گردشگری فیلم

شهرها مقصد اصلی گردشگری به شمار رفته و امروزه گردشگری به یکی از موتورهای محرکه توس عه ش هری و بازسازی آن تبدیل شده است. از سویی دیگر با ظهور اینترنت رفته رفته بر قدرت رسانه به عنوان یک عنصر اساسی در شکل دهی تصویر ذهنی افزوده شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر گردشگری فیلم بر تصویر ادراک شده مقصد و انگیزه گردشگر در سفر به استان آذربایجان شرقی است، در این پژوهش تلاش شده است تأثیر گردشگری فیلم بر ابعاد مختلف تصویر ادراک شده مقصد شامل منابع طبیعی، زیرساخت عمومی، زیرساخت گردشگری و محیط اجتماعی و ارتباط آن باانگیزه گردشگران برای سفر به شهر تبریز بررسی شود که این پژوهش ازنظر ماهیت و روش، توصیفی- پیمایشی است و ازنظر هدف، در گروه پژوهش های کاربردی جای می گیرد. جامعه آماری تحقیق، گردشگران ورودی به استان آذربایجان شرقی می باشند که از سایت های گردشگری فیلم استان دیدن کرده اند و حداقل یکی از دو فیلم «تبریز در مه» یا «شهریار» را دیده اند. نمونه موردمطالعه با روش نمونه برداری در دسترس انتخاب شده و حجم نمونه شامل 206 گردشگر می باشد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه با طیف 5 سطحی لیکرت استفاده شد که اعتبار صوری و محتوایی و پایایی آن با آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و  LISRELو روش آماری تحلیل مسیر با استفاده از رگرسیون چندگانه به روش متوالی هم زمان بر اساس مراحل بارون و کنی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد تأثیر گردشگری فیلم بر تصویر ادراک شده از مقصد و انگیزه گردشگران، تأثیر معناداری است. از سوی دیگر تصویر ادراک شده از مقصد نیز بر انگیزش گردشگران برای سفر به تبریز تأثیر معناداری دارد.

گردشگری فیلم از دهه 1990 مورد توجه قرار گرفته است و برخی کشورها فعالانه در ترویج آن تلاش کرده اند. هدف این مقاله اولویت بندی فعالیت های بازاریابی گردشگری فیلم است. بدین منظور از مدل فرصت های بازاریابی گردشگری فیلم هادسون و ریچی استفاده شده است. در این پژوهش که از نوع تحقیقات توصیفی پیمایشی است جامعه آماری تهیه کنندگان فیلم و سریال شهر تهران و ابزار سنجش، پرسشنامه است که به روش نمونه گیری قضاوتی و گلوله برفی توزیع شده است. از ۸۰ پرسشنامه توزیع شده، ۴۷ عدد مؤثر بوده است؛ داده ها با نرم افزار SPSS تحلیل شده است. طبق نتایج آزمون تی تک گروهی، همه مولفه ها از سطح اهمیت بسیار زیادی برخوردارند و نتیجه اولویت بندی مولفه ها با استفاده از آزمون فریدمن حاکی از آن است که استفاده کردن از تأثیر فیلم اولویت نخست را داراست. اطلاع رسانی به عموم با استفاده از رسانه، تشویق استودیوها/شرکت های فیلمسازی برای ساختن فیلم در لوکیشن، و ترویج لوکیشن فیلم به ترتیب در اولویت های بعدی هستند. شاخص های هر یک از این مولفه ها نیز اولویت بندی شده است.

امروزه همگان به اهمیت و ضرورت ارتباطات در گردشگری پی برده اند. آنچه ارتباطات را به گردشگری متصل می کند، رسانه است. گردشگری فیلم حوزه ای است که می توان با آن، علاوه بر معرفی مقصدها به گردشگران، تأثیراتی عمیق بر فرهنگ و اقتصاد ایجاد کرد. پژوهش حاضر به مطالعه وضعیت گردشگری فیلم و عوامل مؤثر بر رونق آن و موانع موجود در این زمینه پرداخته است. روش پژوهش حاضر، کیفی است. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه سازمان یافته و مشاهده و برای تحلیل مصاحبه ها از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. 19 مصاحبه با متخصصان در حوزه گردشگری، ارتباطات، فیلم و رسانه، صاحبان کسب و کارهای مرتبط با گردشگری و گردشگران فیلم انجام شد که با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. بر اساس یافته های تحقیق، گردشگری فیلم در ایران در مراحل اولیه قرار دارد. وجود شهرک های سینمایی در ایران، ساخت فیلم های تاریخی در لوکیشن های تاریخی، وجود نمونه های موفق فیلم های گردشگری محور، فروش لوازم فیلم به گردشگران حاضر در لوکیشن، وجود فیلم سازان علاقه مند به ترویج گردشگری، انجام برخی فعالیت های موفق در بخش خصوصی، رشد فیلم سازی و کسب جوایز بین المللی در این زمینه، و دقت فیلم سازان در انتخاب لوکیشن مناسب برای فیلم می تواند به رونق و رشد گردشگری فیلم در ایران کمک کند. از سوی دیگر نبود مرکزی برای معرفی و فروش لوکیشن فیلم به فیلم سازان، کمبود تورهای گردشگری فیلم، توانایی مالی ضعیف مردم برای استفاده از تورهای گردشگری فیلم، عدم تمایل فیلم سازان و بازیگران به ورود بازدیدکنندگان به لوکیشن فیلمبرداری، دشوار و هزینه بر بودن محافظت و نگهداری از لوکیشن ها در صورت بازدید عموم در کل طول هفته، ناشناخته بودن گردشگری فیلم، و مشکلات موجود در فیلم سازی از موانع رشد و رونق گردشگری فیلم در ایران هستند.