مطالب مرتبط با کلیدواژه

GIS


۳۸۱.

تحلیلی کمی بر روند توسعه پایدار شهر ملایر با استفاده از تکنیک موریس(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال دهم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 1 - 14

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدارشهری ضریب موریس ملایر HDI GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۰۳
هدف این مقاله سنجش و تعیین سطوح پایداری شهر ملایر به لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی است. روش مورد استفاده در این پژوهش، ترکیبی از روش های تحلیلی و موردی زمینه ای است. نوع تحقیق کاربردی توسعه ای و پهنه مطالعاتی آن شهر ملایر با مساحت 2280 هکتار و جمعیت 159848 نفر بوده است، که در سال 1392 انجام شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد شهر ملایر به رغم حرکت خود طی دهه های اخیر به سوی توسعه، چندان موفقیتی در جهت دستیابی به ابعاد توسعه پایدار نداشته است و در روند توسعه خود میزان ناپایداری در برخی از محله های آن رو به افزایش بوده است. به طوری که از مجموع 23 محله، فقط 7 محله شهر در وضعیت پایدار هستند و در دامنه 1-71/0 موریس قرار می گیرند. و 8 محله دارای وضعیت نیمه پایدار با دامنه 70/0-41/0 و بقیه ی محله ها در گروه ناپایدار دردامنه 40/0-0 موریس قرار دارند. همچنین از لحاظ میزان برخورداری از شاخص های توسعه (HDI) اختلاف فاحش و چشمگیری بین محله های مختلف شهر دیده می شود که این نابرابری ها در زمینه شاخص های اقتصادی با تفاوت ماکزیمم و مینیمم 50/153 بسیار چشمگیر و در شاخص زیست محیطی با تفاوت 88/87 کمتر بوده است. شکاف عمیق بین پایدارترین محله و ناپایدارترین محله نشانگر عدم توزیع مناسب کاربری ها و عدم رعایت عدالت اجتماعی و پایین بودن رفاه اجتماعی در سطح شهر ملایر است. این وضعیت بیانگر ناپایداری در روند توسعه این شهر است در مجموع این شهر را می توان در گروه شهرهای نیمه پایدار معرفی کرد
۳۸۲.

بررسی و تحلیل عوامل طبیعی موثردر توسعه مناطق بیابانی و خشک(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال یازدهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 61 - 76

کلیدواژه‌ها: جغرافیای طبیعی ذخیره سازی آب توسعه پایدار چاله دامغان GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۱۳۶
 این تحقیق با هدف شناخت و تصویر مناسب از وضعیت جغرافیایی شمال کویر حاج علیقلی و مراکز جمعیتی چاله دامغان با رویکرد توسعه منطقه با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بر پایه گردآوری اطلاعات و مطالعات میدانی و استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی گام برداشت. از این رو عوامل جغرافیایی طبیعی در غالب پهنه بندی و نقشه، مورد مطالعه قرار گرفته اند تا نقش آنها بر منابع آب این منطقه که یکی از مراکز فعالیت های انسانی مهم در مناطق بیابانی است مشخص گردد. بطور کلی تهیه نقشه و پهنه بندی عوامل جغرافیایی و تحلیل فضایی پدیده های جغرافیایی ازاهداف عمده تحقیق محسوب می گردد. نتایج نشان می دهد که عوامل طبیعی منطقه مانندتوپوگرافی و کوههای بلند با تاثیردرمیزان بارش همچنین تشکیلات آهکی سهم عمده ای در تامین آب منطقه دارد که همراه با دشت سرهای گسترده نقش اصلی را در تغذیه سفره ها ایفاء می نمایند. با بررسی و تحلیل فضایی نقشه های تهیه شده جغرافیایی و پدیده های سطحی زمین می توان شناخت جامعی از چالش هایی که مدیران و متولیان اموردر تصمیم گیری و طرح ریزی اقتصاد فضای مناطق بیابانی حاشیه چاله دامغان و کویر حاج علی قلی با آن مواجه اند، حل نمود. لذا در پایان پیشنهاد های کاربردی ارائه گردید.
۳۸۳.

کاربرد عوامل ژئومورفیک در مکانیابی دفن زباله های شهری (منطقه مورد مطالعه شهر ماهشهر)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال سیزدهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 29 - 46

