جامعه شناسی آموزش و پرورش ایران
جامعه شناسی آموزش و پرورش دوره 3 پاییز و زمستان 1396 شماره 2 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف پیش بینی ذهن آگاهی بر اساس سبک های تصمیم گیری و استدلال اخلاقی انجام شد. جامعه پژوهش حاضر را کلیه دانشجویان رشته روان شناسی دانشگاه علوم تحقیقات تهران بودند روش نمونه گیری پژوهش حاضر خوشه ای چند مرحله ی استفاده شد که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان نمونه ای به حجم 340 نفر انتخاب شدند. در پژوهش حاضر جهت ارزیابی متغیر های وابسته پژوهش از پرسش نامه ذهن آگاهی بائر(2006) پرسشنامه سبک تصمیم گیری اسکات و بروس(1995) و پرسش نامه استدلال اخلاقی استفاده شد. نتایج رگرسیون گام به گام به عنوان یافته های پزوهش نشان داد که سبک تصمیم گیری عقلانی 20% از واریانس مشاهده شده در ذهن آگاهی را توجیه می شود و اضافه شدن متغیر های سبک تصمیم گیری شهودی، سبک تصمیم گیری وابستگی، سبک تصمیم گیری آنی ، سبک تصمیم گیری اجتنابی و استدلال اخلاقی به ترتیب باعث افزوده ش4، 2 ، 2 ،2 ، 3 درصد به واریانس قبلی شدند. بدین ترتیب شش مدل وارد شده به تحلیل رگرسیون روی هم 33 % از واریانس ذهن آگاهی را تبیین کردند از این رو نتایج نشان داد که بین استدلال اخلاقی و سبک های تصمیم گیری با ذهن آگاهی رابطه وجود دارد. لذا ذهن آگاهی بر اساس استدلال اخلاقی و سبک های تصمیم گیری پیش بینی می شود.
مدل ساختاری ارتباط میان استرس، خودکارآمدی و فرسودگی شغلی در معلمان ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش تعیین کننده استرس و خودکارآمدی در فرسودگی شغلی آموزگاران در قالب مدل سازی معادلات ساختاری بود. در یک طرح همبستگی 330 نفر از آموزگاران خراسان شمالی با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه منابع استرس آموزشگاهی(کریاکو و ساتکلیف، 1978)، خودکارآمدی معلمان(اسکالوویک و اسکالوویک، 2007) و فرسودگی شغلی معلمان(ماسلاچ و همکاران، 1996) را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که استرس و خودکارآمدی با فرسودگی شغلی روابط معناداری دارند. اثرات غیر مستقیم نیز معنادار بوده و مدل ساختاری از برازش مناسبی برخوردار بود. به نظر می رسد استرس به طور مثبت و خودکارآمدی آموزگاران به طور منفی می تواند فرسودگی شغلی را در آنان پیش بینی کند.
بررسی اثربخشی شناخت درمانی گروهی بر واکنشهای هیجانی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف بررسی شناخت درمانی گروهی بر واکنشهای هیجانی دانش آموزان انجام گرفت.جامعه آماری،کل دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم آموزش و پرورش منطقه ی شاوور در سال تحصیلی 96-95 بودند؛ تعداد 30 نفر از دانش آموزان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی(15نفر) و کنترل(15نفر) جایگزین شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات ازمقیاس DASS-21 استفاده شد استفاده گردید.جلسات آموزش شناخت درمانی طبق مدل مایکل فری به مدت 10 جلسه در مورد گروه آزمایشی اجراء شد و گروه کنترل هیچ گونه آموزشی دریافت نکرد.در این پژوهش از طرح پیش آزمون_پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. پس از اتمام جلسات آموزشی پس آزمون از هر دو گروه به عمل آمد.داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS18 و آزمونهای خی دو و یومن ویتنی تجزیه و تحلیل شد.نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که بین عملکرد دو گروه آزمایش و کنترل دربعد استرس و اضطراب با نمره کلی واکنشهای هیجانی نوجوانان در پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد، اما در بعد افسردگی این تفاوت معنادار نبود.
