محمدحسین ضرغامی

کلمه شخصیت به یگانگی، فردیت و سوژگی موضوع مورد مطالعه اشاره دارد. سنجش چنین مفهوم دینامیک و پیچیده ای یک چالش اساسی در حوزه ی روش شناسی سنجش و اندازه گیری سازه های روانشناختی محسوب می شود. هدف این پژوهش ارائه ی یک روش نوین در دو بخش مختلف تحلیل سوالات پرسشنامه های شخصیتی است: الف) بعدیابی سوالات پرسشنامه های شخصیتی که از اجرای پرسشنامه ها روی نمونه های مستقل بدست آمده است از طریق تحلیل تناظر و ب) اولویت بندی سوالات با استفاده از روش تحلیل داده های شبکه ای بر اساس اهمیتی که سوالات در هر بعد دارند. برای دستیابی به این اهداف 32 پرسشنامه ی شخصیتی -که اکثر حوزه های کاربست پرسشنامه های شخصیتی را پوشش می دهند- روی 82988 نفر داوطلب تحت وب اجرا شد. نتایج تحلیل تناظر نشان می دهد که شخصیت دارای دو بعد غالب است که حدود 75 درصد واریانس شخصیت را تبیین می کند. نتایج تحلیل داده های شبکه ای نشان می دهد که سوالات مهم در شاخص های مختلف الزاما با یکدیگر یکسان نیستند و انتخاب سوال بر اساس یک شاخص خاص باید بر اساس معنایی که آن شاخص دارد باشد با این وجود با توجه به ساختار همبستگی اولویت سوالات در شاخص های شبکه، یک شاخص کلی تعریف شد که بر اساس آن سوالات در دو بعد شخصیت اولویت بندی شد. نتیجه ی تحقیق حاضر به ارائه یک الگوریتم انتخاب سوالات شخصیتی در ابعاد شخصیت منجر شد.

هدف: هدف از انجام این مطالعه، سنجش اعتبار سازه ای شجاعت تحصیلی اصیل بود که پژوهش های گذشته به آن چندان توجهی نداشتند و این ابزار در دانشجویان و دانش آموختگان نظام آموزش عالی ایران اعتبارسنجی شد.روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا مقطعی بود. جامعه پژوهش همه دانشجویان و دانش آموختگان دوره های مختلف تحصیلی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور در 6 استان از مناطق سه گانه شمالی، میانی و جنوبی در سال های 1390 تا 1399 بودند. حجم نمونه مورد پژوهش بر اساس رویه های پنجگانه سازه مذکور، به ازاء حداقل 100 نفر برای هر رویه، در نهایت با توجه به کفایت حجم نمونه 636 نفر در نظر گرفته شد که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، فرم اطلاعات جمعیت شناختی و پرسشنامه پژوهشگرساخته شجاعت تحصیلی اصیل با 23 حالت واقعی نهایی بود که شاخص های روانسنجی آن بررسی شد. داده ها با روش مقیاس گذاری چندبعدی متقارن رتبه ای تحلیل و اعتباریابی شدند. مختصات مورد استفاده برای  تشکیل ماتریس فاصله نقاط به صورت مستقیم از خروجی تحلیل شبکه ای تحت الگوریتم lwmds گرفته شد.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بر اساس نظر متخصصان و خبرگان در سازه شجاعت تحصیلی اصیل، تعداد 9 حالت که با واقعیات عینی بیرونی و منطق عقلانی سازگار نبودند، از پرسشنامه نهایی حذف و در نهایت 23 حالت از 32 حالت ممکن برای آن حفظ شد. این ابزار دارای پنج رویه دو سطحی شامل رویه های هدف (با دو سطح یادگیری عملکردی و یادگیری تسلطی)، کنش نهان شناختی (با دو سطح بدون ذهن آگاهی/ ارزیابی غیرواقعی و ذهن آگاهانه/ ارزیابی واقعی)، کنش آشکار عاطفی- عملکردی (با دو سطح بزدلانه و دلیرانه)، استمرار پاسخ (با دو سطح عدم تداوم پاسخ و استمرار پاسخ) و اصالت پاسخ (با دو سطح غیراصیل/ عدم یکپارچگی رفتار و اصیل/ یکپارچگی رفتار) بود که روایی آن با نظر خبرگان و متخصصان تایید و پایایی آن با حمایت مدل سه بعدی انتخابی از تمامی رویه های تعریف اکتشافی سازه شجاعت تحصیلی اصیل، پس از برازش کامل مدل مذکور با داده های تجربی حاصل از گویه های پرسشنامه و عضویت هر نقطه به یکی از سطوح رویه های پنج گانه تایید شد.بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از اعتبار مناسب سازه شجاعت تحصیلی اصیل در نمونه مورد مطالعه بود. بنابراین، به نظر می رسد این ابزار می تواند مبنای سنجش شجاعت تحصیلی اصیل یادگیرندگان توسط متخصصان و پژوهشگران به ویژه در زمینه علوم تربیتی قرار گیرد.

