مقالات
حوزه های تخصصی:
گردشگری سلامت شکل جدیدی از بازار گردشگری و مسافرتی سازمان یافته با هدف حفظ بهبودی یا به دست آوردن مجدد سلامتی جسمی و روانی است که در سال های اخیر رشد فزاینده ای داشته است. این تحقیق با هدف مدل کیفی بازاریابی گردشگری سلامت و تأثیر آن در جذب گردشگری در دهکده های سلامت شکل گرفت. بر همین اساس، به منظور رسیدن به این الگو، از رویکرد کیفی و روش نظریهٔ برخاسته از داده ها استفاده شد. نوع تحقیق در مرحلهٔ طراحی مدل بنیادین و در مرحلهٔ آزمون مدل کاربردی است. در بخش کیفی از روش های تحلیل محتوای کیفی و روش کدگذاری نظری و در بخش کمّی از معادلات ساختاری استفاده شد. داده ها با استفاده از مصاحبه با ۱۱ متخصص و خبره در دربارهٔ بازاریابی گردشگری سلامت براساس اصل اشباع گردآوری شد. در قدم اول، درمجموع، ۱۸۷ کد اولیه شناسایی شد که براساس بررسی انجام شده در این پژوهش، در مرحلهٔ کدگذاری باز، ۱۰۱ کد اولیه شناسایی شدند که در ۲۹ کد مفهومی گروه بندی شدند. یافته ها نشان داد مزیت رقابتی مقولهٔ محوری در بازاریابی گردشگری سلامت و تأثیر آن در جذب گردشگری در دهکده های سلامت است که از تحلیل عوامل علّی شناسایی شده شامل امکانات رفاهی، معرفی و تبلیغات، جاذبه های محیطی، هتل و امکانات سکونتی، فنّاوری و تجهیزات پیشرفته، سابقه کار، هزینه و صرفهٔ اقتصادی، ارزش ویژهٔ برند شهری، ایجاد خدمات و مزایای همراه، استفاده از شبکه های اجتماعی، ایجاد باشگاه کمپ سلامت و کسب رتبه در موتورهای جست وجوگر منتج شده است. در این زمینه، هماهنگی کمپ های سلامت و سازمان گردشگری و وزارت خارجه، وجود نهاد سیاست گذاری و توسعه، ابعاد تبلیغات ملی و فراملی و سیستم جامع برنامه ریزی بازاریابی مهم ترین عوامل مداخله گر و نوآوری هستند و گروه مدیریت متخصص و انعطاف سازمانی مهم ترین عوامل زمینه ای توسعهٔ استراتژی بازاریابی گردشگری سلامت به شمار می روند. ایجاد مقولهٔ محوری، که مزیت رقابتی است، راهبردهای ایجاد بازاریابی دهان به دهان، اعتبارافزایی برند، جامع سازی بازاریابی، برند سازی مشترک و آگاه سازی و اعتماد مشتری و پیامدهای بین المللی شدن، سودآوری، قدرت برند و وفاداری را در پی خواهد داشت.
چالش های مسئولیت مدنی راهنمای گردشگری و مدیر فنی دفتر خدمات گردشگری در حقوق ایران و مطالعهٔ تطبیقی با حقوق فرانسه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
متناسب با پیشرفت صنعت گردشگری در جهان لازم است مباحث حقوقی مرتبط با صنعت گردشگری مخصوصاً بحث مسئولیت مدنی نیز بررسی شوند. هدف این مقاله پژوهش درخصوص چالش های مسئولیت مدنی راهنمای گردشگری و مدیر فنی دفتر خدمات گردشگری و مطالعهٔ تطبیقی با حقوق فرانسه است. روش کار در این مقاله توصیفی، تحلیلی و تطبیقی بود. روش گردآوری اطلاعات نیز در این مقاله کتابخانه ای و ابزار گردآوری اطلاعات فیش برداری و ترجمه بود. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز از روش تطبیقی و مقایسه ای استفاده شد. در قانون گردشگری فرانسه مسئولیت مدنی بر دوش دفتر خدمات گردشگری نهاده شده و، با تمرکز بر قرارداد بین گردشگر و دفتر خدمات، مسئولیت پرداخت هر نوع خسارتی را که ناشی از عدم اجرای قرارداد باشد بر عهدهٔ دفتر خدمات گردشگری نهاده است. در فرانسه، راهنمای گردشگری در قبال خسارات وارده به مسافر مستقیماً مسئول نیست و سِمتی با عنوان مدیر فنی به شکلی که در ایران مقرر شده است وجود ندارد و مسئولیت های فنی با دفتر خدمات گردشگری است. در حقوق ایران، امکان استقرار مسئولیت مدنی ورود خسارت به گردشگر بر عهدهٔ مدیر فنی و راهنمای گردشگری وجود دارد که خود چالشی حقوقی برای این دو حرفه به شمار می آید. نتیجهٔ این پژوهش آن است که استقرار مسئولیت مدنی بر عهدهٔ مدیر فنی و راهنمای گردشگری از موانع حقوقی ایجاد ارزش در زنجیرهٔ تأمین خدمات گردشگری است. مهم ترین پیشنهاد این پژوهش حذف جایگاه مدیر فنی و انتقال مسئولیت های حقوقی این جایگاه به دفتر خدمات گردشگری و نیز قانونگذاری درخصوص مسئولیت مستقیم دفتر خدمات در مقابل گردشگر و عدم مسئولیت راهنمای گردشگری در قبال گردشگر و درنتیجه ایجاد ارزش در زنجیرهٔ تأمین خدمات گردشگری است.
