نظریه شبکه

مدل های بهینه سازی از دوران نهضت صنعتی در جهان و به ویژه در اوان جنگ جهانی دوم همواره مورد توجه ریاضی دانان و دست اندرکاران صنعت بوده است به خصوص بعد از جنگ جهانی دوم کاربرد مدل های یاد شده در صنعت و خدمات توسعه یافته است. بر همین اساس در این تحقیق طراحی مدل ریاضی شبکه حمل و نقل شرکت پست ج.ا.ا که در عمل به واسطه تعدد مسیرهای ارتباطی تنوع وسایل حمل و نقل سیستم حمل و نقل غیر بهینه و تنوع مرسولات دارای پیچیدگی خاص خود می باشد به صورت چند سطحی مورد مطالعه و کنکاش قرار می گیرد. ابتدا اطلاعات شبکه حمل و نقل به صورت ورودی به سیستم اطلاعات شبکه حمل و نقل پست انتقال داده می شود پس از محاسبه تابع مطلوبیت سیستم در قدم اول کوتاه ترین مسیر و کم ترین زمان و نوع وسیله نقلیه را بین دو مرکز پستی پیدا می کند و سپس مقدار وزن محمولات به هر یک از مسیرهای انتخاب شده تخصیص داده می شود. افزون بر آن ضمن مروری بر ادبیات موضوع تاریخچه حمل و نقل و شبکه های حمل و نقل پستی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و بر اساس روش تحقیق و روش شناسی موضوع نتایج تحقیق به صورت یک مدل ریاضی چند سطحی همراه با پیشنهادهای مربوط ارایه می گردد.

پژوهش حاضر به منظور تعیین ساختار روابط بین اعضای خانواده براساس ویژگی های شخصیتی، انجام گردید. روش پژوهشی پیمایشی-اکتشافی از نوع همبستگی بود. با روش تصادفی خوشه ای ازمیان خانواده های دارای دختر دبیرستانی مناطق 1 و 3 شهر تهران، نمونه نهایی (داده های تمیز) باحجم 416 نفر در قالب 130 خانواده (واحد مورد مطالعه) انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه ویژگی های شخصیتی NEO-FFI استفاده گردید. نمایش گرافیکی بر اساس داده های جمع آوری شده از طریق تکنیک تحلیل شبکه (نظریه گراف) و الگوریتم فروترمن-رینگولد با استفاده از بسته های نرم افزاری qgraph و bootnet در نرم افزار R تجزیه و تحلیل شد. الگوهای رسم شده نشان داد که در خانواده ها، پدر- مادر کوتاهترین فاصله شخصیتی را میان اعضاء خانواده دارند. ارتباط بین تمام اعضای خانواده، غیراز دو رابطه، در خانواده های پنج نفره مثبت و معنادار بود. در خانواده های سه و چهار نفره، مادر و در خانواده های پنج نفره، پدر مرکزیت را بین اعضای خانواده داشتند. این نتایج با نتایج بعضی از مطالعات با بوم شناخت متفاوت (سایر کشورها) یکسان است.

زمینه: روش شناسی شبکه امکان مطالعه همزمان چندین هدف را میسر می سازد و قابلیت هایی دارد که منجربه ارائه ابزارهای تحلیلی مناسب می گردد. پژوهش هایی در خصوص استفاده از تحلیل داده های شبکه در حوزه سنجش تربیتی وجود دارد اما کمتر پژوهشی است که بصورت عملی به ساخت آزمون انطباقی مبتنی بر نظریه شبکه و یا ارائه الگوریتم آن پرداخته باشد. آیا امکان استفاده از علم شبکه در ساخت آزمون های انطباقی وجود دارد؟ هدف: این مطالعه با هدف بهبود الگوریتم آزمون های انطباقی مبتنی بر تحلیل داده های شبکه بر روی زبان آموزان مراکز و مؤسسات آموزش زبان شهر تهران انجام شد. روش : این پژوهش از نوع توصیفی و تمرکز اصلی آن بر تحلیل سؤالات آزمون با تکنیک تحلیل داده های شبکه بود. جامعه آماری کلیه زبان آموزان ده مؤسسه برتر آموزش زبان شهر تهران در سال 1398 بود که قابلیت خواندن زبان انگلیسی را در حداقل سطح داشتند. از میان آنان 1556 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار سنجش آزمون 140 سؤالی خزانه لغات انگلیسی (VST) (نیشن و وارینگ، 1997) بود. تحلیل سؤالات آزمون از طریق نظریه کلاسیک، نظریه سؤال - پاسخ و تحلیل شبکه مبتنی بر الگوریتم فراچترمن - رینگولد انجام شد. یافته ها : پارامترهای سؤالات آزمون بر اساس نظریات کلاسیک و سؤال - پاسخ محاسبه گردید. نقشه ارتباط بین سؤالات مبتنی بر الگوریتم فراچترمن - رینگولد، بر اساس آزمون آماری همبستگی تفکیکی با تعدیل آلفا (0/01< P) ترسیم شد، شاخص های مرکزیت شبکه و الگوریتم انطباقی آزمون استخراج گردید. نتیجه گیری: استفاده از مزایای تکنیک تحلیل داده های شبکه ای مانند قابلیت دیداری سازی نتایج، ارائه گزارش های ساده و جامع و در نظر گرفتن اهمیت سؤالات در ساختار شبکه ارتباطی بین سؤالات به ارتقاء روش های آزمون سازی انطباقی منجر شده است.

