مطالب مرتبط با کلیدواژه

بافت فرسوده


۱۸۱.

امکان سنجی اجرای طرح تجمیع قطعات زمین در بافت های فرسوده ی شهر ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امکان سنجی بهسازی و نوسازی طرح تجمیع قطعات زمین بافت فرسوده ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۲۳۰
امروزه توجه به بافت های فرسوده شهری و بکارگیری طرح های بهسازی و نوسازی در این بافت ها در ارتقاء کیفیت زندگی و پیشبرد اهداف توسعه شهری از اهمیت خاصی برخوردار است؛ به گونه ای که در سال های اخیر طرح های بسیاری برای این منظور تهیه و اجرا شده اند. از جمله این طرح ها، تجمیع قطعات زمین می باشد؛ این طرح ابزاری مهم برای برنامه ریزی زمین است که با بهره گیری از جنبه های اجتماعی و مشارکت ساکنان سعی در بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده دارد. پژوهش حاضر با هدف امکان سنجی اجرای طرح تجمیع قطعات در بافت فرسوده شهر ارومیه تدوین شده است. روش تحقیق با توجه به موضوع پژوهش، توصیفی- تحلیلی و هدف از نوع کاربردی است. برای گردآوری اطلاعات از مطالعات میدانی و کتابخانه ای بهره گرفته شد و در این رابطه، 27 شاخص در چهار مؤلفه کالبدی، اقتصادی، قانونی- مدیریتی و اجتماعی استخراج گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP و نرم افزارهای Expert Choice، GIS و Spss استفاده شد. نتایج نشان داد که در مؤلفه کالبدی با توجه به نقشه امکان سنجی تهیه شده، 41 درصد قطعات از قابلیت نسبتاً بالایی برای تجمیع برخوردارند. در مؤلفه اقتصادی مطابق میانگین حاصله (2.82)، اجرای طرح تجمیع قطعات متوسط به پایین ارزیابی می شود. مؤلفه قانونی - مدیریتی با میانگین 3.03 از وضعیت مناسبی جهت اجرای طرح برخوردار است و در نهایت در مؤلفه اجتماعی میانگین به دست آمده (2.45) پایین تر از حد متوسط است که گویای وضعیت نامطلوب این مؤلفه جهت بکارگیری طرح تجمیع قطعات می باشد.
۱۸۲.

نقش مشارکت های مردمی در سامان دهی بافت فرسوده شهر جهرم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بافت فرسوده تحلیل عاملی شهر جهرم مشارکت مردمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۷۴۹
بافت مرکزی و قدیمی شهرها،که روزگاری مهم ترین و بهترین محله های مسکونی شهرها ب وده ان د و ب ه دلی ل حض ور اجتماعات انسانی امروز دارای عناصر تاریخی و به یادم انی ب اارزش متع ددی هس تند، در ح ال حاض ر،دچ ار فرس ودگی ناکارآمدی شده است. هدف از تحقیق حاضر نقش مشارکت های مردمی در سامان دهی بافت فرسوده شهر جهرم است. از اینرو، چهار شاخص شامل کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، و زیست محیطی بررسی شده است. نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی است و به دو صورت اسنادی و پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش بافت قدیم شهر با وسعت 104 هکتار و جمعیت 22375 نفر است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 250 نفر محاسبه شده است. در این پژوهش، فرایند محاسبات بر اساس روش تحلیل عاملی انجام گرفته است. بدین منظور، شاخص هایی در ابعاد مختلف بافت فرسوده شامل اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، و زیست محیطی انتخاب شدند. با توجه به نتایج، عامل کالبدی به تنهایی 287/16درصد از واریانس را به خود اختصاص می دهد و بیشترین تأثیر را در بین عوامل چهارگانه دارد. عامل اجتماعی با 044/11درصد از واریانس دومین عامل شناخته می شود. عامل اقتصادی 972/8درصد و عامل زیست محیطی 574/7درصد از واریانس را به خود اختصاص داده است. با توجه به مقدار ضریب همبستگی پیرسون (168/.) رابطه آماری معنی داری بین دو متغیر میزان مشارکت مردمی و میزان اعتماد وجود دارد.
۱۸۳.

تحلیل عوامل مؤثر بر مشارکت عمومی- خصوصی در کاهش آسیب های اجتماعی بافت های فرسوده شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مشارکت عمومی-خصوصی آسیب های اجتماعی بافت فرسوده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۲۵۴
امروزه مدیریت آسیب های اجتماعی در بافت های فرسوده به یکی از ضرورت های توسعه شهری تبدیل شده است. دولت و مدیریت شهری برای تأمین منابع مالی پروژه های احیاء بافت های شهری با محدودیت های جدی مواجه اند. به همین منظور در این پژوهش بسترهای جلب مشارکت عمومی-خصوصی در چنین پروژه هایی تبیین و تشریح می شود. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و نوع آن کاربردی و توسعه ای است. فن جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی و ابزار تجزیه وتحلیل داده ها نرم افزار «اس پی اس اس»[1] است. نتایج نشان می دهد که با تأسیس یک نهاد نیمه دولتی با قدرت اجرائی کافی، به عنوان محرک اجتماعی که برقرارکننده مشارکت بین بخش خصوصی، عمومی و اجتماعی باشد، می توان با ایجاد اطمینان و اعتماد لازم موجبات تحقق یک نوزایی شهری موفق را فراهم آورد. برنامه ریزی راهبردی بر اساس امکانات نهادهای محلی، جامعه محلی و مشارکت محلی استوار است و برخلاف روال گذشته بر برنامه ریزی و طراحی شهری در مقایسه ای کوچک و مشخص تأکید می ورزد. نتایج تحلیل عاملی حاکی از آن است که مهم ترین عوامل در مشارکت بخش خصوصی به ترتیب از عوامل (۱) تا (۸) دسته بندی می شوند که عامل اول (مالی-اداری) با مقدار ویژه (۱۲۵/۳) و درصد تغییرات (۶۲/۱۵) درصد، نسبت به سایر متغیرها تأثیر قابل توجهی در مشارکت بخش خصوصی در مدیریت آسیب های اجتماعی بافت های فرسوده ایران دارد و عامل هشتم به عنوان طرح و الگو با مقدار ویژه (۰۶۰/۱) و درصد تغییرات (۲۹/۵)، از کل واریانس کمترین تأثیر را دارا است. <br clear="all" /> [1] - SPSS
۱۸۴.