تحلیل عوامل بازدارنده توسعهٔ گردشگری در استان کربلای عراق(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از جنبه های کلیدی توسعهٔ فعالیت های گردشگری در هر ناحیه و کشور نقش عوامل بازدارنده است. هدف این مطالعه شناسایی عوامل بازدارندهٔ توسعهٔ گردشگری در استان کربلای عراق و ارزیابی شدت و میزان تأثیرگذاری هر عامل است. تحقیق روشی توصیفی - تحلیلی داشته و داده های تحلیلی از نمونه ای آماری متشکل از 400 نفر از گردشگران از ملیت های گوناگون به طریق تصادفی با ابزار پرسش نامه گردآوری شده است. تعداد 39 عامل بازدارنده با مطالعه در منابع مکتوب و نظرسنجی از 4 فرد خبره شناسایی شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از نمودار مسیر در معاد لات ساختاری با استفاده از ابزار AMOS و همچنین آزمون تی تک نمونه ای استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که، به لحاظ شدت تأثیر در بازدارندگی، نقش 11 عامل زیرساختی و از آن جمله راه ها و حمل ونقل برجسته تر از عوامل دیگر است. همچنین، یافته های حاصل از نمودار مسیر نشان داد که عوامل خدماتی - رفاهی بیش از 34 درصد از بازدارندگی توسعهٔ گردشگری استان کربلا را تبیین می کنند.
ارائه الگوی مدیریت بحران سازمانی در صنعت گردشگری ایران (با تأکید بر مسئولیت اجتماعی شرکتی CSR)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: بررسی بهترین روش ها برای زنده ماندن در بحران، به گونه ای که کمترین ضرر را در صنعت گردشگری داشته باشد، امری مسلم است و قرار گرفتن کشور ایران در منطقهٔ بحران خیز خاورمیانه ضرورت ارائهٔ الگوی مدیریت بحران را دو چندان می کند. به منظور یافتن راهکاری مناسب در پذیرفتن بحران و ارائهٔ اقدامات کاربردی، عامل مسئولیت اجتماعی شرکتی بررسی شد.
روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با رویکرد تحلیل محتوا است و جمع آوری داده ها از مطالعهٔ ادبیات تحقیق و مصاحبهٔ عمیق با خبرگان انجام شد. نمونه گیری به روش هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و با استفاده از نرم افزار اطلس و غور در روابط مضامین نتایج به دست آمد.
یافته ها: شاخص های مدیریت منابع انسانی، مدیریت درآمد، ارتباطات بحران، رویکردهای جایگزین ارائهٔ خدمات و مشروعیت اجتماعی، که برگرفته از پذیرفتن شیوه های راهبردی مسئولیت اجتماعی است، نشان از اثربخشی بالای این عوامل در بحران های گردشگری دارد.
بحث: تشکیل گروه مدیریت بحران، تعیین بازار هدف، انطباق بازار و شبیه سازی محصولات و خدمات، اعتمادسازی در گردشگری ایران بررسی شد.
نتیجه گیری: مسئولیت اجتماعی شرکتی با شاخص های کلیدی و نمونه هایی از شاخص های فرعی به ترتیب ارائه می شود: در شاخص کلیدی مدیریت منابع انسانی، تمایل به بهتر شدن کارها و بهبود رقابت پذیری؛ در شاخص مدیریت درآمد، بهبود بهره وری و بهینه سازی قیمت؛ در شاخص ارتباطات بحران، تأثیر گذاری در اخلاق حرفه ای و کاهش آثار منفی در ذی نفعان؛ در شاخص رویکردهای جایگزین ارائه خدمات، انعطاف پذیری و بهینه سازی محصول و، در شاخص مشروعیت اجتماعی، ارزش مشترک و حفظ محیط زیست را ارائه می دهد.
