سوء مصرف مواد

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی تماشای فیلم با محوریت سوء مصرف مواد همراه با بحث گروهی بر جرأت ورزی، خودکنترلی و نگرش نسبت به اعتیاد، بود. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه جوانان پسر شهرستان گناباد در سال 1399 بود. از این بین 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. شرکت کنندگان هر دو گروه پرسشنامه های خودکنترلی، نگرش به اعتیاد و جرأت ورزی را در پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. مداخله فیلم های سینمایی با محوریت سوءمصرف مواد همراه با بحث گروهی در 8 جلسه 120 دقیقه ای بر روی گروه آزمایش اجرا شد. داده ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که مداخله فیلم های سینمایی با محوریت سوءمصرف مواد همراه با بحث گروهی بر تغییر نگرش و جرأت ورزی (بیان قاطعانه و رد قاطعانه) جوانان پسر نسبت به اعتیاد اثربخشی داشت، اما بر خودکنترلی و درخواست قاطعانه این افراد تأثیر معناداری نداشت. نتیجه گیری: صاحب نظران حوزه پیشگیری از اعتیاد در نظر داشته باشند که فیلم های سینمایی به نسبت مستند و کاریکاتور استقبال بیشتری دارد و ابزار مناسب تری جهت پیشگیری از اعتیاد می باشند و مشاوران و روان شناسان می توانند از این روش در جهت پیشگیری از اعتیاد جوانان استفاده کنند.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل ساختاری پیش بینی گرایش به سوء مصرف مواد بر اساس حل مساله اجتماعی و رضایت شغلی در پرسنل متاهل اقماری شرکت بهره برداری نفت و گاز غرب ایران انجام شد. روش: روش این پژوهش همبستگی و جامعه آماری، شامل مردان متاهل اقماری شرکت بهره برداری نفت و گاز غرب کشور در سال 1397 بود که از روش نمونه گیری طبقه ای تعداد 384 نفر از مردان متاهل به عنوان نمونه انتخاب شدند و به فهرست تجدید نظر شده حل مسئله اجتماعی سو و شک، مقیاس رضایت شغلی دانت و همکاران، پاسخ دادند. برای برازش مدل از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار IBMAMOS 24 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که حل مساله اجتماعی با مصرف مواد رابطه دارد همچنین بین رضایت شغلی با سوءمصرف مواد رابطه مستقیم بود. نتایج دیگر نشان داد حل مساله اجتماعی و رضایت شغلی توان پیش بینی گرایش به سوءمصرف مواد در بین مردان متاهل اقماری دارند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت وضعیت و چگونگی رضایت شغلی و حل مسئله اجتماعی مردان متاهل شاغل اقماری با گرایش سومصرف مواد ارتباط مستقیمی دارد بنابراین ارائه آموزش های شناختی و راهکارهای موثر سازمانی در ارتقا رضایت شغلی و تقویت حل مسئله اجتماعی آنها از اهمیت فراوانی برخوردار است.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه ناگویی هیجانی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در افراد دارای نشانه های اختلال اضطراب فراگیر و اجتماعی، سوء مصرف مواد و افراد سالم انجام شد. مطالعه حاضر از نوع علّی- مقایسه ای بود. بخشی از جامعه آماری این پژوهش را تمام زنان دارای نشانه های اختلال اضطراب فراگیر و اجتماعی و سوء مصرف مواد شهر قم و و بخشِ دیگری را زنان سالم این شهر در سال 1399 تشکیل دادند. با روش نمونه گیری هدفمند، 90 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. مقیاس های بکار رفته در پژوهش شامل مقیاس کوتاه اختلال اضطراب فراگیر (GADQ-IV) اسپیتزر و همکاران (2006)، اضطراب اجتماعی (SPIN) کانر و همکاران (2000)، ناگویی هیجانی تورنتو (TAS) بگبی و همکاران (1994) و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (CERQ) گارنفسکی و همکاران (2001) بودند. نتایج آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره (مانوا) نشان داد که بین ناگویی