عوامل مؤثر بر تغییرپذیری فضایی ریسک سیلاب در کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ریسک سیلاب بافت فرسوده AHP تحلیل عاملی تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۲۳۴
در نظر نگرفتن عامل های طبیعی در آمایش سرزمین، تجاوز و تخریب مرفولوژی طبیعی در نتیجه فعالیت های شهرسازی و متعاقباً برهم زدن سیستم زهکشی شهری، سیلاب های غیرقابل پیش بینی و مختل کننده شهر تهران را درپی دارد. این سیلاب های شهری بر اساس میزان تغییر یا تخریب مسیل های طبیعی شهر، چگونگی اجرای شبکه های ارتباطی، نوع کاربری های اراضی، تراکم های مختلف سازه های شهری و یکسان نبودن توزیع تراکم جمعیتی در سطح شهر و حتی سطح زندگی اجتماعی - اقتصادی محله های شهری، رفتار پیچیده ای در کلان شهر تهران دارند. در این پژوهش، نقشه ریسک به عنوان شاخصی جهت تعریف این پیچیدگی از ترکیب نقشه های مخاطره و آسیب پذیری سیلاب کلان شهر تهران در پنج رده ریسک خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تهیه گردید. جهت تحلیل تغییرات میزان ریسک، حوضه های هیدرولوژیک شهر تهران با ArcHydro استخراج و 12 حوضه نمونه انتخاب شد. نقشه مخاطره سیلاب با استفاده از متغیرهای کاربری اراضی، شبکه های ارتباطی، درصد سطح زیربنای مسکونی، پل ها، ارتفاع، شیب و تراکم شبکه آبراهه تهیه شده و بلوک های با بافت فرسوده، تراکم جمعیت، کاربری اراضی، پل، شیب و تراکم شبکه آبراهه به عنوان متغیرهای مؤثر در آسیب پذیری ناشی از سیلاب به کار گرفته شدند. استفاده از این متغیرها در تهیه نقشه های ذکر شده از طریق تعریف رابطه ها و اولویت بندی هر یک در ارتباط با پتانسیل خطر و آسیب پذیری و روش AHP انجام شد. در ادامه بر مبنای متوسط وزنی ریسک سیلاب و تحلیل عاملی، مؤلفه های اصلی تغییرپذیری ریسک سیلاب بین 12 حوضه نمونه استخراج شد. نتایج تحلیل عاملی بر مبنای شاخص متوسط وزنی ریسک سیلاب و متغیرهای مؤثر در آن، چهار مؤلفه تأثیرگذار را در تغییرات فضایی ریسک در سطح حوضه های 12 گانه نمونه نشان داد. مؤلفه اول با توجیه 31/8 درصد از مجموع واریانس عامل ها و با مقدار ویژه 0/788 (ارتباط ریسک سیلاب با متغیرهای مستقل) به عنوان مؤلفه اصلی در تغییرات ریسک سیلاب بین حوضه های، متغیرهای بافت فرسوده، تراکم جمعیت و درصد سطح زیربنای مسکونی را به عنوان عامل های تغییرپذیری ریسک سیلاب بین حوضه های نمونه معرفی می کند؛ این مؤلفه با هر سه متغیر به صورت قوی مثبت مرتبط می باشد. این بافت ها به دلیل اینکه زهکشی مناسبی ندارند و همچنین شبکه های مسیل در این مناطق عمدتاً در بخش زیرین شهر قرار گرفته اند، باعث پدیده تشدید آبگرفتی و حتی گاهی اوقات شروع سیلاب می شوند.
۱۸۵.