برآورد اقتصادی جاذبه های گردشگری با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط (مطالعهٔ موردی: باغ دولت آباد یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
صنعت گردشگری از بزرگ ترین منابع رشد و توسعهٔ اقتصادی در هر منطقه است و رشد سریع آن تغییرات فراوانی را در پی دارد. برای بیان نقش و اهمیت گردشگری و تبدیل آن به ارزش های پولی لازم است جاذبه های گردشگری با استفاده از روش های مناسب ارزش گذاری شوند. در مطالعهٔ حاضر، ارزش تفریحی باغ دولت آباد یزد با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط برآورد شده و عوامل مؤثر در تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان برای بهبود وضعیت و حفاظت از این باغ نیز با استفاده از الگوی لاجیت بررسی شده است. به این منظور، ابتدا حجم نمونه براساس روش کوکران تعیین شد و سپس داده ها ازطریق پرسش نامه و مصاحبهٔ حضوری جمع آوری شدند. نتایج نشان داد که متغیرهای «درآمد ماهیانه»، «شغل»، «تحصیلات»، «وسایل حمل و نقل» و «حداکثر مبلغ پیشنهادی» تأثیر معنی داری در تمایل به پرداخت افراد دارند، اما متغیرهای «سن»، «جنسیت»، «فصل های بازدید» اثر معنی داری ندارند. همچنین، براساس محاسبات انجام شده، متوسط تمایل به پرداخت برای هر بازدیدکننده به منظور حفاظت و بهبود وضعیت باغ دولت آباد 80300 ریال در ماه است و ارزش تفریحی سالانهٔ آن 11842میلیون برآورده شد که نشان دهندهٔ اهمیت بالای این باغ برای بازدیدکنندگان است. همچنین، نتایج بیانگر آن است که روش ارزش گذاری مشروط یکی از روش های کارا برای ارزش گذاری اقتصادی خدمات غیربازاری در حوزهٔ گردشگری است.
تدوین مدل پارادایمیک توسعه پایدار گردشگری جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در بسیاری از کشورها، گردشگری راه اصلی و چه بسا تنها راه توسعه است. بنابراین، باید مطمئن بود گردشگری به شیوه ای توسعه یابد که سهم آن در توسعهٔ پایدار مقصد بهینه باشد. هدف پژوهش حاضر تدوین مدل بومی سازی شده به منظور توسعهٔ پایدار گردشگری برای جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش تحلیل داده بنیاد است و جامعهٔ آماری این پژوهش متشکل از خبرگان صنعت گردشگری است که به روش گلوله برفی انتخاب شده و مورد مصاحبهٔ نیمه ساختار یافته قرار گرفته اند. دستاورد اصلی این پژوهش ارائهٔ مدلی هم پیوند و شبکه ای برای توسعهٔ پایدار گردشگری شامل عوامل سببی (نگرانی های زیست محیطی ایران، اهمیت تأثیرات گردشگری و بُعد ژئوپولیتیک ایران)، عوامل محوری (پایداری منابع گردشگری، آینده نگری در حفظ منابع گردشگری و عدالت و برابری در استفاده از منابع گردشگری)، عوامل زمینه ای (مشارکت و انسجام ذی نفعان گردشگری، فرهنگ سازی با توجه به گردشگری و آموزش و پژوهش گردشگری)، عوامل ساختاری (حس مکان گردشگری، مدیریت مالی گردشگری، ایمنی و امنیت در گردشگری، علم و فنّاوری های نوین گردشگری و حکمروایی خوب در گردشگری)، عوامل مدیریتی (خط مشی گذاری و برنامه ریزی گردشگری، بازاریابی گردشگری، مدیریت منابع زیست محیطی کشور، مدیریت منابع گردشگری، مدیریت کیفیت جامع گردشگری و ارزیابی و نظارت پایداری گردشگری) و عوامل پیامدی (غنای فرهنگی کشور، حفاظت از منابع گردشگری، رضایت گردشگران و رفاه و کیفیت زندگی) است.
