اضطراب کتابخانه ای

هدف : اضطراب پژوهش به­عنوان یکی از شایع­ترین عوامل اضطراب­زا و موانع پژوهش و تولید علم در محیط­های آموزشی معرفی و عوامل موثر بر ایجاد، افزایش و توصیه­های صاحب­نظران را برای مهار و کاهش آن، توضیح داده است. روش/ رویکرد پژوهش : بررسی و تحلیل ادبیات یافته­ها : عواملی مانند ویژگی های شخصی پژوهشگران و اعضای هیئت علمی، مهارت های پژوهشی آنها و جو حاکم بر محیط های علمی و دانشگاهی، می­تواند بر میزان اضطراب پژوهشی آنها تاثیرگذار باشد . از سوی دیگر عواملی مانند مهارت در روش­های تحقیق و پژوهش، مهارت در ریاضیات و آمار، سواد رایانه­ای، اینترنتی و کتابخانه­ای، حمایت­های مالی و سازمانی، مهارت­های مدیریت اضطراب و مدیریت زمان می توانند در کاهش میزان اضطراب پژوهش و افزایش کمیت و کیفیت تولیدات علمی موثر واقع شوند. نتیجه­گیری: بررسی و شناسایی عوامل بازدارنده فعالیت­های پژوهشی از جمله اضطراب پژوهش، می­تواند راهگشای رشد کمی و کیفی تولیدات علمی پژوهشگران کشور باشد.

هدف: همبستگی میان ویژگی های زمینه ای مانند جنسیت، رشته و ترم تحصیلی و میزان اضطراب کتابخانه ای دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شیراز در ابعاد هشت گانه اضطراب کتابخانه ای (دسترسی به منابع، دسترسی به خدمات، فرایند جست وجوی اطلاعات، تجهیزات مکانیکی، استفاده از کتابخانه، سواد کتابخانه ای، کارکنان کتابخانه و ساختمان کتابخانه) بررسی شده است. روش/ رویکرد پژوهش: نسخه اصلاح شده مقیاس اضطراب کتابخانه ای چندبُعدی ون کمپن را 123 دانشجو برای این مطالعه پیمایشی تکمیل کرده اند. یافته ها: 79 درصد از پاسخ گویان سطوح متوسط و بالای اضطراب را تجربه می کنند. دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی کمترین، و دانشجویان رشته های کودکان استثنایی و تربیت بدنی بیشترین میزان اضطراب را در اکثر ابعاد نشان داده اند. اضطراب کتابخانه ای مردان در تمامی ابعاد آن بالاتر از زنان بود. بیشترین میزان اضطراب کتابخانه ای را دانشجویان ترم دوم و کمترین میزان اضطراب را دانشجویان ترم سوم نشان داده اند. در ابعاد هشت گانه اضطراب کتابخانه ای، اضطراب دسترسی به خدمات بیشترین، و اضطراب همکاری کارکنان کتابخانه کمترین میانگین را نشان داده است. نتیجه گیری: اضطراب کتابخانه ای عارضه ای جدّی در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شیراز است.

هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی میزان تأثیر مشاوره اطلاعاتی گروهی بر کاهش اضطراب کتابخانه ای و رفتارهای کتابخانه ای کاربران کتابخانه های عمومی است. روش: روش اجرای پژوهش مبتنی بر مداخله گروهی و مقایسه نتایج پیش آزمون و پس آزمون بین دو گروه منتخب آزمایش و کنترل است. جامعه آماری، کاربران عضو کتابخانه شهید توکلی فولادشهر اصفهان بودند که از آن میان30 نفر از اعضاء داوطلبانه انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل نظم یافتند. سپس جلسات مشاوره اطلاعاتی (6 جلسه90 دقیقه ای) برای اعضاء گروه آزمایش برگزار شد. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد و داده ها با آزمون کواریانس تحلیل گردید. یافته ها: مقایسه یافته ها نشانگر تفاوتی معنادار در نمره های کسب شده در پیش آزمون و پس آزمون دو گروه آزمایش و کنترل در مولفه اضطراب کتابخانه ای بود. به بیان دیگر، نتایج نشان داد برگزاری جلسات مشاوره اطلاعاتی در کتابخانه های عمومی، در کاهش اضطراب کتابخانه ای کاربران تأثیر به سزایی دارد ( 05/0≥p). این تحقیق سعی در بیان اهمیت مشاوره اطلاعاتی در کتابخانه های عمومی دارد. مشاوره اطلاعاتی به عنوان یک کارکرد مفید در عصر اطلاعات می تواند شاخصی برای تشخیص پویایی کتابخانه های عمومی باشد و به عنوان عاملی مؤثر در کاهش اضطراب کاربران منجر به بهره مندی مناسب افراد جامعه از منابع و امکانات کتابخانه های عمومی گردد. اصالت/ارزش: این پژوهش از آن رو حائز اهمیت است که تأثیر مشاوره اطلاعاتی گروهی را بر بهبود کارآیی کاربران کتابخانه های عمومی از جهات اضطراب و رفتارهای کتابخانه ای به شیوه ای نوین مورد بررسی قرار می دهد.