کلیدواژه‌ها: دفن زباله ژئومورفولوژی شهر ماهشهر GIS منطق فازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۰۱
مواد زاید جامد جز جدایی ناپذیر زندگی انسآن ها هستند و تولید انواع این زایدات در کمیت ها و کیفیت های مختلف از بزرگترین معضلات محیط زیستی عصر حاضر است. برای کاهش پیامدهای منفی پسماند، استفاده از ابزارها و فناوری جدید برای یافتن مکان مناسب دفن ضروری به نظر می رسد. هدف از این پژوهش مکانیابی زباله های شهر ماهشهر با استفاده از مدل منطق فازی می باشد. برای جمع آوری داده های مورد نیازآ از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، هیدرولوژی و عکس هوائی و عناصل اقلیمی مؤثر در محل دفن زباله و همچین تیپ اراضی بهره گرفته شد. بر همین اساس لایه های فاصله از رودخانه ها، مناطق مسکونی، راه های ارتباطی، جهت وزش باد، شیب، کاربری اراضی و ژئومورفولوژی در محیط ARC GIS 10.2 تهیه نمودیم. و در نهایت با استفاده از عملگرهای فازی شامل جمع، ضرب و گاما 0.8 نقشه نهایی ترسیم گردید.در نهایت پهنه های مناسب دفن زباله شهر ماهشهر بر اساس قابلیت استقرار مکان در قالب سه منطقه عالی و متوسط و نامناسب شناسایی و با مشاهدات میدانی تطبیق داده شد. و در نهایت شمال شرق شهر ماهشهر مناسب ترین پهنه دفن پسماندهای شهری در نظر گرفته شد.
۳۸۴.

پهنه بندی اقلیم آسایش گردشگری استان ایلام با تکنیک GIS(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 15 - 30

کلیدواژه‌ها: اقلیم آسایش گردشگری GIS شاخص TCI استان ایلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۱۱۳
استان ایلام واقع در غرب کشور با داشتن جاذبه های طبیعی وفرهنگی مناسب، توانایی زیادی در جذب گردشگر دارد؛ اما تاکنون از این پتانسیل ها وقابلیت های موجود، دراین پژوهش به منظور ارزیابی شرایط اقلیم گردشگری وجاذبه های اقلیمی استان ایلام ازنقطه نظر گردشگری، ازشاخص اقلیم گردشگری TCI وداده های اقلیمی5 ایستگاه سینوپتیک استان استفاده شده است. بدین منظور ابتدا آمار هفت پارامتر اقلیمی موردنیاز به صورت ماهانه از ایستگاه های سینوپتیک استان دربازه زمانی 14ساله (2010-1997)استخراج شد. پس ازاستخراج آمار، پایگاه اطلاعاتی مربوطه تشکیل وبرپردازش آن ها با استفاده از شاخص TCI اقدام گردید. سپس با بهره گیری از نرم افزار GIS درمیان یابی، تعمیم داده های نقطه ای به پهنه ای وترکیب نقشه ها زمان ها ومکان های مساعد برای حضور گردشگران دراستان مشخص شد. نتایج پژوهش نشان داد که شاخص گردشگری استان در طول سال دارای تنوع زیادی است به گونه ای که درفصل گرم سال مناطق شمالی استان از نظر اقلیمی دارای وضعیت مطلوب ومناسب است ودر فصل سرد سال این روند تغییر می یابدو مناطق جنوبی استان دراین موقع از سال از شرایط اقلیمی مطلوب برخوردارشده ومناطق شمالی استان شرایط نامناسب اقلیمی را تجربه می کند. در مجموع ماه های مارس، آوریل، می، اکتبرونوامبر، استان شرایط مساعدتری برای جذب گردشگر دارد.
۳۸۵.

ارزیابی وضعیت کیفی آب های زیرزمینی منطقه کلاچای جهت مصارف کشاورزی با استفاده از GIS(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 77 - 96

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی کیفی آب کشاورزی GIS کلاچای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۶۵
با توجه به اینکه استفاده از آب با کیفیت نامناسب سبب مشکلاتی از جمله شور شدن خاک، کاهش نفوذپذیری خاک و کاهش جذب آب توسط ریشه گیاه شده و منتج به کاهش بهره وری زراعی و یا حتی تهدید محصولات کشاورزی می شود، لذا بررسی کیفیت آب قبل از استفاده در کشاورزی بسیار لازم و ضروری است. بر همین مبنا در این تحقیق با استفاده از نمودارها و پارامترهای متداول در رده بندی کیفیت آب برای مصارف کشاورزی، و همچنین با استفاده از نرم افزار ArcGIS جهت نمایش گرافیکی تغییرات پارامترهای کیفی در محدوده منطقه مطالعاتی کلاچای، به بررسی و پهنه بندی کیفیت آب برای مصارف کشاورزی پرداخته شد. بر این مبنا کیفیت تمامی نمونه های آبهای زیرزمینی منطقه مورد مطالعه از نظر پارامترهایMR ،EC،SAR ، Na%،RSC ،pH ، KR،CR ، در نمودار رده بندیWilcox همه بجزw5 ، در نمودار رده بندی Gordon and Hailin w7وw14 و w15 و در نمودار رده بندی Doneen همه نمونه ها بجز w13وw14وw15در رده عالی برای مصارف کشاورزی قرار دارند. بر همین مبنا بر اساس پارامتر PS تنها w6وw8 دارای رده مناسب هستند. بر مبنای میزان همبستگی بین پارامترها، بیشترین همبستگی بین پارامترهایNa%وKR و کمترین میزان همبستگی بین پارامترهای EC و PI برقرار است.
۳۸۶.