تدوین سناریوهای توسعه پایدار گردشگری روستایی با رویکرد آینده نگاری (مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری شهرستان سقز)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه آینده نگاری کاربرد گسترده ای در بسیاری از علوم، برنامه ریزی ها و سیاست گذاری ها دارد. سناریونویسی، به منزلهٔ یکی از روش های آینده نگاری، ابزاری برای تحلیل سیاست ها و شناخت شرایط، تهدیدها، فرصت ها، نیازها و ارزش های برتر آینده است. بدین منظور، پژوهش حاضر می کوشد سناریوهای توسعهٔ پایدار گردشگری روستاهای هدف گردشگری شهرستان سقز را با استفاده از نرم افزار مورفول (Morphol) تدوین کند. این تحقیق، به لحاظ هدف، کاربردی و، از نظر ماهیت و روش کار، تحلیلی - توصیفی است. داده ها و اطلاعات موردنیاز تحقیق ترکیبی از داده های کیفی و کمّی هستند که از طریق مطالعات اسنادی و پیمایشی (مصاحبه با خبرگان) گردآوری شده اند. برای تحلیل داده ها و شناخت عوامل کلیدی از روش تحلیل میک مک (Micmac) و برای تحلیل و تدوین سناریوها از نرم افزار مورفول استفاده شده است. نتایج تحقیق تأثیرگذاری ده عامل کلیدی را نشان می دهند. این عوامل براساس تحلیل های سناریونویسی به چهل وضعیت احتمالی می انجامند. نتایج نرم افزار مورفول گویای این مطلب است که چهار سناریو احتمال وقوع بیشتری در توسعهٔ پایدار گردشگری روستاهای موردمطالعه دارند. سپس، با مقایسهٔ سناریوها به کمک مؤلفه هایی چون «درصد احتمال وقوع»، «مقدار اینرسی» و «درجهٔ مطلوبیت»، سناریوی سوم به منزلهٔ سناریوی مطلوب انتخاب شد که حرکت به سوی مشارکت و هم بستگی نسبی در بین مردم و گردشگران، برنامه ریزی سیستمی با هدف پایداری اقلیم روستاهای هدف گردشگری، آگاهی نسبی مردم و گردشگران دربارهٔ گردشگری و وجود رقابت نسبی بین روستاهای هدف گردشگری را نشان می دهد. برقراری مدیریت یکپارچه روستایی و تمرکززدا و دادن امتیاز به بخش خصوصی برای فعالیت بیشتر در زمینهٔ گردشگری از نیازهای مبرم چنین حرکتی است. همچنین، این سناریو با اجرای طرح جامع گردشگری درپی رشد گردشگری و جذب سرمایه گذاران خارج از منطقه است تا، با افزایش توجه نهادهای دولتی و غیردولتی در حمایت از بازسازی آثار گردشگری، تغییرات بنیادینی در برنامه ریزی ارتقای کیفیت منابع گردشگری به منظور ایجاد انگیزهٔ دوباره در گردشگران برای سفر به روستاهای موردمطالعه به وجود آورد.
اثر انتشار کربن (CO2) بر صنعت گردشگری در کشورهای منتخب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه، افزایش انتشار CO2 (کربن دی اکسید) و تأثیرات نامطلوب آن در محیط زیست بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اثر انتشار CO2 بر درآمد گردشگری کشورهای منتخب عضو سازمان همکاری و توسعهٔ اقتصادی (OECD) در طی بازهٔ زمانی سال 2008 تا 2019 با استفاده از مدل رگرسیون پانل کوانتایل (Quantile Regression) است. نتایج حاصل از برآورد رگرسیون پانل کوانتایل نشان می دهد که انتشار کربن[1] (LCO2) در همهٔ دهک ها اثری منفی بر درآمدهای گردشگری دارد و، به جز دهک های اول، دوم، چهارم و پنجم، بقیهٔ دهک ها دارای معناداری آماری هستند. تولید ناخالص داخلی (GDP) در همهٔ دهک ها دارای اثری مثبت و معنا دار است. باز بودن تجاری[2] (LTRADE) در همهٔ دهک ها دارای اثری مثبت بر درآمدهای گردشگری است و، به جز دهک های پنجم، ششم و هفتم، بقیهٔ دهک ها دارای معناداری آماری هستند. تعداد گردشگر ورودی[3] (LTN) تا دهک ششم دارای اثری مثبت بر درآمدهای گردشگری است و دهک های هفتم و هشتم معناداری آماری ندارند. شاخص حکمرانی خوب[4] (GOV)، به جز دهک های دوم، سوم و چهارم که دارای اثری منفی است، در بقیهٔ دهک ها اثری مثبت بر درآمد گردشگری دارد و دهک های ششم، هشتم و نهم دارای معناداری آماری هستند. نرخ ارز[5] (LEX) در همهٔ دهک ها دارای اثری منفی بر درآمدهای گردشگری است و، به جز دهک اول، بقیهٔ دهک ها دارای معناداری آماری هستند.
