آینده پژوهی ایران

هدف: خوشه بندی و تحلیل هم واژگانی، روشی جهت آشکارسازی روابط، پیوندها و مصوّرسازی ساختار فکری یک رشته علمی است. این پژوهش می کوشد تا با استفاده از فن هم واژگانی، ساختار فکری مقالات حوزه آینده پژوهی در ایران را مورد مطالعه قرار دهد. روش: پژوهش حاضر، توسعه ای، از نوع توصیفی – تحلیلی با رویکرد علم سنجی است. جامعه آماری پژوهش، 921 رکورد مقاله بازیابی شده در حوزه آینده پژوهی است. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که مقالات حوزه آینده پژوهی در ایران، اغلب با رشد مثبت همراه بوده و از نظر فراوانی، واژگان کلیدی سناریو، جمهوری اسلامی و آینده نگاری، بیشترین فراوانی را در پژوهش های آینده پژوهی ایران داشته اند. یافته های مربوط به خوشه بندی سلسله مراتبی، منجر به شکل گیری 8 خوشه در این حوزه گردید که به ترتیب، «چشم اندازهای آی سی تی»، «جغرافی دان های عاشق آینده»، «توسعه دانشی»، «آموزش عالی آینده گرا»، «آینده دین»، «روابط منطقه ای»، «آینده نگاری راهبردی» و «وزن سنگین روش» نام گرفتند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش حاضر و فراوانی بالای کلیدواژه سناریو و همچنین چگالی و روابط این کلیدواژه با دیگر کلیدواژه ها، می توان به این نکته پی برد که روش سناریونویسی، روش غالب در پژوهش های حوزه آینده پژوهی در ایران است. همچنین با توجه به خوشه های مستخرج، مشاهده شد که این پژوهش ها از تنوع بالایی برخورداراند، اما پرداختن به آینده در بسیاری از حوزه ها هنوز مغفول مانده است. 

هدف: شکوفایی احزاب و جریان های سیاسی، یکی از نشانه های میزان توسعه یافتگی درجوامع محسوب می شود. در ایران معاصر و از زمان شکل گیری نهضت مشروطیت، جریان های سیاسی، فراز و نشیب های متعددی را پشت سرگذرانده و می توان گفت؛ جریان های سیاسی در ایران هنوز به مرحله نهادینگی و ثبات نرسیده و مشخصه بارز جریان شناسی سیاسی در ایران، واگرایی جریان های سیاسی در طی دهه های اخیر است و این خود می تواند، یکی از دلایل ناپایداری، مقطعی و موسمی بودن فعالیت احزاب سیاسی در ایران به شمار آید. بنا به این ضرورت، پژوهش پیش رو در پی پاسخگویی به این پرسش است که عوامل واگرایی در میان جریان های سیاسی در ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را چگونه می توان تحلیل کرد؟ سناریوهای پیش روی جریان های سیاسی در ایران (1402 – 1415) کدام است؟روش: برای پاسخگویی به این پرسش، از روش تحلیل لایه های علّی که یکی از روش های کیفی در علم آینده پژوهی است، استفاده شده است.یافته ها:یافته های پژوهش، بیانگر آن است که این انشقاق و واگرایی را در طیف وسیعی از دلایل، از سطح نظام های علّی (از ساخت نهادی قدرت تا تشکیل احزاب، به عنوان ابتکارات الیتیستی)، جهان بینی و گفتمان (از اقتدار سیاسی کاریزماتیک تا فرهنگ سیاسی تبعی حامی – پیرو) تا اسطوره – استعاره (فردگرایی ایرانی تا باور به دولت قوی – جامعه ضعیف)  می توان تجزیه و تحلیل کرد.نتیجه گیری: بر طبق یافته ها می توان سه سناریوی انسجام بخشی به جریان ها، به عنوان سوپاپ اطمینان نظام سیاسی، فروپاشی جریان های سیاسی در شکل سنتی، ادغام و تجمیع در جنبش های اجتماعی جدید (احزاب مجازی شده) را برای آینده جریان های سیاسی ایران در نظرگرفت.

