مطالب مرتبط با کلیدواژه

ایلام


۸۱.

تحلیل ثانویه علل وقوع طلاق در استان ایلام در سال 1395(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۰ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۲ و ۶۳ 48 - 73

کلیدواژه‌ها: طلاق زوجین مسائل اجتماعی تحلیل ثانویه ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۱ تعداد دانلود : ۴۶۸
یکی از مسائل اجتماعی که در سال های اخیر اهمیت فزاینده ای یافته و ابعاد پیچیده ای پیدا کرده، مسئله طلاق است. شکل گیری و گسترش این مسئله منجر به فروپاشی نهاد خانواده و نابسامانی اجتماعی و فرهنگی در جامعه می شود که بروز مسائل اجتماعی دیگری همچون بزهکاری و انحرافات اجتماعی از پیامدهای آن می باشد. مطالعه و اقدام در جهت تغییر چنین وضعیتی یا ارائه راه حل، نیازمند رویکردهای جامعه شناختی است. بر اساس آمارهای رسمی، در کل کشور، طلاق در سال 1390 نسبت به سال 1391، 8 درصد و در سال 1394، 17 درصد رشد را تجربه کرده است. استان ایلام به عنوان محدوده جغرافیایی این پژوهش نیز از داشتن چنین شرایطی همچون شرایط کلی کشور مستثنی نیست. پژوهش حاضر با استفاده از روش تمام شماری و تحلیل ثانویه اطلاعات به بررسی و مطالعه علل درخواست و وقوع طلاق در میان زوجین استان ایلام پرداخت و به این پرسش پاسخ داد که علل و عوامل مهم درخواست طلاق کدامند؟ جامعه آماری پژوهش شامل زوجین متقاضی طلاق یا طلاق یافته در استان ایلام در سال های 1390 تا 1394 بود. اطلاعات مورد نیاز نیز از طریق پرونده های موجود در مراکز ساماندهی و کاهش طلاق سازمان بهزیستی به صورت سرشماری و تحلیل ثانویه به دست آمد. نتایج نشان داد که در بین علل مؤثر بر درخواست طلاق، فقدان تفاهم اخلاقی و مشکلات اقتصادی بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داد اند. از بین فرضیه های تحقیق، سابقه اعتیاد، میزان تحصیلات، نسبت فامیلی، آشنایی قبلی و سن زوجین تأیید شد که با علت درخواست طلاق رابطه معناداری را به نمایش گذاشتند.
۸۲.

پیامدهای اصلاحات ارضی در غرب ایران (مطالعه موردی: ایلام، کرمانشاه و لرستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۰ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۲ و ۶۳ 142 - 165

کلیدواژه‌ها: ایلام کرمانشاه لرستان اصلاحات ارضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۱ تعداد دانلود : ۶۲۸
در این مقاله علاوه بر پیامدهای اصلاحات ارضی در غرب ایران به عنوان مسئله اصلی تحقیق، علل و عوامل و چگونگی اجرای برنامه اصلاحات ارضی نیز بررسی شده است. رویکرد پژوهش، کیفی بوده و داده ها از آرشیو ملی اسناد و منابع کتابخانه ای، جمع آوری و به روش گراندد تئوری تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها نشان داد که اجرای اصلاحات ارضی در ایران متأثر از فشار نظام سرمایه داری جهانی، منجر به رکود کسب و کار روستایی و رونق سرمایه گذاری شهری شد. حمایت دولت از سرمایه گذاری های کلان نیز دو قطبی شدن کشاورزی را در پی داشت. سلب مالکیت از زنان و گسترش مالکیت حقوقی از دیگر پیامدهای مهم اصلاحات ارضی در غرب ایران بود. تجاری شدن کشاورزی، ظهور نظام ارباب رعیتی مدرن، اتکای دولت به فروش نفت و بی نیازی از اقتصاد وابسته به زمین از عمده ترین علل اجرای قانون اصلاحات ارضی در ایران به شمار می رفت.
۸۳.

تحلیل نقش مهاجرت (روستا- شهر) در شکل گیری و گسترش مشاغل غیررسمی در شهر ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۶۴ و ۶۵ 120 - 149

کلیدواژه‌ها: مهاجرت شغل غیررسمی اقتصاد غیررسمی اقتصاد شهری ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۳۳۷
رشد بی سابقه جمعیت و نیروی کار شهری، یکی از جنبه های نگران کننده توسعه از دهه 1950 به بعد بوده است. ناتوانی در تأمین اشتغال پایدار برای نیروی کار فزاینده، یکی از مستحکم ترین موانع در مقابل تحولات اقتصادی و اجتماعی در شهرهای کشورهای در حال توسعه به شمار می آید. در شهر ایلام بیکاری، مسئله عمده و مشکل بزرگی است که هر ساله با توجه به افزایش جمعیت نیازمند توجه ویژه ای می باشد. این شهر به دلیل مرکزیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی استان هر ساله شاهد خیل عظیم مهاجران از اقصی نقاط استان است و بر تعداد افراد جویای کار و نیازمند فرصت های شغلی آن افزوده می شود که در صورت عدم برنامه ریزی و سرمایه گذاری های بزرگ جهت اشتغال سالم آنان، شاهد گسترش طبیعی مشاغل غیررسمی و بی قاعده در شهر خواهیم بود. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و مطالعه آن، مبتنی بر عملیات میدانی (مشاهده مستقیم، تکمیل پرسشنامه های مختلف) و بهره گیری از اسناد و مدارک موجود است. جامعه آماری تحقیق (n) شامل کلیه شاغلان در بخش غیررسمی شهر ایلام می باشد و حجم نمونه (N) طبق فرمول کوکران، به تعداد 383 مورد برآورد گردید. شیوه نمونه گیری، تصادفی خوشه ای و چندمرحله ای از مناطق مرکزی شهر ایلام است. برای بررسی روایی و پایایی تحقیق از شیوه روایی صوری و محتوایی و روش بازآزمایی پرسشنامه استفاده شد که ضریب پایایی آن، 82 درصد به دست آمد. یافته های تحقیق نشان داد که فقدان اشتغال رسمی و عدم سرمایه کافی و تحصیلات مناسب، سبب افزایش شاغلان بخش اقتصاد غیررسمی در شهر ایلام شده است. مهاجرت های روستا- شهری نیز نقش بسزایی در گسترش و ایجاد این بخش از اقتصاد دارد. محل سکونت اکثر شاغلان در بخش غیررسمی شهر ایلام هم مناطق حاشیه نشین و فقیرنشین است.
۸۴.

