اندیشه ها

هر سازمان بین المللی باتوجه به تاریخچه خود، زمینه های شکل گیری متفاوتی با دیگر سازمان ها دارد. اهدافی که چنین سازمان هایی را شکل می دهند نیز با یکدیگر متفاوت اند. سازمان ملل از این قاعده مستثنا نیست. دریافت فهمی از منشأ اصلی ایده شکل گیری این سازمان، سهم به سزایی در دریافت فهم درست ما از نحوه عملکرد این سازمان خواهد داشت. ایده ها همواره رویکردهای سازمان های بین المللی را مشخص می کنند و به این وسیله، این اندیشه ها می توانند نقش تعیین کننده ای در نظام بین الملل و روابط بین الملل داشته باشند. در رابطه با نقش ایده ها و اندیشه ها در حوزه نهادگرایی تحقیقات بسیاری صورت گرفته است. این مقاله تلاش دارد که جایگاه سازمان ملل در نظام بین الملل و نقش و تأثیر آن را با بررسی خاستگاه فکری آن، مورد ارزیابی قرار داده و عملکرد آن را در بین نظریه های مختلف روابط بین الملل تبیین نماید. در نهایت اینکه وجود سازمان های بین المللی حائز اهمیت است و همچنین باید به عنوان کارگزاران مستقل و حوزه اختیارات منحصر به خود شناخته شوند. و مهمتر از همه این است که متفکران روابط بین الملل نیز نباید سازمان های بین المللی را کم اهمیت فرض کنند.

 ادبیات تطبیقی به جهانی بودن ادبیات می اندیشد و بی تردید نقشی سازنده و موثر در غنی سازی ادبیات هر ملتی ایفا می کند، چرا که ارزش آثار ادبی یک ملت از رهگذر ادبیات تطبیقی و نشان دادن میزان تأثیر و بازتاب آن در ادبیات دیگر ملت ها و غنا بخشیدن به ادبیات جهانی بهتر و دقیق تر نمایان می شود. داد و ستد ادبیات فارسی در سرزمین ایران و هند نیز دیرینه و دارای اهمیت است.در میان شاعران فارسی،تأثیر حافظ بر شاعران و ادیبان هند،قابل ملاحظه و بی نظیر است و از این میان،بررسی تأثیر حافظ بر غالب دهلوی، شاعر، متفکر و پیامبر صلح که با وجود فاصله زمانی پانصد ساله و تفاوت سرزمین و فرهنگ دارای وجوه اشتراک بسیار هستند، اهمیت خاصّ خود را دارد. این پژوهش، سعی دارد تأثیر پذیری غزلیات غالب از برخی اندیشه های موجود در غزلیات حافظ را اثبات نماید.                                                                                                                                         کاوش پیش رو در نظر دارد که بر اساس مکتب فرانسوی در پژوهش های ادبیات تطبیقی و با روش تحلیلی-توصیفی، به بررسی و تحلیل  اندیشه های مشترک دو شاعر بپردازد، آن گاه با آوردن شواهد شعری، نزدیکی این اندیشه ها ار به طور عینی به نمایش بگذارد

با پیشرفت تکنولوژی و زندگی ماشینی، غرب گرایان با هجمه های وسیع تبلیغاتی، شبهات فراوانی را در قرن حاضر در ذهن افراد ایجاد نموده است و به صورت پنهانی و ناآگاه انسان را از دین و معارف والای آن دور می کند و منابعی غیر از اسلام را برای پاسخ به دغدغه ها و شکیات درونی افراد القاء می نمایند. یکی از شبهه هایی که در قرن حاضر ذهن افراد را به خویش مشغول نموده این است که اسلام هیچ گونه حق و ارزشی برای زن قائل نشده است و در حق او ظلم و ستم روا داشته است. همین دیدگاه باعث تشکیل اندیشه ای باطل و واهی به نام فمینیسم شده است که با معارف دین اسلام در قبال زن و حقوق آن ناسازگاری دارد و دم از حقوق مساوی برای زنان در جامعه می زند. عنوان این مقاله «جایگاه زن در اندیشه ی امام خمینی و مقام معظم رهبری» است. روش تحیق آن توصیفی و مطالب آن به صورت کتابخانه ای و استفاده از اینترنت جمع آوری شده است. در این مقاله به جایگاه زن در اندیشه ی عرب جاهلی، جایگاه زن در اندیشه ی اسلام و سیره ی معصومین (علیهم السلام) و جایگاه زن در اندیشه ی رهبران انقلاب اسلامی در ابعاد الگویی و رفتاری، کرامت حقیقی زن، عامل اصلی سعادت و آرامش، فعالیت در زمینه های علمی، اجتماعی، سیاسی، تربیتی و مقام والای مادری پرداخته شده است.