هدف: علم تفسیر، به عنوان مهم ترین علم متکفل فهم قرآن، احتیاج به روشمند شدن و به روز شدن دارد تا بهره برداری از آموزه های قرآن برای همه اقشار مردم به سهولت صورت گیرد. در این پژوهش، منظور از «آینده پژوهی در تفسیر»، توانایی ایجاد مدل های مطلوب برای کارآمدی بیشتر تفسیر در آینده، با بهره گیری از ابزارهای علمی، خلاقیّت و با تکیه بر مبانی و قواعد تفسیر و جبران آسیب های تفسیر در گذشته می باشد. روش: این پژوهش، با روش توصیفی تحلیلی، پاسخگوی این پرسش است که زمینه ها و بایسته های آینده پژوهی در تفسیر کدام است؟ یافته ها: نتایج تحقیق حاکی از آن است که توجه ویژه به قرآن، به عنوان مهم ترین منبع تفسیر، تعقل و تدبر روشمند در تفسیر، توجه به پیش نیازهای تفسیر، تفسیر بر اساس مقتضیات زمان، لزوم توجه به تفسیر موضوعی، بررسی تاریخ تفسیر و رعایت آداب و شرایط تفسیر، از مهم ترین بایسته های تفسیر در آینده است که لازم است گروهی فرهیخته و اندیشمند در حوزه تفسیرپژوهی و آینده-پژوهی، به تدوین مدل های مطلوب تفسیرپژوهی بپردازند. نتایج: با توجه به تحولاتی که در حوزه دانش ها، روش ها و انتظارات از علوم در آینده به وقوع می پیوندد، تفسیر نیز متحول خواهد شد. بنابراین، برای این که در نتیجه این تحول، تفسیر قرآن دچار آسیب های مختلف نشود، لازم است بسترها، اصول و بایسته های مختلف تفسیر، مورد توجّه مفسّران و قرآن پژوهان قرار گیرد.

هدف: در این پژوهش، به دنبال پاسخ به این پرسش بوده ایم که روند تأثیرگذاری فضای مجازی بر شعر ایران، در آینده چگونه خواهد بود و فضای مجازی بر حوزه های مختلف شعر؛ مانند متن، مخاطب، شاعر، رسانه های انتشار شعر، فرآیند سرودن شعر، حقوق مؤلف و جهانی شدن شعر فارسی چه تأثیراتی خواهد داشت. روش: برای این منظور، از روش دلفی استفاده کرده ایم. گروه خبرگانی، متشکل از استادان رشته های ارتباطات و ادبیات انتخاب شدند و با استفاده از مصاحبه عمقی و پرسش نامه بسته، با مقیاس لیکرت و با اجرای سه مرحله راندهای دلفی، نظرات آنان جمع آوری و تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: براین اساس، در حوزه پیام، پیش بینی گروه خبرگان این بوده است که به دلیل تأثیرات فضای مجازی، شاهد تنزل کیفی شعر خواهیم بود که درنتیجه آن، زبان شعر، ساده و شبیه به نثر خواهد شد و مضمون های بازتاب دهنده اتفاقات زندگی روزمره، رواج خواهد یافت. در حوزه مخاطب نیز قدرت گزینشگری مخاطب بیشتر خواهد شد، اما همچنان مخاطبانی وجود خواهند داشت که به دنبال گزینشگری فعالانه هستند و مخاطبانی نیز منفعلانه از گزینشگری افراد یا گروه های دیگر پیروی خواهند کرد. همچنین در حوزه فرستنده، پدیده چندمؤلفی اتفاق نخواهد افتاد و در حوزه کانال، خبرگان به همگرایی رسانه ای در کنار افزایش عاملیت شاعران در انتشار، معتقد بودند. نتیجه گیری: هم نوایی میان گروه خبرگان در این امر که گسترش فناوری های ارتباطی، باعث بی اثر شدن سانسور خواهد شد، تنها موردی است که این گروه، نقش فناوری را در آینده شعر مؤثر می بینند.  گروه خبرگان، در مورد چگونگی تأثیر فناوری بر پدیده هایی چون انتشار شعر دیگران به نام خود و جهانی شدن شعر ایران، اتفاق نظر نداشتند و این موارد را در چهارچوب عاملیت انسانی تحلیل می کردند.