بررسی پوشاک بانوان ایلامی و تحلیل مردم شناختی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۶۴ و ۶۵ 224 - 246

کلیدواژه‌ها: ایلام تحلیل مردم شناختی پوشاک بانوان باورها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۸ تعداد دانلود : ۷۸۷
تاریخ پوشاک بخشی از تاریخ تمدن است که از تحولات، شکل و فرم لباس از زمان های دور تاکنون گفتگو می کند. این پژوهش که با هدف بررسی و تحلیل مردم شناختی پوشاک بانوان ایلامی در دوران معاصر انجام شده است، چارچوب مفهومی آن مبتنی بر مفاهیم نظریات اندیشمندان دو مکتب کارکردگرایی و اشاعه می باشد. روش پژوهش در این مقاله کیفی بوده و اطلاعات آن با استفاده از دو روش کتابخانه ای و مشاهده میدانی و با استفاده از تکنیک مصاحبه و فیش برداری گردآوری شده است. یافته های پژوهش نشان داد که  مؤلفه های تأثیرگذار بر پوشاک بانوان ایلامی، عبارتند از: فعالیت اجتماعی، گذشت زمان و تغییرات سیاسی، شرایط اقلیمی و جغرافیایی، اعتقادات و باورهای فرهنگی و مذهبی جامعه، منزلت اجتماعی، قومیت و نحوه معیشت که در این میان، مهمترین مؤلفه تأثیرگذار بر روی پوشاک این قشر از جامعه، اعتقادات و باورهایی است که ریشه در سنن پیشینیان دارد. نتایج این پژوهش همچنین نشان داد که با تغییر زمان و تکنولوژی، پوشاک و زیورآلات دستخوش تغییر شده و کارکردها و نمادهای سنتی آن هم تحت تأثیر فرهنگ غالب دچار تحول گردیده است. پیشنهاد می شود به منظور آشنایی نسل جدید با این گنجینه باارزش (پوشاک) پژوهش هایی نیز در زمینه پوشاک سنتی مردان و کودکان اقوام مختلف ایرانی انجام پذیرد.
۸۵.

سنجش و ارزیابی کمی آسیب پذیری شهری در برابر زلزله نمونه مورد استان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیستم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۹

کلیدواژه‌ها: زلزله خطر آسیب مدلسازی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۲ تعداد دانلود : ۳۲۱
هرگونه عدم تعادل در نظام های درون شه ر(فضاها و بافت شهری) و نظام های بیرون شه ر (عرصه های نزدیک و دور پیرا شهری و منطقه ای) موجب بی ثباتی و ناپایداری آن می شود. در نتیجه برآورد ریسک و ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای یک شهر نیز از موضوعات مهم و اساسی محسوب می شود. که پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و ترکیبی از روش میدانی و کتابخانه ای و با بکار گیری روش کمی VIKOR اقدام به بررسی موضوع در استان ایلام نموده که نتایج نشان داده است شهرستان های استان از نظر تراکم جمعیتی، باسواد و غیره که هر کدام نقش موثری در آسیب پذیری دارند می تواند در رتبه آسیب ناشی از زلزله موثر واقع گردیده اند. مدل های VIKOR و GIS نشان می دهد مناطقی که در این شاخص ها وضعیت آنها نسبت به دیگر مناطق بالاتر بوده(مازاد از استاندارد تعریف شده)، به سود منطقه نبوده و در صورتی این مازاد به سود منطقه است. به لحاظ آماری میانگین میزان VIKOR بدست آمده برابر 0.125 درصد بوده است. گرچه خود این میزان بیانگر وضعیت نامناسب موضوع می باشد. اما با همین میزان مناطقی هستند که میزان VIKOR آنها بسیار کوچکتر از میانگین بوده است. که شامل شهرستان های دهلران، ایوان و ملکشاهی می باشد
۸۶.

