعه حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بود که به صورت مقطعی در سال ۱۳۹۶ انجام شد. برای گردآوری دادهها، ۴۹ نفر به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و اطلاعات با استفاده از پرسشنامه جمعآوری شدند. تجزیه و تحلیل دادهها از طریق نرمافزار آماری SPSS نسخه ۲۰ در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام پذیرفت. نتایج بررسی نشان داد، بین متغیرهای سن، تحصیلات، وضعیت جسمانی، وضعیت تأهل، بعد خانوار، فقر اقتصادی، مهاجرت و تشویق دوستان، تن پروری، ضعف وجدان اخلاقی،عدم نگرش منفی به تکدی گری، عدم نظارت و کنترل رسمی، عدم حمایت و تامین اجتماعی، فقر و بیکاری، تضاد طبقاتی، سابقه تکدی گری در خانواده و تکدیگری رابطه معنیداری وجود دارد. بین جنسیت و تکدیگری رابطه معنی داری یافت نشد. همچنین محاسبه رگرسیون نشان داد، ۴۵ درصد تغییرات متغیر وابسته توسط متغیرهای فقر و بیکاری، سابقه تکدی در خانواده، زیاد بودن بعد خانوار، عدم حمایت و تامین اجتماعی، عدم نظارت و کنترل رسمی، وضعیت مهاجرت، عدم نگرش منفی به تکدیگری و وضعیت جسمانی تبیین گردید. تکدیگری بعنوان یک کنش یا فعالیت اقتصادی غیر رسمی می تواند دارای علل اقتصادی، اجتماعی، ساختاری، فرهنگی باشد. سیاستگذاران میتوانند برنامهای را طراحی کنند و همه ساله وضعیت تکدی-گری را در جامعه رصد کنند و برنامه هایی مناسب با شرایط جامعه و وضعیت کشور برای کمتر شدن تکدیگری ارائه دهند.
۵.

مفهوم فقر اقتصادی و تبیین راهکار زکات در رفع آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد اسلامی سال نوزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۷۵ 51 - 78

کلیدواژه‌ها: زکات فقر فقر اقتصادی فقر طبیعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۹ تعداد دانلود : ۴۴۸
بشر همواره در رویای از بین بردن فقر و ایجاد یک زندگی مناسب برای همه افراد و جوامع بوده و به همین خاطر همواره تلاش ها و راهکارهای متعددی برای مبارزه با فقر انجام داده است؛ اما تجویز راهکار بدون توجه به ریشه های مختلف فقر نمی تواند آ ن چنان که باید مؤثر واقع شود. در نظام اقتصادی اسلام نیز از زکات به عنوان راهکاری برای از بین بردن  فقر نام برده شده است.  امروزه با توجه به تغییر روابط و نظام های اجتماعی، درآمدهای بالقوه زکات توانایی کفاف حجم عظیم فقر موجود در جوامع را ندارد و این با نقش زکات در رفع فقر که روایات به آن اشاره کرده اند، در تعارض است. سؤالی که مطرح می شود این است که آیا راهکار زکات برای رفع همه انواع فقر اقتصادی مناسب است؟ در این راستا تلاش های علمی مناسبی برای رفع این تعارض و تبیین مسئله زکات در مطالعات مختلف صورت گرفته که عمدتاً ناظر به گسترش منابع زکات بوده است. در این مقاله از طریق حصر عقلی، تشکیل خانواده حدیثی و با استفاده از آیات و روایات، ریشه های فقر به چهار دسته طبیعی، خودساخته، سرمایه داری و استعماری تقسیم شده است و بعد از آن با بیان راهکارهای اسلام برای مبارزه با هر نوع فقر این نتیجه گرفته شده که فقر موجود در جامعه اسلامی محدود به فقر طبیعی است و راهکار زکات در جهت رفع این فقر است.
۶.