امروزه پرورش مهارت های تفکر نقادانه دانشجویان از امور پیچیده و مهم در مقوله آموزش است. در همین راستا، هدف از پژوهش حاضر، مقایسه تفکر نقادانه بر اساس سبک های تصمیم گیری و سیستم مغزی _ رفتاری بود. طرح این پژوهش، از نوع علّی_ مقایس ه ای بود. جامعه پژوهش را تمامی دانشجویان کارشناسی ارشد رشته روان شناسی (تمامی گرایش ها) دانشگاه علامه طباطبایی که در نیم سال دوم سال تحصیلی 97_ 1396 مشغول تحصیل بودند، تشکیل دادند. نمونه آماری شامل 117 دانشجوی دختر و پسر بود که با روش در دسترس انتخاب و با احراز ملاک های ورود و خروج مشخص گردید. سپس پرسشنامه تفکر نقادانه کالیفرنیا، مقیاس سیستم مغزی_ رفتاری و پرسشنامه سبک های تصمیم گیری اسکات و بروس توسط هر شرکت کننده تکمیل گشت. نتایج تحلیل آزمون هایt  مستقل و آنووا نشان داد که تفکر نقادانه میان هر دو حالت سیستم مغزی_ رفتاری تفاوت معناداری وجود دارد و از لحاظ سبک های تصمیم گیری، تفکر نقادانه میان سبک های عقلانی و شهودی تفاوت معنادار نداشته ولی این دو سبک با سایر سبک ها تفاوت معناداری دارند. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که ویژگی های فردی با تأکید بر نوع سبک تصمیم گیری و نوع سیستم مغزی_ رفتاری می تواند عملکرد تفکر نقادانه را تحت تأثیر قرار دهند.

زمینه: مطالعات متعددی نشان داده اند که روان بنه های ناسازگار اولیه در ابعاد مختلف زندگی انسان ایفای نقش می کنند، اما در خصوص رابطه این روان بنه ها با انطباق پذیری مسیر شغلی، شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی روابط روان بنه های ناسازگار اولیه و انطباق پذیری مسیر شغلی دانشجویان به روش تحلیل شبکه انجام شد. روش: روش پژوهش، توصیفی، از نوع هم بستگی و ابزار پژوهش، پرسش نامه روان بنه یانگ (۲۰۱۲) و پرسشنامه انطباق پذیری مسیر شغلی ساویکاس (۲۰۱۲) بود. جامعه آماری، شامل کلیه دانشجویان دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی کشور در سال ۱۳۹۸، روش نمونه گیری، غیرتصادفی با تغییرات بیشینه و حجم نمونه، ۸۴۹ نفر بود. پرسشنامه ها، از طریق گوگل داکس، در اختیار دانشجویان قرار داده شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل شبکه، نرم افزار R استفاده شد. یافته ها: بر اساس شاخص بینیت، روان بنه معیارهای سرسختانه و بعد اعتماد انطباق پذیری، رتبه اول را به خود اختصاص دادند. همچنین کوتاه ترین مسیر، بین ابعاد انطباق پذیری و روان بنه ها به تفکیک زیر به دست آمد: بعد دغدغه، به ترتیب با روان بنه های پذ یرش جویی (10/20)، اطاعت (10/76)، خویشتن داری ناکافی (13/17)، بعد کنترل به ترتیب با روان بنه های محرومیت هیجانی (9/99)، خویشتن داری ناکافی (10/69) و معیارهای سرسختانه (11/76)، بعدکنجکاوی به ترتیب با روان بنه های خویشتن داری ناکافی (10/26)، محرومیت هیجانی (10/99) و بی اعتمادی (11/21) و بعد اعتماد نیز به ترتیب با روان بنه های خویشتن داری ناکافی (8/10)، معیارهای سرسختانه (9/17) و شکست (10/36)، کمترین فاصله را دارند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که از بین ۱۸ روان بنه ناسازگار اولیه، ۸ روان بنه پذیرش جویی، اطاعت، خویشتن داری ناکافی، محرومیت هیجانی، معیارهای سرسختانه، استحقاق، بی اعتمادی و شکست، بیشترین نقش را در ابعاد مختلف انطباق پذیری مسیر شغلی دانشجویان دارند.