هدف: پژوهش حاضر به رابطه بین اضطراب کتابخانه ای و نگرش رایانه ای کاربران کتابخانه های عمومی شهرستان دزفول بر اساس مدل سی. ای. اس. پرداخته است. روش: مطالعه از نوع کاربردی است و با استفاده از روش پیمایشی تحلیلی انجام شد. جامعه پژوهش کاربران کتابخانه های شهرستان دزفول به تعداد 10757 نفر است که از میان آنها تعداد 370 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات دو پرسشنامه باستیک شامل 39 گزاره برای اضطراب کتابخانه ای و پرسشنامه مدل سی. ای. اس. لوید و گریسارد شامل 40 گزاره است. یافته ها: یافته ها نشان داد مهم ترین عامل اضطراب زا بر اساس مقیاس باستیک مربوط به «احساس عدم راحتی در کتابخانه» با میانگین 41/4 است. تحلیل نتایج مولفه های نگرش رایانه ای با استفاده از آزمون تحلیل واریانس فریدمن نشان داد که «سودمندی رایانه» با میانگین 06/3 بالاترین و «اضطراب رایانه» با میانگین 84/1 پایین ترین رتبه را دارا هستند. اضطراب کتابخانه ای و نگرش رایانه ای کاربران به لحاظ سن و سطح تحصیلات با استفاده از آزمون آنوای یک راهه مستقل، و به لحاظ جنسیت با استفاده از آزمون تی مستقل بررسی گردید که تفاوت معنی داری را نشان نداد. نتایج نشان داد بین اضطراب کتابخانه ای و نگرش رایانه ای کاربران رابطه معنی داری در سطح کمتر از (001/0) وجود دارد و نگرش رایانه ای نقش پیش بینی کننده ای را در راستای اضطراب کتابخانه ای ایفا می نماید. اصالت/ارزش: با توجه به نتایج پژوهش، اقدام مناسب در راستای کاهش تأثیر عوامل اضطراب زای کتابخانه ای هم زمان با توجه به نگرش کاربران نسبت به رایانه، می تواند عملکرد کاربران در استفاده از خدمات اطلاعاتی کتابخانه ها را بهبود بخشد.

هدف: پژوهش حاضر بر آن است تا ضمن بررسی سطح اضطراب کتابخانه ای گروهی از دانشجویان، تاثیر آموزش مهارت های کتابخانه ای و تورهای آشنایی با کتابخانه را در کاهش اضطراب کتابخانه ای آن ها بررسی نماید. روش شناسی: جامعه پژوهش حاضر که به روش تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفته است را 75 دانشجوی ترم اول مقطع کارشناسی در دانشگاه مالایای مالزی تشکیل می دهند. در ابتدا سطح اضطراب کتابخانه ای این دانشجویان با استفاده از نسخه بومی شده مقیاس اضطراب کتابخانه ای بوستیک مورد سنجش قرار گرفت. سپس دانشجویان فوق به سه گروه دسته بندی شدند؛ دانشجویان گروه اول در کلاس رسمی آموزش مهارت های کتابخانه ای شرکت کردند؛ دانشجویان گروه دوم بدون شرکت در دوره آموزشی مهارت های کتابخانه ای، در تور آشنایی با کتابخانه دانشگاه که در محیط کتابخانه برگزار شد حضور یافتند و دانشجویان گروه سوم در هیچ کدام از آموزش های فوق را دریافت نکردند. پس از دو هفته سطح اضطراب کتابخانه ای دانشجویان سه گروه مجددا با استفاده از مقیاس اضطراب کتابخانه ای سنجیده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که اگرچه تفاوت معناداری در پیش آزمون سه گروه مورد بررسی وجود نداشتهاست، سطح اضطراب کتابخانه ای دانشجویانی که در تورهای آشنایی با کتابخانه شرکت داشته اند به میزان معناداری کاهش یافته است. نتیجه گیری: بررسی اضطراب کتابخانه ای پیش آزمون و پس آزمون دانشجویانی که در دوره آموزش مهارت های کتابخانه ای شرکت کردند بیانگر کاهش سطح اضطراب این دانشجویان است، اگرچه که میزان این کاهش در سطح معناداری نبود.      

هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش اضطراب کتابخانه ای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز انجام شده است. روش پژوهش: جامعه آماری پژوهش شامل5700 دانشجوی کارشناسی ارشد که 229 نفر ( 139 دختر و 90 پسر) به عنوان نمونه انتخاب شده اند. روش نمونه گیری، روش طبقه ای خوشه ای انتخاب شد و توسط مقیاس اضطراب چندبعدی کتابخانه ای ون کمپن [1] (2003) مورد ارزیابی قرار گرفت. پایایی پرسش نامه به روش آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت که برای ابعاد اضطراب کتابخانه ای بین 61/0 تا 83/0 نوسان داشت و روایی آن به شیوه تحلیل گویه، تعیین شد. نتایج بیانگر روایی و پایایی مطلوب پرسش نامه بود. سؤال های پژوهش به روش آمار توصیفی و استنباطی و با آزمون تی مستقل، تحلیل واریانس و طرح درون آزمودنی یک طرفه مورد تحلیل قرارگرفتند. یافته ها: یافته های مرتبط با میزان اضطراب در نمونه پژوهش بر اساس چهار سطح اضطراب نشان داد که جمعیت بیشتری از نمونه مورد مطالعه دارای اضطراب زیاد هستند. همچنین میان اضطراب کتابخانه ای دانشجویان با میزان استفاده از کتابخانه و هدف استفاده از کتابخانه رابطه معنادار وجود دارد. دانشجویان دانشکده اقتصاد بیشترین اضطراب و دانشجویان دانشکده برق از کمترین میزان اضطراب برخوردارند. نتایج تحلیل واریانس درون آزمودنی نشان داد که بین ابعاد اضطراب کتابخانه ای تفاوت معناداری دارد. نتیجه گیری: به نظر می رسد اضطراب کتابخانه ای عارضه ای جدی در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز است که جهت انجام فرایند پژوهش و پایان نامه ناگزیز هستند که از کتابخانه و منابع اطلاعاتی استفاده کنند. <br clear="all" /> [1]. Van Kampen

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه جنسیت با میزان اضطراب کتابخانه ای دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر بوشهر است. روش پژوهش:   روش این پژوهش توصیفی پیمایشی و از نوع همبستگی می باشد. در مجموع 700 دانشجو از دانشگاه علوم پزشکی بوشهر (وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) و دانشگاه خلیج فارس (وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) به شیوه نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه بومی سازی شده اضطراب کتابخانه ای بوستیک، جمع آوری شد و با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری تی تک متغیّره، تی مستقل، من ویتنی، آزمون همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون خطی در سطح معناداری (05/0P value>) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد دانشجویان این دو دانشگاه از اضطراب کتابخانه ای پایین تر از سطح متوسط برخوردارند (73/91) و این اضطراب فقط در مؤلّفه "عوامل مکانیکی" بالاتر از سطح متوسط قراردارد. با مقایسه دانشجویان دختر و پسر مشاهده شد که آنها در سطح معناداری 97/0 تفاوتی از نظر اضطراب کتابخانه ای ندارند؛ البته از نظر مقایسه مؤلّفه ها، دانشجویان دختر و پسر فقط از نظر "عوامل ناشی از تعامل با کتابداران" تفاوت معناداری دارند. نتیجه گیری: با بررسی میزان اضطراب کتابخانه ای دانشجویان به تفکیک جنسیت، آنها تفاوتی از نظر نمره اضطراب کتابخانه ای ندارند. در بین مؤلّفه های اضطراب کتابخانه ای این تفاوت فقط در مؤلّفه" عوامل ناشی از تعامل با کتابداران" دیده شد که انجام پژوهش های بیشتری در این زمینه توصیه می شود.

هدف: هدف این پژوهش تعیین رابطه بین هوش هیجانی و اضطراب کتابخانه ای دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر و دانشگاه خلیج فارس است. روش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی با روش پیمایشی و از نوع همبستگی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه هنجاریابی شده هوش هیجانی سیبریاشرینگ و پرسشنامه بومی سازی شده اضطراب کتابخانه ای بوستیک است. جامعه پژوهش را 700 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر و دانشگاه خلیج فارس تشکیل می دهد که به شیوه نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد بین هوش هیجانی و اضطراب کتابخانه ای دانشجویان رابطه معکوس و معناداری وجود داشت. همچنین بین مؤلّفه های هوش هیجانی- به غیر از مؤلّفه خودانگیزی_ و اضطراب کتابخانه ای و مؤلّفه های آن رابطه معکوس و معناداری وجود داشت. با توجه یه یافته های پژوهش و وجود رابطه معنادار هوش هیجانی و اضطراب کتابخانه ای، به نظر می رسد توجه به هوش هیجانی برای کاهش سطح اضطراب دانشجویان هنگام استفاده از کتابخانه و درنتیجه بهره وری بهتر کتابخانه مؤثر و ارزشمند باشد.