ارزیابی فرسایش خاک و در جه رسوب دهی در حوضه ی آبریز نمدان با استفاده از مدل MPSIAC و GIS(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۵۵) 37 - 57

کلیدواژه‌ها: مدل MPSIAC میزان رسوبدهی GIS حوضه آبریز نمدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۹۵
مرفولوژی مسطح و کم شیب دشت نمدان و چشمه سارهای حاشیه دشت باعث شده که رودخانه شادکام در بخش های میانه، فاقد دسترسی مستمر باشد و همین امر توسعه کشاورزی را در منطقه مشکل ساخته است. دشت نمدان دارای حوضه رسوبی آبرفتی عمیق است و ضخامت آبرفت در این حوضه 100 متر پیش بینی شده است. خاک از منابع طبیعی مهمی است و فرسایش آن علاوه بر ایجاد مخاطرات محیطی، آسیب پذیری جدی برای توسعه اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد. ما در این مقاله میزان رسوبدهی در حوضه آبریز نمدان را با مدل MPSIAC و GIS مورد ارزیابی قرار دادیم. هدف اول پهنه بندی درجه رسوبدهی محدوده مورد مطالعه از نظر تولید رسوب بود و دوم محاسبه میزان رسوبدهی (QS) میزان تولید رسوب کل و کلاسه بندی آنها در حوضه بود. نتایج بدست آمده از پهنه بندی حوضه آبریز مورد مطالعه در سه کلاس فرسایشی بالا – متوسط – کم طبقه بندی شدند. همچنین پهنه بندی با رسوبدهی بالا از شمال غرب تا جنوب شرق حوضه در مسیر رودخانه شادکام در بخشهایی که نوع لیتولوژی و پوشش زمین را رودخانه و آبراهه، آبرفتهای نهشته شده، رس سیلت و ماسه و قلوه تشکیل داده مشاهده می شود.
۳۸۷.

مکانیابی مناطق آسیب پذیر شهری با رویکرد مدیریت بحران با استفاده از GIS و مدل همپوشانی وزن دار(مطالعه موردی: منطقه 17 تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هفدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶۸) 77 - 92

کلیدواژه‌ها: مدیریت بحران آسیب پذیری مدل همپوشانی وزندار منطقه 17 تهران GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۹۱
منطقه17 شهرداری تهران از لحاظ شدت تراکم جمعیت دومین منطقه و از نظر نوع بافت کالبدی دارای80 درصد بافت فرسوده و ناپایدار می باشد. بر همین اساس هدف اصلی این پژوهش مدیریت صحیح بحران در منطقه 17 تهران، با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از مدل همپوشانی وزندار در محیط GIS، می باشد. برای رسیدن به این هدف ابتدا اقدام به پهنه بندی مناطق آسیب پذیر در این منطقه گردید و سپس از لایه های متعددی شامل تراکم جمعیت، کیفیت ابنیه، نزدیکی به معابر، نزدیکی به فضاهای باز، مراکز درمانی، ایستگاه های آتش نشانی و... در محدوده استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد فرصت های محدوده بیشتر از تهدیدها و ضعف های محدوده بیشتر از قوت ها می باشد و راهبرد قابل قبول جهت مدیریت بهینه بحران زلزله در محدوده راهبرد بازنگری و بعد از آن راهبرد تدافعی می باشد. و برای ساماندهی این بافت ها باید تمام جوانب آن نظیر بافت اجتماعی و فرهنگی شکل گرفته در این بافت ها مشارکت مردم را در تمامی مراحل اعم از برنامه ریزی و اجرا را در نظر بگیرد.
۳۸۸.

استفاده از GIS، تکنیک های RS و سیستم پشتیبان تصمیم گیری در مکان یابی مناطق مستعد احداث سایت پرورش ماهیان خاویاری(مطالعه موردی محمدیه قزوین)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هجدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۷۱) 131 - 154