هیجانی و راهبردهای تنظیم شناختی افراد دارای نشانه های اختلال اضطراب فراگیر و اجتماعی و سوء مصرف مواد با افراد سالم، تفاوت وجود داشت (01/0>P). اما بین ناگویی هیجانی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان افراد دارای نشانه های اختلال اضطراب فراگیر و اجتماعی با افراد مبتلا به سوء مصرف مواد تفاوت معنادار نبود (05/0<P). در مجموع افراد دارای نشانه های اختلال اضطراب فراگیر و اجتماعی و سوء مصرف مواد نسبت به افراد سالم، نمرات بالاتری را در ناگویی هیجانی و راهبرد تنظیم هیجان منفی و نمرات پایین تری را در راهبرد تنظیم هیجان مثبت کسب می کنند.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی توانمندسازی خانواده با درمان راه حل محور کوتاه مدت بر ابرازگری هیجانی و پریشانی روانشناختی در نوجوانان دارای والدین مبتلا به سوء مصرف مواد بود. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل و پیگیری بود و جامعه آماری آن را نوجوانان دارای والدین وابسته به مواد شهر تبریز که در پاییز 1400 جهت ترک اعتیاد به مراکز ترک اعتیاد دارویی شهر تبریز مراجعه کرده بودند تشکیل داده بود که از بین آنها 30 نفر به روش هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه ابرازگری هیجانی (EEQ) کینگ و ایمونز (1990) و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) لاویبوند و لاویبوند (1995) گردآوری و به روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که توانمندسازی خانواده بر ابرازگری هیجانی و افسردگی، اضطراب و استرس نوجوانان دارای والدین وابسته به مواد اثربخش بوده (01/0>P) و این اثربخشی در پیگیری سه ماهه پایدار است (01/0>P). با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که توانمندسازی خانواده با درمان راه حل محور کوتاه مدت جزو درمان های اثربخش بر ابرازگری هیجانی و آسیب های روانی نوجوانان است.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش ولع مصرف و تنظیم هیجان در زنان دارای سوء مصرف مواد مخدر شهر کرمان انجام شد. روش : پژوهش حاضر شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه زنان وابسته به مواد مخدر که از دی ماه تا اسفند ماه سال 1397به کلینیکهای ترک اعتیاد سپید و مهر شهر کرمان مراجعه کرده بودند. با روش نمونه گیری در دسترس 30 نفر انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه [آزمایش 15 نفر و کنترل 15 نفر] قرار گرفتند. گروه آزمایشی در 8 جلسه 60 دقیقه ای هفته ای یک جلسه، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد شرکت کردند ولی در مورد گروه کنترل، مداخله ای صورت نگرفت. پرسشنامه های ولع مصرف مواد مزینسکیس و همکاران (1995) و تنظیم هیجانی شات و همکاران (1998) قبل و بعد از اجرای مداخله اجرا شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس انجام شد. یافته ها: میانگین و انحراف استاندارد نمرات پیش آزمون متغیر ولع مصرف در گروه آزمایش به ترتیب (5/33 و 91/13) و در گروه کنترل (9/20 و 33/29)، در پس آزمون برای گروه آزمایش (6/19 و 36/73) و برای گروه کنترل (8/29 و 32/13)، میانگین و انحراف استاندارد نمرات پیش آزمون متغیر تنظیم هیجانی در گروه آزمایش به ترتیب (11/99 و 06/86) و در گروه کنترل (11/99 و 86/13)، در پس آزمون برای گروه آزمایش (12/66 و 67/20) و برای گروه کنترل (11/97 و 54/73) به دست آمد. بین ولع مصرف و تنظیم هیجانی پس از ارائه مداخله آموزشی در دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی دار بود (05/0P<). نتیجه گیری: بنا بر نتایج پژوهش حاضر، می توان درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را به عنوان روش درمانی کارآمد در کاهش ولع مصرف و تنظیم هیجان در زنان دارای سوء مصرف مواد پیشنهاد کرد.

