سرزندگی تحصیلی

مقدمه: سرزندگی تحصیلی یکی از متغیرهای مهم در موفقیت تحصیلی محسوب می شود که تحت تاثیر عوامل متعددی قرار می گیرد. لذا این پژوهش با هدف مدل یابی سرزندگی تحصیلی براساس باورهای فراشناخت با واسطه گری ادراک از محیط کلاس در دانش آموزان انجام گرفت. روش کار :طرح پژوهش از نوع پژوهش های همبستگی مبتنی بر روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانش آموزان دختر پایه دهم و یازدهم متوسطه شهر فریدونکناردر سال تحصیلی 98-97 تشکیل می داد. تعداد 342 نفر با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سرزندگی تحصیلی حسین چاری و دهقانی زاده (1391) پرسشنامه باورهای فراشناختی ولز(1997) و پرسشنامه ادراک فعالیت های کلاسی جنتری و همکاران (2002) استفاده شد . برای تجزیه و تحلیل داده ها از آماره های توصیفی و مدل سازی معادلات ساختاری( SEM ) استفاده شد.. یافته ها : نتایج یافته ها نشان داد که مدل پژوهش دارای برازش است و 35 درصد سرزندگی تحصیلی توسط باورهای فراشناختی و ادراک از محیط کلاس قابل تبیین است. همچنین بین باورهای فراشناختی با سرزندگی تحصیلی همبستگی منفی معنادار و بین ادراک از محیط کلاس و سرزندگی تحصیلی همبستگی مثبت معناداری وجود داشت. نتیجه گیری : نتایج پژوهش حاکی از اهمیت نقش باورهای فراشناختی و ادراک از محیط کلاس در پیش بینی سرزندگی تحصیلی دانش آموزان می باشد . با توجه به نتایج بدست آمده اجرای برنامه هایی به منظور بهبود باورهای فراشناختی و تقویت ادراک صحیح از محیط کلاس در دانش آموزان می تواند به بهبود و افزایش سرزندگی تحصیلی کمک نماید.

هدف از انجام این پژوهش تدوین مدل سرزندگی تحصیلی بر اساس ارتباط با مدرسه، جو عاطفی خانواده، انگیزش، خودکارآمدی و درگیری تحصیلی دانش آموزان بود. از نظر روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پایه های اول و دوم مقطع متوسطه دوم شهر اصفهان در سال 1398-1397 بودند. که از میان آنها به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، نمونه ای به تعداد 375 نفر انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده های موردنیاز تحقیق از ابزار پرسشنامه استفاده شد که شامل مقیاس های سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده وحسینی چاری (2013)، ارتباط با مدرسه پناغی و همکاران (1390)، جو عاطفی خانواده رضویه وسامانی (1379)، خودکارآمدی تحصیلی پاتریک، هیکس و رایان (۱۹۹۷)، مقیاس درگیری تحصیلی ریو (2013) و مقیاس انگیزش تحصیلی هارتر (1981) بود. نتایج به دست آمده نشان داد در سطح اطمینان 95 درصد تاثیر مستقیم ارتباط با مدرسه بر سرزندگی تحصیلی با ضریب تاثیر 207/0 تایید شد. همچنین درگیری تحصیلی دارای تاثیر بر سرزندگی تحصیلی با ضریب تاثیر 356/0 و خودکارآمدی دارای تاثیر بر سرزندگی تحصیلی با ضریب تاثیر 202/0 است. یافته ها نشان داد که اثرغیرمستقیم ارتباط با مدرسه بر سرزندگی تحصیلی با میانجی گری درگیری تحصیلی تایید می شود که شدت اثر غیر مستقیم برابر با 206/0 است، اثر غیرمستقیم جوعاطفی خانواده بر سرزندگی تحصیلی با میانجی گری درگیری تحصیلی نیز تایید می شود که شدت اثر غیر مستقیم برابر با 055/0 است، همچنین اثر غیرمستقیم انگیزش تحصیلی بر سرزندگی تحصیلی با میانجی گری خودکارآمدی تایید می شود که شدت اثر غیرمستقیم برابر با 084/0 است (05/0 > p ).