تأثیر فقر شهری بر دسترسی به خدمات شهری مطالعه موردی: شهر شهریار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فقر بافت فرسوده سکونتگاه غیررسمی ناهمخوانی فضایی شهر شهریار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۲۸۳
شهری شدن فقر پدیده ای است که شهرهای معاصر را به سمت نابرابری سوق داده است. در این میان شاخص های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی بر شکل گیری گستره های فقر شهری تأثیر می گذارند. بر همین اساس هدف مقاله حاضر ارزیابی شاخص های مختلف فقر در میان شهروندان شهر شهریار و تأثیر آن بر دسترسی به خدمات شهری و قطبش اجتماعی است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که داده های آن با استفاده از پرسش نامه و داده های ثانویه طرح های توسعه شهری گردآوری شده است. جامعه آماری شامل ساکنان شهر شهریار است که با استفاده از فرمول کوکران و روش تصادفی، تعداد 322 نفر می باشد. برای تحلیل داده ها از واریانس رگرسیون، آزمون اسپیرمن و شاخص نزدیک ترین همسایه استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که از بین شاخص های کالبدی، میزان مالکیت مسکن، تراکم جمعیت، نفر در اتاق؛ نسبت واحد مسکونی فاقد گاز، برق، آب آشامیدنی، توالت و حمام؛ تعداد خانوار در واحد مسکونی، تعداد نفر در واحد مسکونی و نوع اسکلت بنا، عمر بنا، مساحت واحد مسکونی از ضریب تأثیر مثبتی درسطح معنا داری بیش از 95% برخوردار هستند. از میان شاخص های اقتصادی-اجتماعی نیز  میزان درآمد خانوار، میزان بار تکفل، نسبت اجاره نشینی، نرخ بیکاری، دسترسی به کامپیوتر، نرخ مالکیت اتومبیل، بعد خانوار، میزان سالخوردگی، تعداد معلولان، نرخ باروری، میزان مرگ و میر کودکان، نرخ بی سوادی، نرخ تحصیلات عالی ضریب تأثیر مثبتی درسطح معنی داری بیش از 95% را نشان می دهند. نمره Z حاصل از میانگین نزدیکترین همسایه برای دسترسی به خدمات اضطراری ،  مراکز اداری، تأسیسات شهری و مراکز آموزشی به ترتیب برابر با 76/4-، 5/6، 83/4 و 3/7- است. از این رو توزیع توزیع فضایی این خدمات در سطح شهر شهریار خوشه ای می باشد. نتایج بیانگر تجمع فقر در کانون های سوم (شهریار) و چهارم(امیریه یا بردآباد) شهر شهریار است که بافت های فرسوده و سکونتگاه های غیررسمی بخش های بزرگی از این پهنه ها را تشکیل داده است.
۱۸۶.

بررسی شاخص های زیست پذیری در بافت های فرسوده و تاریخی محلات شهری مطالعه موردی: منطقه 12 کلانشهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری بافت فرسوده بافت تاریخی محلات منطقه 12 تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۹ تعداد دانلود : ۴۰۰
بافت های فرسوده و تاریخی درون بخش های قدیمی و میانی شهرها به دلیل شرایط خاص اقتصادی، اجتماعی و کالبدی خود، موجبات فرسودگی و شکاف عمیق با سایر بخش های شهری را پدید آورده است. پایین آمدن منزلت اجتماعی و اقتصادی و نابسامانی های کارکردی و کالبدی این بافت ها به همراه افت بسیار شدید کیفیت محیطی زیست شهری، ضرورت توجه به زیست پذیری این محدوده ها از شهر را بیش از پیش نموده است. در این راستا تحقیق حاضر با روش توصیفی تحلیلی به بررسی و اولویت بندی عوامل موثر بر زیست پذیری بافت های فرسوده و تاریخی منطقه 12 شهر تهران در راستای پایداری محلات شهر پرداخته است. جامعه آماری ساکنین بافت فرسوده و تاریخی منطقه 12 است که حجم آنها با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر می باشد. روش جمع آوری داده ها اسنادی کتابخانه ای و با استفاده از ابزار پرسش نامه است. برای تجزیه و تحلیل و همچنین آزمون فرضیه های تحقیق از مدل های ویکور،  روش درون یابی داده های (idw) و همچنین آزمون t test استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که منطقه 12 به طورکلی به لحاظ شاخص های زیست پذیری در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار دارد. در بین محلات محله بهارستان در وضعیت مطلوب در مقابل محله های بازار و پامنار در وضعیت نامطلوبی به لحاظ شاخص های زیست پذیری قرار دارند. با توجه به یافته های پژوهش، مؤلفه های امکانات زیرساختی وحمل و نقل به ترتیب با بیشترین میزان مطلوبیت، اثرگذارترین مؤلفه ها در زیست پذیری منطقه 12 بوده و مؤلفه های امنیت اجتماعی و فردی، هویت و حس مکان با کم ترین میزان مطلوبیت،کم اثرترین مؤلفه ها در زیست پذیری منطقه بوده اند.
۱۸۷.

ارزیابی نقش سیاست های تشویقی شهرداری ها بر نوسازی بافت های فرسوده ( مطالعه موردی: منطقه 14تهران)

کلیدواژه‌ها: توانمندسازی بافت فرسوده سیاست های تشویقی منطقه 14 شهرداری تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۲۷۲
نواحی کهن شهری که در زمان شکل گیری فضایی پاسخگو به سلسله مراتب نیازهایی ساکنان خود بوده اند، در پی تحولات فن شناختی و تغییر در نیازهای زیستی، اجتماعی و اقتصادی اکنون فاقد عملکرد قوی اند. این نواحی زمانی محل و کانون ثروت و قدرت شهرها بودند، ولی در شرایط کنونی(اکثر در شهرها) ازحیث برخورداری از زیرساخت ها و خدمات شهری ضعیف و از حیث کالبدی نابسامان هستند. هدف این پژوهش ارزیابی نقش سیاست های تشویقی شهرداریها بر نوسازی بافت های فرسوده در منطقه 14 تهران می باشد که بنا به ماهیت موضوع و اهدافی که برای آن پیش بینی شده، از نوع توصیفی تحلیلی و در زمره تحقیقات کاربردی است.جامعه آماری 100725 نفر ساکن در منطقه 14 می باشد.حجم نمونه 384 نفر می باشد در پژوهش اخیر به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون رتبه ای فریدمن استفاده شده است.یافته ها نشان می دهد تاثیر استفاده از سرمایه های اجتماعی در تسریع نوسازی بافت های فرسوده با میانگین بدست آمده(2/3)و تاثیر سیاستهای حمایتی دولت (تسهیلات اعطایی) در جهت افزایش تمایل ساکنان به نوسازی بافتهای فرسوده با میانگین کل شاخص ها برابر1/3 می باشد. نتیجه نهایی اینکه، مطالعات و بررسی های صورت گرفته نشان داده است که اقدامات مربوط به بهبود وضعیت بافت قدیمی و تاریخی شهرها بدون برنامه ریزی سیستماتیک و یکپارچه که همه جوانب اجتماعی، اقتصادی، کالبدی،مدیریتی، عملکردی و...را در نظر نداشته باشد، موفق نخواهد بود.
۱۸۸.