تعامل و تقابل گفتمانی نشانه شناسی گفتمانی فیلم «گوزن ها»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۸ 173 - 197

کلیدواژه‌ها: فرهنگ کار سازمان دولتی - خصوصی تبعیض و بی عدالتی فردگرایی خودخواهانه فقر اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۵ تعداد دانلود : ۳۵۸
فیلم گوزن ها، ساخته مسعود کیمیایی در سال ۱۳۵۳، یکی از پرحاشیه ترین فیلم های ایران در حساس ترین روزهای این سرزمین در قرن اخیر بوده است. اکران این فیلم، حواشی بسیاری داشته که مهم ترین آن، آتش سوزی سینما رکس آبادان در حین اکران فیلم بوده است. به همین سبب غالباً از سوی منتقدان سینمایی و غیرسینمایی و همچنین عامه مردم، بحث های بسیاری حول آن صورت گرفته است. از این رو، برای شناختن گفتمان های بازنمایی شده در این فیلم، ارتباط میان این گفتمان ها با یکدیگر و نسبت آنها با فضای اجتماعی - سیاسی آن روزهای ایران به سراغ تحلیل این فیلم رفته ایم. برای رسیدن به پاسخ، از مدل نشانه شناسی گفتمانی بهره جستیم که مبتنی بر آرای لاکلا و موف است. بر پایه این روش، چهار خرده گفتمان سنت، انقلابی گری، سرمایه داری و حکومتی را در فیلم شناسایی کردیم. در این میان گفتمان انقلابی، به عنوان گفتمان برتر فیلم به مدد گفتمان سنت آمده و در برابر دو گفتمان دیگر می ایستد. این تصویر با جبهه بندی های روزهای انقلاب ۵۷ سنخیت دارد.
۷.

بررسی تاثیر فقر اقتصادی بر روابط عاطفی زوجین (مطالعه موردی: خانواده های منطقه 16 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۸ 163 - 199

کلیدواژه‌ها: فقر اقتصادی زوجین روابط عاطفی شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۵ تعداد دانلود : ۳۸۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه فقر با روابط عاطفی در بین زوجین در منطقه 16 شهر تهران با روش کمی (پیمایش) انجام گرفت. با استفاده روش نمونه گیری خوشه ای تعداد 400 نفر بعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته گردآوری و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی در نرم افزار spss نسخه 20 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین فقر اقتصادی و روابط عاطفی در خانواده رابطه معکوس و معناداری وجود دارد (0.001=p)، یعنی با افزایش فقر اقتصادی روابط عاطفی بین زوجین کاهش مییابد. علاوه بر این بین فقر اقتصادی با رفتارهای منفی و خشونت در خانواده، اعتماد و رفتارهای حمایتی همبستگی و رابطه معنادار آماری وجود دارد(0.001=p). به طور کلی، فقر اقتصادی باعث افزایش خشونت می شود که خود این موضوع نیز به روابط عاطفی بین زوجین آسیب می رساند. بنابراین به نظر میرسد که اگر سیاستگذاری ها در راستای بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی افراد خانواده متمرکز گردد، میزان آسیبهای خانواده و اجتماع به صورت چشمگیری کاهش مییابد.
۸.

رویکردی تطبیقی به ارزیابی و تحلیل محتوای مقالات علمی فقر روستایی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۳) 113-140

کلیدواژه‌ها: مطالعات فقر مطالعات روستایی فقر روستایی فقر اقتصادی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۴۲۷
فقر پدیده چندبعدی و گسترده ای است که همواره دولت ها و سازمان های بین المللی جهت کاهش آن تلاش می کنند. بااین حال، فقر روستایی نمود بارزتری دارد. یکی از چالش های مهم جوامع روستایی مسئله فقر است که اندیشه بسیاری از صاحب نظران مسائل روستایی را به خود معطوف داشته است. در روستاها به علت شرایط جغرافیایی، نوع معیشت و توانایی کمتر در مقابله با حوادث، فقر قلمرو گسترده تری دارد. فقر در نواحی روستایی مسائلی چون ایجاد نابرابری، مهاجرت به شهرها، تخلیه روستاها، آسیب پذیری محیطی روستاها، افزایش بیکاری و بسیاری از مسائل دیگر را در پی دارد. تحقیق حاضر باهدف بررسی تطبیقی پژوهش های انجام شده در زمینه فقر روستایی و همچنین شناخت ابعاد و متغیرهای مؤثر بر فقر روستایی در دهه های 1380 و 1390 انجام شده است. این تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس روش مبتنی بر فراتحلیل کمی مقالات است. جهت گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و مرور مقالات منتشرشده در زمینه فقر روستایی استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که بعد اقتصادی و متغیرهای مربوط به آن بیشتر از سایر ابعاد موردتوجه واقع شده است. همچنین در میان مقالات موردبررسی در مجلات مختلف، مقالات جغرافیایی با توجه به ماهیت بین رشته ای آن ها، ابعاد گسترده تری را موردبررسی قرار داده اند.
۹.