رشد فزاینده تقاضای گاز طبیعی و پراکندگی آن در جهان، باعث وابستگی روزافزون کشورهای مصرف کننده گاز طبیعی به تجارت بین المللی و افزایش رقابت بین صادرکنندگان گاز طبیعی از نظر حجم و دامنه شده است. از این رو شبکه ای پیچیده از روابط تجاری بین کشورها ایجاد و تعاملات بین آن ها گسترش یافته است. هدف این مطالعه تجزیه و تحلیل جایگاه و رتبه کشورها در شبکه تجارت بین المللی گاز طبیعی با استفاده از نظریه گراف است. در این پژوهش شبکه تجارت بین المللی گاز طبیعی در سال 2018 به تفکیک دو کد HS مورد بررسی قرار گرفته است. وجه تمایز این مقاله این است که تمامی کشورها در شبکه تجارت بین الملل گاز طبیعی در نظر گرفته شده اند. تحلیل شبکه براساس شاخص های مختلف نشان می دهد که به رغم این که ایران دومین کشور دارنده منابع گاز طبیعی جهان است و موقعیت ویژه ای نیز در ترانزیت گاز طبیعی داراست ولی بازیگر مهمی در شبکه تجارت بین المللی گاز طبیعی نیست. علاوه بر این، با توجه به شاخص مرکزیت نزدیکی، کشورهای سنگاپور، انگلستان و ایتالیا بیش ترین میزان شاخص مرکزیت نزدیکی را به خود اختصاص داده اند و در نتیجه در ایجاد رابطه تجاری با دیگر کشورها در شبکه موفق تر عمل کرده اند. با اینکه کشورهایی مانند نروژ و روسیه جزء بزرگ ترین صادرکنندگان گاز طبیعی هستند، اما مرکزیت میانی کمتری دارند. بنابراین معیارهای دیگری مانند داشتن ارتباطات تجاری متنوع، در شبکه تجارت گاز طبیعی تعیین کننده است. همچنین نتایج حاکی از آن است که در شبکه تجارت گاز طبیعی مایع، چگالی شبکه نسبتا بیش تر از چگالی شبکه تجارت از طریق خط لوله است زیرا زیرساخت های خط لوله تحت محدودیت های جغرافیایی، روابط دیپلماتیک و عوامل سیاسی قرار دارد در حالی که تجارت گاز طبیعی مایع دارای انعطاف پذیری نسبتا بیش تری است. با افزایش تقاضا و منابع متمرکز عرضه در تجارت بین المللی گاز طبیعی در آینده، گاز طبیعی مایع احتمالا به مهم ترین شکل تجارت گاز طبیعی تبدیل خواهد شد.