هدف پژوهش حاضر تحلیل شبکه ای حوزه بندی یانگ در مورد طرحواره های ناسازگار اولیه بود. روش نمونه گیری، غیرتصادفی با تغییرات بیشینه، حجم نمونه ۸۴۹ نفر و ابزار پژوهش فرم کوتاه (۹۰ سؤالی) پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ (YSQ-L3) بود. برای تحلیل داده ها از تحلیل شبکه، نرم افزار R و بسته Qgragh استفاده شد. نتایج نشان داد، طبق شکل شبکه ترسیمی، فقط طرحواره های یک حوزه (بریدگی و طرد) مطابق با حوزه بندی یانگ بوده و در ۴ حوزه خودگردانی و عملکرد مختل، محدودیت های مختل، دیگر جهت مندی و گوش به زنگی زیاد/ بازداری، تفاوت وجود دارد. اهمیت این یافته ها از یک سو در حوزه بالینی و رویکرد طرحواره درمانی و از سوی دیگر در حوزه روان سنجی و بومی سازی ابزارهای تشخیصی می باشد.

زمینه: روش شناسی شبکه امکان مطالعه همزمان چندین هدف را میسر می سازد و قابلیت هایی دارد که منجربه ارائه ابزارهای تحلیلی مناسب می گردد. پژوهش هایی در خصوص استفاده از تحلیل داده های شبکه در حوزه سنجش تربیتی وجود دارد اما کمتر پژوهشی است که بصورت عملی به ساخت آزمون انطباقی مبتنی بر نظریه شبکه و یا ارائه الگوریتم آن پرداخته باشد. آیا امکان استفاده از علم شبکه در ساخت آزمون های انطباقی وجود دارد؟ هدف: این مطالعه با هدف بهبود الگوریتم آزمون های انطباقی مبتنی بر تحلیل داده های شبکه بر روی زبان آموزان مراکز و مؤسسات آموزش زبان شهر تهران انجام شد. روش : این پژوهش از نوع توصیفی و تمرکز اصلی آن بر تحلیل سؤالات آزمون با تکنیک تحلیل داده های شبکه بود. جامعه آماری کلیه زبان آموزان ده مؤسسه برتر آموزش زبان شهر تهران در سال 1398 بود که قابلیت خواندن زبان انگلیسی را در حداقل سطح داشتند. از میان آنان 1556 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار سنجش آزمون 140 سؤالی خزانه لغات انگلیسی (VST) (نیشن و وارینگ، 1997) بود. تحلیل سؤالات آزمون از طریق نظریه کلاسیک، نظریه سؤال - پاسخ و تحلیل شبکه مبتنی بر الگوریتم فراچترمن - رینگولد انجام شد. یافته ها : پارامترهای سؤالات آزمون بر اساس نظریات کلاسیک و سؤال - پاسخ محاسبه گردید. نقشه ارتباط بین سؤالات مبتنی بر الگوریتم فراچترمن - رینگولد، بر اساس آزمون آماری همبستگی تفکیکی با تعدیل آلفا (0/01< P) ترسیم شد، شاخص های مرکزیت شبکه و الگوریتم انطباقی آزمون استخراج گردید. نتیجه گیری: استفاده از مزایای تکنیک تحلیل داده های شبکه ای مانند قابلیت دیداری سازی نتایج، ارائه گزارش های ساده و جامع و در نظر گرفتن اهمیت سؤالات در ساختار شبکه ارتباطی بین سؤالات به ارتقاء روش های آزمون سازی انطباقی منجر شده است.