نقش عوامل خانوادگی در میزان شایستگی فارغ التحصیلان دانشگاهی از نظر خانواده های یزدی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از این پژوهش، بررسی رابطه نقش عوامل خانوادگی در میزان شایستگی فارغ التحصیلان دانشگاهی از نظر خانواده های یزدی می باشد. تحقیق از نوع پیمایش بوده و برای جمع آوری داده های آن از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را خانواده های یزدی دارای دانش آموخته دانشگاهی، تشکیل می دهند که بر اساس فرمول کوکران تعداد384 نفر از خانواده ها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پس از محاسبه روایی و پایایی ابزار، داده ها با نرم افزار spssو روش های آماری آزمون تحلیل واریانس، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد نقش عوامل خانوادگی (نظم در خانواده شامل: همگامی، همفکری، هم بختی، همدلی و همچنین پایگاه اجتماعی- اقتصادی خانواده شامل: تحصیلات والدین، شغل پدر، درآمد و وضعیت مالکیت مسکن خانواده)، در میزان شایستگی دانش آموختگان تایید شد. نتایج حاصل از معادله رگرسیونی در میان پاسخگویان نشان داد که در مجموع به ترتیب 3 متغیر همگامی، هم بختی و همفکری توانستند 17/0درصد از واریانس متغیر شایستگی را تبیین کنند. و متغیر همگامی با ضریب 279/0 بیشترین تاثیر را در تبیین شایستگی داشته است.
تأثیر اخلاق حرفه ای بر چابکی سازمانی با نقش میانجی توانمند سازی شناختی (مورد مطالعه: آموزش و پرورش منطقه ۵ شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر اخلاق حرفه ای بر چابکی سازمانی با نقش میانجی توانمند سازی شناختی در آموزش و پرورش منطقه ۵ شهر تهران انجام شد. روش پژوهش برحسب هدف، کاربردی؛ برحسب زمان اجرای پژوهش، مقطعی؛ برحسب نوع داده، کمی؛ برحسب روش گرداوری داده ها و یا ماهیت و روش پژوهش، توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه کارکنان آموزش و پرورش منطقه 5 تهران به تعداد 403 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی-طبقه ای و از طریق فرمول کوکران، تعداد 270 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش از سه پرسشنامه استاندارد اخلاق حرفه ای کادوزیر (2002)، پرسشنامه چابکی سازمانی شریفی و ژانگ (1999) و پرسشنامه توانمندسازی شناختی اسپریتز (1995) استفاده شد. به منظور سنجش روایی از روایی محتوا و سازه و به منظور سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ و ضریب پایایی ترکیبی استفاده شد که ضرایب به دست آمده نشان دهنده روایی و پایایی مناسب ابزار بودند. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در دو بخش توصیفی (میانگین، انحراف معیار، جدول، شکل و نمودار) و استنباطی (مدلسازی معادلات ساختاری) با استفاده از نرم افزار LISREL-v8.80 انجام گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان دادند اخلاق حرفه ای بر چابکی سازمانی (0.42) تاثیر دارد؛ اخلاق حرفه ای بر توانمندسازی شناختی (0.88) تأثیر دارد؛ توانمندسازی شناختی بر چابکی سازمانی (0.57) تأثیر دارد؛ در تأثیر اخلاق حرفه ای بر چابکی سازمانی متغیر توانمندسازی شناختی نقش میانجی دارد (0.93).