هدف: کمبود دانش بازار یکی از محدودیت های اصلی برای بهبود عملکرد شرکت های کوچک تا متوسط در بازارهای بین المللی است و روابط موجود بین نقش آفرینان شبکه ها از مهم ترین عوامل ایجاد و به اشتراک گذاری دانش بازار در میان این شرکت هاست. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر شبکه های تجاری و اجتماعی بر عملکرد شرکت ها در بازارهای بین المللی با نقش میانجی دانش بازار است. روش: اینپژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی و پیمایشی از نوع هم بستگی است. جامعه آماری این پژوهش شرکت های کوچک تا متوسط صادراتی شهر تهران هستند که از این میان تعداد 134 نفر از مدیران و کارشناسان بازرگانی این شرکت ها برای نمونه به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته است که روایی محتوای آن از دیدگاه صاحب نظران و روایی هم گرایی آن نیز به کمک روش های آماری به تأیید رسید. پایایی پرسش نامه نیز از طریق آلفای کرونباخ بررسی شد. آزمون فرضیه های پژوهش با بهره گیری از مدل سازی معادله های ساختاری و نرم افزارهایSPSS  و Smart PLS انجام گرفت. یافته ها: تمامی فرضیه های مطرح شده در پژوهش تأیید شدند. یافته ها نیز نشان دهنده آن است که شبکه های تجاری و اجتماعی از طریق نقش میانجی دانش بازار تأثیر مثبتی بر عملکرد شرکت ها در بازارهای بین المللی دارند. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد ایجاد و تعامل با شبکه های تجاری و اجتماعی می تواند از طریق فراهم آوردن دانش مورد نیاز برای اعضای شبکه، زمینه های لازم برای بهبود عملکرد شرکت های صادرکننده ایرانی در بازارهای بین المللی را فراهم کند. نتایج پژوهش به مدیران و دست اندرکاران برای درک بهتر تأثیر شبکه ها بر عملکرد شرکت های صادرکننده کمک می کند.

نگرش پساساختاری و رویکرد متن محوری به گردشگری به عنوان یک متن فضایی که تولید ، مهیا و عرضه می شود، ارتباطات استراتژیک بین عناصر مختلف و توجه به همکاری ذی نفعان در فرآیند برنامه ریزی و توسعه ؛ رکن اساسی توسعه گردشگری به حساب می آیند. این ارتباط ریزوم حول محور شبکه مقاصد متن فضایی گردشگری شکل می گیرد. از منظر این تئوری است که می توان همپیوندهای متن فضایی گردشگری را در بینامتن های منطقه ای مورد واسازی قرار داده و از طریق به شناسایی و مهیا نمودن نیازها و خواست گردشگران ، برقراری امکانات و تسهیلات مناسب با نیازها و اطلاع رسانی به گردشگران جهت انتخاب مسیر مناسب اقدام نمود. در این راستا جهت خوانش متن فضایی گردشگری در استان گلستان با تاکید بر ترسیم شبکه مقاصد متن فضایی گردشگری با استفاده از روش تحقیقی تحلیلی توصیفی انجام گرفته که با بهره گیری از نظریه شبکه، روش دلفی و تکنیک گلوله برفی و با پرسش از متخصصان در مقیاس منطقه ای و ملی ، شبکه مقاصد متن فضایی گردشگری در استان گلستان در ابعاد مختلف ترسیم گردید.نتایج نشان می دهد که اندازه تراکم شبکه مقاصد گردشگری در این تحقیق برابر با 0.437 می باشد . با توجه نسبتاً نزدیک به میانه ( 0.5 ) می توان متصور شد که این شبکه ، دارای تراکم کمتری است. ضریب خوشه بندی حاصل برابر با 0.678 ، که نسبتاً بالاست که نشان دهنده تمایل بالای مقاصد برای تشکیل خوشه در شبکه می باشند. یعنی ارتباط با اطمینان مشترک بین مقاصد گردشگری تشکیل شود. همچنین چهار مقصد متن فضایی گردشگری استان گلستان، برج قابوس گنبد با 78.002% و بازارچه اینچه برون آق قلا با 44.446% ، جنگل ناهار خوران گرگان با 23.549% و اسکله بندرگز با 18.882% با دارا بودن بیشترین مرکزیت بینابینی می توانند به عنوان مقاصدی باشند که گردشگران می توانند برای انتخاب مقصد گردشگری بعدی از آنها عبور کنند و با توجه به مرکزیتی 100% دارای بالاترین مرکزیت نزدیکی هستند.این بدان معنی است که این چهار مقصد دارای فاصله کوتاهتری نسبت به هر یک از مقاصد مجاور خود را دارند و دارای مرکزیت بیشتری هستند.