آسیب شناسی طرح های شهری از منظر حق به شهر (نمونه موردی: طرح شهری نواب - گسترش مترو در محله بریانک)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر حق به شهر فقرای شهری بافت فرسوده نوسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۴۲۸
بیش از 4 دهه از زمان تهیه و اجرای طرح های شهری به هدف سامان دهی فضای شهری می گذرد، علی رغم همه تمهیدات صورت گرفته، ارزشیابی ها نشان می دهد که این طرح ها در دست یابی به اهداف خود ناموفق بوده اند. از جمله مشکلات اصلی طرح های شهری عدم توجه به مسئله حق شهری شهروندان است. حق به شهر، یک حق بشری است که شامل تعلق یافتن شهر به شهروندان و مشارکت آنان در امورشهری است. تعلق یافتن به شهر با حرکت در شهر، حضور در آن، احساس آرامش و داشتن فضاهای مناسب برای خود ممکن می شود. هدف از این مقاله آسیب شناسی طرح های شهری از منظر حق به شهر است بدین منظور محله بریانک که از جمله محلات قدیمی و فرسوده شهر تهران است و طرح شهری نواب و گسترش مترو درمحدوده آن اجرا شده است، انتخاب شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که دو طرح های پیاده شده در محله بریانک، نه تنها هیچ تناسبی با مولفه های حق به شهر نداشته ، بلکه مبتنی بر سیاست های غصب و تصاحب فضایی هستند، که در آن به بهانه ارائه خدمات عمومی و نوسازی، زمین را از چنگ جامعه ی محلی درآورده و در قالب فضای باارزش تر در بازار دوباره ادغام می شوند. بهتر است برای چکیده مقاله حداقل کلمه قرار ندهید. در هروصورت این بخش فقط برای این اضافه شده که بتوان به صفحه بعد رفت.
۱۸۹.

طراحی فضاهای قابل دفاع در بافت فرسوده شهری؛ (مورد مطالعه: محله سنگلج، منطقه 12 تهران)

کلیدواژه‌ها: جرائم شهری احساس امنیت فضاهای شهری بافت فرسوده فضاهای قابل دفاع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۲۱۶
کیفیت عرصه عمومی شهرهای ایران به جز تعداد معدودی بسیار نازل است. حوزه های مرکزی شهرها نیز به مراتب اوضاع اسفناک-تری دارند تا جایی که در فضای مدیریتی شهرها به نام بافت فرسوده شناخته می شوند. چهره آشنای این حوزه های سکونتی را علیرغم امتیازهای فراوانی که دارند و به سابقه تاریخی و هویتشان در کل شهر برمی گردد، ساختمان های مخروبه، کوچه های آلوده و معابر ناامن تشکیل می دهند. اهالی به محض اینکه بتوانند مهاجرت می کنند. اقتصاد محلی به جز لبه های بازار راکد است، نوسازی و تعمیرات جذابیتی ندارد، زمین و ملک ارزان است، اوضاع اجتماعی و فرهنگی در پایین ترین سطح قرار دارد و زیرساخت-های خدمات شهری ناقص و یا معیوب است. بنابراین، فضاهای شهری با در نظر گرفتن ارتقاءامنیت از طریق طراحی به منظور مقابله با جرم و ایجاد امنیت در جامعه باید در قلب برنامه ریزی جای گیرد. این رویکرد چه در زمان انجام عملیات نوسازی و چه پس از آن باید مورد توجه قرار گیرد. هنگامی که توسعه کامل گردد در صورت بی توجهی به قابل دفاع کردن فضاهای شهری فرسوده، فرصت اصلی برای گنجاندن اقدامات پیشگیری از جرم از دست رفته است و هزینه اصلاح یا تغییرات نامناسب توسعه، بسیار بیشتر از هزینه انجام اقدامات مذکور در ابتدای کار می باشد.
۱۹۰.