قاچاق انسان در نظام کیفری جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: قانون یار دوره چهارم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: قاچاق انسان فحش ازدواج اجباری فقر اقتصادی بردگی مجازات ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۶ تعداد دانلود : ۴۶۹
طرح مساله: قانون مبارزه با قاچاق انسان در سال 1383 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. در این تحقیق این قانون با توجه به موازین بین المللی مورد تحلیل قرار می گیرد.روش: این پژوهش به روش توصیفی و تحلیل حقوقی صورت گرفته و در تنظیم پژوهش از روش اسنادی و کتابخانه ای استفاده شده است. یافته ها: قاچاق زنان و کودکان، قاچاق مهاجران و قاچاق اعضا و جوارح انسان، اشکال شناخته شده تجارت غیرقانونی و سودآوری هستند که در قرن بیست و یکم توسط گروه های جنایی فراملی به صورت سازمان یافته وقوع می یابند. ارتکاب این عمل مجرمانه آثار انسانی، اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی مخربی بر جای می گذارد و به این جهت در سطوح بین المللی و ملی مورد توجه قرار گرفته است. نتایج: این قانون که گام مهمی در جهت مبارزه با پدیده قاچاق انسان در ایران محسوب می گردد، نارسایی های زیادی دارد. از جمله این نارسایی ها عبارت اند از آن که گروه یا دسته مرتکب جرم در قانون تعریف نشده است؛ درمواردی که خصوصیات «سازمان یافته» و «فراملی» بودن این جرم توجه نشده و حمایت از بزه دیدگان مدنظر قرار نگرفته است.روش تحقیق: در این پژوهش به برسی قاچاق انسان در اسناد بین المللی و حقوق داخلی میپردازیم روش تحقیق در این پژوهش در مقام توصیف و تحلیل مباحث مرتبط با جرم قاچاق برپایه قانون قاچاق انسان در حقوق کیفری با گرد آوری اطلاعات از طریق روش کتابخانه ای و با مراجعه به منابع مکتوب و مستندات کتابخانه ای و استفاده از منابع اینترنتی میباشد.
۱۰.

بررسی آسیب ها، تهدیدها و چالش های فقر و غنای مفرط اقتصادی در مسیر تحقق جامعه مهدوی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۱ 137 - 154

کلیدواژه‌ها: فقر اقتصادی غنای مفرط نقش تهدیدکنندگی جامعه مهدوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۳۳۹
یکی از کارکردهای اساسی جامعه مهدوی تقسیم مساوی منابع و درآمدها و ایجاد عدالت اقتصادی است که در آن فقر اقتصادی به کلی ریشهکن خواهد شد. مقاله حاضر براساس تحلیل و تطبیق محتوای احادیث و روایات معتبر مرتبط با فقر و غنای مفرط اقتصادی از یکسو و شاخصهای جامعه مهدوی از سوی دیگر و نقش پُرچالش این دو بر یکدیگر تدوین گردیده است. هدف از پژوهش حاضر استخراج عوامل تحدید کننده، فقر و غنای مفرط است که میتواند در جامعه مهدوی نقشی آسیبزا داشته باشد. با استفاده از روش تحلیل منطقی و تطبیق محتوای احادیث و روایات، نقش تهدیدکننده و پُرچالش فقر و غنای مفرط اقتصادی بر تحقق جامعه مهدوی به این شرح تدوین گردید: نقش فقر اقتصادی: بُعد فردی (با 5 کد فرعی شامل: سرگردانی عقول، ضعف در یقین، عدم اتکا به نفس و یاس و ناامیدی، زایده تنبلی و ناتوانی). بُعد اجتماعی (با 5 کد فرعی، شامل: نزدیکی به کفر، نقص در دین، عامل تفرقه و دشمنی و بلا و فتنه، عامل ذلت) نقش غنای مفرط: بُعد فردی (با 3 کد فرعی، شامل: شهوترانی، مشغولیت به پستی، سستی در دین و تباهی در یقین). بُعد اجتماعی (با 3 کد فرعی، شامل: فخرفروشی، طغیان و سرکشی، غصب حقوق فقیران).
۱۱.