مقدمه: در دنیای کار امروز که تغییرات مکرر از جمله ویژگی های آن است ساویکاس، انطباق پذیری مسیر شغلی را مهمترین بعد در رشد و تکامل مسیر شغلی افراد می داند. به دلیل  اهمیت انطباق پذیری مسیر شغلی، لزوم بررسی سازه های مختلف روانشناختی در ارتباط با آن اهمیت می یابد که به نظر       می رسد در این میان، طرحواره های ناسازگار اولیه موضوع قابل تأملی باشد. پژوهش حاضر با هدف پاسخگویی به این پرسش که "کدام حوزه یا حوزه های طرح واره ها تأثیر بیشتری بر انطباق پذیری مسیر شغلی دانشجویان دارد؟" انجام شد. روش: روش پژوهش، توصیفی، از نوع همبستگی و ابزار پژوهش، دو پرسشنامه ی طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ و انطباق پذیری مسیر شغلی ساویکاس بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان  دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی  کشور  در سال ۹۸، روش نمونه گیری، غیرتصادفی با تغییرات بیشینه  وحجم نمونه  ۸۴۹ نفر بود. تحلیل داده ها با استفاده از نسخه ۲۴ نرم افزار spss و به روش رگرسیون گام به گام انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد از ۵ حوزه ی طرحواره ها ،۴ حوزه ی "خودگردانی و عملکرد مختل"،" گوش به زنگی"،"محدودیت های مختل" و" قطع و بریدگی" مجموعا قادر به تبیین ۲۱ درصد واریانس متغیر ملاک(انطباق پذیری مسیر شغلی) بوده و حوزه ی "دیگر جهت مندی" قادر به تببین این متغیرنبوده است. نتیجه گیری: به دلیل نقش مهم طرحواره ها در ابعاد مختلف زندگی از جمله انطباق پذیری مسیر شغلی کمک به دانشجویان  جهت شناسایی و تعدیل طرحواره های ناسازگارشان پیشنهاد می شود.

زمینه: علم شبکه به عنوان یک حوزۀ نوین در اندازه گیری روانشناختی بستر مناسبی را برای انجام تحلیل های آزمون سازی فراهم می آورد، اما در ایران پژوهش در خصوص تحلیل سوالات آزمون با استفاده از تحلیل داده های شبکه ای مغفول مانده است. هدف: این پژوهش با هدف معرفی تحلیل داده های شبکه ای به عنوان یک تکنیک روان سنجی-ریاضیاتی و استفاده از آن در فرآیند تحلیل سؤالات پرسشنامه انجام شد. روش: این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است، جامعۀ آماری کلیۀ زبان آموزان ده موسسۀ برتر آموزش زبان شهر تهران در سال 1398 بود که از بین آن ها 1556 زبان آموز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به آزمون خزانه لغات انگلیسی (نیشن و وارینگ، 1997) پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده ها توسط بستۀ نرم افزاری qgraph تحت نرم افزار R انجام شد. یافته ها: گراف حاصل از شبکۀ ارتباطی سؤالات مبتنی بر الگوریتم فراچترمن-رینگولد ترسیم گردید، رابطۀ والد-فرزندی سؤالات بر اساس شبکۀ بیز مشخص شد و ویژگی های توصیفی آزمون و شاخص های مرکزیت شبکه استخراج گردید. نتیجه گیری: معرفی تکنیک تحلیل داده های شبکه ای و استفاده از آن به منظور فرآیند تحلیل سوالات، یکی از دستاوردهای این پژوهش است. با استفاده از مزایای علم شبکه مانند قابلیت ساده سازی، مدیریت، ذخیره و مجموعه سازی داده های با حجم بالا و تحلیل سوالات آزمون براساس نقشه و شاخص های کاملا منطبق بر آن، می توان به ارتباط درونی سوالات مختلف آزمون پی برد و با در نظر گرفتن اهمیت سوالات در ساختار شبکۀ ارتباط خالص بین سوالات، می توان به ارتقاء روش های آزمون سازی پرداخت. انجام مطالعات مشابه و پژوهش هایی به منظور مقایسۀ نتایج حاصل از تحلیل داده های شبکه ای با ویژگی های روانسنجی که بر اساس شیوه های مرسوم و کلاسیک بدست می آیند پیشنهاد می گردد.