کلیدواژه‌ها: سایت پرورش ماهیان خاویاری مکان یابی AHP GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۸ تعداد دانلود : ۲۰۸
با توجه به اهمیت ویژه سایت های پرورش ماهی در امر تولید، مناسب بودن مکان آنها از جنبه های مختلف بسیار حائز اهمیت می باشد. مکان یابی احداث سایت پرورش ماهیان بعلت پیچیدگی و لزوم توجه به شرایط مختلف مکانی و غیر مکانی نیازمند استفاده از یک روش کاربردی است که بتواند بخوبی رابطه ای مناسب بین این شرایط برقرار نماید تا بهترین تصمیم برای انتخاب محل مناسب سایت، اتخاذ گردد. در این مقاله از روشی مبتنی بر تلفیق استفاده از GISو تکنیک های سنجش از دور سیستم پشتیبان تصمیم گیری در سه مرحله استفاده شده است. در مرحله اول با استفاده از GISوRS و با در نظر گرفتن معیارهای حذفی، مناطق نامناسب برای احداث سایت حذف گردیدند. در مرحله دوم، پس از تلفیق نقشه ها، 9 محدوده برای احداث سایت پرورش ماهی خاویاری طبق معیارها مناسب تشخیص داده شدند. در مرحله سوم، با استفاده از معیارهای حاصل از نظرات کارشناسی، به مقایسه و ارزیابی سایت ها نسبت به معیارها، زیرمعیارها و معیارهای فرعی با استفاده از روشAHP و اولویت بندی سایت ها با استفاده از شاخص تناسب نهایی هر سایت، پرداخته شد که در نتیجه سه سایت 9، 4 و7 بعنوان اولویت های برتر جهت احداث پیشنهاد گردید.
۳۸۹.

بررسی و تحلیلی در پهنه بندی کاربری اراضی، پیشنهادی طرح هادی روستایی با تاکید بر توسعه پایدار، در مدل AHP (مطالعه موردی: روستای چاشم شهرستان مهدیشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱-۱ (پیاپی ۲۵) 211 - 229

کلیدواژه‌ها: کاربری اراضی روستای چاشم AHP GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۹۵
ارزیابی کاربری اراضی در شهرها و روستاها به عنوان هسته اصلی برنامه ریزیها، نقشی مهم در ساماندهی فضایی- مکانی ایفا می کند. روستای چاشم با جمعیتی معادل 725 نفر در شمال غربی شهرستان مهدیشهرو در مسیر خطیرکوه به دوآب مازندران قراردارد، به لحاظ ساماندهی مکانی- فضایی کاربری اراضی و با توجه به میل جمعیت پذیری در روستاهای کشور در زمره روستاهایی است که با افزایش جمعیت پس از دو دوره کاهش مواجه می باشد. و این جمعیت پذیری ساختار روستایی را دستخوش تغییرات قرار داده و چنانچه با ضعف مدیریت نیز همراه شود این توسعه ناپایدار و بافت تاریخی و سنتی روستا را تحت تأثیر قرار خواهد داد. به منظور رشد و توسعه پایدار در روستا و ارزیابی کاربری های مورد نیاز به برنامه ریزی در تعیین و میزان کاربری های اراضی روستایی باید با دقت بیشتری همراه گردد. این پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و با توجه به سرانه و استانداردهای کاربری های روستایی و در تحلیل کیفی کاربری اراضی با استفاده از نرم افزار Expert choise پرداخته و با تحلیل شاخص های ارزیابی (مطلوبیت، ظرفیت، سازگاری) در نرم افزار Arc GIS به تحلیل داده ها و نقشه نهایی توسعه بدست آمد، نتایج حاصل بیانگر آن است که پهنه بندی کاربری ها در روستای چاشم با توجه به رشد روستا در آینده با جهت توسعه همسو خواهد بود.
۳۹۰.

تعیین مکان مناسب جهت انجام پروژه های استحصال آب از رطوبت هوا در استان بوشهر با استفاده از GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲-۱ (پیاپی ۲۵) 43 - 51

کلیدواژه‌ها: مکانیابی استحصال آب رطوبت هوا منطق بولین GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۳۴
  وجود اقلیم های خشک و نیمه خشک در قسمت اعظم کشور ایران و وقوع خشکسالی های مکرر در دهه های اخیر موجب شده است که محدودیت منابع آب از نقطه نظرهای توزیع زمانی و مکانی عامل اصلی محدود کننده برنامه ریزی توسعه اقتصادی کشور باشد. در چنین شرایطی قطعاً ارزش اقتصادی آب و علاوه بر آن ارزش حیاتی آن بسیار چشم گیر است و بنابراین ضرورت توجه خاص به بحث استحصال آب و توسعه و تطبیق آن با شرایط بومی، اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی کشور را مطرح می نماید. با توجه به اینکه رطوبت هوا در مناطق ساحلی جنوب کشور در ایام قابل توجهی از سال به بیشتر از 85% هم می رسد قابلیت آن را دارد که از طریق نصب سیستم های جمع کننده آب، آب قابل توجهی جمع آوری کرد. مکانیابی صحیح و اصولی برپایه شاخص های مؤثر در این فرآیند می تواند تا حد زیادی از اتلاف منابع مالی، زمانی، نیروی انسانی و... جلوگیری نماید. پس از تهیه داده های هواشناسی، لایه های ایجاد شده در GIS با روش بولین وزن دهی شده و در نهایت پس از تلفیق نقشه ها مکان های مناسب جهت انجام پروژه های استحصال آب تعیین می شود. در پایان با قرار دادن لایه های ساخته شده بر روی هم منطقه مناسب برای ماه های تعیین شده مشخص شد.
۳۹۱.

