محل سکونت

در دوران معاصر، گسترش شهرها، رشد جمعیت شهرنشین و افزایش تضاد و نابرابری های اجتماعی موجب انحرافات و کجروی های اجتماعی و حاشیه نشینی شده است. با این وجود، در همه ادوار تاریخی میزان و نوع رفتارهای منحرفانه گروه های اجتماعی ثابت و به یک اندازه نبوده است. همچنین، مناطق و محلات شهری از نظر پراکنش جغرافیایی آسیب های اجتماعی، چهره ای یکدست و هماهنگ از خود نشان نمی دهند. هدف تحقیق حاضر سنجش رابطه بین محل سکونت و انحرافات اجتماعی در شهر آران و بیدگل می باشد. روش تحقیق از نوع اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق را کلیه خانوارهای ساکن در شهر آران و بیدگل تشکیل می دهند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 300 نفر تعیین گردید. برای محله حاشیه نشین یحیی آباد تعداد 150 نفر و محلات غیر حاشیه نشین نیز 150 نفر انتخاب و به صورت تصادفی مورد پرسش گری قرار گرفتند. نتایج آزمون T تفاوت میانگین های دو متغیر محل سکونت پاسخ گویان و انحرافات اجتماعی را نشان می دهد. تفاوت مشاهده شده در بین دو گروه، به لحاظ آماری با توجه به (002/0sig=) و (162/3- t=) معنادار است. همچنین نتایج آزمون واریانس دو متغیره نشان می دهد که عملکرد متقابلی میان نوع محل سکونت، وضعیت کالبدی، سطح سواد، میزان درآمد و پایگاه اقتصادی- اجتماعی در میزان گرایش به انحرافات اجتماعی وجود دارد.

پژوهش حاضر مسئله ""قتل به خاطر شرف"" را در خوزستان از منظر جامعه شناختی مورد بررسی قرار داده است. با وجود اهمیت موضوع مذکور، تاکنون تحقیق تجربی شایسته ای در ایران در این خصوص صورت نگرفته است. این تحقیق با رویکردی نو به مسئله ""قتل به خاطر شرف"" پرداخته است و زمینه نظری آن عبارت است از: نظریه های مربوط به جامعه سنتی و مدرن (دیدگاه نوسازی) با محوریت نظریات ردفیلد و دورکیم. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار آن پرسش نامه با گویه ها و پرسش های محقق ساخته است. جمعیت آماری این تحقیق را، افراد 64 18 ساله مناطق شهری و روستایی شهرستان دشت آزادگان تشکیل می دهد. نمونه گیری به صورت خوشه ای و احتمالی انجام شده است. سؤال اساسی تحقیق این است که کدام عوامل اجتماعی در گرایش افراد به ""قتل به خاطر شرف"" مؤثرند؟ تحقیق بر این فرض استوار است که تعلق به جامعه قبیله ای با گرایش به قتل به خاطر شرف رابطه دارد که این فرضیه بر اساس یافته های تحقیق تأیید شد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تاب آوری و اعتقادات مذهبی و امکان پیش بینی تاب آوری روان شناختی بر اساس اعتقادات مذهبی در دانشجویان شهری و روستایی انجام شد. نمونه ای مشتمل بر 197 دانشجو (150 دختر و 47 پسر) از دانشجویان شهری و روستایی دانشگاه پیام نور شهرستان بافت در استان کرمان، دو مقیاس تاب آوری بزرگسالان (RSA) و رشد اعتقادی (SBD) را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که از بین ابعاد پنج گانه اعتقادات مذهبی، بعد باورهای مذهبی در درجه اول و دانش مذهبی در مرتبه بعدی می توانند تاب آوری دانشجویان را به طور مثبت و معنا دار پیش بینی نمایند. همچنین نتایج نشان داد که الگوی روابط بین متغیرها در دو گروه دانشجویان شهری و روستایی متفاوت است. به نحوی که از دو بعد یاد شده، در گروه دانشجویان شهری، بعد باورهای مذهبی و در گروه دانشجویان روستایی، بعد دانش مذهبی تاب آوری را به طور مثبت و معنادار پیش بینی می کند. یافته های این پژوهش تاییدکننده نقش برخی از ابعاد رشد اعتقادی در تاب آوری روان شناختی دانشجویان است. با توجه به حاکمیت فرهنگ دینی در جامعه ایرانی، کاربرد یافته های پژوهش حاضر را می توان از منظر نقش حمایتی مذهب برای افراد و ضرورت توجه ویژه به این جنبه از آموزش های مذهبی حایز اهمیت دانست.