بررسی تأثیر آگاهی از پیامد و مسئولیت انتسابی در نیات رفتاری متمدنانه گردشگران ساحلی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
گردشگری همواره به منزلهٔ یکی از روش های گذران اوقات فراغت مطرح بوده است و تأثیر چشمگیری در محیط زیست انسانی، اقتصاد و معیشت مردم و جامعه بر جای گذاشته است. اطمینان از اینکه گردشگران رفتار متمدنانه ای از خود بروز می دهند و مسئول پیامدهای منفی رفتار خود هستند، که از آن به منزلهٔ مسئولیت انتسابی یاد می شود، برای حفظ رقابت پذیری مقصد های گردشگری حائز اهمیت است و در این میان نقش سواحل، به مثابهٔ یکی از مهم ترین مقصدهای گردشگری، اهمیتی روزافزون یافته است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آگاهی از پیامد و مسئولیت انتسابی در نیات رفتاری متمدنانهٔ گردشگران ساحلی است. روش پژوهش تحلیلی است و جامعهٔ آماری این پژوهش مسافران و گردشگران مقیم تهران و کرج هستند که حداقل یک بار به سواحل دریای خزر سفر کرده اند. برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسش نامه استفاده شد و داده ها به روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart Pls تجزیه وتحلیل شد. یافته ها نشان داد هنجارهای شخصی و آگاهی از پیامد در نیات رفتاری متمدنانهٔ گردشگری در زمینهٔ گردشگری ساحلی تأثیر مثبتی دارد و آگاهی از پیامدها در مسئولیت انتسابی، نگرش به رفتار، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری ادراک شده در زمینهٔ رفتار متمدنانهٔ گردشگری ساحلی تأثیر مثبت و معناداری می گذارد. بنابراین، می توان نتیجه گرفت، هرچه گردشگر مطلوبیت بیشتری از انجام رفتارهای متمدنانهٔ گردشگری درک کند، میزان تعهد احساسی او به بروز رفتار متمدنانه افزایش می یابد. شکل گیری نگرش رفتاری متمدنانهٔ گردشگری نتیجهٔ عامل واحدی همچون هنجارهای ذهنی نیست، بلکه ترکیبی از عواملی مانند هنجار شخصی است.
عوامل مؤثر در وفاداری ارادی گردشگر به مقصد گردشگری (مطالعه موردی: سازمان عمران زاینده رود)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
وفاداری ارادی گردشگر یکی از موضوعات اساسی در صنعت گردشگری است. درواقع، شناسایی عوامل مؤثر در این وفاداری می تواند زمینه ساز رشد گردشگری در بلندمدت شود. منظور از وفاداری قصد بازدید مجدد از مقصد و همچنین توصیه به سایرین برای سفر است. لذا، هدف این پژوهش بررسی عوامل مؤثر در وفاداری ارادی گردشگر در گردشگران دهکدهٔ فرهنگی - تفریحی سازمان عمران زاینده رود است.
روش پژوهش: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع هم بستگی است. جامعهٔ آماری شامل بازدیدکنندگان دهکدهٔ زاینده رود است و حجم نمونه، طبق جدول مورگان، 398 نفر محاسبه شده است. داده ها با استفاده از پرسش نامهٔ الکترونیکی جمع آوری شدند.
یافته ها: شناسایی نیاز گردشگر در تأمین نیاز و رضایت گردشگر، تصویر مقصد در رضایت گردشگر، وفاداری عاطفی گردشگر در وفاداری ارادی گردشگر، رضایت گردشگر در وفاداری شناختی و همچنین وفاداری عاطفی گردشگر تأثیر معنادار دارند. همگی این عوامل نقش مهمی در بهبود و تقویت وفاداری گردشگر به مقاصد گردشگری دارند.
تحلیل گذشته و تصویرسازی آینده بازاریابی تجربی در گردشگری: رویکرد علم سنجی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از حوزه های مهم در بازاریابی، که در توسعه گردشگری نقش ویژه ای دارد، بازاریابی تجربی است. هدف این پژوهش شناسایی تحول و پیشرفت در حوزه کاربرد بازاریابی تجربی در گردشگری است. برای دستیابی به این امر، مقالات موجود در پایگاه وب او ساینس در بازه ای 28 ساله (1994 تا 2022) بازیابی شدند و با روش های علم سنجی و با استفاده از نرم افزار سایت اسپیس تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد که در نگاه پژوهشگران در میان سال های جدید تغییراتی رخ داده است؛ به طوری که در بازه 2016 به بعد، به واژگان جدیدی برمی خوریم که جهت گیری اصلی تحقیقات را به نوعی نشان می دهند، مانند وفاداری، هم آفرینی، تجربه گردشگری خاطره انگیز و تعاملات اجتماعی. این نتایج به پژوهشگران کمک می کند مرز پژوهش های انجام شده در کاربرد بازاریابی تجربی در گردشگری را درک کنند و اطلاعات علمی ارزشمندی را به دست آورند که ازطریق آن بتوانند روند توسعه پژوهش های آینده خود را مشخص کنند.