مدل معادلات ساختاری علل اجتماعی- فرهنگی گرایش به جراحی های زیبایی (مورد مطالعه زنان شهر ایلام)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۶۳ 101 - 119

کلیدواژه‌ها: جراحی زیبایی زنان ایلام گروه های مرجع مقبولیت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۰ تعداد دانلود : ۵۷۷
جراحی زیبایی عمل پیشرفته پزشکی- فرهنگی و یکی از مسائل مورد بررسی در جامعه شناسی پزشکی است. هدف اصلی این پژوهش، تبیین علل اجتماعی گرایش زنان به جراحی های زیبایی است. پژوهش حاضر به روش پیمایشی، در بین زنان 19 تا 44 سال شهر ایلام با ابزار پرسشنامه و به شیوه نمونه گیری خوشه ایِ چند مرحله ای توأم با تصادفی سیستماتیک انجام شده است، حجم نمونه 370 نفر بوده که با استفاده از فرمول کوکران تعیین گردید.  برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و برای مدل سازی علل گرایش زنان به جراحی زیبایی از نرم افزار لیزرل استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که گرایش به جراحی زیبایی در میان زنان 19 تا 44 سال شهر ایلام از سطح متوسط به پائینی قرار دارد. طبق نتایج که بین متغیرهای سن، فشارهای اجتماعی، مقبولیت اجتماعی، گروه های مرجع، تدین (دین داری) و مصرف رسانه ای با گرایش زنان به جراحی زیبایی همبستگی معناداری وجود دارد که در بین این متغیرها، تأثیر گروه های مرجع در گرایش به جراحی های زیبایی بیش تر از سایر متغیرها است. مدل نهایی استخراج شده در نرم افزار لیزرل بیانگر آن است که متغیرهای گروه های مرجع، مقبولیت اجتماعی، مصرف رسانه ای، فشارهای اجتماعی و سن از جمله عوامل مؤثر بر گرایش زنان به جراحی زیبایی می باشند. بنابراین، مدل برازش شده در این تحقیق برای مطالعه علل گرایش زنان به جراحی زیبایی، مدل مناسبی محسوب می شود.
۸۷.

تحلیل دسترسی به بوستان های شهری با رویکرد عدالت فضایی (نمونه مطالعه: شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۷) 105 - 118

کلیدواژه‌ها: بوستان شهری دسترسی عدالت فضایی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۵۴
طرح مسئله: بوستان های شهری، جزئی اساسی از چشم انداز شهرند و وجود آنها برای سلامت زندگی شهروندان الزامی است. نیل به عدالت فضایی اقتضا می کند برنامه ریزان شهری به برخوردارساختن شهرها از حد متناسب این فضاها و دسترسی متوازن ساکنان به آنها توجه داشته باشند. هدف: هدف این پژوهش، تحلیل بهره مندی شهر ایلام از بوستان های شهری، چگونگی توزیع این فضاها در پهنه شهر و وضعیت دسترسی به آنهاست. روش پژوهش: این پژوهش به لحاظ ماهیت، کاربردی است و روش تحلیلی ارزیابی دارد. داده های پژوهش، اسنادی و مشتمل بر شیپ فایل های کاربری زمین و بلوک های جمعیتی سرشماری سال 1395 است. برای تحلیل داده ها از شیوه های آمار توصیفی و تکنیک بافری در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. نتایج: یافته ها نشان داد 2 درصد پهنه شهری ایلام کاربری بوستان دارد و سرانه بوستان ها در آن 5/2 مترمربع است که بسیار کمتر از سطح استانداردهای تعیین شده است؛ همچنین توزیع این فضاها در سطح شهر متوازن نیست؛ به طوری که تمرکز آنها در نیمه شمالی شهر به مراتب بیش از جنوب و مرکز شهر است؛ در حالی که یک سوم مساحت و یک سوم جمعیت شهر که عمدتاً مربوط به قسمت های جنوبی شهر هستند، در حوزه دسترس مطلوب بوستان ها قرار ندارند، در پاره ای از قسمت های شمالی شهر، حتی تا 9 حوزه دسترس با یکدیگر هم پوش هستند. اختلاف رقم سرانه دسترسی به بوستان های شهری در سطح شهر تا حدود 10 برابر است. نوآوری: شاخص «سرانه دسترسی» و محاسبه آن، روشی نوآورانه است که دست کم در پژوهش های داخل کشور سابقه نداشته است.
۸۸.

سنجش همسانی وزنی و تحلیل عامل اکتشافی تاب آوری شهری از منظر بحران زلزله (مطالعه موردی: شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 37-50

کلیدواژه‌ها: تاب آوری شهری بحران زلزله ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۲۶۲
با ظهور مدرنیته و در شرایطی که شهر به عنوان برترین شکل سکونت انسانی در حال گسترش است. هر روز گسست های شهری بیشتری در جوامع بروز می نماید ارتقای تاب آوری دغدغه مهمی برای شهرها محسوب می شود. لذا تاب آوری در مبحث مدیریت بحران می تواند به عنوان تولد فرهنگ جدیدی برای واکنش به بلایا دیده شود. شهر ایلام نیز به عنوان شهری با خطرپذیری با درجه زیاد و قرارگیری آن در منطقه زاگرس سبب اهمیت و ضرورت بررسی تاب آوری گردیده است. لذا روش تحقیق حاضر ترکیبی از روش های تحقیق (توصیفی، تحلیلی، کتابخانه ای و میدانی) از دیدگاه تاب آوری و مدیریت بحران اقدام به بررسی موضوع نموده است. نتایج تحقیق نشان داده است ضرایب همبستگیِ روایی هم زمان حاکی از بیشترین همبستگی مثبت در مجموع متغیرهای تاب آوری شهری ایلام عامل تأسیسات و زیرساخت شهری با میزان (800/0) درصد دارا بوده است. همچنین مقدار آزمون Bartlett's برابر (000/0) بوده و مقدار آزمون KMO برابر (203/0) بوده است که نشان از مناسب بوده داده های مورد نظر جهت تحلیل عاملی در نواحی و موضوع تاب آوری شهری بوده است و تنها 4 عامل توانسته است نقش اساسی در تاب آوری شهر ایلام را ایفا نماید که از این عوامل متغیر جمعیت نواحی شهر ایلام به تنهایی 5/51 درصد نقش را دارا بوده است.
۸۹.