نقش فقر اقتصادی در مشارکت اجتماعی، سیاسی و آسیب های اجتماعی (مورد مطالعه: محلات محروم شهر جوانرود)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۴ 37 - 66

کلیدواژه‌ها: آسیب های اجتماعی جوانرود مشارکت اجتماعی فقر اقتصادی مشارکت سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۲۱۷
هدف از این پژوهش بررسی نقش فقر اقتصادی در مشارکت اجتماعی و سیاسی و آسیب های اجتماعی در محلات محروم شهر جوانرود بوده است. روش پژوهش کمی با استفاده از پیمایش، جامعه آماری 16404 نفر و حجم نمونه 376 نفر انتخاب شده است. پرسشنامه شیوه خوشه ای چندمرحله ای تکمیل شد. یافته های پژوهش نشان داد کمتر از 20 درصد از پاسخگویان در خانه ماشین لباس شویی، کامپیوتر، کتابخانه شخصی و مبلمان خانه داشته اند. بین 20 تا 40 درصد پاسخگویان در خانواده خود حداقل با یکی از آسیب های اجتماعی درگیر بوده اند. مشارکت اجتماعی و سیاسی کمتر از متوسط بوده است. تحلیل رگرسیون نشان داد که ضریب تأثیر فقر اقتصادی بر مشارکت اجتماعی 13/0 و مشارکت سیاسی 22/0– بوده است یعنی هر چه افراد فقر اقتصادی بیشتری داشته اند، مشارکت اجتماعی کمتر و مشارکت سیاسی بیشتری داشته اند. نتیجه تحلیل رگرسیون لوجستیک نشان داد پاسخگویانی که فقر کمتری داشته اند احتمال وقوع آسیب های اجتماعی نزاع و درگیری، فرار از خانه، طلاق و اعتیاد در خانواده آنها کمتر بوده است و برعکس احتمال وقوع آسیب های اجتماعی خشونت خانگی، ترک تحصیل، کودک کار و سابقه زندان در آنها بیشتر بوده است. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که فقر موجود در جامعه مورد مطالعه همچنان که تحصیلات، درآمد و شغل آنان نیز نشان داده است، فقری قابلیتی و ساختاری است که این فقر در دسترسی به امکانات معیشتی پایدار خود را نشان داده است و به شکل گیری نوعی از آسیب های اجتماعی، مشارکت اجتماعی و سیاسی در محلات محروم شهر جوانرود منجر شده است.
۱۲.

واکاوی پیامدهای اجتماعی تکدی گری از دیدگاه قرآن کریم

نویسنده:
منبع: پژوهش های معاصر در علوم و تحقیقات سال سوم دی ۱۴۰۰ شماره ۳۰ 61 - 46
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۳۰۱
گدایی درخواست نیاز و کمک از دیگران برای گذران زندگی است که از زمان های قدیم وجود داشته و به تاریخ گذشته نیز بر می گردد. هدف و بررسی علل گرایش به تکدی گری قشرهای آسیب پذیر جامعه و راهکارهایی به مدیران جهت برنامه ریزی دقیق جهت کاهش تکدی گری در جامعه است. در این پژوهش تلاش شده که با تدبر و تعمق در آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت (ع) با تکیه بر روش توصیفی و تحلیلی پیامدهای تکدی گری در جامعه از دیدگاه قران و اسلام مورد بررسی قرار گیرد و پژوهش در آیات و احادیث این نتیجه را به دست داده که تکدی گری در اسلام امری مذموم است و آیات و روایات متعددی بیکاری و سربار جامعه شدن را نکوهش کرده اند و معتقدند که تکدی گری تاثیرات منفی بر اجتماع دارد. بدیهی است که تکدی گری نه تنها یک جرم و آسیب اجتماعی مخرب بوده بلکه منجر به ناهنجاری های اجتماعی دیگر نیز شده و در مجموع می توان گفت گدایی محصول نابسامانی های اجتماعی و فرهنگی در جامعه می باشد.
۱۳.