مکان یابی پناهگاه های اضطراری در سطح شهر، با رویکرد پدافند غیر عامل (مطالعه موردی شهرستان کاشمر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲-۱ (پیاپی ۲۵) 243 - 255

کلیدواژه‌ها: پدافند غیر عامل پناهگاه چند منظوره AHP GIS کاشمر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۰۱
    امروزه شهرها علاوه بر مخاطرات طبیعی، در برابر تهدیدات نظامی و موشکی نیز قرار دارند. چاره ای جز، اعمال ملاحظات دفاعی و امنیتی در طرح های شهری نیست که می تواند نقش اساسی و تأثیرات قابل توجهی درکاهش آسیب پذیری شهرها دربرابر مخاطرات طبیعی و تهدیدات دشمنان داشته باشد. لذا این پژوهش با هدف، بهبکارگیری الگوریتم هایGIS ، و شاخص های حیاتی چون شبکه راه های ارتباطی، کیفیت ساختمانها، قدمت ساختمان ها، مالکیت ساختمان ها، اسکلت ساختمان ها، تراکم جمعیتی، بناهای تاریخی، کاربری اراضی، چاه های آب آشامیدنی، و خطوط انتقال گاز، براساس مدل تحلیل سلسله مراتبی، در محیط GIS مکان یابی پناهگاه های چند منظوره شهر کاشمر را انجام داده است. نتایج پژوهش 14 مکان تحلیل حساسیت و اولویت بندی گردیده، با اعمال شعاع 900 متری به عنوان شعاع عملکردی، با استفاده از نرم افزار Expert choice است.
۳۹۲.

تحلیلی بر وضعیت فضای سبز شهری در شهر شهرکرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۲۷) 301 - 320

کلیدواژه‌ها: فضای سبز شهرکرد توزیع متعادل برنامه ریزان توزیع فضایی GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۳۴
به منظور تحلیل فعالیت هایی که در یک شهر مستقر شده اند، دستیابی به تعادل در توزیع منابع و خدمات امری اجتناب ناپذیر می باشد. هر سکونتگاه مشتمل بر مکان های ارائه خدمات نظیر نقاط، بازرگانی، اداری، مالی، خدمات اجتماعی و رفاهی می باشد که با فرض وجود نظم در آن سکونتگاه این مراکز باید به صورت متناسب و در ارتباط با یکدیگر در عرصه زمین توزیع گردد تا علاوه بر امکان دسترسی شمار بیشتری از جمعیت این خدمات، کمترین تأثیرات را از یکدیگر بپذیرند. تعیین توزیع مراکز خدماتی از جمله فضای سبز و پارک ها مسأله ای است که اغلب اوقات برنامه ریزان با آن سروکار دارند و تلاش می کنند که تخصیص منابع و خدمات را هدایت کنند. در این مقاله سعی شده با استفاده از روش های توصیفی- تحلیلی به بررسی توزیع فضایی فضای سبز در سطح شهر شهرکرد بپردازد ونهایتاً مناطق و مکان هایی از شهر که با کمبود فضای سبز روبرو هستند را مورد شناسایی قرار داده تا از این طریق بتوان در راستایی توزیع متعادل کاربری فضای سبز شهرکرد بتوان گامی برداشت. با عنایت به محاسبات انجام شده نتایج بدست آمده نشان می دهد که سرانه فضای سبز شهرکرد رقم 5.3 مترمربع را به خود اختصاص داده است که با سرانه استاندارد وزارت مسکن وشهرسازی کشورمان (7-12 مترمربع) فاصله دارد و با کمبود این کاربری در سطح شهر و منطقه روبرو هستیم.
۳۹۳.

اولویت سنجی مناطق مستعد اکوتوریسم با استفاده از مدل Buckley در GIS (نمونه موردی: شهرستان بهمئی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 265 - 276

کلیدواژه‌ها: گردشگری اکوتوریسم شهرستان بهمئی Buckley GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۲۰
اکوتوریسم شاخه ای از توریسم می باشد که گردشگران به منظور لذت بردن از حضور در طبیعت و نیز دیدار از جاذبه های طبیعی اقدام می کنند. بررسی جغرافیایی و منطقه ای طبیعت ایران نشانگره این امر است که اکوتوریسم می تواند به عنوان یک درآمد اقتصادی پایدار مطرح می شود . شهرستان بهمئی به عنوان یکی از شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل مسائلی از جمله فقر اقتصادی ساکنین شهرستان همواره دارای مشکلات زیاد بوده است. یکی از گام های اساسی در جهت رفع فقر و ایجاد اشتغال و ارتقای توسعه همه جانبه ی شهرستان بهمئی استفاده بهینه از کلیه امکانات و منابع موجود در شهرستان با مدیریت علمی و استفاده از پژوهش های صاحبنظران و استفاده از سیستم های مکان مبنا در امر مدیریت گردشگری می باشد. در این مطالعه با توجه به اینکه هدف پژوهش شناسایی نواحی مستعد توسعه اکوتوریسم در شهرستان بهمئی بوده است؛ عوامل مؤثر در اولویت سنجی مناطق مستعد گردشگری منطقه که شامل: بارش و اقلیم؛ توپوگرافی، کاربری اراضی، دسترسی، فاصله از گسل و مناطق حفاظت شده، دریاچه و رودخانه و زمین شناسی با روش تحقیقی توصیفی – تحلیلی در فرایند تحقیق بر اساس مدل پژوهش شناسایی، آماده سازی، وزندهی و در پایان نمودار و نقشه های خروجی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. که نتایج نهایی و تحلیل های خروجی نشان می دهد که بخش های سرآسیاب یوسفی و ممبی دارای بیشترین و بخش لیکک و کفشکنان دارای کمترین مناطق اکوتوریسم می باشند.    
۳۹۴.