هدف پژوهش حاضر مطالعه تجربه زیسته برون رفت از وابستگی عاطفی در افراد مبتلا به اختلال سوء مصرف مواد است. روش تحقیق از نوع پژوهش کیفی است که با استفاده از تحلیل مضمون انجام شد. جامعه هدف کلیه اعضای انجمن معتادان گمنام است. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته است، مصاحبه تا جایی ادامه پیدا کرد که داده های جدیدی در برنداشت و به حد اشباع نظری رسید و در نهایت جامعه هدف به 10 نفر رسید. تحلیل داده ها از طریق مقایسه مداوم و کدگذاری در سه مرحله باز، محوری و انتخابی، انجام شد. یافته ها نشان می دهد که تجربه معتادان گمنام از وابستگی عاطفی شامل 2 مقوله اصلی «بی کفایتی» و «خودتخریبی» و 11 مقوله اولیه « ضعف درحفاظت از مرزهای فردی و بین فردی»، «وابسته افراطی»، « بیم خسران»، «شکست در گسست»، «سرویس دهی افراطی»، «فقدان قاطعیت کافی»، «تمایزیافتگی پایین»، «نداشتن استقلال فکری و عاطفی»، «آسیب پذیری»، «عزت نفس پایین» و «تسلیم» است. یافته ها نشان داد عملکرد افراد معتادی که دارای وابستگی عاطفی هستند، بدون حضور فرد مقابل دچار مشکل می شود. آن ها بدون فردی که به آن وابسته هستند احساس بی کفایتی می کنند و همچنین به دلیل ترس از طرد شدن مانند یک قربانی عمل کرده و به خود آسیب می رسانند.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر به بررسی رابطه طرحواره های ناسازگار، کمال گرایی و خودابرازی با گرایش به سوءمصرف مواد در دانشجویان پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه ی آماری را کلیه ی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه در سال 1394 که تعداد آن ها 8754 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و بر اساس جدول مورگان تعداد 360 نفر انتخاب و سپس از طریق پرسشنامه های طرحواره های ناسازگار یانگ (1990)، کمال گرایی فراست (1990)، خود ابرازی گی (1975) و پرسشنامه تمایل به اعتیاد فرجاد و همکاران (1385) مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد بین طرحواره های ناسازگار اولیه با گرایش به سوءمصرف مواد و بین کمال گرایی با گرایش به سوءمصرف مواد رابطه مثبت و بین خود ابرازی با گرایش به سوءمصرف مواد در دانشجویان رابطه منفی معنی داری وجود دارد. همچنین ضرایب رگرسیون نشان داد که متغیر کمال گرایی با ضریب بتای 34/0، متغیر طرح واره های ناسازگار اولیه در زمینه محدودیت مختل با ضریب بتای 29/0 و متغیر طرح واره های ناسازگار اولیه در زمینه قطع ارتباط و طرد با ضریب بتای 24/0 می توانند به طور مثبت و متغیر خود ابرازی با ضریب بتای 19/0، به طور منفی و معنی داری گرایش به سوءمصرف مواد دانشجویان را پیش بینی کنند. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده مبین این است که متغیرهای کمال گرایی، طرح واره های ناسازگار اولیه در زمینه محدودیت مختل، طرح واره های ناسازگار اولیه در زمینه قطع ارتباط و طرد قادر هستند که گرایش به سوءمصرف مواد مخدر را پیش بینی نموده است.

مقدمه: این مطالعه به شناسایی فرایند تاب آوری نوجوانان و جوانان محله دروازه غار تهران، از طریق تحلیل تجارب زیسته آنان پرداخته است . روش: این مطالعه کیفی بوده و به روش مطالعه پایه ای با رویکرد استراوس و کوربین ۱۹۹۸-۱۹۹۰ انجام شده است . محیط مطالعه، محله دروازه غار شهر تهران در سال ۱۳۹۰ بود . برای جمع آوری اطلاعات، از مصاحبه عمیق و بحث گروهی متمرکز استفاده شد . درمجموع، چهارده مصاحبه با دوازده نفر انجام شد . بحث گروهی متمرکز نیز با حضور هفت نفر برگزار شد . یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که پنج عنصر اصلی، فرایند تاب آوری نوجوانان و جوانان را شرح می دهد: 1 تلاش هدفمند و امید به آینده به منظور کسب هویت؛ ۲ به کارگیری استراتژی های حفظ خود، برای غلبه بر؛ ۳ عوامل فرهنگی و جامعه انگ زننده، توسعه نیافتگی، محیط پرخطر و موضوع های نگران کننده آن؛ ۴ کسب هویت؛ ۵ تجربه عوامل تسهیل کننده و مداخله گر . مهم ترین عاملی که سایر عناصر حول محور آن، معنا و مفهوم می یابد و نظریه برآمده از مطالعه را شکل می دهد، کسب هویت است . نتیجه گیری: از نتایج مطالعه برمی آید که تأیید شدن و رسیدن به معنای زندگی و کسب موفقیت، عمده ترین مقوله هایی هستند که در جریان فرایند تاب آوری نوجوانان و جوانان محله دروازه غار شکل می گیرند. این فرایند از آموزش های دوران کودکی آغاز می شود و با تلاش آنان برای غلبه بر موانع و کسب هویت تداوم می یابد .

