روانشناسی معاصر

با پیشرفت های اخیر در تکنولوژی، ابزارهایی مانند کامپیوتر، اینترنت و تلفن همراه در حال حاضر زندگی مردم را عمیقاً تحت تأثیر قرار داده اند. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش دشواری در تنظیم هیجان و احساس تنهایی در پیش بینی استفاده ی مشکل زا از تلفن همراه در نوجوانان بود. این پژوهش به لحاظ روش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری این پژوهش تمام دانش آموزان مقطع متوسطه ی دوم شهرستان ارومیه در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که از بین آن ها تعداد 400 نفر به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس دشواری در تنظیم هیجانی (گراتز و رومر، 2004)، مقیاس احساس تنهایی (آشر، هیمل و رنشا، 1984) و مقیاس استفاده ی مشکل زا از تلفن همراه (جنارو، فلورز، گومز، گونزالس و گابانو، 2007) بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد دشواری در تنظیم هیجان و احساس تنهایی با استفاده ی مشکل زا از تلفن همراه رابطه مثبت معنادار داشتند (01/0P <) همچنین نتایج نشان داد که دشواری در کنترل تکانه 18/0، احساس تنهایی 23/0 و دسترسی محدود به راهبردهای تنظیم هیجان 20/0 از پیش بینی استفاده ی مشکل زا از تلفن همراه را پیش بینی می کنند. با توجه به نقش دشواری در تنظیم هیجان و احساس تنهایی در پیش بینی استفاده مشکل زا از تلفن همراه، اجرای کارگاه های آموزشی بر مبنای راهبردهای تنظیم هیجان و احساس تنهایی ضروری به نظر می رسد.

هدف پژوهش حاضر تعیین برازش مدل ساختاری مدیریت کلاس درس بر اساس هیجان معلم و جوسازمانی با میانجی گری خلاقیت هیجانی و خودکارآمدی بود. روش پژوهش توصیفی– همبستگی است. جامعه ی آماری پژوهش تمام اساتید دانشگاه فرهنگیان در سال 1400- 1399 (7000 نفر) بود. شرکت کنندگان 416 نفر بودند که به روش خوشه ایی انتخاب شدند و به 5 پرسشنامه ی هیجان چن، مدیریت کلاس ولفگانگ و گلیکمن، جو سازمانی هاپلین و کرافت، خلاقیت هیجانی آوریل و پرسشنامه ی خودکارآمدی معلم بندورا پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار 23 spss وارد شده و سپس با استفاده از نرم افزار 24 Amos داده ها تجزیه و تحلیل شد و ارائه مدل با استفاده از معادلات ساختاری، ضریب مسیر و اماره ی تی مشخص شد، برای سنجش متغیرهای میانجی از بوت استرپ استفاده شد. یافته ها نشان داد متغیرهای هیجانات معلم و جو سازمانی به صورت مستقیم و غیر مستقیم با میانجی گری خلاقیت هیجانی و خودکارآمدی، توانستند اثر معنی داری بر مدیریت کلاس داشته باشند. در نهایت می توان گفت مدل ساختاری پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بود. بنابراین معلمان با مدیریت هیجانات خود و باور به توانایی های خود و افزایش خلاقیت می توانند مدیریت بهتری برکلاس درس داشته باشند. به نظر می رسد در آموزش دانشجو– معلمان گام مهمی در افزایش توانمندی های حرفه ای آنان خواهند داشت

خودارزشمندی به مثابه شاخص سازگاری روان شناختی و کارکرد مناسب اجتماعی تلقی می شود. هدف این پژوهش اثربخشی بسته ی درمانی خودارزشمندی بر نشخوارفکری و خودانتقادی زنان افسرده بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل تمام زنان 18 تا 50 سال افسرده شهر یزد بودند. نمونه شامل 30 نفر از زنان مبتلا به افسردگی بودند که به صورت در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند که برای هر یک از دو گروه پژوهش 15 نفر در نظر گرفته شد. ابزارهای پژوهش پرسشنامه ی نشخوارفکری نولن هوکسما و مارو (۱۹۹۱) و پرسشنامه ی خودانتقادی تامسون و زوراف (2004) بود. گروه آزمایش در هشت جلسه ی 90 دقیقه ای مداخله درمانی خودارزشمندی شرکت کردند. اما بیماران گروه کنترل هیچ مداخله ی درمانی دریافت نکردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیره با استفاده از نرم افزار آماری SPSS23 استفاده شد. نتایج نشان داد، که بین میانگین نمرات نشخوار فکری در مرحله ی پیش آزمون، پس آزمون و مرحله ی پیگیری به طور کلی تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0>p)، هم چنین بین میانگین نمرات خودانتقادی در مرحله ی پیش آزمون، پس آزمون و مرحله ی پیگیری نیز تفاوت معنی داری وجود دارد (001/0>p). بسته ی درمانی خودارزشمندی با داشتن متغیرهایی مانند شفقت خود، خودآگاهی برای افراد افسرده، مانند فیزیوتراپی ذهن عمل می کند، یعنی با تحریک سیستم تسکین بخشی، زمینه ی تحول آن را فراهم می کند و با تحول این سیستم، تاب آوری در برابر افسردگی را بالا می برد و می تواند باعث کاهش نشخوارفکری و خودانتقادی در زنان افسرده شود.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر انتظارات زناشویی بدبینانه و خودانتقادی در دختران کمال گرای روان رنجور بود. جامعه ی آماری پژوهش دختران کمال گرای روان رنجور مراجعه کننده به مراکز مشاوره ی شهر اهواز در سال 1401 بود که نمونه ی پژوهش 5 نفر از دختران کمال گرای روان رنجور بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و کسب حداقل نمره ی خط برش 145 در آزمون کمال گرایی روان رنجور انتخاب شدند. طرح تحقیق مطالعه حاضر، طرح شبه آزمایشی تک موردی بود. مشارکت کنندگان مقیاس انتظارات زناشویی بدبینانه و خودانتقادی را تکمیل نمودند. پروتکل درمان متمرکز بر هیجان طی 11 جلسه 90 دقیقه ای اجرا شد. داده ها در سه مرحله ی خط پایه، درمان و پیگیری جمع آوری شدند و به روش شاخص تغییر پایا، درصد بهبودی و ترسیم دیداری تحلیل شدند. نتایج درصد بهبودی نشان داد که شرکت کنندگان در مرحله ی درمان در متغیر انتظارات زناشویی بدبینانه (75/18) و در متغیر خودانتقادی (98/21) و در مرحله ی پیگیری در متغیر انتظارات زناشویی بدبینانه (91/23) و در متغیر خودانتقادی (66/49) بهبود پیدا کردند. هم چنین شاخص تغییر پایای هر دو متغیر در مرحله ی پس از درمان و پیگیری معنی دار (96/1 z= و سطح معنی داری 05/0) بود و نشان داد که درمان متمرکز بر هیجان باعث کاهش انتظارات زناشویی بدبینانه و خودانتقادی در دختران کمال گرای روان رنجور می شود