زمینه: علوم شناختی حوزه ای بین رشته ای است که روش شناسی آن، کمتر در قالب کتاب یا مقالات مستقل تدوین شده است و مشکلات عدیده ای در حوزه روش شناسی آن وجود دارد. هدف: این پژوهش با هدف مطالعه محتوای روش شناختی و تحلیل های آماری مقالات مربوط به علوم شناختی انجام شد. روش: مقالات با روش تحلیل محتوا بررسی شدند. جامعه مورد پژوهش کلیه مقالات مربوط به حوزه علوم شناختی است که در وب سایت رتبه بندی مجلات علمی در سال 2016 نمایه شده اند و روش نمونه گیری هدفمند می باشد. به منظور طبقه بندی تکنیک ها و روش های اتخاذ شده از تحلیل محتوا، ماتریس مربعی مربوط به این تکنیک ها در اختیار 7 نفر از خبرگان حوزه روش شناسی علوم شناختی، قرار داده شد و از آن ها خواسته شد تا نظرات خود را در مورد شباهت هر کدام از این تکنیک ها و روش ها، در یک مقیاس 100 نمره ای وارد کنند. میانگین نمره بدست آمده از این ماتریس ها به عنوان ماتریس مشابهت و با هدف کشف خوشه ها وارد نرم افزار R شد، برای دیداری کردن رابطه بین تکنیک های مختلف از الگوریتم فراچترمن - رینگولد استفاده شد. یافته ها: تحلیل محتوای مقالات و درج کلیدواژه های مربوط، در برگه کدبندی به فهرستی از روش های آماری منجر شد. گراف حاصل از شبکه ارتباط بین تکنیک ها و روش های آماری با فواصل معنی دار (0/001p≤) ترسیم گردید. نتیجه گیری: تکنیک های مجاور در گراف حاصل مورد بررسی محتوایی دقیق قرار گرفت و در نهایت روش های استفاده شده به منظور تحلیل داده های شناختی در 17 خوشه معرفی شدند، هدف اصلی از تکنیک های به کار گرفته شده در هر خوشه تعیین و پژوهش در خصوص نحوه انتخاب این تکنیک ها پیشنهاد گردید.