شبیه سازی و پهنه بندی گسترش آتش سوزی در اکوسیستم جنگلی به کمک مدل FARSITE (مطالعه موردی: جنگل های استان ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 87-101

کلیدواژه‌ها: آتش سوزی جنگل FARSITE توپوگرافی اقلیم ماده سوختنی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵ تعداد دانلود : ۳۴۰
امروزه پدیده آتش سوزی در عرصه های جنگلی به عنوان یکی از بلایای طبیعی بخش وسیعی از جنگل های جهان را مورد تهدید قرار داده است. با توجه به اثرات مخرب آتش سوزی بر جنگل، انجام تحقیقاتی که با استفاده از روش های کارآمد بتوانند گسترش آتش سوزی را پیش بینی کنند، بسیار ارزشمند است. بر همین مبنا شبیه سازی آتش با استفاده از مدل FARSITE در جنگل های استان ایلام در سال 1395 به انجام رسید. FARSITEمدل بررسی رفتار و گسترش آتش به شمار می رود که از عوامل متعددی ازجمله شیب، جهت، ارتفاع، ماده سوختی و اطلاعات هواشناسی بهره می برد. در این پژوهش نیز از عوامل ذکر شده استفاده گردید. مدل ماده سوختنی به عنوان یکی از ارکان اصلی در شبیه سازی با توجه به شرایط پوشش گیاهی منطقه تعیین گردید. تغییرات محلی سرعت و جهت باد که در نتیجه شرایط توپوگرافی منطقه حادث می شود، شبیه سازی و در FARSITE مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان می دهد در چهار منطقه که آتش سوزی رخ داده آتش رفتار مختلفی داشته است که آن هم به علت شرایط طبیعی متفاوت در این مناطق می باشد. پهنه بندی خطر آتش سوزی در استان ایلام نشان می دهد که 5/1 درصد از منطقه دارای ریسک بسیار زیاد می باشند، پس استفاده اجرایی از این مدل راهنمای مفیدی برای مدیریت آتش سوزی جنگل می باشد و براساس آن می توان برنامه مدیریت بحران آتش سوزی در سه فاز عملیات مقدماتی یا اقدامات قبل وقوع (طرح پیش گیری)، اقدامات حین وقوع (طرح مقابله) و عملیات پس از وقوع (طرح بازیابی) تدوین شود.
۹۰.

تبیین اصول و معیارهای طراحی مراکز پیشگیری از خودکشی با تأکید بر علت های خودکشی در مناطق پرخطر (نمونه موردی: ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۶ و ۶۷ 77 - 104

کلیدواژه‌ها: خودکشی مراکز پیشگیری از خودکشی معماری ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۳ تعداد دانلود : ۳۳۴
خودکشی پدیده ای پیچیده و وابسته به عوامل گوناگون روانشناختی، زیست شناختی و جامعه شناختی است. در دوره معاصر با افزایش جمعیت، گسترش صنعت و زندگی ماشینی و شیوع انواع بیماری های روحی و روانی، میزان خودکشی در جوامع افزایش محسوسی داشته است؛ در این بین استان ایلام به عنوان یکی از مناطق پرخطر شناخته شده و به گواهی پژوهش های انجام شده در چند دهه اخیر بیشترین میزان خودکشی را در مناطق مختلف کشور داشته است. یکی از راههای کاهش خودکشی در این منطقه و دیگر مناطق، تأسیس مراکز پیشگیری از خودکشی است تا در آنجا افراد آسیب دیده در درازمدت از خدمات بالینی، توان بخشی و سایر برنامه های حمایتی برخوردار شوند. این خدمات در جهت پیشگیری از عود مجدد اختلالات روحی و روانی و بهبود کامل آنان صورت می گیرد. هدف از این پژوهش برشمردن ریزفضاهای مرکز پیشگیری از خودکشی با توجه به علت های خودکشی در ایران است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و اسنادی و ابزار گردآوری داده ها مطالعات کتابخانه ای می باشد. نتایجی که از این پژوهش به دست آمده 10 حوز را شامل می شود که عبارتند از: حوزه های درمانی، روان درمانی، تلفنی، آموزشی، پژوهشی، توانبخشی، اداری، خدماتی، ورزشی- فرهنگی و حمایتی
۹۱.