تحلیلی بر اهمیت و عملکرد مؤلفه های مؤثر در پیشگیری از جرم در مقاصد گردشگری با رویکرد طراحی محیطی (مورد مطالعه: محور گردشگری میدان امام علی (ع) و میدان نقش جهان اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مکان های مورد بازدید گردشگران به دلیل حجم زیاد گردشگر و گردش مالی بالا می توانند به تدریج به مکان های پرخطر تبدیل شوند. استفاده از طراحی محیطی یکی از مناسب ترین اقدامات برای پیشگیری از وقوع جرم و افزایش پایداری محیط در این مقاصد است. با توجه به اهمیت موضوع و عدم توجه کافی به اصول طراحی محیطی در سایت های گردشگری، این مقاله به منظور ارزیابی اهمیت و عملکرد مؤلفه های مؤثر در پیشگیری از جرم در محور گردشگری میدان امام علی (ع) و میدان نقش جهان اصفهان به نگارش درآمده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است. شیوهٔ گردآوری داده ها کتابخانه ای و میدانی بوده است. با مرور ادبیات، 35 مؤلفهٔ مؤثر در پیشگیری از جرم شناسایی و در قالب پرسش نامه بین خبرگان توزیع شد. درنهایت، داده ها به کمک تحلیل اهمیت - عملکرد تجزیه وتحلیل شدند. با توجه به نتایج، مؤلفه های «تعداد کاربری های تجاری - اداری و نیمه وقت در بدنهٔ معابر بیرونی و درونی»، «برگزاری مراسم های آیینی»، «میزان نظافت و پاکیزگی» و «میزان استقرار کاربری های جاذب جمعیت» به ترتیب بیشترین میانگین عملکرد و مؤلفه های «نفوذپذیری»، «ایجاد تصویر مثبت در ذهن گردشگران»، «وجود امنیت و القای حس آن به گردشگران»، «کاهش فضاهای متروکه و مخروبه»، «حذف زوایای پنهان» و «کنترل کاربری های دارای هنجاری های اجتماعی» به ترتیب بیشترین میانگین اهمیت را داشتند.
شناسایی و تبیین الگوهای ذهنی مؤثر در توسعه گردشگری فیلم در مناطق روستایی (مورد مطالعه: روستای کزج، شهرستان خلخال)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فیلم ها و سریال های تلویزیونی نقش مهمی در جذب گردشگران به مقصدهای گردشگری دارند. روستای کزج در شهرستان خلخال، در 1397، میزبان فیلم برداری بخشی از سریالی تلویزیونی بوده است. مردم و سایر ذی نفعان گردشگری دیدگاه های مختلفی دربارهٔ تأثیرات این فیلم در گردشگری روستا دارند. بر همین اساس، هدف اصلی این پژوهش شناسایی مجموعه عوامل مؤثر در تأثیر این فیلم در گردشگری و ارائهٔ الگوهای فکری و ذهنی مرتبط در این حوزه است. برای این منظور، با استفاده از روش های کتابخانه ای و میدانی، داده های لازم از 15 نفر از صاحب نظران شامل صاحبان اقامتگاه های بوم گردی در روستا، دهیار روستا، صاحب لوکیشن فیلم برداری و بخشی از جامعهٔ محلی آشنا با این فیلم، گردآوری شد و ازطریق مدل تحلیلی کیو و تحلیل عاملی اکتشافی تجزیه وتحلیل شد. نتایج نهایی نشان می دهد این فیلم در گردشگری روستا، اگرچه در زمینهٔ تبلیغ و معرفی روستا تأثیرات اندکی داشته است، ابعاد تأثیرات آن بسیار محدود و کوچک و سطح جذابیت فیلم و لوکیشن آن پایین است. همچنین، الگوهای ذهنی متفاوتی از گردشگری فیلم در روستا وجود دارد، دیدگاه مروجان و ترغیب کنندگان برای ادامهٔ ساخت چنین فیلم هایی، در مقابل گروه هایی که این گونه فیلم ها را در روستا سودمند نمی دانند، دو یا چند الگوی فکری متفاوت دربارهٔ گردشگری فیلم ایجاد کرده است.