اعتیاد به عشق نوعی اعتیاد رفتاری است که به تازگی توجه پژوهشگران حوزه روانشناسی و روانپزشکی را به خود جلب کرده است. این پدیده موجب رنج و پریشانی، ناساز گاری و مخاطره برای فرد مبتلا و دیگران می شود. هدف از اجرای این پژوهش، استفاده از تحلیل شبکه به عنوان یکی از رویکردهای اندازه گیری روانی و کاربرد آن درمطالعه ساختار شبکه ای نشانگان اعتیاد به عشق بود. تحلیل شبکه روش قدرتمندی برای تحلیل روابط میان عناصر شبکه (گویه های پرسشنامه) می باشد. روش پژوهش اکتشافی توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری تمام مردان و زنان ایرانی با تجربه حداقل یک بار عاشق شدن بود. تعداد 148 سوال با مقیاس لیکرت 8 ارزشی تدوین و در تحلیل سوال، دو سوال حذف شد. داده ها از اجرای الکترونیکی پرسشنامه محقق ساخته روی 1149 نفر اجرا و در دو مرحله ی مجزا با استفاده از بسته ی نرم افزاری MIRT در نرم افزار R تحلیل شدند. نمایش گرافیکی بر اساس داده های جمع آوری شده از طریق تحلیل شبکه (نظریه گراف) و الگوریتم فروترمن رینگولد با استفاده از بسته های نرم افزاری qgraph , boothnet در نرم افزار R انجام شد. نتایج تحلیل شبکه نشان داد سوالات پرسشنامه که هر کدام به نشانه ای از نشانگان اعتیاد به عشق مبتنی بر مطالعات این حوزه می باشند، دریک شبکه منسجم قرارمی گیرند. مهمترین نشانگان درشبکه نشانگان اعتیاد به عشق وسواس، خیال پردازی، تکانشگری، وابستگی جسمی و هیجانی و هیجان خواهی بالا و کم اهمیت ترین نشانگان میل به خودکشی، فداکاری بیش ازحد و جذابیت های جنسی گزارش شد.

پژوهش حاضر به منظور تعیین ساختار روابط بین اعضای خانواده براساس ویژگی های شخصیتی، انجام گردید. روش پژوهشی پیمایشی-اکتشافی از نوع همبستگی بود. با روش تصادفی خوشه ای ازمیان خانواده های دارای دختر دبیرستانی مناطق 1 و 3 شهر تهران، نمونه نهایی (داده های تمیز) باحجم 416 نفر در قالب 130 خانواده (واحد مورد مطالعه) انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه ویژگی های شخصیتی NEO-FFI استفاده گردید. نمایش گرافیکی بر اساس داده های جمع آوری شده از طریق تکنیک تحلیل شبکه (نظریه گراف) و الگوریتم فروترمن-رینگولد با استفاده از بسته های نرم افزاری qgraph و bootnet در نرم افزار R تجزیه و تحلیل شد. الگوهای رسم شده نشان داد که در خانواده ها، پدر- مادر کوتاهترین فاصله شخصیتی را میان اعضاء خانواده دارند. ارتباط بین تمام اعضای خانواده، غیراز دو رابطه، در خانواده های پنج نفره مثبت و معنادار بود. در خانواده های سه و چهار نفره، مادر و در خانواده های پنج نفره، پدر مرکزیت را بین اعضای خانواده داشتند. این نتایج با نتایج بعضی از مطالعات با بوم شناخت متفاوت (سایر کشورها) یکسان است.

هدف پژوهش حاضر، مقایسه ی فعالیت مغزی دانش آموزان دبیرستانی، در زمان آموزش نحوه ی عملکرد قلب، از طریق ویدئوهای کامپیوتری است. در یکی از ویدئوها تصاویر آموزشی دو بعدی و در ویدئوی دیگر تصاویر سه بعدی (15 تصویر) قابل رویت بود. این پژوهش به لحاظ دستکاری متغیر مستقل، نیمه آزمایشی محسوب می شود. در این پژوهش متغیر مستقل فعال بعد تصاویر ارائه شده و متغیر مستقل هویتی، هوش فضایی (بالا و پایین) دانش آموزان بود. جامعه ی مورد مطالعه کلیه ی دانش آموزان دبیرستانی رشته ی تجربی، شهرستان بردسکن اند که در سال تحصیلی 97-96 ثبت نام کرده اند. از این جامعه 50 نفر با هوش فضایی بالا و 50 نفر با هوش فضایی پایین (در هرگروه 25 نفر زن و 25 نفر مرد) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. امواج مغزی دانش آموزان از طریق دستگاه EEG از نقاط مختلف مغز به دست آمد. داده های نهایی بعد از حذف نویز و آرتیفکت ها، با تکنیک تحلیل واریانس دو راهه تحلیل شدند. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در میزان فعالیت مغزی دانش آموزان با هوش فضایی بالا و پایین، وجود ندارد(p value>0.05). این موضوع در مورد سطوح مختلف ابعاد تصاویر (دو بعد و سه بعد) و همچنین تعامل هوش فضایی و ابعاد تصاویر صادق است. یافته های جانبی نشان می دهند که میزان فعالیت مغزی دانش آموزان وابسته به جنسیت است(p value<0.008)، از طرفی جنسیت با نوع تصاویر ارائه شده نیز تعامل معنادار دارد (p value<0.01).