هدف پژوهش حاضر، در قالب یک مدل علّی، بررسی رابطه ی بین حمایت اجتماعی ادراک شده و سرزندگی تحصیلی با واسطه ی باورهای انگیزشی بود. روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری متشکل از کلیه دانش آموزان دبیرستانی شهر شیراز بود. شرکت کنندگان در پژوهش شامل 320 نفر (157 پسر و 163 دختر) دانش آموز بودند که بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند و پرسشنامه های حمایت اجتماعی ادراک شده (زیمت، داهلم، زیمت و فارلی، 1988)، باورهای انگیزشی (پنتریچ و دی گروت،1990) و سرزندگی تحصیلی (حسین چاری و دهقانی زاده،1391) را تکمیل نمودند. روایی و پایایی ابزارها احراز شد. تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش با روش تحلیل مسیر انجام شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که مدل با داده های این پژوهش برازش مناسبی دارد و تأثیر مستقیم حمایت اجتماعی بر سرزندگی تحصیلی، حمایت اجتماعی بر باورهای انگیزشی و نیز باورهای انگیزشی بر سرزندگی تحصیلی تأیید گردید. در نهایت، بررسی ضرایب تحلیل مسیر نشان داد که باورهای انگیزشی در رابطه ی بین حمایت اجتماعی ادراک شده و سرزندگی تحصیلی نقش واسطه ای ایفا می کند. بر این اساس، منابع حمایتی می توانند با ارتقا سطح باورهای انگیزشی دانش آموزان، سرزندگی تحصیلی آن ها را افزایش دهند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف آزمون اثر ادراک از روابط والدینی، ادراک از رابطه معلم-دانش آموز و بهترین اهداف شخصی بر سرزندگی تحصیلی  صورت گرفت. روش: ۶۰۰ دانش آموز دوره متوسطه پرسشنامه های بهترین اهداف شخصی مارتین (2006)، سرزندگی تحصیلی  دهقانی زاده و حسین چاری (۱۳۹۱)، ادراک از روابط والدینی گرونیک و همکاران (1997) و پرسشنامه معلم به عنوان بافت اجتماعی بیلمونت و همکاران (1992) را پاسخ دادند. جهت تحلیل داده ها از مدل یابی معادلات ساختاری چندسطحی (MSEM) استفاده شد. یافته ها: در سطح بین گروهی ادراک از روابط والدینی و ادراک از رابطه معلم- دانش آموز به طور مثبت قادر به پیش بینی بهترین اهداف شخصی دانش آموزان بودند که به نوبه خود بهترین اهداف شخصی به طور مثبت به سرزندگی تحصیلی مرتبط بود. هم چنین اثر غیرمستقیم بین خوشه ای ادراک از روابط والدینی و ادراک از رابطه معلم- دانش آموز معنادار بدست آمد. اثر مستقیم بین کلاسی ادراک از روابط والدین بر سرزندگی تحصیلی معنادار ولی این اثر برای ادراک از رابطه معلم- دانش آموز غیرمعنادار بدست آمد و حاکی از آن است که بهترین اهداف شخصی دانش آموزان به طور کامل رابطه بین کلاسی ادراک از رابطه معلم- دانش آموز با سرزندگی تحصیلی را میانجی گری می کند. 19/27 درصد از واریانس سرزندگی تحصیلی در سطح دانش آموز توسط متغیر سطح فردی و 67/78 درصد از واریانس آن در سطح کلاس توسط متغیر بافتی تبیین شد. نتیجه گیری: هدایت دانش آموزان به سوی جهت گیری هدفی بهترین اهداف شخصی توسط معلمان و ایجاد جو حمایتی در خانواده توسط والدین می تواند سرزندگی تحصیلی دانش آموزان را ارتقا بخشد. هدف: پژوهش حاضر با هدف آزمون اثر ادراک از روابط والدینی، ادراک از رابطه معلم-دانش آموز و بهترین اهداف شخصی بر سرزندگی تحصیلی  صورت گرفت. روش: ۶۰۰ دانش آموز دوره متوسطه پرسشنامه های بهترین اهداف شخصی مارتین (2006)، سرزندگی تحصیلی  دهقانی زاده و حسین چاری (۱۳۹۱)، ادراک از روابط والدینی گرونیک و همکاران (1997) و پرسشنامه معلم به عنوان بافت اجتماعی بیلمونت و همکاران (1992) را پاسخ دادند. جهت تحلیل داده ها از مدل یابی معادلات ساختاری چندسطحی (MSEM) استفاده شد. یافته ها: در سطح بین گروهی ادراک از روابط والدینی و ادراک از رابطه معلم- دانش آموز به طور مثبت قادر به پیش بینی بهترین اهداف شخصی