هدف: یکی از عناصر مهم یک سازمان، مدیران هستند. به همین دلیل، برای ترسیم آینده سازمان، لازم است تا برنامه ریزان، شرایط انتخاب و انتصاب آن ها را مشخص کنند. بنابراین، پژوهش حاضر، با هدف شناسایی و تحلیل مؤلفه های انتخاب مدیران آینده، برای مدارس متوسطه در ایران، از طریق مقایسه و ترازیابی با پنج کشور موفق جهان صورت گرفته است.روش: در این پژوهش، از روش تطبیقی و ترازیابی، به عنوان رویکرد آینده نگاری استفاده شده است. این رویکرد، بر این باور است که می توان امروز کشورهای پیشرفته را در موضوعات مدّ نظر خود، به عنوان الگویی برای فردای کشوری دیگر در نظر گرفت. برای این کار، ابتدا زمینه های مقایسه و ترازیابی، با استفاده از روش مقایسه مبتنی بر روش چهار مرحله ای برودی تعیین شد؛ سپس کشورهای کانادا، فنلاند، استرالیا، آفریقای جنوبی و ژاپن (از هر قاره یک کشور)، با توجه به ارزش تراز کیفی این کشورها، در آزمون بین المللی تایمز پیشرفته، شاخص توسعه نیروی انسانی، شاخص کیفیت زندگی، شامل (بهداشت، آموزش و رفاه) شاخص کیفیت آموزشی و دیگر سوابق علمی و مطالعاتی این کشورها در موضوع شاخصه های انتخاب مدیران متوسطه انتخاب شدند و با استخراج معیارهای انتخاب و انتصاب مدیران، از طریق تحلیل مضمون و مقایسه آن ها با ایران، چارچوب پیشنهادی برای ایران ارائه شده است.یافته ها: درمجموع 61 مؤلفه انتخاب مدیران مدارس متوسطه، از بین مطالعات انجام شده موجود در کشورهای منتخب در این مقاله و جمهوری اسلامی ایران شناسایی شد. در کانادا 16 مورد، فنلاند 16 مورد، استرالیا 23 مورد، آفریقای جنوبی 22 مورد، ژاپن 26 مورد و ایران 20 مورد مؤلفه استخراج گردید. با استخراج مشترکات و افتراقات هریک از مؤلفه ها در بین کشورها، مشخص شد که بیشترین شاخص انتخاب و انتصاب مدیر، متعلق به کشور ژاپن و کمترین آن ها مربوط به کشور فنلاند است.نتیجه گیری: بین مؤلفه های انتخاب مدیران مدارس متوسطه ایران و کشورهای منتخب، شباهت هایی وجود دارد. در ایران باید به مؤلفه های مهمی؛ چون پایبندی به اصول اعتقادی، ویژگی های شخصیتی مناسب، خلاقیّت و نوآوری، انگیزه توسعه توانمندی، رشد حرفه ای، قدرت نظارت و پاسخگویی، وجهه اجتماعی، مهارت های رهبر، هدفمندی و آینده نگری توجه ویژه صورت پذیرد.

هدف: با توجه به آسیب زیادی که کرونا به صنعت گردشگری وارد نمود، بی توجهی به آینده بازاریابی گردشگری می تواند این صنعت و اقتصاد را با چالش جدی مواجه نماید و عواقب جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل کلیدی، پیشران ها و همچنین سناریوهای آینده بازاریابی گردشگری می باشد.روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی – توسعه ای، از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و از نظر روش شناسی مبتنی بر آمیخته (کیفی – کمی) است. روش این پژوهش، سناریونویسی است و با استفاده از نرم افزار میک مک جهت شناسایی پیشران های کلیدی و شناسایی سناریوها با نرم افزار سناریو ویزارد انجام گرفته است.یافته ها: ابتدا به شناسایی فراروندها و روندهای آینده بازاریابی گردشگری پساکرونا پرداخته شده است که 41 روند کلیدی و 8 فراروند شناسایی گردید. با استفاده از پرسشنامه، اثرات متقاطع و تکمیل بنابر نظر خبرگان، 19 عامل کلیدی در آینده بازاریابی گردشگری در پساکرونا شناسایی گردید؛ سپس با استفاده از پرسشنامه، اثرات متقاطع و با کمک نرم افزار سناریو ویزارد دو گروه سناریوی مطلوب و نامطلوب شناسایی شد.نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش، دو سناریو مطلوب و دو سناریوی نامطلوب مطرح است که نتایج می تواند به سیاستگذاران و تصمیم گیرندگان بازاریابی و گردشگری کمک کند تا با در نظر داشتن عوامل مؤثر و سناریوهای مطرح شده برنامه ریزی مناسبی برای صنعت در دوران پساکرونا داشته باشند.