کاربرد روش GIS در شناسایی مناطق روستایی باپتانسیل اکوتوریستی با استفاده از منطق فازی و مدل AHP مطالعه موردی دهستان دولت آباد داراب استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱-۳ (پیاپی ۳۱) 177 - 194

کلیدواژه‌ها: مکانیابی توریسم روستایی دهستان دولت آباد GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۹۳
 در این پژوهش جهت بررسی توریسم دهستان دولت آباد ابتدا به گرد آوری اطلاعات و منابع موجود در مورد رشد و توسعه صنعت گردشگری و همچنین شناسایی امکانات و خدمات مورد نیاز آنان به صورت کلی پرداخته شده است. در مرحله بعد به شناسایی محدوده مورد مطالعه پرداخته شد و کلیه اطلاعات طبیعی (آب و هوا، ژئومورفولوژی، خاک) و نیز اطلاعات مربوط به عوامل انسانی موجود (جمعیت، امکاانات و خدمات) جمع آوری گردید. بعد از شناسایی محدوده مورد مطالعه به مکان یابی بهینه امکانات و خدمات مورد نیاز گردشگران در قالب دهکده گردشگری در دهستان دولت آباد پرداخته شد. جهت مکان یابی دهکده گردشگری از دو روش استفاده از تلفیق لایه ها در سیستم اطلاعات جغرافیایی با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای و با شاخص همپوشانی انجام شد و نیز با استفاده از روش منطق فازی و تلفیق لایه ها با عملگرهای فازی AND، Gamma استفاده شد نتایج نشان دادند که استفاده از عملگر AND و GAMMA مناطق مساعدتر و بهینه تری نسبت به شاخص همپوشانی مشخص می کنند در نهایت با استفاده از پرسش گیری شرطی در GIS مکان مورد نظر در ضلع شمالی و شمال غربی دهستان دولت آباد شناسایی گردید.    
۳۹۵.

تحلیلی بر کیفیت زندگی شهری و تفاوت های فضایی آن در (مناطق 1 و 19 کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی نابرابری های فضایی SPSS GIS تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۷۵
کیفیت زندگی از موضوعاتی است که امروزه در مطالعات شهری، از منظر علوم مختلف از جمله جغرافیای شهری، شهرسازی، علوم اجتماعی، روانشناسی، اقتصاد، مدیریت، علوم سیاسی و... مورد توجه محققان واقع شده است. بر این اساس در بسیاری از کشورهای توسعه یافته برنامه ریزان در تلاش برای نمایش سطوح کیفیت زندگی در سطوح مختلف جغرافیایی هستند تا از این طریق بتوان راهکارهای بهینه ای را برای بهبود کیفیت زندگی نواحی عقب مانده بیابند. در این پژوهش به بررسی و تحلیل کیفیت زندگی شهری و تفاوت های فضایی آن در مناطق 1 و 19 کلان شهر تهران پرداخته شده است. روش تحقیق حاضر مبتنی بر تحقیق موضوعی است و به صورت توصیفی - تحلیلی انجام می گیرد و از نظر هدف کاربری است. روش گردآوری اطلاعات شامل اسنادی (کتابخانه ای) و پیمایشی (میدانی) است که در مجموع از روش های آمیخته کمی و کیفی استفاده شده است. برای جامعه آماری و بر اساس فرمول کوکران و با توجه به ضریب خطای 5% برای مناطق 1 و 19 تعداد 322 پرسشنامه تعیین شده است پرسشنامه های تدوین شده در بین ساکنان دو منطقه توزیع گردیده است و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات استخراج شده از پرسشنامه ها از نرم افزار SPSS و نرم افزار GIS استفاده گردیده است. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که بین دو منطقه 1 و 19 تهران تفاوت های فضایی ناشی از تفاوت های اقتصادی و اجتماعی موجود در بین دو منطقه است و همین امر سبب تفاوت هایی در کیفیت زندگی ساکنان دو منطقه شده است.
۳۹۶.