زمینه: تحلیل داده های شبکه ای می تواند در کاربست روش های روانسنجی که ماهیت شبکه ای دارند (مانند تحلیل سوالات)، استفاده شود. هدف: هدف این پژوهش معرفی تحلیل داده های شبکه ای به عنوان یک تکنیک روانسنجی-ریاضیاتی، و استفاده از آن در فرآیند تحلیل سوالات پرسشنامه، می باشد. برای نمونه، نتایج تحلیل سوال از این روش با شاخص های روانسنجی مرسوم مقایسه می شود. روش: داده ها، از اجرای پرسشنامه رغبت شغلی بدست آمده که مبتنی بر نظریه شخصیتی- شغلی هالند ساخته شده است. این پرسشنامه روی 1000 نفر از دانش آموزان دبیرستانی استان تهران اجرا شده است. دانش آموزان بر اساس نمونه گیری خوشه ای و با اخذ مجوز لازم از اداره آموزش و پرورش استان تهران، انتخاب شدند. این داده ها با هدف تحلیل سوالات پرسشنامه رغبت سنج و قبل از مرحله ی هنجاریابی پرسشنامه اتخاذ شدند. یافته ها: معرفی تکنیک تحلیل داده های شبکه ای و الگوریتم های مربوط به آن و استفاده از آنها به منظور فرآیند تحلیل سوال، یکی از دستاوردهای این مقاله است. مقایسه ی نتایج بدست آمده از بکار بردن تکنیک تحلیل داده های شبکه ای و روش های مرسوم روانسنجی (مانند ضریب پایایی، ضریب تمیز، مقدار آگاهی بر اساس نظریه سوال پاسخ و تحلیل عاملی سوالات) نشاندهنده ی انطباق و هماهنگی آنها در تحلیل سوالات پرسشنامه رغبت سنج است. به بیان دیگر، سوالاتی که با استفاده از شیوه های مرسوم تحلیل سوال، مناسب و یا نامناسب تشخیص داده می شوند، همان سوالاتی هستند که در گراف ترسیم شده از طریق تکنیک شبکه ای مناسب و یا نامناسب اند. بحث و نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد که می توان از تکنیک تحلیل داده های شبکه ای به خوبی در حوزه ی تحلیل سوالات چه به صورت مستقل و چه در کنار شیوه های مرسوم تحلیل سوال استفاده نمود. مزایای کاربرد چنین تکنیکی علاوه و بر سادگی فهم، تفسیر و شناسایی سوالات مناسب و نامناسب، نقشه ی ارتباطی بین سوالات است که می تواند در تحلیل ابعاد زیر بنایی سوالات، مانند تکنیک مقیاس گذاری چند بعدی استفاده شود و تمام نتایج تحلیلی را به صورت یکپارچه و یکجا ارائه دهد.