هدف: تاب آوری در کسب و کارهای نوپا، مسأله چالش برانگیزی است که نظر سیاست گذاران این حوزه و صاحبان کسب و کار را به خود جلب کرده است. پژوهش حاضر، تلاشی به منظور ارائه مدل طراحی الگوی تاب آوری کسب و کارهای نوپا،  به عنوان  مسیری به سوی آینده نگاری  کسب و کارهای نوپاست. روش: این پژوهش، از لحاظ هدف، کاربردی است و از منظر گردآوری اطلاعات، یک پژوهش کیفی است که با روش تحلیل محتوا انجام شده است. روش گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته است. مصاحبه با مشارکت کنندگان، تا رسیدن به نقطه اشباع نظری ادامه یافته است که این مهم، با انجام 15 مصاحبه حاصل گردید. مشارکت کنندگان، با روش گلوله برفی و هدفمند انتخاب شده و تجزیه و تحلیل داده ها، به واسطه سه مرحله کدگذاری (باز، محوری، گزینشی) با نرم افزار MAXQDA2020 بوده است. یافته ها: بر اساس نتایج تحقیق مؤلفه های «تاب آوری شناختی، تاب آوری مالی، تاب آوری انطباقی» و همچنین عوامل سازمانی تأثیر گذار پیشایند، پیشران ها و پَس ران ها و پیامدهای تاب آوری مشخص شدند. در این پژوهش، آینده نگاری و آینده پژوهی، از عوامل پیشرانِ تاب آوری کسب و کارهای نوپا شناخته شدند. نتیجه گیری: تاب آوری موجب می شود تا کسب و کارها، به شرایط پویای محیط خود پاسخ مؤثری داده و شایستگی هایشان را از طریق آینده نگری استراتژیک به حداکثر برسانند و درنتیجه، ارزش بیشتری را نسبت به رقبای خود در حوزه کسب و کارها کسب کنند. در این خصوص، می توان ادغام آینده نگاری در فرایند تاب آوری کسب و کارها را به عنوان یک عامل تسهیل گرو پیشران پیشنهاد نمود.

هدف: آینده صنعت ساختمان، به طور فزاینده ای متأثر از تکنولوژی های نوین است. به منظور اتخاذ راهبردهای مناسب در رویارویی با تکنولوژی های نوین، شناخت آینده های محتمل صنعت ساختمان، امری ضروری است. پژوهش حاضر، با هدف تبیین عدم قطعیت های تکنولوژیک و تدوین سناریوهای آینده صنعت ساختمان انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی است و با ترکیبی از روش های کمی و کیفی انجام شده است. نخست؛ برای تعیین پیشران های تکنولوژیک، از روش مطالعه کتابخانه ای، سپس جهت تبیین عدم قطعیت های تکنولوژیک، از روش تحلیل ساختاری و در آخر، برای تدوین سناریوهای آینده صنعت ساختمان، از روش شوارتز استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، از خبرگان صنعت ساختمان تشکیل شده است. یافته ها: در این پژوهش، 9 عدم قطعیت تکنولوژیک تأثیرگذار بر آینده صنعت ساختمان شناسایی و برای هرکدام از عوامل، سه حالت نزول، رکود و پیشرفت در نظر گرفته شده است. تحلیل داده ها، توسط نرم افزار سناریو ویزارد، بیانگر وقوع هشت سناریوی قوی و محتمل می باشد. پس از دسته بندی نتایج، سبد سناریوها، مشتمل بر چهار گروه سناریوی پیشرفت، معطوف به پیشرفت، معطوف به رکود و معطوف به نزول تدوین شده است. نتیجه گیری: در سناریوی پیشرفت، 89 درصد عدم قطعیت های تکنولوژیک، در وضعیت توسعه کاربرد قرار گرفته اند. در سناریوی معطوف به پیشرفت، 56 درصد عوامل، در وضعیت پیشرفت قرار دارند که بیانگر توسعه کاربرد عوامل کلیدی تکنولوژیک است. در سناریوی معطوف به رکود، هیچ گونه پیشرفتی در کاربرد عدم قطعیت های تکنولوژیک صورت نگرفته و در وضعیت ایستا قرار گرفته اند. در سناری معطوف به نزول، عدم قطعیت های تکنولوژیک، در وضعیت کاهش کاربرد قرار گرفته اند. 