بررسی عوامل مؤثر بر افراد بازمانده از تحصیل در دانش آموزان دوره دوم متوسطه روستاهای استان زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مطالعات شهری و روستایی دوره ۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶ 76 - 94

کلیدواژه‌ها: ترک تحصیل فقر اقتصادی ازدواج استان زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۱۵۷
این پژوهش با ضرورت توجه به شناخت عوامل موثر بر افراد بازمانده از تحصیل در دانش آموزان دوره دوم متوسطه استان زنجان تنظیم شد و هدف اصلی آن شناسایی عوامل مرتبط بر ترک تحصیل این افراد بود. پژوهش حاضر به شیوه آمیخته و از نوع اکتشافی در دو فاز کیفی و کمی انجام گرفت. جامعه ی آماری پژوهش حاضر شامل کلیه ی دانش آموزان مقطع دوم متوسطه مناطق 14 گانه استان زنجان است که از تحصیل بازمانده اند. ب ه منظ ور تعیی ن حج م ن مونه ی پژوهش از فرمول تعیی ن حجم ن مون ه ی با توجه به حجم جامعه ی آماری طبق اطلاعات موجود در اداره آموزش و پرورش استان زنجان (2337)، حجم ن مونه بر اساس فرمول کوکران براساس تعداد دانش آموزان بازمانده از تحصیل در دوره ی متوسطه دوم، سهم نسبی هر شهرستان از تعداد مصاحبه ها مشخص شد. برهمین اساس در قسمت کمی تعداد 380 دانش آموز ترک تحصیل کرده به عنوان نمونه برآورد شدند. داده ها در مرحله اول با تحلیل محتوای مضمونی و در مرحله دوم به منظور تعیین اعتبار و روایی ابزار و همچنین رتبه بندی سهم عوامل شناسایی شده با نرم افزار spss-26 تحلیل شد. همچنین در کل شاخص های بعد خانوادگی، فردی، آموزشی و اقتصادی در بین مناطق 14 گانه متوسطه دوم استان زنجان تفاوت معناداری بین شاخص های مورد مطالعه وجود دارد. در بعد فردی این نتایج به دست آمد که در شهر طارم و افشار عوامل فردی از میانگین بالاتری برخوردار بود و در شهرهای انگوران و ابهر عوامل فردی از میانگین پایین تری برخوردار است. نتایج همچنین نشان داد که از نظر بعد آموزشی شهرهای ابهر و ماهنشان از میانگین بالاتری نسبت به سایر مناطق برخوردار بود و در این مناطق عوامل آموزشی بیشتر منجر به بازماندن از تحصیل می شود. اما در شهر طارم عوامل آموزشی کمتری تأثیر در بازماندن از تحصیل دارد. نتایج همچنین نشان داد که از نظر بعد آموزشی شهرهای ابهر و ماهنشان از میانگین بالاتری نسبت به سایر مناطق برخوردار بود و در این مناطق عوامل آموزشی بیشتر منجر به بازماندن از تحصیل می شود. اما در شهر طارم عوامل آموزشی کمتری تأثیر در بازماندن از تحصیل دارد.
۱۴.

تزلزل خانواده در بستر فقر از منظر فقه

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی زنان و خانواده سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶ 33 - 55

کلیدواژه‌ها: خانواده فقر اخلاقی فقر اقتصادی فقر اجتماعی فقر دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۲۹
یکی از مهمترین مسائل علم فقه و جامعه، مسئله تزلزل خانواده در بستر فقر از منظر فقه است. در عصر کنونی که ساختار خانواده با توجه به بحران معنا، تغییر و تحول اساسی یافته است تنها فقر اقتصادی برای خانواده یک تهدیدی جدی نیست بلکه فقر دینی، فقر اخلاقی، فقر اجتماعی و فرهنگی بیش از فقر مالی باعث فروپاشی خانواده شده است. هدف از نوشتار حاضر آگاه سازی و ارتقای خانواده در این مسئله است که هر نوع بستر فقر، نقش مؤثری در تزلزل خانواده دارد. پژوهش حاضر نشان می دهد که فقهای امامیه در ارتباط خانواده با فقر و تأثیر آن، بیشتر در باب فقر اقتصادی و اجتماعی تمرکز داشته اند. در بخش فقر روحی و معنوی به فقر اخلاقی و فقر دینی اشاره می شود و ازآنجاکه رویکرد فقهی است، مصادیق سوء معاشرت به نوعی فقر اخلاقی را به همراه دارد و دسته بندی براساس آن انجام شده است. در فقر دینی، عدم کفویت و معنویت مطرح است. فقر اقتصادی و فقر اجتماعی با توجه به آیه: «الرجال قوامین علی النساء» و «قو انفسکم اهلیکم» و قاعده لاضرر چنین فقری که منجر به تزلزل خانواده می شود مذموم شمرده شده است.
۱۵.