تبارشناسی هویت ایلی و چالشهای ولایت بیات در ایلام از زمان سلجوقیان تا قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۶ و ۶۷ 132 - 147

کلیدواژه‌ها: ایلام سلجوقیان ولایت بیات بیگ نشین بیات ترکمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۴ تعداد دانلود : ۳۱۳
یکی از موضوعات مهم در تبارشناسی ایلات، بررسی جایگاه و سیر تطور تاریخی این ایلات تأثیرگذار در تحولات غرب ایران و در منطقه ایلام است. هدف از این پژوهش که با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی تدوین شده است، پاسخ به این پرسش هاست که بیات ها چگونه در ایلام ساکن شدند؟ و در مناسبات منطقه ای، چه نقش سیاسی و اجتماعی ای ایفا کردند؟ با نگاهی جزئی نگر و با رویکردی تحلیلی - تطبیقی، یافته ها حاکی از آن است که در قرن پنجم هجری که ایران توسط سلجوقیان فتح شد، شاخه ای از ترکمانان اوغوز با نام بیات، در قسمت های غرب استان ایلام امروزی سکونت اختیار کردند. بیات ها بعد از سقوط اتابکان خوزستان، در تقابل با اتابکان لرستان موفق به تشکیل بیگ نشینی کوچک در محدوده سکونتگاهی خود گردیدند؛ اما بعد از چندی توسط اتابکان لرستان ساقط شدند و بعد از سقوط، قلمرو سکونتگاهی آنها به ولایت بیات معروف شد. در دوره صفویه، ایل بیات در تقابل و کشاکش های مرزی و نظامی ایران و عثمانی نقش عمده ای ایفا کردند اما به مرور به علت آسیب های جدی بر ساختار ایلی این طایفه، به حاشیه رانده شدند.
۹۲.

بررسی و تحلیل شورش مردم ایلام در سال 1308 ه .ش.(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۶ و ۶۷ 148 - 169

کلیدواژه‌ها: ایلام ایلات شورش سرکوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۴۸۲
حوادث، رویدادها، جریان های سیاسی و نظامی زیادی در تاریخ ایلام وجود داشته است که نیاز به پژوهش مستقل دارند. یکی از این حوادث، شورش مردم ایلام در سال 1308 ه .ش. علیه دولت مرکزی است که تاکنون به صورت پراکنده در کتاب ها و اقوال شفاهی به آن پرداخته شده؛ اما هنوز پژوهشی مدون، مستقل و نظام مند در این زمینه انجام نگرفته است؛ از این رو، این حادثه تاریخی به یک بررسی و تجزیه و تحلیل خاص نیاز داشت تا آن را از ابعاد گوناگون بررسی کند و به تبیین دلایل، چگونگی و نتایج این رویداد بپردازد. تحقیق حاضر با روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفت و با استفاده از کتاب ها، تاریخ شفاهی، سایت های معتبر اینترنتی و مقالات موجود، درصدد پاسخ به این پرسش ها برآمد که 1. شورش مردم ایلام چه دلایلی داشته است؟ و 2. علل شکست زودهنگام این شورش چه بوده است؟ نتایج این پژوهش نشان داد که عدم اطلاع مردم از اقتدار دولت مرکزی، تبعیت مردم این منطقه از شورش ایلات استان های همسایه، تحریک مردم توسط بازماندگان غلامرضاخان والی، افزایش مالیات گیری و چگونگی وصول آن و ... از جمله دلایل شورش بوده و ورود نیروهای کمکی نظامی دولتی برای سرکوب شورشیان، سرد شدن هوا، عدم همراهی برخی از ایلات با شورشیان و مقاومت نیروهای محاصره شده در قلعه والی را می توان از دلایل شکست شورش برشمرد.
۹۳.

بررسی شیوه های اجتماعی کردن فرزندان (مورد مطالعه: شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۶ و ۶۷ 186 - 204

کلیدواژه‌ها: اجتماعی کردن فرزندان تربیت اخلاقی تربیت جسمانی تربیت دینی تربیت عاطفی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۶ تعداد دانلود : ۳۵۰
در پژوهش حاضر شیوه های اجتماعی کردن فرزندان در میان والدین دارای فرزند 6 تا 12 سال شهر ایلام بررسی شده است. روش پژوهش کیفی بود. گردآوری داده ها نیز از طریق مصاحبه با 30 نفر از والدین و تحلیل اطلاعات از طریق نرم افزار Maxqda با استفاده از شیوه تماتیک انجام شد. با اجرای کدگذاری باز، 101 تم و 34 مفهوم استخراج شد که در 4 مقوله اصلی شامل تربیت عاطفی و احساسی، تربیت جسمانی، تربیت دینی و تربیت اخلاقی دسته بندی شدند. سؤال پژوهش عبارت بود از: با توجه به تغییرات ساختاری جامعه و خانواده آیا شیوه های اجتماعی کردن فرزندان تغییر یافته است؟ یافته ها نشان داد که اجتماعی کردن فرزندان به شیوه های متفاوتی صورت می پذیرد که براساس وضعیت اقتصادی و اجتماعی والدین متفاوت است؛ والدینی که وضعیت اقتصادی و اجتماعی بهتری دارند تربیت جسمانی را برای فرزندان خود در اولویت قرار می دهند و والدینی که وضعیت اقتصادی و اجتماعی پایینی دارند بیشتر بر تربیت عاطفی فرزندان تأکید می ورزند. این گونه خانواده ها دچار نوعی ناآگاهی در روش تربیتی و رفتار با فرزندان هستند. در خصوص شیوه تربیت دینی نیز والدینی که وضعیت اقتصادی و اجتماعی بهتری دارند نسبت به تربیت دینی حساس نیستند و خنثی عمل می کنند؛ اما والدینِ با وضعیت اقتصادی متوسط یا پایین در خصوص تربیت دینی نظر مثبتی دارند. نتیجه کلی این پژوهش نشان داد که تغییرات اقتصادی و اجتماعی، تربیت فرزندان را نیز دچار تغییراتی کرده است؛ اما والدین به دلیل عدم مهارت و فشارهای اقتصادی و اجتماعی، بیشتر شیوه سلبی را در تربیت فرزندان در پیش گرفته اند تا ایجابی.
۹۴.