هدف: پیشرفت در فناوری اطلاعات و قدرت محاسبات غیرمتمرکز در بسیاری از کشورهای جهان، امید بهره مندی از فناوری های نوین اطلاعاتی ازجمله هوش مصنوعی را جهت رفع چالش های منحصر به فرد در زمینه بهداشت جهانی از جمله بحران ناشی از کرونا ایجاد کرده است. در پژوهش حاضر به بررسی سناریوهای محتمل آینده در صنعت، به منظور کشف فرصت های جدید جهت افزایش سطح سلامت و افزایش سطح کیفی زندگی می پردازیم.روش: جنس پژوهش حاضر از نوع اکتشافی است و روش مورد استفاده، آمیخته ترتیبی می باشد که در دو بخش کمی و کیفی انجام شده است. بخش کمی به روش معادلات ساختاری می پردازد و بخش کیفی دربردارنده روش های دلفی، ماتریس متقاطع و سناریونگاری است.یافته ها: با درنظر گرفتن ادبیات پژوهش، هفده پیشران در سه بعد موثر بر پژوهش، شناسایی شد که در روش دلفی صحت عوامل تایید، رتبه بندی و میزان قطعیت آنها محاسبه شد. روابط پیشران ها و ابعاد شناسایی شده در قالب فرضیه و ارائه مدل به روش معادلات ساختاری سنجش و تایید شد، با استفاده از روش ماتریس متقاطع نیز پنج پیشران به عنوان ریسک و هدف شناساسایی شد، درنهایت با اجماع عدم قطعیت و پیشران های ریسک و هدف، چهار سناریو تدوین گردید.نتیجه گیری: ساختار درمان و تجیهزات پزشکی با تاثیرپذیری از شرایط کرونایی و توجه به سرعت رشد، استفاده بهینه و هوشمند از فناوری های نوین دیجیتال، پدیدارنده ی تحول گسترده در این حوزه است و امکان نیل به آینده ی مطلوب را با بهره مندی از سناریو شکل گیری جامعه به هم پیوسته جهانی و تحقق بهداشت جهانی در تعامل پیشران های هوش مصنوعی، نیازهای جدیدتولید، تحریم، اینترنت اشیا و بلاک چین، تصویر می سازد.

هدف: آنچه در آینده یک حوزه علمی اتفاق می افتد، به دید امروز جوانان (ذی نفعان اصلی آینده) به آینده برمی گردد. ادراک جوانان از آینده و تصور آن ها از سالیان آتی بسیار مهم است. لذا، هدف پژوهش حاضر، تصویرپردازی آینده علوم ورزشی از منظر جوانان تحصیل کرده کشور بود. روش: روش پژوهش حاضر، کیفی و از نوع پژوهش های اکتشافی می باشد و از لحاظ هدف، جزو پژوهش های کاربردی به شمار می آید. جامعه آماری پژوهش؛ شامل جوانان تحصیل کرده کشور بود که با علم ورزش آشنایی دارند و از روش نمونه گیری گلوله برفی در پژوهش استفاده شد. برای گردآوری اطلاعات، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار یافته ای با شرکت کنندگان انجام گرفت و با 23 مصاحبه اشباع نظری حاصل شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون جهت کسب اطلاعات این پژوهش استفاده شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که تصاویر آینده علوم ورزشی در بین جوانان تحصیل کرده از هفت مفهوم اصلی تشکیل شده است و شامل موارد امید به سیستم آموزشی سبز، علاقه مفرط به کار در صنعت ورزش، باز مهندسی اساسی، ناامیدی نسبی از توانمندی مسئولین، جایگاه اجتماعی به وسیله تحصیلات آکادمیک، میل به توانمندی و فقدان مهارت افزایی و ناعدالتی و منفعت طلبی می شود. نتیجه گیری: درنهایت با مشاهده تصاویر ذهنی جوانان می توان بیان کرد که علوم ورزشی در صورت استمرار وضعیت فعلی به سمت ویران شهر و با تغییرات اساسی می تواند به سمت آرمان شهر حرکت کند. در این مسیر نیاز است ذی نفعان علوم ورزشی در کنار یکدیگر قرار گیرند و اختلاف نظرات مدیریت شود و سلیقه ای عمل کردن متخصصان علم ورزش بسیار کاهش پیدا  کند.

