روش تدریس فعال

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش از طریق یک پروژه و به طور مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس آمار و مدل سازی انجام گرفته است. در این بررسی از روش تحقیق شبه تجربی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را دانش آموزان دختر سال سوم تجربی دبیرستانهای دخترانه فولادشهر (161 نفر) تشکیل داده است. حجم نمونه تحقیق 51 نفر است که 24 نفر در گروه آزمایش و 27 نفر در گروه گواه قرار گرفتند. روش نمونه گیری تصادفی است. در گروه آزمایش تلفیقی از دو روش تدریس فعال شامل روشهای پروژه ای و مشارکتی به کار گرفته شد و در گروه گواه تدریس به شیوه سنتی (سخنرانی) انجام شد و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از طریق آزمونهای معلم ساخته پیش آزمون و پس آزمون مورد سنجش قرار گرفت. روایی آزمونها را متخصصان تایید کردند و پایایی آن به کمک آلفای کرونباخ (945/0) تایید گردید. نتایج حاصل با استفاده از آزمونهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در سطح خطای 5 درصد نشان داد که بین دو گروه گواه و آزمایش اختلاف معنادار آماری وجود دارد، بدین معنا که دانش آموزانی که به طور پروژه ای ـ مشارکتی آموزش دیده بودند نسبت به گروهی که به طور سنتی آموزش دیده بودند از پیشرفت تحصیلی بالاتری برخوردار بودند.

هدف این پژوهش بررسی تأثیر روش تدریس مبتنی بر «فعالیت و تمرین»بر عمکرد تحصیلی دانشجویان در درس آمار است که از نوع پژوهش های شبه تجربی است. جامعة آماری شامل کلیة دانشجویان دختر دورة کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان در نیمسال اول سال تحصیلی 94- 93 است؛ روش نمونه گیری نیزتصادفی است.داده ها با روش آماری تحلیل کوواریانس بررسی شده اند. برای انجام پژوهش، تعداد 30 نفر از دانشجویان دختر دورة کارشناسی رشتة علوم تربیتی به صورت تصادفی انتخاب و به دو گروه 15 نفری تقسیم شده اند. آزمودنی ها در گروه اول با روش سخنرانی و در گروه دوم با روش فعال آموزش دیده اند. برای گردآوری اطلاعات و اندازه گیری سطح یادگیری دانشجویان در درس آمار، نخست از هر دو گروه پیش آزمون و در پایان آموزش از آنان پس آزمون گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین میانگین نمرات گروه ها تفاوت معنی داری هست .درواقع با توجه به اینکه میانگین گروه دوم از گروه اول بیشتر است، آموزش به روش فعال بر عملکرد تحصیلی دانشجویان در درس آمار تأثیر مثبت داشته و توانسته است عملکرد تحصیلی آنان را افزایش دهد و باعث بهبود یادگیری آنان شود (001/0 P=). بنابراین پیشنهاد می شود در کلاس های درس آمار در دانشگاه ها از روش فعالیت و تمرین برای آموزش مباحث آماری استفاده شود؛ زیرا استفاده از این روش باعث حفظ مطالب درس آمار در ذهن دانشجویان و تثبیت یادگیری در فراگیران می شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطهی به کارگیری روشهای تدریس فعال با ایجاد انگیزه به پژوهش در دانشجویان رشتههای علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر انجام گرفته است. روش تحقیق از نوع همبستگی و ابزار اندازهگیری، پرسشنامه محقق ساخته میباشد. حجم جامعه 3251نفر از دانشجویان رشتههای علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان را در برگرفته که 344نفر به روش نمونه گیری تصادفی، به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. نتایج بدست آمده به شرح زیر است: - در سنجش کلی پاسخگویان اظهار کردهاند که، 5/4درصد استادان به میزان خیلی کم، 78/5درصد به میزان کم، 15/4درصد به میزان زیاد و 0/6درصد به میزان خیلی زیاد از روشهای تدریس فعال استفاده میکنند. - در سنجش کلی 2/6درصد از پاسخگویان دارای انگیزه به پژوهش به میزان خیلی کم، 19/2درصد به میزان کم، 48/1درصد به میزان زیاد و 30/1درصد به میزان خیلی زیاد میباشند. - بین متغیر به کارگیری روشهای تدریس فعال با انگیزه دانشجویان به پژوهش رابطهی معنیداری وجود دارد. - بین متغیر رشته تحصیلی و انگیزه دانشجویان به پژوهش رابطهی معنی داری وجود دارد. بیشترین انگیزه به پژوهش در رشتههای حقوق، علوم اجتماعی، علوم تربیتی مشاهده شد. - بین متغیر سن، جنس و سال ورودی با انگیزه دانشجویان به پژوهش رابطه ی معنی داری وجود ندارد. - بین متغیر به کارگیری روشهای تدریس فعال و رشتههای مختلف علوم انسانی رابطهی معنی داری وجود دارد. بیشترین میزان به کارگیری روشهای تدریس فعال در رشته علوم تربیتی مشاهده شد.