برنامه ریزی بهینه اسکان موقت شهری در حوادث طبیعی (مطالعه موردی: شهر ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اسکان موقت سوانح طبیعی شهر ساری مدل های تصمیم گیری چند معیاره GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۹۹
آنچه در زمان وقوع حوادث اتفاق می افتد، علاوه بر خسارات جانی و مالی، خسارات اجتماعی فراوانی است که به دنبال دارد. با توجه به اهمیت بسیار بالای مقوله مسکن و سرپناه برای بشر، پیش بینی و اجرای مکان هایی برای اسکان موقت آسیب دیدگان از حوادث به ویژه زلزله، امری اجتناب ناپذیر و اساسی است. مکان یابی جهت اسکان موقت، قبل از وقوع سانحه و در مرحله ی برنامه ریزی می تواند کمک شایانی باشد تا مدیران پس از وقوع سانحه، برنامه عملیاتی مدون داشته باشند. تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی - تحلیلی از منابع کتابخانه ای و مشاهدات میدانی و نظرات افراد خبره در خصوص مکان یابی اسکان موقت در شهر ساری است. این تحقیق با استفاده از مدل دلفی اقدام به شناسایی شاخص های اصلی انتخاب مکان اسکان نموده و سپس با کمک مدل تصمیم گیری چند معیاره AHP در محیط نرم افزار Arc GIS اقدام به تعیین وزن و تلفیق آنها جهت تعیین مکان های مناسب برای اسکان موقت نمود. بر اساس نتایج حاصله در محدوده مورد نظر 2786 هکتار از منطقه به عنوان منطقه بسیار مناسب، 2846 هکتار بعنوان منطقه مناسب و 18098 هکتار بعنوان منطقه نا مناسب انتخاب شدند.  
۳۹۷.

مدل سازی مکان یابی پارک های شهری (مطالعه موردی: شهر بندر امام خمینی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: پارک مکانیابی GIS ANP شهر بندر امام خمینی (ره)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۷۹
پارک های شهری به عنوان یکی از مهمترین فضاهای عمومی- خدماتی شهر نقش بسزایی در ارتقای شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی نواحی شهری دارند. این مقاله تحت عنوان مدل سازی مکان یابی پارک های شهری با استفاده از مدل فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) در محیط GIS (مطالعه موردی: شهر بندر امام خمینی (ره)) می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی-تحلیلی است. هدف اصلی پژوهش مکان یابی بهینه برای پارک های شهری بندرامام خمینی(ره)می باشد که جهت تجزیه وتحلیل شاخص ها از روش های تصمیم گیری چند معیارهGIS و فرایندتحلیل شبکه ای (ANP)استفاده شده است. در این پژوهش معیارها در چهار خوشه مطلوبیت، آسایش، جمعیتی و همجواری تنظیم شدند که خوشه مطلوبیت با وزن 097/0 ، کمترین و خوشه جمعیت با ارزش (468/0) بالاترین خوشه را به خود اختصاص داده است همچنین در محیط ArcGIS، ابعاد زمین های بایر محدوده مورد مطالعه که می بایست برای پارک های آتی برنامه ریزی شوند در پنج طبقه ی نامناسب، ضعیف، متوسط، مناسب و بسیار مناسب تقسیم بندی و ارزش گذاری شدند. نتایج تحقیق نشان داده که بیشتر کاربری های مسکونی و آموزشی نسبت به پارک های محله ای در شهر بندر امام خمینی از سازگاری بیشتری برخوردارند که 38 درصد از پارک ها در رده تناسب بالا، 43 درصد دارای تناسب متوسط و 19 درصد جزو تناسب پایین می باشد و بهترین مکان ها جهت مکانیابی توسعه پارک های شهری در بندر امام خمینی اراضی بایر جنوبی و شرقی شهر می باشد.
۳۹۸.