اثربخشی مهارت های ارتباطی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری بر شیوه های خودکنترلی نوجوانان دختر دوره اول متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر ، اثربخشی مهارتهای ارتباطی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری بر شیوههای خودکنترلی نوجوانان دختر دوره اول متوسطه بود.روش: جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 95-94 بودند و نمونه آماری را تعداد 30 نفر از دانش آموزانی تشکیل دادند که به روش نمونه گیری (در دسترس) انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. ابزار مورداستفاده در این تحقیق پرسشنامه خودکنترلی تانجی (2004) بود. طرح تحقیق، نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل بود، ابتدا برای هردو گروه پیش آزمون اجرا گردیده، سپس مداخله آزمایشی (مهارت های ارتباطی) برای گروه آزمایش در طی 10 جلسه (هر جلسه 90 دقیقه) به اجرا درآمد. پس از اتمام برنامه درمانی، پس آزمون اجرا گردید. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها : نتایج نشان داد که مهارت های ارتباطی باعث افزایش شیوه های خودکنترلی (0/05<P) پس آزمون گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه شد.نتیجه گیری: آموزش مهارت های ارتباطی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری بر شیوه های خودکنترلی نوجوانان دختر تأثیر دارد
بررسی رابطه خلاقیت با باورهای وسواسی و نشخوارفکری در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی خلاقیت با باورهای وسواسی و نشخوار فکری در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر رشت انجام شد.روش: جامعه ی این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره ی دوم مقطع متوسطه ناحیه دو شهر رشت است که با توجه به آمار دریافتی از آموزش و پرورش شامل ۵۱۸۱ دانش آموز می باشد که با استفاده از جدول مورگان نمونه ای متشکل از ۳۶۰ نفراز دانش آموزان به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند.جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه خلاقیت عابدی، پرسشنامه باورهای وسواسی (OBQ-44) و مقیاس نشخوارفکری نولن هوکسما و مارو استفاده شد. برای تحلیل داده ها ازضریب همبستگی کانونی و تحلیل رگرسیون با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده گردید.نتایج یافته های پژوهش نشان داد که بین خلاقیت با باورهای وسواسی دانش آموزان و همین طور بین خلاقیت با نشخوارفکری دانش آموزان همبستگی منفی و معنادار وجود دارد. وخلاقیت می تواند باورهای وسواسی و نشخوار فکری را پیش بینی کند. با توجه به نتایج این پژوهش به نظر می رسد که هر چه خلاقیت دانش آموزان در سطح بالاتری قرار داشته باشد باورهای وسواسی و نشخوارفکری در آنها کاهش می یابد.بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون، سازه ی خلاقیت توانست ۵۴ درصد از تغییرات باورهای وسواسی و نشخوار فکری را تبیین کند.
بررسی رابطه تصویر بدنی و باورهای وسواسی با کیفیت زندگی دانشجویان متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی تصویر بدنی با باورهای وسواسی و کیفیت زندگی دانشجویان متأهل انجام شد. جامعه این پژوهش شامل کلیه دانشجویان متأهل دانشگاه آزاد واحد رشت است که با توجه به آمار دریافتی از بخش آمار پژوهشکده و فناوری اطلاعات دانشگاه ۱۲۱۰۱ نفر بودند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان نمونه ای متشکل از ۳۶۰ نفر از دانشجویان (زن=۲۰۴، مرد=۱۵۶) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه چند بعدی روابط بدن خود (MBSRQ)، پرسشنامه باور وسواسی (OBQ-44) و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی استفاده شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که بین تصویر بدنی و باورهای وسواسی با کیفیت زندگی دانشجویان متأهل رابطه وجود دارد و متغیرهای اهمیت و کنترل افکار، نگرش فرد درباره وزن توانسته است حدود ۷/۶ درصد واریانس کیفیت زندگی را توجیه کنند. همچنین نتایج نشان داد بین تصویر بدنی و ظاهر با کیفیت زندگی رابطه وجود دارد و بین باورهای وسواسی با کیفیت زندگی رابطه ی معکوس وجود دارد.