به کارگیری روش های فعال تدریس، یادگیری را به یک جریان دو سویه تبدیل می نماید و سبب تقویت مهارت های دانش آموزان می شود، هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر روش تدریس با رویکرد ساختارگرایی بر میزان یادگیری، با تاکید بر حیطه ی درک مفهومی مبحث قلب درس زیست شناسی پایه دهم، دانش آموزان دختر شهرستان خاش است. روش این پژوهش طرح نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه ی آماری این پژوهش شامل همه ی دانش آموزان پایه دهم مدارس دخترانه ی شهرستان خاش در سال تحصیلی 1396-1395 است. برای جمع آوری اطلاعات و مبانی نظری از روش اسنادی و برای ارزیابی فرضیه ها از روش پرسشنامه (آزمون کتبی محقق ساخته ) استفاده شد. برای روایی آزمون ها از روایی صوری و محتوایی (نظر متخصصان) و برای بررسی پایایی آزمون ها، از روش کودر-ریچاردسون KR20 استفاده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج آزمون های پیشرفت تحصیلی گروه آزمایش نسبت به گروه گواه تفاوت معناداری نشان داد. همچنین خرده مقیاس درک مفهومی دانش آموزان گروه آزمایش پیشرفت بهتری نشان دادند. این نتایج نقش و اهمیت روش های فعال تدریس در یادگیری را نشان می دهد.

پژوهش حاضر با هدف، مقایسه اثربخشی روش تدریس ترکیبی – مشارکتی فعال با روش سخنرانی در هنرجویان رشته حسابداری صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش عبارت است از؛ 60 نفر از هنرجویان دختر پایه دوازدهم هنرستان امام رضا (ع) ناحیه1 شیراز در سال تحصیلی 99 – 98 که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. روش تحقیق از نوع شبه تجربی بوده که یک کلاس به عنوان گروه آزمایش (30 نفر) و یک کلاس به عنوان گروه کنترل (30 نفر) انتخاب شدند. قبل از شروع، از هر دو کلاس پیش آزمون پیشرفت تحصیلی معلم ساخته به عمل آمد، سپس گروه کنترل، پنج جلسه به شیوه سخنرانی تحت آموزش قرار گرفت در حالی که گروه آزمایش به شیوه ترکیبی – مشارکتی فعال آموزش دیدند. در انتها از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد و با نتایج پیش آزمون توسط نرم افزار SPSS و آزمون های t مستقل و وابسته مورد مقایسه قرار گرفت. با توجه به تحلیل های آماری انجام شده نتایج حاکی از این است که روش تدریس ترکیبی مشارکتی فعال نسبت به روش سخنرانی تاثیر معناداری بر میزان یادگیری داشته و اثر بخش تر است.

در عصر حاضر بر روش های فعال تدریس مبتنی بر نظریات شناختی و ساخت گرایانه تأکید می شود که فرض اصلی بر این است که هرچه میزان مشارکت دانش آموزان در آموزش افزایش یابد، یادگیری بیشتری صورت می گیرد، در این راستا، معلم نقش بسیار مهم و اساسی را بر عهده دارد، زیرا علاوه بر نقش هدایتی، حمایتی؛ سازمان دادن به فعالیت های یادگیری دانش آموزان و رشد هماهنگ ابعاد وجودی آنان نیز به عهده اوست. پژوهش حاضر به منظور بررسی کاربردی روش های تدریس فعال در آموزش مطالعات اجتماعی صورت گرفته است. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش ابتدا روش های فعال تدریس بررسی و سپس نمونه اجرایی هر روش تدریس آورده شده است. روش انجام تحقیق به صورت کتابخانه ای و با رویکرد تحلیلی کاربردی است. نتایج تحقیق نشان می دهد روش های تدریس ایفای نقش، کارت مشارکتی و گروه های کوچک در آموزش درس تاریخ کاربردی است. همچنین روش های تدریس اعضای تیم، جستجوی موقعیت و گردش علمی ازجمله روش های تدریس کاربردی در آموزش جغرافیا بیان شده است. یکی از بهترین روش های تدریس درس جامعه شناسی، روش استقرایی و ساخت گرایی عنوان شده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی روش تدریس مسأله محور و اهمیت و نقش آن در تعالی تربیت دینی دانش آموزان است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که حل مسأله در بالاترین سطح فعالیت شناختی انسان قرار دارد و از ارزشمندترین اهداف تربیتی و آموزشی به حساب می آید. مهارت حل مسأله، فرایندی نظام مند است و با توانایی در شناخت مسأله و گذراندن مراحل آن، بر تحلیل مسأله تمرکز دارد. با توجه به اهمیت شناخت مفاهیم دینی، تبدیل آنها به باورهای قلبی و کاربست باورها در رفتار دانش آموزان، و روش تدریس مسأله محور، می تواند با تقویت روحیه پرسش گری و قدرت تفکر، دانش آموزان را در یافتن پاسخ مناسب به پرسش ها و شبهات آنان در راستای تربیت دینی هدایت کند.