ارزیابی سریع وضعیت کودکان خیابانی و ویژگی های کار آنان (مورد مطالعه: شهر خرم آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 132 - 154

کلیدواژه‌ها: ارزیابی سریعت وضعیت کار کودک فقر اقتصادی کودکان خیابانی حاشیه نشینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۱۶۴
کار کودک در خیابان پدیده ای پیچیده ، چند بعدی و رو به رشد است که به عنوان یکی از مسائل اجتماعی در جامعه مطرح می باشد. مطالعه حاضر به روش ارزیابی سریع و پاسخ، در سال 99-1398 با استفاده از روش های کیفی( بحث گروهی متمرکز، مصاحبه ی عمیق) و کمی جهت گردآوری داده ها از افراد مطلع کلیدی و کودکان خیابانی اجرا شد. در بخش کیفی، با نمونه گیری هدفمند، 10 مصاحبه فردی با مطلعان کلیدی و 3 بحث گروهی با استفاده از پرسشنامه های نیمه ساختار یافته با کودکان خیابانی انجام گرفت. در بخش کمی پس از شناسایی 21 پاتوق خیابانی کار کودکان با استفاده از نمونه گیری زمان – مکان و پرسشنامه، اطلاعات 75 کودک خیابانی در پاتوق های کار کودکان جمع آوری شد. به منظور تحلیل داده ها در بخش کیفی از تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. یافته ها نشان می دهد بیشتر کودکان خیابانی خرم آباد به کارهایی از جمله انواع دست فروشی( فروش آدامس، پشمک، گل، و...) شیشه پاک کردن ماشین و وزن کشی مشغول اند.کودکان خیابانی شهر خرم آباد عمدتا پسر و از نظر ترکیب ملیتی- قومیتی همگی ایرانی هستند. یافته های این مطالعه، نشان می دهد که فقر، عامل اصلی در ورود کودکان به خیابان است. علاوه بر عامل اقتصادی، عوامل دیگری همچون وضعیت نامطلوب اجتماعی- اقتصادی خانواده ها از جمله: اعتیاد سرپرست خانواده، بی سوادی و کم سوادی والدین، نگاه ابزاری به فرزند توسط والدین، عدم مهارت و بیکاری سرپرست خانواده و حاشیه نشینی نیز نقش موثری در خیابانی شدن کودکان دارد.
۱۶.

بررسی فرهنگ حاشیه نشینی و موقعیت تحصیلی دانش آموزان، مطالعه موردی: منطقه حصار خط چهار شهرستان کرج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۲ بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۳) 110 - 85

کلیدواژه‌ها: افت تحصیلی ثبات خانوادگی حاشیه نشینی فقر اقتصادی فقر فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۹۵
حاشیه نشینی یک پدیده شهری مربوط به دهه های اخیر است که به علت مسائل و مشکلاتی که برای ساکنین این مناطق و دیگر شهروندان به وجود می آورد، مورد توجه پژوهشگران علوم اجتماعی قرار گرفته است. بررسی انسان شناختی این پدیده با استفاده از روش کیفی و رابطه آن با موقعیت تحصیلی دانش آموزانی که در این مناطق زندگی می کنند، مسئله اصلی این تحقیق بوده است. منطقه حاشیه ای ”حصار خط چهار“ واقع در شهرستان کرج برای دست یابی به هدف پژوهش یعنی شناخت ویژگی های مختلف فرهنگ حاشیه نشینی و در ارتباط با موقعیت تحصیلی با استفاده از نگرش از ”درون“ و به صورت عمیق انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد وضعیت خانواده و ثبات آن در میزان و کیفیت تحصیل فرزندان بسیار موثر است. ولی این ثبات در تعداد کمی از خانواده ها وجود دارد، خانواده هایی که از ساکنان قدیمی منطقه هستند و ثبات درونی خود را حفظ کرده اند، از انگیزه های لازم برای تشویق فرزندان به ادامه تحصیل برخوردارند. ولی. بیشتر خانواده ها تحت تاثیر شرایط نامناسب محیطی و اجتماعی منطقه قرار داشته و به همین دلیل میزان افت تحصیلی در میان فرزندان بسیار بالا است.
۱۷.