تحلیل کارکردی سیستم حمل و نقل عمومی درون شهری (مورد پژوهی:شهر ایلام)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۱ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳ 263 - 281

کلیدواژه‌ها: حمل ونقل عمومی درون شهری رضایت مندی ایلام شهروند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۲۷۲
رشد روز افزون جمعیت شهرها بخصوص در کشورهای در حال توسعه باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی در شهرها شده است که یک بخش آن مربوط به بحث حمل ونقل درون شهری می باشد که چالش های همچون افزایش زمان سفر، آلودگی زیست محیطی، مشکلات روحی و روانی دنبال دارد. لذا مدیران شهری به دنبال سیستم های جایگزین برای کاهش استفاده از خودرو شخصی و تردد آسان و سریع در داخل شهرها می باشد. در همین راستا استفاده از حمل ونقل عمومی به عنوان یکی از راهکارها در جهت کاهش حجم استفاده از خودرو شخص می باشد. در نتیجه نحوه مطلوب خدمات رسانی و کارکرد در این بخش می تواند رضایت مندی شهروندان را در پی داشته باشد و موجب کاهش حجم خودرو شخصی در راه های درون شهری گردد. با توجه به اهمیت حمل ونقل عمومی و ویژگی های کالبدی و توپوگرافی شهر ایلام اهمیت استفاده از سیستم حمل ونقل درون شهری را دو چندان کرده است در همین راستا در این پژوهش که به روش تحقیق تحلیلی- توصیفی به بررسی کارکرد سیستم حمل ونقل عمومی درون شهری شهر ایلام پرداخته شده است. نتایج یافته ها حاکی از آن است که سیستم حمل و نقل عمومی شهر ایلام از نظر خدماتی دهی و کارکردی در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و عدم رضایت شهروندان را به دنبال داشته است.
۹۵.

ارزیابی روشهای مختلف درونیابی در پهنه بندی عناصر اقلیمی استان ایلام

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ بهار ۱۳۹۹ شماره ۸ 1 - 15

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی عناصر اقلیمی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۲۱۷
اقلیم یکی از مؤثرترین عوامل ساختاری سیاره زمین است، که بدون شک طبیعت، انسان، محیط و کلیه مظاهر حیات در سطوح گسترده ای متأثر از شرایط اقلیمی می باشد. هدف این مطالعه پهنه بندی عناصر اقلیمی با استفاده از روش درونیابی کریجینگ برای استان ایلام می باشد. داده های مورد بررسی در این پژوهش شامل کلیه عناصر اقلیمی ثبت شده در ایستگاه های هواشناسی سینوپتیک شهرستان های استان ایلام طی سال های 1392- 1382 می باشد. جهت برازش داده ها از نرم افزار Arc Gis استفاده شده است. برای تحلیل داده های اقلیمی و پهنه بندی عناصر از روش درونیابی کریجینگ استفاده شد. این روش در مجموع صحیح ترین نتایج را نسبت به دیگر روش های درونیابی در رابطه با پارامترهای اقلیمی ارائه می دهد. برای این منظور پس از جمع آوری آمار و اطلاعات اقلیمی استان اقدام به تهیه بانک اطلاعاتی پژوهش گردید. در نهایت نقشه نهایی پهنه بندی عناصر اقلمی در استان ایلام مشخص شد. لغات کلیدی: پهنه بندی، عناصر اقلیمی، ایلام.
۹۶.

بررسی آسیب پذیری و ریز پهنه بندی حریم ایمنی شهر ایلام در برابر حملات هوایی از منظر پدافند غیرعامل

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۳ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۹ 76 - 95

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری ساختار پدافندغیرعامل حمله هوایی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۳۱۹
آسیب پذیری را می توان نقص ذاتی در ابعاد ویژه محیط شهر دانست که طبق ویژگی های بیولوژیکی و مشخصه های طراحی آن مستعد آسیب است. بررسی ساختار های شهر و ریز پهنه بندی آسیب پذیری آن از منظر پدافندغیرعامل، گامی به سوی چشم انداز آینده شهر ایمن است. مسئله پژوهش حاضر آسیب پذیری در ساختارهای شهری از منظر پدافند غیرعامل ،و رویکرد مورد انتظار، مدل سازی جهت شناسایی این زیرساخت ها است. قلمرو مطالعه حاضر، شهر ایلام در مرکز استان ایلام و به عنوان مرکز پشتیبان جنگ و شهر درگیر جنگ است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی تحلیلی و مبتنی بر رویکرد مطالعات مکانی- مدلی است .در این مطالعه شاخص ها در قالب 10 دسته شناسایی شد و با استفاده از تحلیل ترکیبی AHPFUZZY-GIS وزن دهی و نقشه های فواصل برای آن ها طراحی و با استفاده از ابزار Inverse Distance Weighting استاندارد سازی شد. برای توزیع فضایی و بررسی آسیب پذیری پدافندی از ابزار FUZZY OVERLAY در نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد درمیان شاخص های مورد مطالعه، مراکز انتظامی و انبار با وزن 0.116 و 0.113 به عنوان مهم ترین شاخص در زمینه پدافند غیرعامل شناسایی شدند. دربخش پهنه بندی ساختاری این شهر بیشترین بخش هایی که مورد خطر تهاجم در حمله هوایی قرار داشته و در وضعیت کاملا آسیب پذیر قرار داشتند عبارت اند از : مراکز انبار28/41 ، مراکز مسکونی 29/84 ، مراکز تجاری38/62 ، مراکز اداری32/35 ، پایانه 100 ، مراکز بهداشتی و در مانی 100 ، مذهبی27/18 ،انتظامی 100، آموزشی 28/39 و راه های شریانی شهر38/33. با توجه به نتایج باید گفت که وضعیت شهر ایلام از منظر پدافند غیرعامل بخصوص برای حمله هوایی بسیار نامناسب است و در صورت هرگونه حمله این شهر با مشکل جدی رو به رو خواهد بود.
۹۷.