دانش آموزان بودند که به نوبه خود بهترین اهداف شخصی به طور مثبت به سرزندگی تحصیلی مرتبط بود. هم چنین اثر غیرمستقیم بین خوشه ای ادراک از روابط والدینی و ادراک از رابطه معلم- دانش آموز معنادار بدست آمد. اثر مستقیم بین کلاسی ادراک از روابط والدین بر سرزندگی تحصیلی معنادار ولی این اثر برای ادراک از رابطه معلم- دانش آموز غیرمعنادار بدست آمد و حاکی از آن است که بهترین اهداف شخصی دانش آموزان به طور کامل رابطه بین کلاسی ادراک از رابطه معلم- دانش آموز با سرزندگی تحصیلی را میانجی گری می کند. 19/27 درصد از واریانس سرزندگی تحصیلی در سطح دانش آموز توسط متغیر سطح فردی و 67/78 درصد از واریانس آن در سطح کلاس توسط متغیر بافتی تبیین شد. نتیجه گیری: هدایت دانش آموزان به سوی جهت گیری هدفی بهترین اهداف شخصی توسط معلمان و ایجاد جو حمایتی در خانواده توسط والدین می تواند سرزندگی تحصیلی دانش آموزان را ارتقا بخشد.

هدف از این مطالعه بررسی تاثیر خودگویی های مثبت بر سرزندگی تح صیلی و اضطراب امتحان دانش-آموزان با اختلال یادگیری خاص بود. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر دارایاختلال یادگیری خاص سوم ابتدایی آموزش و پرورش شهر اصفهان در سال تحصیلی 98- 97 بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. بدین معنا که از 6 ناحیه آموزش و پرورش شهر اصفهان، دو ناحیه و از این دو ناحیه شش مدرسه به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. دانش آموزان پسر دارای اختلال یادگیری با پرسشنامه مشکلات یادگیری کلواردو انتخاب و با آزمون هوش وکسلر چهارم به لحاظ هوشی همگن شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15) و کنترل (15) قرار گرفتند. شرکت کنندگان در پژوهش در دو مرحله ی پیش آزمون و پس آزمون به ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه اضطراب فیلیپس و پرسشنامه سرزندگی تحصیلی پاسخ دادند جلسات آموزشی شامل ده جلسه نوده دقیقه ای بر اساس نظریه ی مایکنبام و با تاکید بر روش شناختی-رفتاریی بود. گروه کنترال تحت هیچ مداخله ای قرار نگرفتند. تجزیه تحلیل آماری با استفاده از آزمون تحلیل کوارایانس انجام شد. نتایج بیان کننده ی این مطلب است که آموزش خودگویی مثبت در کاهش اضطراب و بهبود سرزندگی تحصیلی دانش آموزان پسر تأثیر معنی دار (001/0 > p) داشته است. بر اساس نتایج آموزش خودگویی مثبت به دانش آموزان روش مناسبی برای بهبود سرزندگی تحصیلی، و کاهش اضطراب دانش آموزان پسر با اختلال یادگیری است.

هدف پژوهش حاضر تبیین سرزندگی تحصیلی در قالب یک مدل علّی بود. روش پژوهش از نوع همبستگی و معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر و پسر ابتدایی شهرستان فسا در استان فارس در سال تحصیلی 97-96 تشکیل دادند که تعداد 209 نفر (96 دختر و 131 پسر) از راه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس جوعاطفی خانواده هیل برن (1964)، خودپنداره تحصیلی چن و تامپسون (2004) و سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده و حسین چاری (1391) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون و آزمون معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها نشان داد، جو عاطفی خانواده دارای تاثیر مثبت و معنادار بر خودپنداره تحصیلی بود و خودپنداره تحصیلی نیز دارای تاثیر مثبت و معنادار بر سرزندگی تحصیلی بود. هم چنین جو عاطفی خانواده با واسطه گری خودپنداره تحصیلی دارای تاثیر معنادار بر سرزندگی تحصیلی بود. نتیجه گیری: به طور کلی می توان نتیجه گرفت که برای ارتقاء سرزندگی تحصیلی دانش آموزان لازم است به جو عاطفی خانواده و خودپنداره تحصیلی آنان توجه شود. نتایج بر مبنای شواهد نظری و پژوهشی مورد بحث قرار گرفته است.