ارزیابی پایداری اقتصادی در مناطق روستایی با استفاده از فن تصمیم گیری چند معیاره تخصیص خطی (مطالعه موردی: بخش جعفر آباد، شهرستان قم)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی بافت فرسوده شهر آمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۱۷۰
ارزیابی پایداری اقتصادی زمانی به اهداف خود دست می یابد که این فرایند در قالب چارچوبی نظام مند و جامع صورت گرفته و با ارائه ابزار و شاخص های هدفمند همراه باشددر پژوهش حاضر، ضمن مرور اجمالی بر اهمیت پایداری اقتصادی و سنجش و ارزیابی آن و چارچوب های ارائه شده برای انتخاب شاخص در این راستا با انتخاب ابزاری مناسب به ارزیابی پایداری اقتصادی در بخش جعفرآباد شهرستان قم اقدام شده است. جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه در حجم نمونه 385 نفر و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آنتروپی شانون و تحلیل چند معیاره تخصیص خطی انجام شده است.  نتایج بدست آمده نشان می دهد که  از بین 20 روستای مورد مطالعه، روستاهای قزل آباد، صید آباد و علی آباد انقلاب دارای اقتصاد پایدار و روستاهای کریم آباد، طغرود و دولت آباد در سطوح پایین پایداری اقتصادی قرار دارند. در میان شاخص های مورد نظر، تنوع زمین های کشاورزی(دیمی و آبی)، دخالت دلالان در خرید و فروش محصولات، میزان پس انداز در فعالیت های کشاورزی، فروش محصولات از طریق اتحادیه های کشاورزی، تعداد قطعات زمین های کشاورزی، رضایت از قیمت گذاری محصولات کشاورزی و… از میانگین پایداری پایین و شاخص های استفاده از دانش بومی در فعالیت های کشاورزی، سرمایه گذاری در کارهای تولیدی، ارزش زمین های کشاورزی و استفاده از  وام و تسهیلات بانکی از سطح پایداری بالاتری برخوردار بوده اند. 
۱۹۱.

امکان سنجی استقرار اماکن تفریحی – اقامتی به منظور توسعه گردشگری در مناطق روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان دره شهر)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: بافت فرسوده بهسازی ساماندهی منطقه 7 نوسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۲۳۰
افول فعالیت های کشاورزی، پایین آمدن سطح درآمد و اشتغال در این فعالیت ها، افزایش بیکاری، خروج نسل جوان و افراد دارای تحصیلات بالاتر از اجتماعات روستایی؛ بافت و ساختار این نواحی را به مخاطره انداخته است.در این شرایط گردشگری روستایی از راهبردهای موثر جهت تجدید حیات اقتصای، اجتماعی و حفظ بافت و ساختار این نواحی است که علاوه بر حفظ ارزش ها، با ایجاد فرصت های شغلی، کسب درآمد و توسعه ساختارهای زیربنایی، امکان توسعه پایدار و یکپارچه روستایی را فراهم می کند. در راستای توسعه گردشگری در روستاها وجود جاذبه و معرفی صحیح جاذبه ها به همراه ایجاد تأسیسات زیربنایی و تسهیلات تفریحی- اقامتی جهت جذب گردشگر امری ضروری است. این پژوهش با هدف امکان سنجی استقرار اماکن تفریحی- اقامتی به منظور توسعه گردشگری در مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان دره شهر انجام گرفته است. جهت مکان یابی اماکن تفریحی - اقامتی در منطقه مورد مطالعه از روش AHP استفاده شده است. که 9 شاخص جهت مورد بررسی قرار گرفت و نتایج تحقیق نشان می دهد ایجاد منطقه ویژه گردشگری و استقرار اماکن تفریحی – اقامتی به ویژه در قسمت های شمال شرقی و مرکزی بخش که از لحاظ 9 شاخص مناطق بهینه تشخیص داده شده، به عنوان یک کارکرد جدید جهت توسعه گردشگری با توجه به وجود جاذبه های فرهنگی، تاریخی و طبیعی در این بخش می تواند در صورت سرمایه گذاری، موجب ایجاد فرصت های شغلی، تعادل نسبی در توزیع درآمد و بکارگیری مردم محلی، جذب بیشتر گردشگران، افزایش درآمد روستاییان و ایجاد اشتغال پایدار در منطقه مورد مطالعه گردد.
۱۹۲.

تحلیلی بر الگوی گسترش کالبدی فضایی شهر یاسوج(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: رفاه اجتماعی کیفیت زندگی بافت فرسوده حکمروایی شهری منطقه 9 شهرداری تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۱۶۲
یکی از موضوعات حیاتی قرن بیست و یکم برای دانشمندان شهری در ارتباط با پایداری شهر، نوع فرم شهر(فشردگی یا پراکنش) و حومه نشینی یا نوشهرنشینی است. لذا آگاهی از فرم فضایی و شکل شهر می تواند نقش مهمی در میزان موفقیت برنامه ریزان شهری داشته باشد و به بهبود محیط های شهری کمک شایانی بنماید. هدف از این مقاله تحلیل الگوی فیزیکی گسترش شهر یاسوج می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز از طریق اسناد، مجلات، کتب مرتبط با موضوع و سازمان های مختلف جمع آوری شده است و با استفاده از مدل های آنتروپی شانون و هلدرن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از مدل شانون نشان می دهد که نواحی چهار گانه شهر در سال 1379 به صورت پراکنده بوده و در سال 1389 هنوز هم رشد شهر به صورت افقی و پراکنده و غیر متراکم است ولی نسبت به دوره قبل از مقدار پراکندگی شهر کم شده است و هم چنین نتایج حاصل از مدل هلدرن نشان می دهد که در فاصله سال های 1390- 1345حدود 78 درصد از رشد کالبدی شهر یاسوج مربوط به افزایش جمعیت و حدود 22 درصد از رشد شهر مربوط به رشد افقی و اسپرال شهر بوده است.
۱۹۳.