مقدمه: امروزه، اعتیاد از مشکلات اجتماعی اساسی است. عوامل مختلفی در گرایش افراد، به خصوص جوانان به سوءمصرف مواد تأثیر دارند. اعتیاد والدین و به خصوص اعتیاد پدر خانواده ممکن است باعث آشفتگی و گرایش دیگر اعضای خانواده به اعتیاد شود؛ با این حال در این خانواده ها، افرادی وجود دارند که در برابر این مشکل، مقاومت می کنند. آن ها با وجود داشتن پدر معتاد، دچار سوءمصرف مواد نمی شوند، و در اصطلاح در برابر اعتیاد ناشی از داشتن پدر معتاد، تاب آوری دارند. مطالعات بسیاری در خانواده ها، نقش پیشگیرانه نظارت و صمیمیت والدین را در برابر اعتیاد و دیگر انحرافات اجتماعی نشان داده اند. اکنون می خواهیم بررسی کنیم که آیا سازه های متناظر با نظارت و صمیمیت والدین در جامعه، یعنی کنترل اجتماعی و حمایت اجتماعی نیز با تاب آوری در برابر سوءمصرف مواد در پسران دارای پدر معتاد مرتبط است یا نه. روش: در طول پژوهش مورد شاهدی در دو گروه، گروهی افراد معتادی که پدرشان هم معتاد بود (گروه غیرتاب آور یا شاهد) و دیگری، برادرهای غیرمعتاد آن ها (گروه تاب آور یا مورد همتا شده)، پرسش نامه های کنترل اجتماعی و حمایت اجتماعی اجرا شده است. در تحلیل داده ها از آزمون های مربع خی و تی مستقل و رگرسیون لجیستیک استفاده شد. یافته ها: کنترل اجتماعی و حمایت اجتماعی در گروه تاب آور به طور معنی داری بیش تر از گروه غیرتاب آور بود (001/0> p). رگرسیون لجیستیک نشان داد که سه بعد از کنترل اجتماعی (نظارت اجتماعی و نوع نگرش به مواد و نحوه استفاده از اوقات فراغت پیش بینی کننده های معنی دار تاب آوری در برابر سوءمصرف مواد است. بحث: تاب آوری در برابر سوءمصرف مواد در پسران دارای پدر معتاد، تحت تأثیر کنترل اجتماعی قرار دارد.

این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی درمان شناختی رفتاری گروهی مدیریت خشم بر پرخاشگری و عزت نفس زنان آسیب دیده با سابقه سوء مصرف مواد انجام گردید. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری کلیه زنان آسیب دیده با سوءمصرف مواد در مرکز زنان آسیب دیده بهزیستی شمیرانات در سال 1401 بودند. 24 نفر، به عنوان نمونه با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند که به صورت تصادفی به 2 گروه 12 نفری (گروه آزمایش و گواه) تقسیم شدند. از پرسشنامه پرخاشگری (BPAQ، باس و پری، 1992) و پرسشنامه عزت نفس (RSE، روزنبرگ، 1965) و همچنین از پروتکل 12 جلسه ای (هر هفته یک جلسه و هر جلسه بین 90 تا 120 دقیقه) درمان شناختی رفتاری گروهی مدیریت خشم برای مداخله استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری تجزیه وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون بین میانگین پس آزمون پرخاشگری و عزت نفس در دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود دارد (001/0p<). از یافته های فوف می توان نتیجه گرفت که رویکرد درمانی شناختی رفتاری گروهی مدیریت خشم بر فرآیند پرخاشگری و عزت نفس در زنان آسیب دیده موثر بوده است.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بی ثباتی هیجانی و رفتارهای خودآسیب رسان افراد دارای نشانگان اختلال شخصیت مرزی مبتلا به سوء مصرف مواد، انجام شد. پژوهش یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون -پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری معتادان مقیم در سه کمپ ترک اعتیاد شهرهای تبریز و اهر در سال1400 بود. ابتدا پرسشنامه چندمحوری میلون اجراء و 30 نفر که نمره بالاتر از 85 اختلال شخصیت مرزی را داشتند، به طور هدفمند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی به گروه آزمایش و گواه جایگذاری شدند. ابزار گردآوردی داده ها پرسشنامه چند محوری میلون MCMI-III (میلون، 1987)، پرسشنامه رفتارهای خودآسیب رسان SHI(سانسون و همکاران، 1998) و مقیاس بی ثباتی هیجانیEIS (ملاچیچ و گلدبرگ، 2007) بود. گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای هر هفته دو جلسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را دریافت کردند. نتایج پژوهش نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون بین میانگین پس آزمون رفتارهای خود آسیب رسان (513/59 f=، 001/0p= ) و بی ثباتی هیجانی(122/78 f=، 001/0p= ) در دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود دارد. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر رفتارهای خود آسیب رسان و بی ثباتی هیجانی اثربخش است.