هدف پژوهش حاضر ، بررسی مدیریت و سازماندهی کلاس درس معلمان به عنوان وجهه ای از مدیریت مدرسه در پیش بینی سرزندگی تحصیلی و عملکرد تحصیلی کیفی دانش آموزان متوسطه دوم است. روش پژوهش توصیفی از نوعهم بستگی بود.جامعه آماری، شامل تمامی معلمان و دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر بابلبود که با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای 40 معلم و 320 دانش آموز به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها، از سه پرسش نامه مدیریت و سازماندهی کلاس درس، عملکرد تحصیلی و سرزندگی تحصیلی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از ضرایب هم بستگی پیرسون و مدل خطی سلسله مراتبی استفاده شد. نتایج نشان داد که سه مؤلفه مدیریت و سازماندهی کلاس درس معلمان  و سرزندگی تحصیلی با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت دارند. همچنین نتایج نشان داد که سرزندگی تحصیلی با هر سه مؤلفه مدیریت کلاس رابطه مثبتی دارد.  نتایج مدل خطی سلسله مراتبی نشان داد که سرزندگی تحصیلی دو مؤلفه مدیریت کلاس و سازماندهی کلاس پیش بین های عملکرد تحصیلی هستند که ضرایب هر سه متغیر پیش بین مثبت بود. همچنین نتایج نشان داد که مؤلفه های مدریت کلاس، نظم و انضباط و سازماندهی کلاس پیش بین های معنی داری برای سرزندگی تحصیلی هستند. بنابراین معلمانی که کلاس درس خود را بهتر مدیریت و سازماندهی می کنند، کیفیت عملکرد و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان آن ها بهتر است و افزایش سرزندگی تحصیلی به عملکرد تحصیلی بهتر دانش آموزان منجر می شود.

هدف این پژوهش تبیین روابط ساختاری بین توانایی حل مسئله، تاب آوری و فرسودگی تحصیلی در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه بوده است. روش این پژوهش توصیفی -همبستگی و جامعه آماری شامل تمام دختران دانش آموز پایه اول متوسطه دوره دوم شهر تهران است. 461 دانش آموز برای نمونه با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار به کار رفته عبارتند از: پرسشنامه فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران(2007)، مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون(2003) و پرسشنامه توانایی حل مسئله هپنر و پترسون(1982). شاخص های به دست آمده از شیوه مدل یابی معادلات ساختاری نشان دهنده برازش مناسب مدل با داده های جمع آوری شده بود(مجذور کای= 255/114 با df= 36، CFI= 0.962، GFI= 0.957، AGFI= 0.920، RMSEA= 0.069). نتایج گویای تأثیر مستقیم توانایی حل مسئله و تأثیر غیرمستقیم آن با میانجی گری تاب آوری بر کاهش فرسودگی تحصیلی است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش جوّ آموزش سازمانی و فرهنگ سازمانی با یادگیری غیررسمی معلمان انجام شده است. روش پژوهش، از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، همه معلمان ابتدایی شهر جاسک در سال تحصیلی 94-95 به تعداد 449 نفر است که 251 نفر معلم با روش نمونه گیری تصادفی طبقه نسبتی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و از طریق روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. یافته ها نشان می دهد جوّ آموزش سازمانی (17/ 0=r) و فرهنگ سازمانی (28/0=r) با یادگیری غیررسمی دارای رابطه مثبت و معناداری هستند. بین ابعاد جوّ آموزشی با بعد حمایت شغلی (18/0=r) و بعد حمایت سازمانی (23/0=r) و بین مؤلفه های فرهنگ سازمانی، مشارکت سازمانی (21/0=r)، یکپارچگی (35/0=r)، انعطاف پذیری (20/0=r) و مدیریتی (23/0=r) با یادگیری غیررسمی در سطح 01/0 رابطه معناداری