بررسی رابطه ی رغبت های شغلی با فرسودگی شغلی در معلمان آموزش و پرورش شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ی رغبت های شغلی با فرسودگی شغلی در معلمان آموزش و پرورش شهرتهران بود. روش شناسی: پژوهش حاضر توصیفی – پیمایشی و در زمره تحقیقات کاربردی می باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه معلمان که در منطقه پنج آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی97- 96 مشغول به خدمت بوده اند، را تشکیل دادند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 150 نفر انتخاب شدند. این افراد به صورت نمونه گیری در دسترس برای پاسخ به پرسشنامه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های استاندارد فرسودگی شغلی مسلش (1981) و مقیاس و پرسشنامه رغبت سنج شغلی هالند بود. تجزیه و تحلیل داده های تحقیق با استفاده از آمار توصیفی (بررسی میانگین و انحراف استاندارد، رسم نمودار و جداول) و آزمون استنباطی (همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام) در نرم افزار آماری spss درسطح معنی داری 05/0 درصد انجام شد. یافته ها: توجه به نتایج آزمون رگرسیون، مولفه های رغبت های شغلی در پیش بینی مولفه های فرسودگی شغلی موثرند. بدین صورت که افراد تیپ واقع بین بیشتر در کارها و امور فنی و افراد تیپ تهوری در امور مالی و تجاری مهارت دارند و افراد تیپ قراردادی از اجتماع گریزانند و افراد سه تیپ مذکور توانایی کار با ابزار را دارند، لذا در کار با افراد زودتر خسته می شوند.
نقد روانشناختی سبک زندگی حضرت مریم(س) "با رویکردی به نظریه پنجگانه رولان بارت"(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: از آنجا که مقاله حاضر در چارچوب نظریه پنج گانه بارت و با تکیه بر تحلیل سطوح و لایه های متعدد رمزگانی به نقد روانشناختی داستان قرآنی مریم می پردازد. لذا هدف از انجام این مقاله تبیین ابعاد گوناگون نظام ارتباطی و معنایی نشانه ها در قصه یاد شده است. روش شناسی: پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف مورد نظر از نوع توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش آیات 16 تا 40 سوره مریم است. یافته ها: یافته های پژوهش بیانگر آن است در هریک از آیات می توان این پنج نظام رمزگانی را تبیین نمود : هرمنوتیک که با طرح معماهای گوناگون تحلیل متن را میسر می سازد؛ کنشی، با تعدد پی رفت های روایی مرتبط است؛ معنایی، به اکتشاف معانی ضمنی می پردازد؛ نمادین، تقابل دوگانه عناصر روایت را بیان می کند و فرهنگی بیانگر ایدئولوژی حاکم بر داستان است. علاوه بر این دو رمزگان هرمنوتیک و کنشی سبب پیشبرد فرم روایی و سه رمزگان معنایی، نمادین و فرهنگی استخراج لایه های باطنی متن را میسر می نمایند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که رویکرد بارت، کثرت دلالی داستان را در موقعیت های متفاوت پاسخ می دهد. بر اساس این نظریه، قصه مذکور، شبکه ای باز از لایه های گوناگون معنایی است و هریک از این لایه ها به طور ضمنی تصویرگر حالات روانی اشخاص داستان می باشد.
بررسی نقش الگوی گفت و شنود ، همنوایی و الگوی ارتباطی در میزان خلاقیت (مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
الگوهای ارتباطی والدین با کودکان می تواند شخصیت فرزندان را تحت تأثیر قرار داده و باعث ایجاد ویژگی های رفتاری مثبت یا منفی شود. چگونگی برخورد والدین، اثرات طولانی بر رفتار، عملکرد، انتظارات و در نهایت بر شخصیت افراد در آینده دارد.این پژوهش با عنوان «نقش الگوهای ارتباطی والدین در میزان خلاقیت هیجانی دانش آموزان دختر پایه دوم دبیرستان» است. هدف عمده پژوهش بررسی نقش الگوهای ارتباطی والدین بر میزان خلاقیت هیجانی جامعه مورد مطالعه می باشد. ازنظرهدف کاربردی و براساس نحوه ی جمع آوری داده ها غیرآزمایشی وتوصیفی ازنوع همبستگی است. جامعه ی آماری در این پژوهش دانش آموزان دختر پایه دوم، دوره دوم دبیرستان شهرکرمانشاه است. تعداد نمونه 100 نفر است که به روش خوشهای مرحلهای انجام شد. نتایج نشان داد که الگوی ارتباطی همنوایی نقش مثبتی در میزان خلاقیت هیجانی دانش آموزان وپیشرفت تحصیلی آنها دارد، اما الگوی ارتباطی گفت و شنود در میزان خلاقیت هیجانی دانش آموزان و پیشرفت تحصیلی آنها نقش مثبتی نداشته است.