اعتیاد هریک از اعضای خانواده اعم از والدین یا فرزندان، پیامدهای جبران ناپذیری بر نهاد خانواده وارد می کند. اعتیاد سپر حفاظتی خانواده را تخریب می کند و والدین معتاد، کارکرد حمایتی، حفاظتی و تربیتی خود را در خانواده از دست داده و به عنوان عاملی تهدیدکننده برای سایر اعضا بشمار می آیند.در این مطالعه تلاش گردید تجربه زیسته سوژه ها یا همان خانواده های معتادان از اعتیاد یکی از اعضای خانواده یا بیشتر که درگیر اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان می باشد با اتخاذ رویکردی کیفی و تحلیل تماتیک مورد واکاوی و تبیین قرار بگیرد. یافته های مطالعه حاکی از شناسایی دو مضمون اصلی شامل پیامدهای معطوف به کارکرد خانواده و پیامدهای معطوف به نقش می باشد.در مقوله تبعات معطوف به کارکرد نهاد خانواده معتادان با چالش کژکارکردی اقتصادی، کژکارکردی عاطفی- امنیتی، کژکارکردی اجتماعی- تربیتی و کژکارکردی جنسی مواجه و در مقوله تبعات معطوف به نقش خانواده با چالش های نقش والدینی و چالش های نقش سایر اعضا درگیر است. یافته های پژوهش نشان می دهد، اعتیاد هر عضوی از خانواده، بقیه اعضای خانواده را در معرض هم نشینی با یک معتاد (کج رو) قرار می دهد. در چنین خانواده هایی سایر اعضا یا فرد معتاد را طرد و به عنوان عضوی بی کفایت و مایه شرمساری برساخت می کنند و یا در مواجهه با این پدیده سایر اعضا نیز درگیر مسئله اعتیاد خواهند شد .

پژوهش حاضر به منظور دستیابی به وضعیت برنامه ها و اقدامات کاهش تقاضای سوء مصرف مواددر کشورهای مختلف دنیا صورت گرفته است. پژوهش کیفی حاضر با روش اسنادی و کتابخانه ای صورت گرفته و از نوع توصیفی-تحلیلی است. مهم ترین راهبردهای پیشگیری از سوءمصرف مواد در کشورهای مورد بررسی عبارت اند از:آگاه سازی افراد درباره خطرات و مضرات مواد، افزایش مهارت های زندگی، تقویت فعالیت های جایگزین به جای مواد برای ارضای نیازهای روانی- اجتماعی، مشاوره و مداخله حین بحران های مختلف در طول زندگی، ارتقای فرهنگی و مذهبی، تقویت قوانین و مقررات مبارزه با مواد و درمان معتادان برای جلوگیری از سرایت اعتیاد. این راهبردها در قالب فعالیت های متمرکز بر فرد، آموزش و آگاه سازی والدین، معلمان و مدرسه، استفاده از رسانه ها، محل های کار و مکان های تجمع، استفاده از شبکه مراقبت های سلامتی اولیه و وضع و اجرای قوانین و مقررات، مورد بحث قرار می گیرند. کشورهای مورد مطالعه و منابع بین المللی در رویارویی با مصرف مواد مخدر یک رویکرد متوازن، چندجانبه و متمرکز در حوزه جرائم مرتبط با مواد دارند. به طور کلی، رسیدگی مناسب به مشکلات جسمی و ارضای مطلوب نیازهای روانی، اجتماعی و معنوی افراد جامعه به عنوان "ابعاد چهارگانه سلامت" - که همسو با تحولات و مقتضیات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور باشد- گام های اساسی در نقشه راه پیشگیری و کاهش تقاضای سوءمصرف مواد است.