هست. از بین ابعاد جوّ آموزش سازمانی، تنها بعد حمایت سازمانی با 05/0=B و نیز از مؤلفه های فرهنگ سازمانی، مؤلفه ثبات و یکپارچگی با 11/0=B توانِ پیش بینی یادگیری غیررسمی را داشتند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که بهبود و توسعه جوّ آموزشی و فرهنگ سازمانی همراه با افزایش و ارتقای یادگیری غیررسمی معلمان خواهد بود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر برنامه آموزش فلسفه برای کودکان بر مهارت پرسشگری دانش آموزان پایه اول دوره ابتدایی در درس علوم انجام گرفت. پژوهش از نوع کاربردی است و به روش کمّی به صورت آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت. جامعهآماری پژوهش شامل همهدانش آموزان پسر پایه اول دبستان منطقه ارژن در سال تحصیلی 97-96 بود. که دو مدرسه به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و دانش آموزان پایه اول یک مدرسه به عنوان گروه آزمایش و دانش آموزان پایه اول مدرسه دیگر به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند. طول مدت پژوهش دوماه بود. آموزش با به کارگیری برنامهآموزش «فلسفه برای کودکان»از طریق اجتماع پژوهشی با به کارگیری مجموعه داستان های فکری «چگونه توانایی فلسفی کودکان را پرورش دهیم؟» انجام گرفت. ابزار پژوهش، آزمون سنجش توانایی پرسشگری بود. نتایج نشان داد برنامه آموزش فلسفه برای کودکان بر مهارت پرسشگری دانش آموزان در درس علوم تأثیر مثبت داشته و بین سطوح پرسش های گروه آزمایش در پیش آزمون و پس آزمون براساس حیطهشناختی بلوم تفاوت معنا داری وجود دارد و سطح پرسش های دانش آموزان از سطح دانش در پیش آزمون به سطح تجزیه و تحلیل و ارزشیابی در پس آزمون ارتقا یافته بود. بر این اساس، پیشنهاد می شود برنامهآموزش فلسفه برای کودکان به عنوان روش تدریس برای افزایش مهارت پرسشگری، در درس علوم به کار گرفته شود.

هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین برنامه درسی پنهان با هیجان های تحصیلی، سرزندگی تحصیلی و بهزیستی تحصیلی در بین دانشجویان بود. روش تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و جزء تحقیقات پیش بین از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان سال آخر علوم پایه و علوم انسانی دانشگاه تبریز تشکیل دادند. از جامعه یاد شده بر اساس فرمول کوکران ، تعداد 222 نفر برآورد و به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مقیاس برنامه درسی پنهان (آکبولوت و ارسلان، 2016)؛ و پرسش نامه های هیجان های تحصیلی (پکران، 2005)؛ سرزندگی تحصیلی (حسینچاری و دهقانی زاده، 1391)؛ بهزیستی تحصیلی (پیترینن، سوینی و فیالتو، 2014) گردآوری شدند. جهت آزمون آماری از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج یافته ها حاکی از مثبت و معنی دار بودن تأثیر مستقیم برنامه درسی پنهان بر هیجان های مثبت تحصیلی (لذت و غرور)، سرزندگی تحصیلی و بهزیستی تحصیلی است. همچنین تاثیر برنامه درسی پنهان بر هیجان های تحصیلی منفی (اضطراب، خستگی، خشم، شرم و ناامیدی) منفی و معنی دار گزارش شد. نتیجه پژوهش حاضر این است که هر اندازه دانشجویان، مؤلفه های برنامه درسی پنهان و جو کلی محیط دانشگاه را مثبت و رضایت بخش ارزیابی کنند، به همان نسبت گرایش و هیجانات مطلوب، علاقه و بهزیستی تحصیلی بیشتر می شود؛ لذا برای هموار شدن مسیر یادگیری و تضمین اهداف آموزش عالی، باید آگاهی بخشی و ایجاد شناخت در استادان و عوامل آموزشی دانشگاهی نسبت به مؤلفه های برنامه درسی پنهان انجام پذیرد تا دانشجویان قادر باشند از موانع برنامه درسی رسمی عبور کنند.