مقایسه باورهای هوشی و بلوغ هیجانی دانش آموزان دختر و پسر متوسطه دوم شهر ایلام(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۹ 157 - 172

کلیدواژه‌ها: بلوغ هیجانی هوش دانش آموزان ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۹ تعداد دانلود : ۳۷۸
هدف پژوهش حاضر مقایسه باورهای هوشی و بلوغ هیجانی دانش آموزان دختر و پسر متوسطه دوم شهر ایلام است. روش پژوهش از نوع علی- مقایسه ای و جامعه آماری را کلیه ی دانش آموزان پسر و دختر مدارس متوسط دوم شهر ایلام در سال تحصیلی 1396-1395 به تعداد 10496 نفر تشکیل داد. حجم نمونه از طریق جدول کرجسی و مورگان، تعداد 374 دانش آموز تعیین گردید روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای بوده که مقیاس باورهای هوشی دوپیرات و مارین(2005) و مقیاس بلوغ هیجانی یاشویر سینگ و ماهیش بهار گاوا (1991) را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی(میانگین و انحراف معیار) و تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA) استفاده شده است. یافته ها نشان داد، در بین دانش آموزان پسر و دختر مدارس متوسطه دوم شهر ایلام در بلوغ هیجانی و باورهای هوشی تفاوت معناداری وجود دارد و دختران گروه نمونه، در مقایسه با پسران، دارای بلوغ هیجانی پایین تر و باورهای هوشی بیشتری هستند. همچنین، عامل جسنیت به عنوان متغیر تاثیرگذار به میزان 6/4 درصد واریانس عدم ثبات عاطفی، 4/5 درصد واریانس بازگشت عاطفی، 3/4 درصد واریانس فروپاشی شخصیت، 7/6 درصد واریانس ناسازگاری اجتماعی، 6/3 درصد واریانس فقدان استقلال، 8/2 درصد واریانس باورهای هوشی افزایشی و 6/2 درصد واریانس باورهای هوشی ذاتی را تبیین می کند. بنابراین، تحولات جنسیتی در حوزه ی آموزش و پرورش نمی توان محدود و منحصر به تحولات کمی و افزایش چشمگیر نسبت به دانش آموزان دختر دانست.
۹۸.

تحلیل جایگاه فرهنگ شغا تیموران در هزاره دوم فارس براساس گاهنگاری مطلق تل تیموران (تیماران)

نویسنده:
منبع: مطالعات باستان شناسی پارسه سال چهارم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۳ ۵۵-۷۰

کلیدواژه‌ها: حوضه رود کر ایلام فرهنگ شغاتیموران تل تیموران تاریخ گذاری کربن 14

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۳۳۹
درک هم زمانی بین فرهنگ شغاتیموران و دوره ایلام در استان فارس نیاز به نگاهی دقیق به فرهنگ ذکرشده دارد. در متون ایلامی به «انشان» به عنوان جای نامی که بخش اصلی ایلام است، اشاره شده است. انشان در شمال غرب حوضه رود کر در استان فارس واقع شده است. ازطرفی در تدوین گاهنگاری پیش ازتاریخ فارس مبنای اصلی تغییرات فناوری است، فرهنگ های قبل از برآمدن هخامنشیان در فارس باتوجه به تغییر و تحولات سفالی دسته بندی شده است. همچنین موضوع انضمامی که در اینجا مطرح خواهد شد، ارتباط فرهنگ شغاتیموران با بحث ورود اقوامی که با عنوان مهاجر وارد فارس شده و قرن ها بعد پایه گذار حکومت هخامنشی شده است؛ برهمین اساس، پرسش اصلی پژوهش عبارتست از: فرهنگ های پیش ازتاریخ فارس در قرون موازی با ایلام چه نقشی داشته و این فرهنگ ها با کدام یک از دوره بندی های ایلام در دشت های پست هم پوشانی داشته است؟ موارد مطرح شده ضرورت تاریخ گذاری دقیق فرهنگ شغاتیموران را ایجاب می کند. تل تیموران از محوطه های اصلی فرهنگ های هزاره دوم پیش ازمیلاد در فارس و کانونی در شرق حوضه رود کر در فاصله 80 کیلومتری جنوب شرق انشان است. در این مقاله سعی بر آن است تا در ابتدا به گاهنگاری نسبی و مطلق این محوطه پرداخته و سپس باتوجه به گاهنگاری مطلق این محوطه و دیگر محوطه های هزاره دوم پیش ازمیلاد فارس، مقایسه مواد فرهنگی و شناخت شاخصه های فرهنگی، به ارزیابی توالی فرهنگی هزاره دوم پیش ازمیلاد در این محوطه و دیگر محوطه های هزاره دوم پیش ازمیلاد در این منطقه پرداخته شود. جهت تاریخ گذاری تل تیموران، 3 نمونه ذغال به آزمایشگاه دانشگاه کامپانیا ارسال شد که نتایج بازه زمانی بین 1100 تا 1550 پ.م. را نشان می دهد. تاریخ ذکرشده بیانگر این موضوع است که فرهنگ شغاتیموران با دوره «سوکل ماح»، انتقالی و ایلام میانه در دشت های پست شوشان هم عصر است و با مقایسه مواد فرهنگی شغاتیموران با دوره ایلام این فرض منتج می شود که فرهنگ شغاتیموران فارغ از تغییرات سیاسی ایلام و مهاجرت پارسیان، در تداوم روند فرهنگ های پیش ازتاریخی فارس است.
۹۹.