زبان پدیده ای است اجتماعی و هر زبان گوناگونی ها و تنوعاتی گسترده دارد که به سبک ها و گونه های اجتماعی متفاوت اشاره دارند. پژوهش حاضر به مقدار حذف هم خوان پایانی کلمات در بین دانش آموزان دختر و پسر مقطع اول ابتدایی شهرری و نیز شهر تهران پرداخته و در واقع گونه زبانی دانش آموزان دو طبقه اجتماعی پایین و بالای شهر را بررسی کرده است. در این شاخص برای تعیین طبقه اجتماعی از عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و عواملی مانند محل سکونت، تحصیلات و شغل والدین استفاده شده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی در یک جامعة آماری شامل 200 دانش آموز دختر و پسر از دو منطقه جنوب و شمال شهر تهران انجام شده است. در این پژوهش، متغیرهای مستقل طبقه اجتماعی و جنسیت اند و متغیر وابسته متغیر زبانی است و تمام مباحث برپایه نظریه بازیل برنشتاین است. داده های پژوهش با استفاده از پرسش نامه ای 60 سئوالی گردآوری و با استفاده از آزمون لون (Leven )، t و آمار توصیفی تحلیل کمّی و کیفی شد. نتایج این پژوهش حاکی از آن هستند که در تمام موارد حذف های پایانی دانش آموزان مناطق پایین شهر بیش از دانش آموزان مناطق بالای شهر بوده و به طور کلی پسران(هر دو منطقه) بیش از دختران(هر دو منطقه) عمل حذف را انجام می دهند.

محل سکونت عادی به عنوان جایگزین اقامتگاه و تابعیت به یک عامل ارتباط متداول در سیستم های حل تعارض تبدیل شده است. هدف این مقاله بررسی منافع احتمالی و خطرات جایگزینی مفهوم اقامتگاه با محل سکونت عادی است. مفهوم محل سکونت عادی از طریق کنوانسیون های بین المللی که محصول کنفرانس بین الملل خصوصی لاهه است، وارد حقوق ایالات متحده شده است. یکی از دلایل پذیرش این مفهوم جدید در کامن لا و به ویژه ایالات متحده اجتناب از قواعد انعطاف ناپذیر و اختیاری است که پیرامون مفهوم اقامتگاه وجود دارد. اقامتگاه ناظر به قصد زندگی در یک محل برای آینده است، اما سکونت عادی ناظر به وضعیت عینی و فعلی است و عنصر ذهنی قصد در آن ضعیف تر است. سکونت عادی بر رابطه عینی و واقعی میان یک شخص و یک کشور مبتنی است. با وجود این به دلیل فقدان یک تعریف جهان شمول از محل سکونت عادی همواره این نگرانی وجود دارد که دادگاه های داخلی با تحریف مفهوم محل سکونت عادی، معنای سنتی اقامتگاه را در لوای عبارت جدید اعمال نمایند. 

سازگاری زناشویی از عوامل بسیار مهم در زندگی است. وجود آن باعث می شود زوجین آرامش را در زندگی ببینند و با رضایتآن ها، فرزندان نیز در خانواده به خوبی تربیت شوند. مقاله حاضر، تئوری موجود در رابطه با مفهوم سازگاری زناشویی و منابعتحقق آن را مورد بررسی قرار داده است. از نظریه های مطرح در این زمینه می توان به نظریه های نمایشی گافمن، شبکه الیزابتبات، همسان همسری برگس، کنش متقابل ترنر، تالکوت پارسونز و اعتماد گیدنز اشاره کرد. مهم ترین یافته های تحقیق که بهروش پیمایشی در بین زنان شهر مرند و همسرانشان انجام شده، حاکی از وجود رابطه ی معنی دار بین تطابق و همگونی کنش ها ،برآورده شدن انتظارات، همسانی عقیدتی، مشورت در تصمیم گیری، عشق و علاقه، جامعه پذیری و اعتماد با میزان سازگاریزناشویی می باشد. نظریات پارسونز،گیدنز، گافمن و کنش متقابل نمادین در این تحقیق مورد تأیید قرار گرفته است. همچنینتفاوتی در میزان سازگاری زناشویی بر اساس همسانی یا ناهمسانی محل سکونت، سن و تحصیل به چشم نمی خورد و رابطه یمعنی داری نیز میان عدم دخالت دیگران با سازگاری زناشویی.وجود ندارد. این امر به لحاظ نظری بدان معنی است که تئوریشبکه و نظریه ی برگس مورد تأیید قرار نگرفته استهمچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان می دهد درمجموع، 4 متغیر مستقل توان پیش بینی میزان سازگاری زناشویی را داشتند که شامل اعتماد، جامعه پذیری، عشق و علاقه ومشورت در تصمیم گیری می باشد. این متغیرها توانستند 06 درصد از واریانس متغیر سازگاری زناشویی را تبیین کنند.