هدف اصلی این پژوهش شناسایی دانش ضمنی معلمان عربی شهرستان تکاب درباره روش های فعال تدریس می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش کیفی پدیدار شناسی تفسیری استفاده شد. مشارکت کنندگان پژوهش را تمامی معلمان عربی شهرستان تکاب در سال تحصیلی (1398/1397) تشکیل دادند. در این پژوهش برای حجم نمونه از اشباع نظری استفاده شد. جهت گردآوری داده های مورد نظر از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. متن مصاحبه با مشارکت کنندگان در میان گذاشته شد. در این تحقیق نشانه هایی از ارتباط بین دانش ضمنی معلمان عربی بر روش های فعال تدریس و موفقیت دبیران در تدریس فعال با توجه به تجارب و دیدگاهایشان یافت شد. برای تحلیل یافته ها از تحلیل مضمون یا تم استفاده شد. مضمون های اصلی دانش ضمنی معلمان عربی در سه مقوله اصلی تجارب معلمان از روش تدریس خود و همکارانشان، تجاربشان از دانش آموزان و تجاربشان از کتاب های درسی با مضمون های: بعد مذهبی و فرهنگی کتاب های درسی و بعد علمی کتاب های درسی دسته بندی شدند.  

روش های فعال تدریس اعم از روش تدریس گروهی ، روش های پژوهش محور و مساله محور ، علی رغم تاکید متخصصین تعلیم و تربیت برای استفاده از این روش ها متاسفاه عملا هیچ گونه استفاده صحیحی از ای روش ها در سطح مطلوب مدارس روی نمی دهد لذادر این پژوهش که از نوع توصیفی کاربردی است با روش کتابخانه ای است به بررسی راهکارهای مدیریت صحیح فرایند یاددهی یادگیریس در مدرسه بپردازیم یافته های این پژوهش نشان داد استفاده از روش های مساله محور و پژوهش محور و درگیر کردن دانش آموزان با مساله درسی می تواند در تعمق یادگیری نقش مهمی داشته و دانش آموزی پرسشگر تربیت نمایند

این پژوهش بر آن است تا ضمن مقایسه ی روش های تدریس سنتی و فعال، بررسی نماید که کدامیک از الگوهای تدریس کارآیی گروهی، تدریس اعضای گروه، قضاوت عملکرد و الگوی روشن سازی طرز تلقی، تأثیر بیش تری بر افزایش میزان سواد خواندن و درک مطالب درسی دانش آموزان پایه ی چهارم ابتدایی شهر تهران داشته اند. جامعه ی پژوهش کلیه ی دانش آموزان دختر و پسر پایه ی چهارم ابتدایی شهر تهران بوده است. نمونه شامل 10 کلاس است که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. روش پژوهش شبه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل می باشد. هر یک از معلمان شرکت کننده در پژوهش در دو جلسه، آموزش های لازم را دیده اند و پس از اجرای پیش آزمون، سه درس انتخاب شده از کتاب «بخوانیم» فارسی سال چهارم دوره ی ابتدایی را تدریس نموده اند. داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل واریانس یک عاملی (ANOVA) و دو عاملی (طرح5×2) و آزمون تعقیبی توکی تحلیل شده اند. نتایج حاکی از آن است که تفاوت معنی داری بین روش های تدریس سنتی و فعال در افزایش میزان سواد خواندن و درک مطالب درسی وجود ندارد. تأثیر تعامل میان الگوهای تدریس و جنسیت بر نمرات خواندن دانش آموزان معنی دار بوده است. به گونه ای که بدون در نظر گرفتن جنسیت تفاوت معنی داری بین روش های فعال تدریس و روش سنتی به دست نیامد. پسرانی که با روش تدریس سنتی آموزش دیدند بهترین عملکرد را در گروه پسران داشتند اما در مورد دختران عکس این اتفاق روی داد. دخترانی که با روش سنتی آموزش دیدند ضعیف ترین عملکرد را در بین گروه دختران داشتند. بیش ترین تأثیر از جنسیت مربوط به الگوی قضاوت عملکرد می باشد، به گونه ای که در گروه دختران بهترین عملکرد را بعد از الگوی کارایی گروهی به خود اختصاص داده است ولی در گروه پسران پایین ترین میانگین مربوط به این الگو می باشد.