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی برنامه آموزشی مسئولیت پذیری تحصیلی بر سرزندگی تحصیلی دانش آموزان پایه نهم بود. روش پژوهش حاضر از نظر هدف جزء پژوهش های کاربردی و از لحاظ اجرا جزء تحقیقات نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر پایه نهم دوره متوسطه اول در نواحی شهری سنندج تشکیل دادند که در سال تحصیلی 98-1397 مشغول به تحصیل بودند که 60 نفر از آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای در دو گروه 30 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند، به دانش آموزان گروه آزمایش 11 جلسه 60 دقیقه ای (هفته ای دو جلسه) برنامه آموزشی مسئولیت پذیری تحصیلی ارائه شد. اعضای هر دو گروه در هر سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری پرسش نامه سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده و حسین چاری را تکمیل کردند. داده ها نیز با روش آماری تحلیل کواریانس تجزیه وتحلیل شد. یافته ها نشان دادند که میانگین نمرات سرزندگی تحصیلی در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، در هر دو مرحله پس آزمون و پیگیری افزایش معناداری داشته است. با توجه به یافته های به دست آمده از اجرای برنامه آموزشی مسئولیت پذیری تحصیلی و افزایش معنادار نمرات سرزندگی تحصیلی دانش آموزان در مراحل پس آزمون و پیگیری، می توان گفت که برنامه مذکور اثربخش بوده است. بنابراین برای افزایش سرزندگی تحصیلی دانش آموزان باید مسئولیت پذیری تحصیلی آنها را مد نظر قرار داد.

این مطالعه ارتباط بالقوه بین بهترین اهداف شخصی و یادگیری اجتماعی-هیجانی با التزام تحصیلی را به بوته کنکاش سپرد. همچنین، نقش میانجی گری سرزندگی تحصیلی در این ارتباطات مورد آزمون قرار گرفت. شرکت کنندگان 350 دانش آموز دوره دوم متوسطه شهر اهواز بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و ابزارهای بهترین اهداف شخصی، شایستگی های اجتماعی-هیجانی، سرزندگی تحصیلی و التزام تحصیلی را تکمیل کردند. روایی و پایایی ابزارها به شیوه تحلیل عامل تأییدی و ضریب آلفای کرونباخ احراز گردید. نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که بهترین اهداف شخصی و یادگیری اجتماعی-هیجانی تأثیر مستقیم و معنی داری بر التزام تحصیلی دارند. به علاوه، یافته ها حاکی از آن است که سرزندگی تحصیلی رابطه مستقیم و مثبتی با التزام تحصیلی دارد. افزون بر این، سرزندگی تحصیلی نقش میانجی معنی داری در ارتباط بین بهترین اهداف شخصی و یادگیری اجتماعی-هیجانی با التزام تحصیلی دانش آموزان ایفا کرد. به طور کلی، نتایج بیانگر آن است که بهترین اهداف شخصی و یادگیری اجتماعی-هیجانی به صورت مستقیم و با واسطه گری سرزندگی تحصیلی می توانند به افزایش التزام تحصیلی دانش آموزان نوجوان کمک کنند. تلویحات آموزشی و کاربردی مورد بحث قرار گرفته است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین تعامل معلّم-دانش آموز و سرزندگی تحصیلی با واسطه گری خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی انجام شد. روش اجرای این پژوهش توصیفی و طرح پژوهش، همبستگی و از نوع معادلات ساختاری بود. کلیه دانش آموزان دوره دوّم متوسطه شهر ارومیه در سال تحصیلی 99-98 جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دادند. روش نمونه گیری، تصادفی خوشه ای چند مرحله ای بود و در کل 205 نفر به عنوان شرکت کننده پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس تعامل معلم-دانش آموز مورای و زوریچ (2011)؛ مقیاس خودکارآمدی تحصیلی پاتریک، هیکس و رایان (1997)؛ مقیاس امید تحصیلی خرمائی و کمری (1396) و مقیاس سرزندگی تحصیلی حسین چاری و دهقانی زاده (1391) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار LISREL استفاده شد و ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تعامل معلّم-دانش آموز، خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی به صورت مستقیم با سرزندگی تحصیلی دانش آموزان رابطه دارد. همچنین تعامل معلّم-دانش آموز به صورت غیرمستقیم و از طریق خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی با سرزندگی تحصیلی دانش آموزان رابطه دارد. نتایج پژوهش حاضر از نقش واسطه ای خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی در روابط علی تعامل معلم-دانش آموز با سرزندگی تحصیلی حمایت می کند. بر این اساس می توان نتیجه گیری کرد که با بهبود تعامل معلم-دانش آموز، میزان خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی دانش آموزان افزایش پیدا می کند و این عوامل در کنار یکدیگر موجب افزایش سرزندگی تحصیلی آنان می شوند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای امید در ارتباط بین سبک های دلبستگی و سرزندگی تحصیلی بود. روش: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی و طرح همبستگی و تحلیل مسیر بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان پسر پایه دهم مقطع متوسطه دوم شهر شیراز در سال تحصیلی 95-96 تشکیل می دادند که از این میان تعداد 400 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های مقیاس سبک های دلبستگی هازن و شیور، مقیاس امیدواری نوجوانان پاملا هیندز و مقیاس سرزندگی مارتین و مارش استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: نتایج جدول ماتریس همبستگی نشان داد که بین اکثر متغیرهای پژوهش حاضر که شامل ابعاد سبک های دلبستگی، امید و سرزندگی تحصیلی بود همبستگی معناداری در سطح 01/0P< وجود داشت. در ادامه نتایج تحلیل مسیر حاکی از معناداری نقش واسطه ای امید در رابطه میان سبک های دلبستگی و سرزندگی تحصیلی بود. نتیجه گیری: به طور کلی می توان نتیجه گرفت که سبک های دلبستگی و امید دو مورد از عوامل اصلی برای بررسی سرزندگی تحصیلی می باشد.