پهنه بندی خطر سیل خیزی با استفاده از منطق فازی AHP-TOPSIS در محیط GIS (مطالعه موردی حوضه آبخیز آیدوغموش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حوضه آبریز آیدوغموش سیل خیزی AHP TOPSIS GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۱۱
ناآگاهی از شرایط فیزیوگرافی، هیدرولوژیکی و دینامیکی رودخانه ها سبب گسترش سیلاب ها شده است که موجب وارد آمدن خسارات جانی و مالی زیادی در سالهای اخیر شده است. هدف از این پژوهش، شناسایی پهنه های در معرض خطر سیلاب با به کارگیری مدل TOPSIS است. اساس این مدل استخراج ایده آل پوینت های مثبت و منفی و تعیین فاصله هر یک از معیارها به منظور تعیین طبقات مختلف پتانسیل سیل خیزی و انتخاب بهترین گزینه مکانی از نظر مخاطرات سیل است. لذا 9 لایه موثر در وقوع سیلاب که در مدل تاپسیس استفاده می شود در سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و با استفاده از نرم افزار ARCGIS 10.5 آماده سازی و با استفاده از این مدل نقشه نهایی پهنه بندی خطر سیلاب تهیه و طبقه بندی شده است. نتایج به دست آمده با مشاهدات میدانی به دقت ارزیابی شد. حوضه آبریز آیدوغموش به عنوان یکی از زیر حوضه های قزل اوزن با طولی در حدود 80 کیلومتر دارای 170 میلیون مترمکعب آبدهی سالانه است؛ برای توزیع فضایی پهنه های مستعد سیل خیزی، از ابزارFUUZY OVERLAY از مجموعه ابزارهای Spatial Analyst Tools مربوط به نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج این در پنج طبقه تهیه گردید. پهنه با خطر زیاد 7.95 و پهنه ای با خطر خیلی زیاد 4.88 درصد را به خود اختصاص داده است که بیشترین میزان سیلاب در پایین دست حوضه آبخیز که از میزان شیب کاسته می شود رخ می دهد؛ از نظر زمین شناسی نیز این حوضه جزء واحد زمین ساختی البرز- آذربایجان محسوب می شود.
۳۹۹.

برنامه ریزی حمل و نقل و انتخاب بهترین مسیر بهینه پس از زلزله با تاکید بر کاهش بحران به روش GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زلزله آسیب پذیری برنامه ریزی حمل و نقل برنامه ریزی GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۱۵۹
توسعه شهر ها در نواحی با خطر پذیری بالا و وقوع زلزله های مخرب در سال های اخیر، نشان دهنده ضرورت برنامه ریزی پس از وقوع بحران به جهت کاهش آسیب پذیری است. بر این اساس زیرساخت های شهری به خصوص راه های ارتباطی اهمیت بسیاری در مدیریت بحران و کاهش آسیب پذیری دارند. پژوهش کاربردی و توصیفی تحلیلی حاضر، با هدف انتخاب بهترین مسیر امدادرسانی پس از وقوع زلزله در منطقه 11 شهر تهران و با توجه به اهمیت و اولویت معیارهای مؤثر ارائه راهکارهای کاهش آسیب پذیری انجام شده است. با توجه به خطرپذیری بالای این منطقه و موقعیت مرکزیت شهری و بافت های فرسوده و عدم مناسب راه های ارتباطی، این منطقه به نوان نمونه موردی انتخاب شده است. در این تحقیق ابتدا معیارهای کیفی به کمی از طیف لیکرت تبدیل شده و با استفاده از نظر سنجی پرسشنامه وزن دهی انجام شده است. با استفاده از ANP رتبه بندی و ارزش گذاری معیارها انجام شده است و به عنوان ورودی لایه های GIS در نظر گرفته شده است. با توجه به نتیجه پژوهش از محاسبه پیکسلی اراضی و با توجه به شاخص های همپوشانی نشان می دهد که 27/12 درصد از مساحت دارای وضعیت کاملاً مطلوب،34/22 درصد نسبتاً مطلوب،27/37 درصد متوسط،53/27 درصد نسبتاً نامطلوب و 57/. درصد دارای وضعیت کاملاً نامطلوب است؛ بنابراین خروجی مدل، نشانگر وضعیت نامطلوب در زمان بحران است و می بایست برنامه ریزی در فضاهایی که می تواند در زمان بحران مورد استفاده قرار گیرند، صورت پذیرد.
۴۰۰.

Analyzing the Climatic Potentials for Development of Tourism and Water Sports in Khorassan رضوی Province of Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۸, Issue ۲ - Serial Number ۲۸, Spring ۲۰۱۸ 37 - 46

کلیدواژه‌ها: EET Index Climatic Comfort Tourism Zoning Map GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۲۶
 Nowadays, tourism is affected by the knowledge of a region’s climatic characteristics. Therefore, it is crucial to identify the potential regions and appropriate time for attracting tourists in relation to climatic comfort. Due to having climatic diversity and water resources such as rivers, waterfalls, caves and hot springs, Khorassan رضوی province is one of the potential regions for tourism attraction in IRAN. This study attempts to assess human comfort or discomfort for recreational and water sports activities according to Equivalent Effective Temperature (EET) index using meteorological data from Khorassan رضوی synoptic station for 1990-2011. Furthermore, the climatic comfort zoning map for tourism in the province was made by ArcGIS and Geographic Information System (GIS) potentials by inverse distance weighting (IDW) interpolation method. The results showed that October, June, September, April, May, August and July have the best comfort conditions for recreational activities and water sports, respectively. Also, Nishabur and Chenaran cities with 4 and Mashhad with 1 month had the longest and the shortest monthly periods for using water resorts, respectively. Similarly, in this research, available appropriate tourism areas are introduced according to the EET index for different months in order to achieve a higher understanding of the province’s potentials.