هدف اصلی از انجام این پژوهش، تبیین مفهوم زیباشناسانه اندیشه های خواجه نصیر و روسو در تربیت هنری کودکان است. روش مورد استفاده به منظور گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است. نتیجه به دست آمده از مطالعه حاضر مبنی بر آن است که تربیت هنری از عناصر مهم در رشد و نمو کودکان به عنوان یکی از قشر های مهم جامعه می باشد. بر این اساس پوشش تربیت هنری با اندیشه های زیباشناسانه اندیشمندان جهان اسلام و غرب مانند روسو و خواجه نصیرالدین طوسی سبب می گردد تا مجموعه آداب، تهذیب و اخلاقیات هنری از دو قطب جهانی در تربیت کودکان مورد توجه قرار بگیرد و به عنوان یک الگوی مستحکم در فضای آموزش و نظام آموزش و پرورش تقویت و مورد استفاده قرار بگیرد. لذا لازم است تا متولیان امور آموزشی بر نوع تربیت کودکان واقف بوده و تلاش نمایند با محور هنر و زیبایی (و نه مجموعه الگو های تربیتی سنتی و از پیش تعیین شده) کودکان را مورد تعلیم و تربیت قرار دهند تا از این طریق جامعه ای پایدار بر محور اخلاق و انسانیت ایجاد و مورد توجه هر چه بیشتر قرار بگیرد.

ابوحامد غزّالی از نوابغ بزرگ ایرانی است که در سدکه پنجم هجری پا به عرصکه وجود گذاشت. سلطکه فکری وی موجب شد که در قرون بعدی پیوسته افکار و آثارش سرلوحکه اندیشکه اندیشمندان قرار گیرد. از این رو بسیاری بر این عقیده اند که وی یک مجدد است. هرچند غزّالی در اعتقادات اشعری و در فقه شافعی بود؛ اما این امر هیچ گاه مانع از حریت و آزاده اندیشی او نشد. غزّالی در زمرکه دانشمندان کم نظیری است که در تمام موضوعاتی که مطالعه داشته و در نهایت آنها را نگاشته، احاطکه درخور وصفی داشته است. وی فقیه، متکلم، فیلسوف، عارف و صوفی بود. تصوّف غزّالی که در عمل منشأ تحول بزرگی در زندگی او شد، در واقع ناشی از تفکر فلسفی وی بود. بدون تردید تأثیر اندیشه های ابوحامد غزّالی بر عرفان و تصوّف، قابل انکار نیست، به طوری که تا عصر کنونی نیز ادامه دارد. وی تصوّف عامیانه را که تنها در قالب سر تراشیدن، مرقّع پوشی، شطح گفتن و مجرّد ذوق بود، تبدیل به اندیشکه بسیار ژرف نمود؛ و با آنکه از دیدگاه او گام آغازین در تصوّف، پیروی از شریعت است؛ اما علوم و معارف متداوله را برای کشف حقایق کافی نمی دانست، بلکه آنها را حجاب حقیقت می دید و برای دست یابی به حقیقت معتقد به نوعی اشراق روحانی است، به گونه ای که ذهن غزّالی را از کلام به تصوّف و از قلمرو برهان به قلمرو مکاشفه نشان می دهد.

حضرت آیت الله خامنه ای نه تنها رهبر معظم ایران است بلکه یکی از رهبران برجسته مذهبی جهان هم می باشد. برای بررسی دیدگاه های مقام معظم رهبری 57 مورد از بیانات ایشان درمحدوده زمانی 1370-1400 با کلیدواژه های محیط زیست، طبیعت، منابع طبیعی، هوا، آب، خاک، درخت، جنگل، مرتع، تخریب، انرژی، آلودگی، آگاهی، قانون، جرم، تصرف و .... مورد پردازش آماری، تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پردازش این داده ها نشان می دهد که بیش ترین تکرار در مورد کلمه درخت و درختکاری با 205 مورد و کم ترین آن ها مربوط به کلمه آگاهی رسانی با 4 مورد تکرار شده است. اهمیت ویژه رهبری بر درخت و درختکاری از این دیدگاه جالب است که در قران کریم نیز کلمه درخت 27 بار و نام درختانی مثل خرما 20 بار تکرار شده است. از نکات مهم دیگر در کلام مقام معظم رهبری نسبت به محیط زیست و منابع طبیعی آن است که علاوه بر بکارگیری کلمات درست از دید یک مقام اجرایی و کارشناسی، حاکم بودن یک روح معنوی و عدالت طلبانه در این حوزه است. ایشان توجه به محیط زیست و منابع طبیعی را نه تنها یک وظیفه دینی بلکه یک وظیفه عدالت طلبانه و در راستای انجام وظایف فرهنگ دینی و اسلامی می دانند.