هدف: اشخاصی که از سلامت اجتماعی بالاتری برخوردار هستند، با موفقیت بیشتر میتوانند با چالشها و فراز و نشیبهای ناشی از ایفای نقشهای اصلی اجتماعی برخورد کرده و مشارکت بیشتری در فعالیتهای جمعی داشته و با برخورداری از آن از انحرافات و ناهنجاری های اجتماعی پیشگیری کنند. در این راستا آینده نگری و تدوین الگوی راهبرد آینده نگر از سوی رسانه ها می تواند بر ارتقا سلامت اجتماعی مخاطبان آنها (اشخاص) نقش مهمی داشته باشد.روش : این پژوهش به صورت کیفی و کمی انجام شده است . در فاز کیفی از روش های تحلیل محتوا و کیو و در فاز کمی نیز جهت تحلیل داده ها ی روش کیو از تحلیل عاملی استفاده شده است. یافته ها : تحلیل محتوای رسانه های مورد نظر در این پژوهش نشان داد که بیش ترین مطالب تولیدی رسانه ها در حوزه انحرافات اجتماعی با 576 مورد و کم ترین مطالب تولیدی رسانه حوزه خشونت با 237 مورد است. حوزه کیفیت اجتماعی با 485 و حوزه مسائل اجتماعی با 312 مورد در رتبه های دوم و سوم قرار دارد.با توجه به نتایج به دست آمده از تحلیل محتوای رسانه ها و همچنین شناسایی ذهنیتها طریق روش کیو؛ پرسشنامه کمی ساخته شده و بر اساس آن مدل مورد نظر با استفاده نرم افزار PLS طراحی گردید.نتیجه گیری : این مدل نشان داد که کارکرد رسانه ها بر ارتقاء سلامت اجتماعی افراد جامعه موثر بوده و میتواند بیشترین تاثیر را در ارتقاء کیفیت زندگی، کاهش خشونت، کاهش انحرافات اجتماعی و مسائل اجتماعی داشته باشد.

هدف: مطالعه حاضر بر آن است که آینده های فراروی استان ها، در رقابت های ناظر بر توسعه جریان همگرایی فناورانه شزان (هم افزایی میان نانوفناوری، زیست فناوری، فناوری اطّلاعات و علوم شناختی) را با تمرکز بر استان یزد، شناسایی و تبیین کند. روش: این تحقیق که با رویکرد کیفی و توصیفی اجرا شده است، در زمره مطالعات آینده پژوهی اکتشافی طبقه بندی می شود. در این مسیر، ابتدا سوابق پژوهشی مرتبط مرور شد تا فهرستی از پیشرا ن های توسعه فناوری های هم گرا تنظیم شود. در ادامه، با اجرای فرایند دلفی، با حضور چهارده نفر از خبرگان تخصّصی، این فهرست مورد پالایش و اولویت بندی قرار گرفت تا دو پیشران کلیدی شناسایی شوند. با تلاقی دادن عدم قطعیت های ناظر بر این دو پیشران، چهار سناریو از آینده های پیش روی استان، در رقابت های مربوط به هم گرایی فناورانه شکل گرفت. یافته ها: دو پیشران کلیدی تأثیرگذار بر موفّقیت استان، در رقابت های ناظر بر فناوری های همگرا عبارتنداز: میزان توسعه یافتگی زیست بوم نوآوری و میزان منابع مالی اختصاص یافته به این جریان. بر این اساس، چهار سناریو از وضعیت آینده استان در این عرصه شناسایی شد که با عنوان های «پیشتاز»، «خریدار»، «جا مانده» و «اجیر» نام گذاری شده اند. نتیجه گیری: برای آن که استان ها بتوانند در رقابت های پیش رو، در زمینه تولید و بهره برداری از فناوری های همگرای شزان به موفّقیت نایل شوند، لازم است از اکنون برای تقویت زیرساخت های زیست بوم نوآوری و فناوری خود برنامه ریزی کنند؛ ضمن آن که ضروری است، برای تأمین پایدار منابع مالی کافی در زمینه تحقیقات و تجاری سازی این فناوری ها نیز تلاش شود.