بازار یکی از عناصر اصلی شهر ایرانی و به مثابه قلب تپنده آن محسوب می شود. بازار سنتی کاشان در دوره سلجوقیان احداث گردید و به تدریج نقش و کارکرد مهمی در توسعه اقتصادی- اجتماعی شهر پیدا کرد. به طوری که در دوره صفویه به اوج شکوه و رونق اقتصادی رسید. اما در دوره معاصر به دلیل گسترش شهر کاشان و ایجاد فاصله مکانی بین بازار و محل سکونت شهروندان، گسترش خرده فروشی ها و فروشگاه های جدید در امتداد خیابان ها و محلات مختلف در سطح شهر، موجب کم رنگ شدن و بعضاً از دست رفتن نقش و کارکرد قدیمی بازار کاشان شده است. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که چه تفاوتی میان پایگاه اجتماعی اقتصادی پاسخگویان در شهر و نحوه و رفتار خرید از بازار وجود دارد؟ روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. برای جمع آوری اطلاعات و داده های موردنیاز از روش میدانی و ابزار پرسش نامه استفاده شده است. جامعه آماری شامل الف) کسبه و بازاریان و ب) ساکنان شهر کاشان می باشد. حجم نمونه برای ساکنان شهر کاشان با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر انتخاب گردید که این تعداد پرسشنامه بین سه منطقه شهری با پایگاه اقتصادی پایین (شهرک 22 بهمن)، متوسط (خیابان ملامحسن) و بالا (خیابان امیرکبیر) توزیع گردید. ملاک تعیین سه منطقه شهری بر اساس ارزش زمین، تراکم جمعیت، قیمت مسکن، مهاجران و پایگاه اجتماعی اقتصادی ساکنین می باشد. همچنین تعداد 100 پرسشنامه از کسبه و بازاریان شهر تکمیل شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمون آماری واریانس یک طرفه انجام شد. منطقه امیرکبیر کمترین میزان مراجعه به بازار را با 10 درصد خرید دارند، لیکن شهرک 22 بهمن بیشترین مراجعه و خرید را از بازار سنتی می کنند و به طورکلی بازار نقش درجه اول خود را به عنوان مرکز عمده خرید شهروندان ازدست داده است.

عوامل مختلفی در توانایی دانشجویان برای موفقیت درمرکز آموزشی بالاتر و تکمیل برنامه تحصیلی تاثیر می گذارند. پژوهش حاضر سعی دارد به بررسی رابطه بین فاصله از مرکز آموزشی تا محل سکونت (مسکن) وپیشرفت تحصیلی دانشجویان صورت گرفت. دانشجویانی که در محوطه مرکز آموزشی زندگی می کنند، حداقل در طی سال اول ، نسبت به دانش آموخته هایی که درخارج از محوطه مرکز آموزشی زندگی می کنند، به احتمال زیاد برای رسیدن به درجه دلخواه خود زودتر دست پیدا می کنند. دانشجویانی که درنقاط دورتری ساکن هستند ممکن است مطالعات بیشتری در زمان و مکان خود داشته باشند و ممکن است فرصت های کمی برای ایجاد تعهد قوی نسبت به تحصیلات خود و دانشگاه داشته باشند. ممکن است فرض شود که دانشجویانی که دورتر از محوطه دانشگاه زندگی می کنند ممکن است برای شرکت در کلاس ها و تکمیل وظایف درسی از کلاس مورد نیاز خود، مشکل پیدا کنند. جامعه آماری این تحقیق دانشجویان دانشگاه سید جمال الدین اسد آبادی واقع در شهر همدان می باشد. بدین منظور با استفاده از نمونه گیری تصادفی 205 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. در نهایت داده های بدست آمده در نرم افزار آماری stata نسخه 15 و با استفاده از رگرسیون خطی چند گانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند .در آزمون اولیه این فرضیه، بررسی رابطه محوطه دانشگاه و میانگین نمره، مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج از این فرضیه پشتیبانی نمی کنند.