جوامع اسلامی دچار التقاط شدید فکری و رفتاری هستند. پس از چند سده پیشرفت تمدنی در جوامع اسلامی، هجوم دشمنان مختلف و جنگ های پیاپی و درگیری های داخلی و نیز تکفیر مسلمانان از سوی برخی از مذاهب اسلامی، جامعه اسلامی عقب گردی به سمت و سوی جاهلیتی جدید داشت. این عقب گرد همراه با پذیرش فرهنگ های مسلطی بود که در سده های اخیر توان علمی خود را در فن آوری های مادی نشان داده و در این عرصه ها پیشرفت های چشم گیری داشته اند. این گونه است که نوعی سبک زندگی التقاط در فکر و رفتار در جوامع اسلامی شکل گرفت که نه تنها عامل پیشرفت نشد، بلکه موجبات افزایش عقب افتادگی جوامع اسلامی و تسلط دشمنان دین و ملت شد. نویسنده در این مطلب بر آن است تا با بررسی سبک زیستی در جوامع اسلامی و علل مشکلات کنونی جهان اسلام، راه کار برونرفت را تبیین کرده و اثبات نماید که تنها راه همانا بازگشت به سبک زندگی اسلامی با بازخوانی و به کارگیری آموزه های قرآنی، اسلامی و عرفانی است. چرا که فرازمندترین و جامع ترین سبک زندگی، برنامه ای است که از تعالیم الهی و آموزه های وحیانی استخراج شده باشد. در این راستا دانشوران مسلمان نیزمتناسب با رویکرد علمی- فلسفی و آموخته های خود از اسلام و یافته های خود به ارائه برنامه زندگی اقدام کرده اند. در این میان عرفا نیز طبق آموخته های خود از اسلام و یافته های شهودی و باطنی، دستورالعمل هایی را برای رسیدن به حیات معنوی و زندگی مطلوب بیان کرده اند.

موضوع محیط زیست و طبیعت و اخلاق محیط زیستی موردتوجه تمام ادیان الهی و غیر الهی بوده است. در عصر حاضر موضوع محیط زیست و طبیعت موردتوجه نه تنها دانشمندان علوم فنی و مهندسی قرارگرفته بلکه موردتوجه فیلسوفان معاصر و رهبران اسلامی ازجمله فقهای شیعه قرار گرفته است. در سال های اخیر حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی و حضرت آیت الله جوادی آملی دو تن از فقهای برجسته جهان تشیع هستند که به این موضوعات به صورت ویژه پرداخته اند. حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران هم از نظر بالاترین مسئول حکومت و هم در جایگاه یکی از رهبران برجسته مذهبی جهان در طی بیست سال گذشته به صورت پیوسته به موضوع محیط زیست و طبیعت توجه داشته است. برای بررسی دیدگاه های مقام معظم رهبری 57 مورد از بیانات ایشان در طی ده سال گذشته (1379-1399) با کلیدواژه های محیط زیست، طبیعت، منابع طبیعی، هوا، آب، خاک، درخت، جنگل، مرتع، تخریب، انرژی، آلودگی، آگاهی، قانون، جرم، تصرف و غیره مورد پردازش آماری، تجزیه وتحلیل قرار گرفت. پردازش این داده ها نشان می دهد که بیشترین تکرار در مورد کلمه درخت و درختکاری با 205 مورد و کمترین آنها مربوط به کلمه آگاهی رسانی با 4 مورد تکرار شده است. اهمیت ویژه رهبری بر درخت و درختکاری از این دیدگاه جالب است که در قرآن کریم نیز کلمه درخت 27 بار و نام درختانی مثل خرما 20 بار تکرار شده است. از نکات مهم دیگر در دیدگاه های مقام معظم رهبری نسبت به محیط زیست و منابع طبیعی آن است که علاوه بر به کارگیری کلمات درست از دید یک مقام اجرایی و کارشناسی، حاکم بودن ادبیات قرآنی و فلسفه اسلامی است. حضرت آیت الله جوادی آملی نیز به عنوان یک از فقهای برجسته جهان تشیع و فیلسوفان اسلامی از سال های 1384 به صورت ویژه به موضوع محیط زیست و طبیعت پرداخته است. بررسی مطالب موجود در سایت رسمی، سخنرانی ها، مقالات و کتب ایشان نشان می دهد خمیرمایه دیدگاه های ایشان بر دو مبنای ادبیات فلسفی و قرآنی قرار دارد. این پژوهش نشان می دهد که دیدگاه های محیط زیستی حضرت آیت الله خامنه ای و حضرت آیت الله جوادی آملی تحت تأثیر ادبیات قرآنی، احادیث و روایات ذکرشده شده از پیامبر گرامی اسلام و امام جعفر صادق، مبانی فقهی معروفی مانند قاعده لاضرر و لاضرار، قاعده تسبیب، قاعده اتلاف و فیلسوفان اسلامی به ویژه ملاصدرا است. با این تفاوت که در دیدگاه های مقام معظم رهبری نظرات کارشناسی و اجرایی نیز کاملاً مشهود است درحالی که در نظرات حضرت آیت الله جوادی آملی نظرات کارشناسی و اجرایی مشاهده نمی شود.