این پژوهش با هدف وارسی شاخص های روان سنجی نسخه فارسی پرسشنامه توانمندی اجتماعی-هیجانی و تعیین ارتباط آن با سرزندگی تحصیلی در دانش آموزان ایرانی انجام گرفت. در مطالعه حاضر، تحلیل عاملی تأییدی، همبستگی هر گویه با نمره کل، آلفای کرونباخ، همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس چندمتغییری با نمونه ای متشکل از 348 دانش آموز دوره اول متوسطه شهر اهواز (196 نفر دختر و 152 نفر پسر) که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده بودند، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی یک مدل با برازش مطلوب را برای ساختار پنج عاملی پرسشنامه توانمندی اجتماعی-هیجانی نشان داد. افزون بر این، یافته ها بیانگر آن بود پرسشنامه از ضریب پایایی همسانی درونی بالایی برخوردار است. همچنین، بین توانمندی اجتماعی-هیجانی و سرزندگی تحصیلی ارتباط مثبت و معنی داری وجود داشت. در نهایت، نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری بیانگر آن بود که بین دخترها و پسرها در ابعاد پرسشنامه توانمندی اجتماعی-هیجانی از نظر آماری تفاوت معنی داری وجود دارد. این یافته ها نشان می دهد که نسخه فارسی پرسشنامه توانمندی اجتماعی-هیجانی، ابزاری معتبر و قابل اعتماد برای ارزیابی توانمندی اجتماعی-هیجانی در جمعیت دانش آموزان ایرانی دوره اول متوسطه است. پیامدهای کاربردی، محدودیت ها و نیازهای تحقیقاتی آینده برای متخصصان، محققان، معلمان در سطح کلاس و مدارس مورد بحث قرار گرفته اند

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش درمان راه حل محور به شیوه آنلاین بر هیجان های تحصیلی و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین انجام گرفت. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان دختر دوره ی متوسطه دوّم شهر تهران در سال تحصیلی 1400-1399 تشکیل می دادند که از میان آن ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، 40 دانش آموز با پیشرفت تحصیلی پایین انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (20 نفر) و در انتظار درمان (20 نفر) جایگزین شدند و به پرسشنامه ی هیجان تحصیلی ( AEQ ) پکران و همکاران (2005) و سرزندگی تحصیلی ( AVC ) دهقانی زاده و حسین چاری (1391) پاسخ دادند. شرکت کنندگان گروه آزمایش، 10 جلسه برنامه ی درمانی راه حل محور گرانت (2011) را دریافت نمودند. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که فرضیه ی پژوهش مبنی بر اثربخشی آموزش درمان راه حل محور بر هیجان های تحصیلی و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین، مورد تائید قرارگرفته است (05/0 > P ) و دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین گروه آزمایش نسبت به دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین گروه در انتظار درمان در پس آزمون، به طور معناداری، هیجان های مثبت تحصیلی و سرزندگی تحصیلی بیشتر و هیجان های منفی تحصیلی کمتری داشتند (05/0 > P ) . بنابراین، می توان نتیجه گرفت که آموزش درمان راه حل محور در افزایش هیجان های تحصیلی مثبت و سرزندگی تحصیلی و کاهش هیجان های تحصیلی منفی دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی پایین اثربخش است.

پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی آموزش هوش معنوی بر سرزندگی، اشتیاق و امید تحصیلی دانش آموزان انجام شد. برای این منظور از بین تمامی دبیرستان های دخترانه شهررابر در سال تحصیلی 99-1398، 30 دانش آموز با روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. سپس گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت آموزش هوش معنوی قرار گرفت؛ و پرسشنامه سرزندگی تحصیلی مارتین و مارش، پرسشنامه اشتیاق تحصیلی اسکافیلی و همکاران و پرسشنامه امید تحصیلی کمپل و کاون به عنوان ابزار پژوهش در هر دو گروه آزمایش و کنترل در دو مرحله (قبل و بعد آموزش) استفاده شد. در پایان داده های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس (آنکوا) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت؛ که یافته های به دست آمده نشان داد بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. به این معنا که آموزش هوش معنوی موجب افزایش سرزندگی، اشتیاق و امید تحصیلی دانش آموزان شده است؛ بنابراین با توجه به یافته های پژوهش حاضرمی توان نتیجه گرفت آموزش هوش معنوی می تواند به عنوان یکی از روش های مؤثر بر سرزندگی، اشتیاق و امید تحصیلی دانش آموزان مورداستفاده قرار گیرد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی سرزندگی تحصیلی در رابطه الگوهای ارتباطی خانواده با نگرش به خلاقیت بود. روش پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر دزفول در سال تحصیلی 99-98 بود که با روش تصادفی چندمرحله ای تعداد 370 دانش آموز به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های الگوهای ارتباطی خانواده (فیتزپاتریک و ریچی، 1994)، نگرش به خلاقیت (فیشر، 1991) و سرزندگی تحصیلی (دهقانی زاده و حسین چاری، 1391) بود. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از تحلیل مسیر انجام گرفت. نتایج تحلیل مسیر مدل پژوهش به طور کلی نشان داد که خلاقیت دانش آموزان تحت تأثیر الگوی ارتباطی خانواده، و سرزندگی تحصیلی قرار دارد. بدین صورت که از بین ابعاد جهت گیری ارتباطی خانواده، جهت گیری گفت و شنود به صورت مثبت و جهت گیری همنوایی به صورت منفی نگرش نسبت به خلاقیت را پیش بینی می کنند (001/0< p). همچنین نتایج نشان داد که جهت گیری گفت وشنود به صورت مثبت و جهت گیری همنوایی به صورت منفی سرزندگی تحصیلی را پیش بینی می کنند (001/0< p). در مجموع نتایج نشان داد که الگوهای ارتباطی خانواده با واسطه سرزندگی تحصیلی می تواند بر نگرش نسبت به خلاقیت اثر بگذارد (001/0< p).

هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی یادگیری مشارکتی بر انگیزه تحصیلی، اهمال کاری و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان دبیرستان دوره اول متوسطه شهر بابل بود. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل بوده و جامعه پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر اول متوسطه مدرسه پوراصغر شهر بابل در سال تحصیلی 00-1399 تشکیل دادند که از بین آنها به صورت در دسترس 60 نفر (30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر درگروه گواه) به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش به منظور جمع آوری داده ها مربوط به هر یک از متغیرها، پرسشنامه انگیزه پیشرفت هرمنس (A.T.M) (1970)، مقیاس اهمال کاری تحصیلی (A.P.Q) (سواری، 2011)، مقیاس سرزندگی تحصیلی (A.V.Q) (دهقانی زاده و چاری، 1391) و در جهت برگزاری جلسات یادگیری مشارکتی از روش جیگساو استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد مداخله برنامه ی «یادگیری مشارکتی» در افزایش انگیزه تحصیلی (001/0=p ، 05/54= (58 / 1)F)، کاهش اهمال کاری تحصیلی (001/0=p ، 41/35= (38 / 1)F) و افزایش سرزندگی تحصیلی (001/0=p ، 88/41= (38 / 1)F) تأثیرگذار بوده است. براساس نتایج حاصل می توان بیان نمود که مدارس با به کارگیری فرایند یادگیری مشارکتی می توانند زمینه لازم جهت افزایش انگیزه پیشرفت تحصیلی و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان را فراهم نموده و همچنین اهمال کاری تحصیلی آنان را کاهش دهند.