شناسایی و اولویت بندی شاخص های پایداری برای ارزیابی عملکرد تورهای طبیعت گردی (مورد مطالعه: جنگل های مانگرو خمیر - قشم)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه، فعالیت های طبیعت گردی، با هدف بهره مندی از عناصر طبیعی و همچنین حفظ طبیعت توأم با ارائهٔ مزایای مالی و اقتصادی به جوامع محلی، تقاضای چشمگیری دارد. فرایند طبیعت گردی وابسته به عملکرد مطلوب طبیعت گرد، جامعهٔ محلی میزبان و تورهای طبیعت گردی است. تداوم توسعهٔ فعالیت های طبیعت گردی مستلزم ارزیابی پایداری عملکرد تورهای طبیعت گردی و درک رضایت بازدیدکنندگان برای تضمین پایداری طولانی مدت در بوم سازگان طبیعی است. بر این اساس، در مطالعهٔ حاضر، به ارائهٔ فهرستی از شاخص ها برای ارزیابی پایداری عملکرد تورهای طبیعت گردی و اهمیت آن ها در توسعهٔ طبیعت گردی پایدار جنگل های مانگرو خمیر - قشم پرداخته شد. بدین منظور، با استفاده از پرسش نامهٔ دلفی و تحلیل نظر کارشناسان و متخصصان به شناسایی و اولویت بندی 76 شاخص پیشنهادی اقدام شد. نتایج به دست آمده حاکی از اهمیت عملکرد مسئولانهٔ تورها در برابر طبیعت گردان و همچنین حفظ کیفیت محیط طبیعی با افزایش سطح آگاهی و آموزش طبیعت گردان و بازدیدکنندگان پیش از سفر و بازدید از طبیعت بود. علاوه براین، نتایج رتبه بندی شاخص ها نشان داد که بالاترین اولویت مربوط به «دورهٔ آگاه سازی طبیعت گردان قبل از سفر» و در بین ضرایب نهایی بیشترین رتبه به «مصرف مدیریت شدهٔ آب شرب» اختصاص یافته است. بدین صورت، 14 شاخص به عنوان شاخص های برتر و با بالاترین رتبه برای ارزیابی پایداری عملکرد تورهای طبیعت گردی و همچنین توسعهٔ طبیعت گردی پایدار شناسایی و انتخاب شد. در مطالعهٔ حاضر، فهرست شاخص های شناسایی شده می تواند به شناسایی تورهای ایدئال طبیعت گردی و همچنین ارزیابی پایداری عملکرد آن ها برای کسب رضایت جوامع محلی، تجربهٔ ماندگار طبیعت گردان از سفر و همچنین توسعهٔ طبیعت گردی پایدار در جنگل های مانگرو خمیر - قشم به عنوان یکی از عمده ترین مقاصد طبیعت گردی و با بالاترین تقاضای گردشگری کمک کند. شایان ذکر است که فهرست شاخص های ارائه شده نه تنها برای محدودهٔ مورد مطالعه، بلکه برای سایر مقاصد طبیعت نیز، که دارای قابلیت توسعهٔ طبیعت گردی و اجرای تورهای طبیعت گردی هستند، کاربرد و اهمیت بسیاری دارد.
تحلیل کتاب سنجی کیفیت خدمات در گردشگری ورزشی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف مطالعهٔ حاضر تجزیه وتحلیل مضامین و روندهای در حال ظهور علمی در تحقیقات کیفیت خدمات در گردشگری ورزشی برای کشف جهت های تحقیقاتی آینده است. پژوهشگران می توانند به موارد غفلت شده و پژوهش های داغ در آن حوزه ها پی ببرند و در پژوهش های آتی خود آن ها را مدنظر قرار دهند. این پژوهش از نوع تحقیقات علم سنجی بود و از تحلیل شبکه های اجتماعی برای بررسی هم تألیفی و هم رخدادی واژگان و ضریب همکاری استفاده شد. جامعهٔ پژوهش شامل مطالعات نشریات نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس (Web of Science) تا می 2023 بود که تعداد 77 مقاله درخصوص کیفیت خدمات در گردشگری ورزشی به عنوان نمونه انتخاب و با استفاده از نرم افزار VOSviewer تجزیه وتحلیل شد. یافته ها نشان داد تحقیقات کیفیت خدمات در گردشگری ورزشی در 2020 به بیشترین میزان رسیده بود و امریکا بیشترین تحقیقات را در این حوزه انجام داده بود. تا قبل از 2019، واژه های رضایت، نیات رفتاری، وفاداری، انگیزه و تصویر مقصد جزء واژگان پرتکرار بود و واژه های جام جهانی، آثار اقتصادی، رویدادهای ورزشی، محیط فیزیکی، تجزیه وتحلیل کتاب سنجی، نگرش، مهمان نوازی، هم آفرینی و مقاصد بعد از 2019 بیشترین تکرار را داشتند. همچنین، بیشترین میزان استنادات مربوط به مقالهٔ شانک و چلادورای (2008) بود. بنابراین، با توجه به یافته های تحقیق، محققان حوزهٔ کیفیت خدمات در گردشگری ورزشی می توانند با مطالعهٔ این تحقیق مقالات پراستناد، نویسندگان شاخص، نشریات معتبر و همچنین کلیدواژه های رایج در سال های اخیر را شناسایی و تحقیقات آیندهٔ خودشان را براساس این موارد طرح ریزی کنند.