برنامه ریزی گردشگری نیازمند درک تعامل میان عرضه و تقاضا و تأثیر و تأثر هریک در ارتباط با دیگری است؛ از این رو، برنامه ریزی مقصد گردشگری از عوامل مهم برنامه ریزی توسعه است. در این بین، تحلیل شبکه از جمله به روزترین و کارآمدترین تحلیل هاست که از طریق پیوند کانون های کوچک، قدرت آنها را در برابر مراکز برتر افزایش می دهد. با توجه به ضعف قدرت جاذبه و پراکندگی بسیاری از مقاصد گردشگری، ساماندهی آنها در قالب شبکه به هم افزایی توان این مقاصد کمک می کند؛ از این رو، تحلیل شبکه ای و کاربردهای آن در توسعه گردشگری منطقه ای ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل شبکه گردشگری در کانون های گردشگری ناحیه اردبیل انجام شده است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است و داده های پژوهش با روش پیمایش میدانی گردآوری شده است. جامعه آماری تحقیق را 79 روستای پیرامون 5 کانون گردشگری ناحیه اردبیل تشکیل می دهد که داده های لازم به صورت تمام شماری از مدیران محلی جمع آوری گردید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار  NodeXLو GIS انجام گردیده است. با توجه به بررسی شبکه گردشگری و ارائه الگوی فضایی در ناحیه اردبیل یافته های تحقیق نشان می دهد که اغلب روستاهای تک سلولی در قسمت های جنوبشرقی و جنوبغربی ناحیه مورد مطالعه قرار داشته، تراکم روستاهای چند سلولی کوچک، اغلب در قسمت های مرکزی و غرب ناحیه، روستاهای چند سلولی بزرگ، در قسمت های مرکزی، غرب و شمالشرقی ناحیه واقع شده اند. با استفاده از نتایج بدست آمده و با تقویت ارتباط بین جاذبه های منطقه و برقراری شبکه کامل و هم پیوند، زمینه برای استفاده بهینه از جاذبه های منطقه فراهم می گردد.

واکنش اقتصاد کلان به تکانه های بخشی به دلیل تفاوت ساختار شبکه تولید، اهمیت شناسایی بخش هایی را که نقش اساسی تری در انتقال و تقویت تکانه های اقتصادی اعم از سمت عرضه و تقاضا ایفا می کنند، محرز می کند. به همین منظور، در این پژوهش با تکیه بر نظریه شبکه و با استفاده از جداول داده-ستانده سال های 1367، 1372، 1378، 1383، 1389 و 1395 بانک مرکزی ایران به قیمت ثابت سال 1383، ضریب فزاینده تولید در اقتصاد ایران بررسی شده است. نتایج حاصل از روش سوویی، با نتایج حاصل از روش شناسی فردکین و مونیز و همکاران، که با استفاده از سه شاخص مرکزیت «اثر کلی، اثر آنی، و اثر میانی» فعالیت های کلیدی را شناسایی می کنند، مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که ضریب فزاینده تولید کل اقتصاد به ترتیب در سال های 1395 و 1372 بیش ترین (7/1) و کم ترین (35/1) مقدار را تجربه کرده است. بخش های «صنعت»، «آب، برق و گاز» و «حمل و نقل و انبارداری» همواره با سایر فعالیت ها بیش ترین مبادلات را دارند و از ضریب فراینده تولید بزرگ تری نیز برخوردارند. کلیدی بودن بخش «صنعت» و توسعه بخش «ارتباطات» در اقتصاد ایران از یافته های اصلی هر دو روش شناسی فردکین و مونیز و همکاران است. علاوه بر این، بخش های «ساختمان» و «سایر خدمات» در روش شناسی فردکین و مونیز و همکاران، به عنوان بخش هایی که می توانند نقش محرک رشد اقتصادی را داشته باشند شناسایی شده اند، در حالی که بر اساس روش شناسی سوویی، این بخش ها متوسط ضریب فزاینده تولید پایین تری دارند.