بررسی و تحلیل عوامل توسعه گردشگری از دیدگاه زنان گردشگر در شهرستان دره شهر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی بافت فرسوده جلوان ارزنان و شهشهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۴۲
آغاز برنامه ریزی گردشگری، شناخت رفتار و دیدگاه گردشگران در یک مکان گردشگری است تا با تاکید بر سنجش وضعیت موجود، پیرامون قابلیت ها و تطبیق پذیری آن با خواست گردشگران، بستری را فراهم آورد که روند برنامه ریزی برای توسعه گردشگری را تسهیل کند. در این میان گردشگران زن که از پایه های اصلی این صنعت هستند، همواره مورد غفلت بوده اند. شهرستان دره شهر(با نام باستانی ماداکتو) در استان ایلام یکی از نواحی مستعد در حوزه گردشگری است. از این رو، تحقیق حاضر، ضمن مطالعه توانمندی ها و قابلیت های گردشگریِ موجود در این ناحیه، عوامل توسعه گردشگری را از دیدگاه زنان گردشگر مورد بررسی، تحلیل و ارزیابی قرار داده، بعلاوه ارتباط رضایت گردشگران با متغیرهای تحقیق را سنجیده و در آخر راهکارهای توسعه گردشگری برای گروه زنان در این شهرستان را پیشنهاد نموده است. در این مقاله از روش توصیفی- تحلیلی و همبستگی بهره گرفته شده و برای جمع آوری اطلاعات از روش مطالعات اسنادی- کتابخانه ای و روش پیمایشی(پرسش نامه محقق ساخته) استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی شفه استفاده شده است. یافته های پژوهش، مهم ترین موانع و جاذبه های گردشگری شهرستان دره شهر را از زاویه دید زنان گردشگر مشخص نمود. هم چنین ارتباط رضایت گردشگران با متغیرهای تحقیق سنجیده شد؛ و در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاداتی جهت رونق گردشگری زنان در این ناحیه ارائه گردید.
۱۹۴.

ارزیابی وضعیت شاخص های سلامت در شهرستان های استان ایلام(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: ایمنی بافت فرسوده اهواز دلفی هات اسپات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶ تعداد دانلود : ۲۸۲
برخورداری از استاندارد سلامتی یکی از حقوق بنیادی هر انسان بدون توجه به تفاوت های نژادی، مذهبی، اعتقاد سیاسی و وضعیت اقتصادی یا اجتماعی ذکر شده است. یکی از مهم ترین مشکلاتی که شهرستان های استان ایلام را تهدید می نماید، عدم دسترسی به استانداردهای جهانی و حتی ملی در زمینه سلامتی می-باشد. در پژوهش حاضر که به شیوه «توصیفی-تحلیلی» به انجام رسیده، سعی شده نمای سلامتی با ارزیابی 30 شاخص فرعی در قالب3 شاخص های کلی؛ اجتماعی، زیست محیطی و درمانی در شهرستان های استان ایلام و در راستای هدف اصلی این پژوهش بررسی و نشان داده شود. داده های نظری پژوهش به روش کتابخانه ای، آمارنامه ها، کتب موجود و مقالات و شبکه بهداشت استان ایلام جمع آوری شدند. جهت تجزیه تحلیل داده ها ابتدا به وسیله مدل تاپسیس شاخص ها وزن بخشی شدند و رتبه بندی نهایی بدست آمده است، سپس با استفاده از نرم افزار GIS تحلیل مکانی انجام شد. تحلیل یافته ها نشان می دهد که شهرستان های ایلام و شیروان و چرداول از لحاظ برخورداری از شاخص های سلامتی در حال توسعه می باشند. شهرستان های دهلران، دره شهر و آبدانان در وضعیت نیمه برخوردار و شهرستان های ایوان، مهران و ملکشاهی در وضعیت محروم قرار گرفته اند؛ که این امر نشان از وضعیت نامناسب و دور از استانداردهای مطلوب سلامتی در سطح جهانی و ملی در محدوده مورد مطالعه می باشد.
۱۹۵.

ارزیابی توسعه پایدار شهری حوزه شمال شرقی کلانشهر مشهد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری بافت فرسوده زلزله ˓ AHP GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۲۹۹
امروزه الگوهای فعلی توسعه شهری که به شدت تحت تاثیر میزان جمعیت شهرنشین و سیر صعودی آن هستند، تهدید جدی برای ادامه بقای بشر و زندگی پایدار شناخته شده اند. حوزه شمال شرقی با تراکم 375 نفر در هکتار متراکم ترین حوزه و اصلی ترین محدوده تمرکز سکونتگاههای غیررسمی در کلانشهر مشهد است . ضعف و عدم تعادل در توزیع کمی و کیفی کاربری ها و خدمات ، توسعه سکونتگاه ها به صورت منفصل ، وجود اراضی بایر و اراضی کشاورزی در حوزه سبب کاهش کیفیت فضایی و فعالیتی حوزه و نقش پذیری آن در سطح کلانشهر شده است. هدف این مقاله شناسایی نقاط ضعف ، قوت ، فرصت و تهدید با استفاده از تکنیک SWOT و انتخاب مناسسب ترین استراتژی برای دستیابی به توسعه پایدار شهری در حوزه شمال شرقی با استفاده از مدل برنامه ریزی استراتژیک کمی QSPM است . نتایج یافته ها نشان می دهد که کل امتیاز وزن دار جدول ماتریس عوامل داخلی 943/2 و جدول ماتریس عوامل خارجی 956/2 است. اعداد حاصله پایین تر ازحد میانگین(3) است که نشان دهنده این است که ضعف ها برقوت ها و تهدیدها بر فرصتها غالب هستند.بنابراین مناسب ترین استراتژی برای دستیابی به توسعه پایدار شهری در حوزه شمال شرقی ، استراتژی تدافعی است . بر اساس مدل QSPM ، استراتژی WT1- برنامه ریزی وکنترل نحوه استقرار و میزان سطح اختصاص یافته به عملکردهای مختلف خدماتی، تقویت پیوند عملکردی فعالیت ها و رفع نارسایی های موجود از طریق ترکیب کاربری ها ، بیشترین امتیاز را به خود اختصاص میدهد.
۱۹۶.