مطالعه آسیب پذیری اجتماعی زنان سرپرست خانوار و زنان دارای سرپرست در منطقه سلطان آباد شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۵ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ 597 - 620

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری اجتماعی زنان سرپرست خانوار فقر اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۱۳
نرخ جمعیت زنان سرپرست خانوار در دهه های اخیر رشد گسترده ای داشته است. در کنار افزایش نرخ رشد جمعیت، این گروه تغییرات کیفی مانند تغییر ترکیب سنی، تحصیلی، درآمدی و فقر اقتصادی را نیز تجربه کرده اند که مسائل مبتلا به آنان را به مرور از یک پدیده اجتماعی نسبتاً طبیعی به موضوع اجتماعی از جنس آسیب تبدیل کرده است. هدف این مقاله بررسی و تحلیل آسیب پذیری اجتماعی زنان سرپرست خانوار و فرزندان آنان در مقایسه با زنان دارای سرپرست است. چارچوب نظری مسئله از نظریه های فشار، پیوندهای اجتماعی و نظریه زنانه شدن فقر برگرفته شده است. پژوهش حاضر تحقیقی شبه آزمایشی و بر مبنای تکنیک پیمایش انجام گرفته است. پژوهش دو جامعه آماری دارد. جامعه آماری نخست، شامل زنان سرپرست خانواری است که در کلینیک مددکاری اجتماعی ستایش مهر منطقه سلطان آباد تهران در سال 1394 دارای پرونده فعال بوده اند. روش نمونه گیری این جامعه آماری تمام شماری است. جامعه آماری دوم، زنان دارای سرپرست همین منطقه هستند که برای مقایسه با گروه نخست به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد که به لحاظ آماری تفاوت معناداری بین انزوای اجتماعی، گرایش به اعتیاد، بزهکاری فرزندان و فقر اقتصادی زنان سرپرست خانوار و زنان دارای سرپرست وجود دارد. این شواهد ملازم با چارچوب نظری نشان دهنده موقعیت زنان سرپرست خانوار در ساختار اجتماعی-اقتصادی جامعه است. فقر و فقدان پیوندهای اجتماعی و در نتیجه، تجربه آن ها از فشار و عدم دریافت حمایت مناسب، چه از نوع رسمی و چه از نوع غیررسمی، این زنان و فرزندانشان را در معرض آسیب قرار می دهد.
۱۸.

رابطه فناوری اطلاعات وارتباطات (ICT) بر امنیت اجتماعی شهروندان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۴ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۵۵ 289-271

کلیدواژه‌ها: امنیت اجتماعی اعتماد فقر اقتصادی فناوری اطلاعات و ارتباطات هویت خواهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۸۲
مقدمه: کاربرد راه حل های فناوری اطلاعات و ارتباطات برای موفقیت اجرای سیاست های اجتماعی، شامل اصلاح امنیت اجتماعی و طراحی و مدیریت استراتژیک برنامه های امنیت اجتماعی، ضروری است. بنا به این ضرورت، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر ICT بر احساس امنیت اجتماعی شهروندان پرداخته است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، پیمایشی است. جامعه مورد بررسی در این تحقیق، شهروندان منطقه 2 ارومیه بودند که از بین آن ها 327 نفر با استفاده از جدول مورگان، به عنوان حجم نمونه برآورد شدند و با تلفیقی از روش های نمونه گیری تصادفی ساده، طبقه بندی شده و نظام مند، انتخاب و پیمایش شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که فناوری اطلاعات و ارتباطات بر امنیت اجتماعی، تأثیر مثبت دارد و از بین سه مؤلفه امنیت اجتماعی (اعتماد شهروندان، هویت خواهی اجتماعی و فقر اقتصادی)، بیشترین تأثیر آن، بر مؤلفه اعتماد اجتماعی است. بحث: با توجه به یافته های این مطالعه، اگر از فناوری ارتباطات و اطلاعات به درستی استفاده شود، می تواند به عنوان ابزار توانمندسازی در جهت توسعه امنیت اجتماعی جامع تر، مطرح شود.
۱۹.