هدف: جوامع تجاری به طور معناداری موجب ارتقا تجارت آزاد و امنیت تجاری می شود به گونه ای که پیوستن به جامعه تجاری برای توسعه بلندمدت آن ها ضروری است؛ بنابراین هدف تحقیق شکل گیری جامعه تجارت بین المللی بر اساس نظریه شبکه و وابستگی به منابع در نظر گرفته شد.روش شناسی پژوهش: از کشورهایی که به تجارت بین المللی می پردازند و بر اساس داده های قابل دسترس از پایگاه داده Comtrade سازمان ملل در یک دوره زمانی 1398-1384، بیست کشور به عنوان نمونه انتخاب گردید.یافته ها: نتایج نشان داد: 1- عامل شریک تجاری تاثیر مثبتی بر شکل گیری جوامع تجاری بین المللی دارد یعنی زمانی که کشوری با تعداد زیادی از شرکای تجاری همکاری می کند یا موقعیت برتر در شبکه تجارت بین المللی داشته باشد، احتمال بیش تری دارد که کشورهای دیگر جامعه یکسانی با آن کشور تشکیل دهند، 2- وقتی که کشوری خود را وابسته به منابع کشورهای دیگر می داند، احتمال شکل گیری جامع ه ای مشابه با دیگر کشورها افزایش پیدا می کند و 3- موقعیت در شبکه نقش مثبتی در تنظیم روابط مابین وابستگی به منابع و جامعه تجارت بین المللی ایفا می کند.اصالت/ارزش افزوده علمی: کشورهایی که بر اساس عامل آزادی اقتصادی و تنوع کشور واردکننده، می توانند تجارت منابع را تقویت کنند، می توانند وابستگی خود به دیگر کشورها را کاهش دهند.

مساله بهینه سازی سبد سرمایه گذاری یکی از مهمترین مباحث در مدیریت سرمایه محسوب می گردد.هدف ما در این مقاله طراحی یک مدل انتخاب سبد بهینه بر اساس روش درخت پوشای کمینه در بازار بورس ایران است.طراحی و تدوین یک مدل برای انتخاب سبد شامل دو مرحله اساسی می باشد .مرحله اول انتخاب سبد سرمایه گذاری ,این کار با استفاده از پنج معیار  مرکزیت, بینابینی, فاصله از مرکز, فاصله از همبستگی و فاصله از معیار فاصله انجام شد.حاصل این کار تشکیل دو سبد مرکزی و پیرامون به ترتیب از  یال های مرکزی و یال های پیرامون شبکه بود.درمرحله دوم با استفاده از معیار های سنجش ریسک و بازده , سبد های انتخابی بهینه سازی و مدیریت ریسک شد . در پایان سبدهای استخراج شده با شاخص کل و یک سهم از سبد برا ی یک دوره 200 روزه مورد ارزیابی عملکرد قرار گرفت .نتایج نشان داد که هر دو سبد با توجه به شرایط بازار از بازدهی بالاتری  برخوردار بودند. همانطور که انتظار می رفت در زمان رشد بازار, سبد پیرامون بازدهی بالاتری در مقایسه با بازار ثبت نمود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف ترسیم شبکه ارتباطی سنجش تحول در دوره مبانی کودکی انجام گردید. روش شناسی: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع روانسنجی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه دانش آموزان شهر تهران در مقطع ابتدایی (سن 6 تا 12 سال) در سال تحصیلی 1399- 1398 بودند. افراد نمونه 585 نفر به بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای اتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سنجش تحول کودکی میانی استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی ساختار پنج عاملی (انعطاف پذیری، صمیمیت و دوستی، اوقات فراقت، سلامت جسمانی و همدلی) تحلیل شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. یافته ها: در این پژوهش 585 نفر به عنوان گروه نمونه به صورت خوشه های چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش سنجش تحول در دوره میانی کودکی بود. برای بررسی روایی مقیاس از روش های تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، روایی ملاکی، روایی همگرا- واگرا استفاده شد و برای بررسی پایایی با دو روش همسانی درونی (آلفای کرونباخ) و ثبات نتایج (بازآزمایی) با فاصله زمانی دو هفته صورت گرفت. تحلیل عاملی اکتشافی به روش تحلیل مولفه های اصلی و چرخش واریماکس به استخراج 5 عامل (همدلی، انعطاف پذیری، صمیمیت و دوستی، سلامت جسمی و اوقات فراغت) منجر شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحلیل عاملی تاییدی، نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی را تایید کرد. تحلیل پایایی آزمون نشان داد ضرایب آلفای کرونباخ خرده مقیاس ها بالاتر از 7/0است. همچنین در تمام خرده مقیاس ها ضریب همبستگی پیرسون بین دو بار اجرا بالاتر از 85/0 بود. همبستگی بین خرده مقیاس های سنجش تحول در دوره میانی کودکی شواهد همگرای پرسشنامه را مورد تایید قرار داد. بر اساس نتایج پژوهش شواهد پژوهشی از بررسی هم زمان و تلقی کردن هر پنج خرده مقیاس نسخه فارسی سنجش تحول در دوره میانی کودکی، حمایت می کند.