بررسی روابط شهر- روستا مورد مطالعه: دهستان سررود جنوبی، بخش مرکزی شهرستان بویراحمد و شهر یاسوج(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: بافت فرسوده نوسازی شهری برنامه ریزی استراتژیک تکنیک سوات بیرجند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۷ تعداد دانلود : ۱۹۷
ارتباطات روستایی و شهری می تواند به عنوان روابط ساختاری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بین افراد و گروه ها در محیط روستایی و شهری تعریف شود. این ارتباط به طور غیر مستقیم بر شاخص های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تأثیر می گذارد. این پژوهش، از نظر نوع کاربردی می باشد و با استفاده از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. جامعه ی آماری این پژوهش، شامل روستاهای دارای جمعیت بیش از 500 نفر در دهستان سررود جنوبی، بخش مرکزی شهرستان بویراحمد می باشد. در این پژوهش اطلاعات مورد نیاز از داده های جمع آوری شده با استفاده از نظرات نخبگان استخراج شد و با بهره گیری از مدل AHP مورد سنجش قرار گرفت که یکی از نقاط قوت این روش، استفاده از مقیاس دوگانه مقایسه جهت اولویت بندی دقیق می باشد. هدف این پژوهش، بررسی دقیق روابط شهر-روستا، مورد مطالعه دهستان سررود جنوبی و شهر یاسوج می باشد، تا برنامه ریزان و مدیران دولتی بتوانند یافته های این پژوهش را در جهت اقدامات توسعه ای بکار برند. با توجه به نتایج بدست آمده، نحوه مصرف و خرید دارای بالاترین و همکاری در مراسم و فعالیت مذهبی دارای کمترین میزان اثرپذیری از روابط شهر- روستا می باشد. همچنین مطابق نتایج بدست آمده شاخص زیست محیطی نسبت به شاخص اقتصادی- اجتماعی به میزان کمتری از روابط شهر- روستا تأثیر پذیرفته است. جمع بندی نتایج حاصل از مدل AHP نشان داد که از نظر شاخص های اقتصادی- اجتماعی در روستای سرابتاوه دارای بیشترین اثرپذیری از روابط متقابل شهر و روستا است. در حالی که از نظر شاخص زیست محیطی روستای تل خسرو دارای بیشترین اثرپذیری می باشند.
۱۹۷.

بررسی آثار یخچال های دوران کواترنر در ارتفاعات بینالود و تاثیر آن در توسعه مدنیت دشت نیشابور(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: شهر اهواز بافت فرسوده بهسازی و نوسازی مشارکت شهروندان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۲۴۱
در این پژوهش جهت شناسایی آثار یخساری از شاخص های مرفیک، آثار و شواهد اقلیمی استفاده شده است. تعیین خط برف دائمی در منطقه به روش رایت انجام شد و نشان داد که در عصر حاضر دمای متوسط سالانه صفر درجه سانتی گراد در ارتفاع 2543 متری قرار گرفته است و وجود 65 سیرک در منطقه موید آن است که سیرک ها به عنوان یکی از منابع تغذیه کننده بسیار غنی برای تشکیل یک پوشش یخی در منطقه به شمار می رفته اند. شواهد اقلیمی نشان می دهد که در منطقه مورد مطالعه نه تنها دما در کواترنر حدود 13 درجه نسبت به زمان فعلی سرد بوده، بلکه مقدار بارش آن نیز در مقایسه با زمان حال، کمابیش دو برابر بیشتر بوده است. شهر نیشابور دشتی است که از یک طرف دور تا دور آنرا ارتفاعات فرا گرفته است که وجود سیرک های یخچالی در ارتفاعات منطقه بعنوان عامل مهمی در تغذیه منابع آب و شرایط برودتی در زمان گذشته در منطقه در گسترش شهر نشینی شهر نیشابور بی تاثیر نبوده است. آثار ژئومورفیک از جمله خط برف دائمی، تیل، مورن، تور یخچالی و سیرک ها نشان دهنده این است که در منطقه مورد مطالعه توسعه و مدنیت تحت تاثیر عوامل یخچالی بوده است
۱۹۸.