در این مقاله، با رویکرد تحقیقی طرح های آزمایشی کلاسیک، به ارزیابی تاثیرات آموزش های مدارس قرآنی، که به صورت کلاسهای فوق برنامه در برنامه آموزشی مدارس اجرا می شود، بر روخوانی قرآن پرداخته شده است. برای این منظور، شهر بردسکن به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب گردید و دو گروه از دانش آموزان مقطع ابتدایی این شهر به عنوان گروه آزمایش و گروه کنترل انتخاب شدند. از هر کدام از گروه ها، قبل و بعد از برگزاری این کلاس های آموزشی، آزمونی در زمینه مهارت های قرآنی در بخش های مختلف به عمل آمد، با این تفاوت که دانش آموزان گروه کنترل در این کلاس ها شرکت نکرده بودند. یافته ها نشان داد که این دوره های آموزشی تأثیر مهمی بر مهارت روخوانی دانش آموزان ابتدایی می گذارد. بر اساس روش های آماری به کار گرفته شده، شامل میانگین و انحراف استاندارد، نمودارهای شبکه ای، آزمونهای ناپارامتری و به ویژه تحلیل کواواریانس، مشخص شد که بیشترین تأثیر، از طریق آموزش های مربوط به لحن به دست آمده است. یافته ها همچنین تفاوت معناداری را بین دانش آموزان دختر و پسر از لحاظ میزان تاثیرگذاری نشان ندادند. به این ترتیب، می توان گفت برگزاری این دوره های آموزشی در بهبود روخوانی قرآن مجید در دانش آموزان ابتدایی تأثیر مثبتی داشته است و دستکم به برخی از اهداف خود دست یافته است.

زمینه و هدف: هدف این پژوهش، تعیین عوامل مؤثر بر ارتقای تاب آوری روان شناختی در کارکنان یگان های عملیاتی پلیس نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران بوده است. روش شناسی: روش تحقیق، روش شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون بود. نمونه مورد بررسی شامل 50 نفر از کارکنان یگان های ویژه پلیس بود که از طریق نمونه گیری طبقه ای افراد انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. برای جمع آوری و بررسی متغیرهای تحقیق، پرسشنامه های تاب آوری کانر- دیویدسون، هوش معنوی سهرابی و ناصری، پرسشنامه خودکارآمدی عمومی شرر و پرسشنامه خلاقیت عابدی توسط دو گروه آزمایش و کنترل تکمیل شد. جهت بررسی فرضیه های تحقیق، داده ها با استفاده از نرم افزار «SPSS-19» مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که آموزش هوش معنوی و خودکارآمدی، موجب ارتقای تاب آوری در نیروهای عملیاتی پلیس می شود. نتیجه گیری: نتایج آزمون فرضیه های این پژوهش نشان داد که بین دو گروه آزمایشی و کنترل در این مطالعه، پس از اجرای برنامه آموزشی و انجام مداخلات روان شناختی، تفاوت معناداری در زمینه برخورداری از ویژگی تاب آوری روان شناختی وجود دارد که این تفاوت را می توان متأثر از مداخلات آموزشی انجام شده و شرکت اعضای گروه آزمایشی در کارگاه های روان شناختی هوش معنوی، خودکارآمدی، دانست.

زمینه: روش تحلیل شبکه در حوزه روان شناسی به این دلیل که بنیان آن مبتنی بر تئوری و مفروضات هستی شناختی و روش شناختی خاصی است، می تواند به عنوان پارادایمی مستقل تلقی شود که بر اساس آن تکنیک ها و فنون ویژه ای برای جمع آوری، تحلیل داده ها و برازش مدل های نظری پیشنهاد می دهد. این روش در مطالعه سازه های روان شناسی که ماهیت شبکه ای دارند، قابل استفاده است. هدف: این پژوهش، به منظور آزمون کاربرد تحلیل داده های شبکه ای در بررسی ارتباط نشانگان اختلالات افسردگی اساسی و اضطراب تعمیم یافته صورت گرفته است. روش: در این پژوهش از داده های پیمایش همبودی ملی آمریکا استفاده شده است. نتایج: تحلیل شبکه ای این داده ها نشان می دهد، که نمی توان این دو اختلال را متمایز از یکدیگر دانست، بلکه باید در مطالعه، تشخیص و درمان آن ها به ارتباط بین نشانگانشان توجه نمود. علاوه بر این، تحلیل شبکه به درمانگر این امکان را می دهد تا بتواند تفاوت های فردی را به حوزه درمان بالینی اختلالات افسردگی اساسی و اضطراب تعمیم یافته، وارد نماید.