هدف: امنیت یکی از مولفه های اساسی رفاه اجتماعی است و زنان به عنوان سرمایه های انسانی هر جامعه، نقش مؤثری در پیشبرد تعالی و اهداف جامعه دارند. این مطالعه با هدف بررسی میزان احساس امنیت اجتماعی در زنان و عوامل مؤثر بر آن در شهر سنندج انجام شد. روش : این مطالعه توصیفی مقطعی در جمعیت زنان ۱۸ تا ۶۵ سال شهر سنندج انجام شد و ۲۵۰ نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بود. داده ها با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون، تعقیبی توکی و رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: رابطه معنی داری بین احساس امنیت اجتماعی زنان در شهر سنندج و پایگاه اقتصادی- اجتماعی، پوشش مناسب، پایبندی مذهبی و استفاده از وسایل ارتباط جمعی مشاهده نشد، اما رابطه معنی دار و مثبتی بین احساس امنیت اجتماعی زنان در شهر سنندج و حمایت اجتماعی (۰/۳۳۹=r) و محل سکونت (۰/۵۰۲=r) وجود داشت. این دو متغیر حدود ۳۰% واریانس متغیر وابسته احساس امنیت اجتماعی زنان در شهر سنندج را تبیین نمودند. بحث: مولفه های امنیت محل سکونت و حمایت اجتماعی بر احساس امنیت اجتماعی زنان شهر سنندج مؤثر هستند و وضعیت نامناسب اقتصادی، مزاحمت های خیابانی و همسرآزاری از مهم ترین دغدغه های بسیاری از زنان این شهر هستند.

هدف تحقیق تحلیل رابطه محل سکونت، سرمایه اجتماعی شبکه ای با آسیب های اجتماعی بود که در بین جوانان 29-18 ساله محله خزانه تهران به اجرا درآمد. چارچوب نظری با تلفیق نظریه های کلمن، پاتنام، بوردیو، لین، فوکویاما، ساترلند و نیومن شکل گرفت. روش پیمایش، تکنیک پرسشنامه محقق ساخته، جامعه آماری کلیه جوانان (29-18 سال) بودند که از آخرین سرشماری سال 1395 مرکز آمار ایران استخراج شد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران (384) تعیین شد. نمونه گیری طبقه ای مبتنی بر جنس بود. واحد مطالعه نیز دختر یا پسر جوان ساکن در محله خزانه بود. برای پایایی یک نمونه 30 تایی از پرسشنامه ها در بین جامعه اجرا شد و مقدار آلفای کرونباخ آن بالاتر از 0.70 به دست آمد. فرضیات با استفاده از آزمون تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزار LESREL8.8 و آزمون مقایسه میانگین و تحلیل واریانس با استفاده از نرم افزار spss26 انجام شد. نتایج آزمون تحلیل مسیر نشان داد سازه محل سکونت در بعد محیط کالبدی، آموزشی و بهداشتی و سازه محل سکونت در بعد گذراندن اوقات فراغت و امکانات رفاهی با سرمایه اجتماعی شبکه ای دارای ارتباط معنادار است و با احتمال 99 درصد سازه سرمایه اجتماعی شبکه ای با آسیب اجتماعی در بین جوانان ساکن در محله خزانه شهر تهران ارتباط معنادار دارد. نتایج آزمون تحلیل واریانس نیز رابطه تعداد سال های سکونت در محل، مساحت منزل مسکونی، تعداد اتاق ها، امکانات آموزشی- بهداشتی و رفاهی را با آسیب اجتماعی را تأیید کرد.