بررسی عوامل موثر بر افت تحصیلی دانش آموزان متوسطه شهر ایلام و ارائه راهکارهایی برای پیشگیری از آن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال ۱۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۷۵

کلیدواژه‌ها: افت تحصیلی فقر اقتصادی مسائل خانوادگی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۴۲
هر ساله به دلیل افت تحصیلی میزان زیادی از امکانات، منابع و استعدادهای بالقوه انسانی در سازمان آموزش و پرورش و خانواده ها هدر می-رود. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر افت تحصیلی دانش آموزان در شهر ایلام صورت گرفت. برای تحقق این هدف، از روش کمی- پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، دانش آموزان مقطع متوسطه 1 و 2 در شهر ایلام و در سال تحصیلی 99-98 بوده که با استفاده از فرمول کوکران 152 نفر انتخاب شده و بر مبنای نمونه گیری تصادفی ساده در بین آنان پرسشنامه استاندارد توزیع شده است. بعد از جمع آوری داده ها، تجزیه و تحلیل بر مبنای spss و lisrel صورت گرفته است. یافته ها بیانگر آن است که عوامل درونی نظام آموزشی مانند نامناسب بودن محتوای برنامه ها با نیازها، استعدادها و علایق دانش آموزان؛ نامناسب بودن شرایط و فضای کلاس درس با نیازها و شرایط اجتماعی-روانی دانش آموزان؛ نامناسب بودن معلمان از نظر شایستگی ها و شیوه تدریس؛ تعامل معلم و شاگرد و همچنین عوامل بیرونی نظام آموزشی مانند فقر و محرومیت اقتصادی، وضعیت خانوادگی و فقر فرهنگی بر مساله افت تحصیلی دانش آموزان در شهر ایلام تاثیر معناداری دارد.
۲۰.

تحلیلی بر فقر منطقه ای و عوامل مؤثر بر آن در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و توسعه منطقه ای بهار و تابستان ۱۴۰۲شماره ۲۵ 39 - 66

کلیدواژه‌ها: اثر قطره چکانی فقر منطقه ای فقر اقتصادی جغرافیا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۸۹
پیامدهای نامطلوب اقتصادی، اجتماعی و سیاسی فقر، دولت ها را بر آن داشته تا بهبود وضعیت فقرا را در صدر اولویت های خود قرار دهند. ازاین رو شناخت مناسب فقر و عوامل اثرگذار بر آن، از اهمیت بالایی برخوردار است؛ اما مسئله حائز اهمیت در این راستا تعاریف متنوع مربوط به فقر است که بسته به رویکردهای مختلف، از جمله منطقه ای بودن آن، متفاوت می باشد و همین مسئله، این ذهنیت را ایجاد می کند که آیا پدیده فقر (برای نمونه بر اساس این رویکرد)، به واقع یک مقوله منطقه ای و جغرافیایی است به عبارتی آیا عوامل اثرگذار بر فقر در مناطق مختلف توسعه یافته و درحال توسعه (بسته به وضعیت جغرافیای آن منطقه)، متفاوت است یا فقر یک پدیده بین المللی است و عوامل اثرگذار بر آن در همه جا، یکسان می باشد؟ به این منظور و برای پاسخگویی به سؤالات مذکور در تحقیق حاضر به بررسی و مدل سازی فقر در دو گروه کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته بر اساس شرایط جغرافیایی، در دوره زمانی 1990 تا 2017، پرداخته شد. یافته های تحقیق حاکی از این است که متغیرهای رشد اقتصادی، تجارت بین المللی، تورم، بیکاری و توسعه مالی، مهم ترین عوامل اثرگذار بر شاخص فقر در کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته می باشند. منتها، شاخص های تورم و بیکاری، میزان فقر را افزایش داده و بهبود توسعه مالی، رشد اقتصادی و تجارت بین الملل، فقر را کاهش می دهد؛ همچنین، ضریب رشد اقتصادی بر فقر، در هر دو گروه کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته، اثر منفی داشته که این امر حاکی از تأیید تئوری اثر قطره چکانی استیگلیتز است که توسعه اقتصادی موجب کاهش فقر می شود؛ بعلاوه، فقر در مناطق مختلف، بیشتر یک مقوله اقتصادی است و سایر رویکردهای مختلف در ارتباط با فقر، در درجات بعدی اهمیت قرار می گیرد.