شناسایی، ارزیابی و مدیریت خاستگاه های گردوغبار در غرب ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای طبیعی دوره ۵۲ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۳) 445 - 465

کلیدواژه‌ها: ایلام تصاویر مادیس تغییر کاربری اراضی ژئومورفولوژی کرمانشاه مدیریت گردوغبار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۳۶۸
در سال های اخیر پدیده گردوغبار در استان های غربی ایران رو به فزونی گذاشته است و به موازات آن تغییرات محیطی شدیدِ رخ داده ذهن پژوهشگران و مدیران را، علاوه بر خاستگاه های خارجی، به خاستگاه های داخلی کشور نیز معطوف کرده است. در این تحقیق سعی شده است، با هدف مدیریت محیط، خاستگاه های داخلی گردوغبار در استان های کرمانشاه و ایلام شناسایی و علل آن بررسی شود. از این رو، در این تحقیق نخست خاستگاه های گردوغبار با استفاده از تصاویر مادیس، شاخص TDI، و مدل HYSPLIT شناسایی شد. سپس، نقشه های ژئومورفولوژی و تغییر کاربری اراضی تهیه شد و بر روی نقشه خاستگاه های گردوغبار همپوشانی شد تا توزیع و فراوانی خاستگاه ها در هر کلاس مشخص شود. توزیع فضایی خاستگاه های گردوغبار نشان می دهد چند منطقه مهم تولید گردوغبار در غرب این استان ها قرار دارد که شامل نواحی اطراف دهستان ازگله، قصرشیرین، نفت شهر، و سومار در استان کرمانشاه و منطقه مهران، دهلران، و روستای ابوقویر در استان ایلام است . بیشتر دودتوده های گردوغبار از مناطقی منشأ گرفته اند که دارای ذخایر فراوان رسوبات آبرفتی اند و در آن ها تغییر کاربری اراضی، به ویژه تبدیل اراضی مرتعی به کشاورزی، اتفاق افتاده است. بنابراین، برای جلوگیری از فرسایش بادی، پدیمنت ها، مخروط افکنه ها، دشت های آبرفتی، و دشت های سیلابی باید در اولویت برنامه های مبارزه با فرسایش بادی قرار گیرند و از تغییر کاربری اراضی مرتعی به کشاورزی جلوگیری شود. همچنین، با احیای پوشش گیاهی طبیعی در اراضی که تغییر کاربری صورت گرفته است وقوع گردوغبار در منطقه کاهش خواهد یافت.
۱۰۰.

ارائه مدل توسعه و توانمندسازی منابع انسانی با رویکرد خدمت رسانی در راستای توسعه منطقه ایی (موردمطالعه: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 576 - 592

کلیدواژه‌ها: توسعه و توانمندسازی منابع انسانی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی توسعه منطقه ایی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۱۸۹
به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا ارتباط بین مردم و کارکنان این سازمان ها بیشتر شده و لزوم توجه به این موضوع دوچندان شده است. ب ا در نظ ر گ رفتن اس تراتژی های توسعه و توانمندس ازی به عنوان یک سیستم، پیامدهای نهایی آن ها بر توسعه منطقه ایی اثرگ ذار است. مطالعه ی عوامل موثر بر توسعه منطقه ایی می تواند برنامه ریزان را با تحلیل عمیق و علمی علل و موانع موجود بر سر راه توسعه آشنا سازد تا آنها با طراحی برنامه های مدون توسعه در سطح کلان راه را به سوی توسعه ی پایدار همراه سازند. با توجه به مباحث ذکرشده هدف پژوهش حاضر ارائه مدل توسعه و توانمندسازی منابع انسانی با رویکرد خدمت رسانی در راستای توسعه منطقه ایی در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام است. برای شناسایی ابعاد مدل و عوامل مرتبط با آن ابتدا در گام نخست با استفاده از مطالعات کتابخانه ای مخزن شاخص ها استخراج شد و سپس دلفی خبرگان برای پایش شاخص ها و به دست آوردن ابعاد نهایی مدل در سه مرحله انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و خبرگان واحد منابع انسانی باسابقه بالای 15 سال خدمت در منطقه موردمطالعه است. نمونه آماری پژوهش متشکل از کارشناسان و مدیران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام و همچنین اساتید و اعضاء هیئت علمی دانشگاه ها در رشته های مرتبط با موضوع موردمطالعه بوده است. با توجه به محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری استفاده شد و تمامی این افراد (380) مورد توزیع پرسشنامه قرار گرفتند.