ارزیابی پس از بهره برداری مسکن مهر بهارستان، اصفهان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی شهری بافت فرسوده مشارکت مردمی محله همت آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۲۸۷
مسکن مهر متشکل از مجموعه های مسکونی بزرگ به عنوان پروژه ملی به منظور خانه دار کردن قشرهای کم درآمد است. ساکنان این پروژه ها، مرجع مناسبی برای دستیابی به اطلاعات پیمایشی هستند. هدف این پژوهش ارزیابی میزان رضایت ساکنین پروژه مسکن مهر شهر جدید بهارستان در جنوب اصفهان است. سوال پژوهش اینست که آیا ساکنان پروژه مسکن مهر بهارستان از جنبه های کالبدی، خدماتی، عملکردی و اقتصادی مجموعه مسکونی خود رضایت دارند؟ ارزیابی ها امکان تکرار موفقیت ها و اجتناب از اشتباهات در مجموعه های مشابه را ایجاد می کنند. روش پژوهش بصورت کمی و توصیفی تحلیلی است. ابزار جمع آوری داده ها، اسنادی و میدانی (از طریق پرسشنامه) می باشد. نمونه موردی مسکن مهر بهارستان و حجم نمونه 184 خانوار (55 درصد واحدهای اشغال شده) می باشد. اندازه گیری میزان رضایتمندی بر اساس طیف پنج امتیازی لیکرت به کمک نرم افزار SPSS بر اساس یافته های کمی حاصل از ضریب همبستگی پیرسون بین متغیرهای مستقلی از قبیل وضعیت درآمد و وضعیت تاهل افراد می باشد. نتایج تحقیق بر پایه همبستگی یافته های کمی نشان می دهند که میزان رضایت مندی ساکنان مسکن مهر بهارستان از محیط مسکونی خود، در حد متوسط (خنثی) و سطح رضایت کاربران 2.68 و در حد متوسط می باشد. کمترین میزان رضایت مندی ساکنین از محیط مسکونی مربوط به معیار دسترسی و حمل و نقل است و بیش ترین میزان رضایت مربوط به معیار امنیت می باشد. با برنامه ریزی اصولی و اجرای ارزیابی در تمام مراحل طراحی می توان تا حدودی از آسیب های آتی جلوگیری کرد.
۱۹۹.

ارزیابی تأثیر اصول نوشهرسازی بر احیای بافت های فرسوده محلات و انسجام آنها

کلیدواژه‌ها: بافت فرسوده بهسازی و نوسازی نوشهرسازی انسجام محله ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۲۰۹
بافت های فرسوده سهم قابل توجهی از پهنه های کشور را به خود اختصاص داده اند به همین منظور حرکت ویژه ای نسبت به بهسازی و نوسازی آنها آغاز شده است. این طرح ها با هدف ارتقا سطح رفاه و ایمنی ساکنان و برقراری عدالت در پراکنش متوازن خدمات و امکانات شهری تهیه می شوند. از میان برداشتن تهدیدات و استفاده از فرصت های موجود در بافت ها مستلزم اتخاذ شیوه برخورد مناسب با بافت به تناسب نیازها و ویژگیهای خاص و نحوه فرسودگی آن دارد. چنین به نظر می رسد که پیش از آنکه معضلات کنونی بافت قدیم به بحران های شهری تبدیل شود و جدایی شهر قدیم از شهر معاصر به تقابل این دو منجر شود باید روشی هدفمند و اصولی در برخورد با این بخش از شهر اتخاذ گردد. یکی از نظریه های جدید طراحی و برنامه ریزی شهری به ویژه در زمینه نوسازی و بازسازی بافت های فرسوده نوشهرسازی است که شامل طرح های سنتی و تلفیق آنها با حساسیت های دوران مدرن است. حال این پژوهش پس از تبیین مبانی نظری جامع در خصوص بافت فرسوده، بهسازی، نوسازی و نوشهرسازی (به عنوان معیار سنجش) سعی برآن نمود با استفاده از روش های میدانی و کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته با تکنیک SWOT به میزان انطباق نوسازی انجام شده در بافت های فرسوده محلات همدان بپردازد.
۲۰۰.

بررسی روش های ارتقاء مشارکت مردمی در بهسازی و نوسازی مساکن فرسوده (مطالعه موردی: محله جولان در شهر همدان)

کلیدواژه‌ها: مسکن بافت فرسوده بهسازی و نوسازی مشارکت شهروندان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۱۸۲
سودمندی رویکرد مشارکت جویانه و استفاده از مزایای آن در پروژه های نوسازی و بهسازی بافت فرسوده شهری امری انکارناپذیر است. به طوری که امروزه مسجل شده است حضور و مشارکت مردم در مداخلات صورت گرفته در بافت های فرسوده، نقش اصلی را در تحقق پذیری طرح ها ایفا می نماید. این تحقیق به اهمیت موضوع مشارکت در امر بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده پرداخته و با هدف بررسی و ارزیابی میزان الگوی مشارکتی در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده محله جولان در شهر همدان و فراهم بودن زمینه های لازم جهت عملی شدن مشارکت در شرایط این محله، سعی در عملیاتی نمودن آن با استفاده از فرایند مشارکتی دارد. در این پژوهش با استفاده از روش های توصیفی- تحلیلی و پیمایشی(پرسشنامه) به ارزیابی میزان الگوی مشارکتی در نوسازی و بهسازی بافت فرسوده محله جولان و فراهم بودن زمینه های لازم جهت عمل شدن مشارکت در شرایط این محله بوده است. از یافته های این تحقیق می توان دریافت که با جلب مشارکت مردم از طریق عوامل مؤثر در این حیطه، مانند اعتمادسازی در بین مردم، ایجاد ضمانت اجرایی از سوی دولت، مشوق های مالی و غیره با توجه به ساختار اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ظرفیت ها و پتانسیل های محله جولان، امکان دستیابی به بهسازی و نوسازی مطلوب محقق خواهد شد.