تأثیر هم زمان متغیرهای اقتصادی بر درآمد و تعداد گردشگران در کشورهای اسلامی منتخب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در سال های اخیر، به صنعت گردشگری و به ویژه گردشگری اسلامی در بسیاری از کشورها توجه شده است. هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر هم زمان متغیرهای اقتصادی بر درآمد و تعداد گردشگران در ۱۰ کشور مسلمان دارای بالاترین شاخص گردشگری اسلامی[1] (GMTI) طی سال های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ است. برای این منظور، از متغیرهای تعداد پزشک، تعداد مکان های اقامتی، کیفیت خطوط هوایی، شاخص گردشگری مسلمان، تورم جهانی، شاخص ثبات سیاسی و نرخ ارز کشورهای مسلمان استفاده شده است. روش تخمین معادلات رگرسیون به ظاهر نامرتبط در داده های تابلویی (Panel-SURE) است.
نتایج حاصل از تخمین مدل دلالت بر این دارد که افزایش نرخ ارز، افزایش تعداد پزشکان و افزایش ثبات سیاسی کشورها تأثیری مثبت و معنی دار بر درآمد حاصل از گردشگر و تعداد گردشگران در کشورهای اسلامی دارد. همچنین، یافته های این مطالعه نشان می دهد کیفیت خطوط هوایی و تعداد مکان های اقامتی تأثیر مثبت و معنی داری بر شاخص گردشگری مسلمانان دارد.
جالب این است که بدانیم، از بین متغیرهای تأثیرگذار بر میزان گردشگر و درآمد حاصل از گردشگران ورودی به کشورهای اسلامی، متغیر تعداد پزشکان یا وجود خدمات بهداشتی بهتر بیشترین تأثیر را بر میزان گردشگران به این کشورها داشته است.
شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری سلامت (مورد مطالعه: چشمه های آبگرم دهلران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه بسیاری از کشورهای جهان ابعاد گستردهٔ صنعت گردشگری را از نظر تولید، اشتغال و درآمد درک کرده اند و از چند دههٔ پیش به شدت به توسعهٔ این صنعت پرداخته اند. در این میان، گردشگری سلامت یکی از انواع گردشگری است که در دنیای کنونی به سرعت در حال رشد بوده است و آمار و ارقام نشان دهندهٔ سودآور بودن این نوع گردشگری هستند. پژوهش پیش رو با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر توسعهٔ گردشگری سلامت در چشمه های آبگرم دهلران است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی با رویکرد آمیخته است. روش گردآوری داده ها میدانی و ابزار آن مصاحبه و پرسش نامهٔ محقق ساخته است. جامعهٔ آماری این پژوهش در مرحلهٔ کیفی شامل 20 نفر از خبرگان در زمینهٔ گردشگری است که با استفاده از روش نمونه گیری نمونه های دردسترس و به شیوهٔ گلوله برفی انتخاب شده اند و در مرحلهٔ کمّی جامعهٔ آماری شامل گردشگران مراجعه کننده به چشمه های آبگرم دهلران است که نمونه ای با حجم 384 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده است. تحلیل داده ها در بخش کیفی با استفاده از کدگذاری باز و در بخش کمّی با تحلیل عاملی و آزمون رتبه ای فریدمن در قالب نرم افزار لیزرل انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که عوامل فرهنگی و آموزشی، تغییرات سازندگی، پیامدهای امنیت و سلامت، زیرساخت های فیزیکی و امکانات تفریحی رفاهی به ترتیب بر گردشگری سلامت در چشمه های آبگرم شهرستان دهلران تأثیر دارند.