پژوهش حاضر با هدف تحلیل نیم رخ نهفته ی الگوهای توزیع اختلال روانی افراد بر اساس فرم کوتاه پرسشنامه ی شخصیت چندوجهی مینه سوتا انجام شد. در یک پژوهش مقطعی از بین جمعیت بزرگ سال غیر بالینی شهر کرمانشاه 380 نفر به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب و با استفاده از فرم کوتاه پرسشنامه شخصیت چندوجهی مینه سوتا مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها بر مبنای تحلیل نیم رخ نهفته، آزمون های همبستگی پیرسون، خی دو، یومان ویتنی، کروسکال والیس و تحلیل واریانس یک راهه و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Mplus مورد تحلیل قرار گرفت. تحلیل نیم رخ نهفته نشان داد که مدلی با سه نیم رخ بهترین برازش را با داده ها دارد. از این سه نیم رخ استخراج شده، نیم رخ اول به کسانی تعلق داشت که از سلامت روان مطلوب برخوردار بودند. نیم رخ دوم به کسانی تعلق داشت که از لحاظ سلامت روان در وضعیت متوسط قرار داشتند و نیم رخ سوم به کسانی تعلق داشت که از اختلال های روانی رنج می بردند. تعلق به نیم رخ اول در مقایسه با نیم رخ دوم با سن بالاتر (05/0>P، 14/3=F) و نسبت به گروه سوم با تحصیلات بیشتر (05/0>P، 06/9=K.W.) همراه بود. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که با استفاده از روش تحلیل نیم رخ نهفته به راحتی می توان الگوهای اختلال های روانی را در هر جامعه شناسایی کرد و این روش می تواند در فراهم کردن مداخله ی مناسب برای هر گروه از افراد مؤثر باشد

هدف از پژوهش حاضر فراتحلیل پژوهش های داخلی در زمینه ی مداخلات روان شناختی سوگ، ایجاد ارتباط بین مطالعات و کسب یک نتیجه ی منسجم از میان نتایج پراکنده با استفاده از روش های آماری نیرومند است. جامعه ی آماری شامل مقالات فارسی با موضوع مداخلات سوگ است و حجم نمونه ی پژوهش شامل 32 مقاله بود. ابزار گردآوری داده شامل سیاهه ی وارسی گلین و دستورالعمل روش فراتحلیل بود که توسط متخصصین بررسی و تأیید شد. برای اجرا از نرم افزار جامع فراتحلیل نسخه ی دوم و آزمون های محاسبه اندازه ی اثر هدجز، تشخیص ناهمگنی مربع توا، مربع آی و سطح معناداری کیو، سوگیری انتشار N ایمن از خطا، دوال و توئیدی، همبستگی بگ و مزومدر استفاده شد. یافته ها نشان داد، مداخلات شناختی- رفتاری با رویکرد اسلامی (Z=16.47, p<0.001)، درمان شناختی- رفتاری گروهی (Z=10.35, p<0.001) و سوگ درمانی اسلامی (Z=7.35, p<0.001) دارای بیشترین اندازه ی اثر و معنا درمانی (Z=5.70, p<0.001)، درمان مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی (Z=6.60, p<0.001) و موسیقی درمانی (Z=5.68, p<0.001) به ترتیب دارای کم ترین اندازه اثر در درمان نشانگان سوگ هستند. پژوهش های اجراشده در زمینه ی مداخلات بازی درمانی، گروه درمانی، سوگ درمانی اسلامی، ذهن آگاهی، درمان شناختی-رفتاری با رویکرد اسلامی، نمایش درمانی و درمان شناختی-رفتاری گروهی ناهمگن بوده و در مقابل درمان مبتنی بر هیجان، بهبود کیفیت زندگی، شناختی- رفتاری با رویکرد والد کودک، معنا درمانی، موسیقی درمانی، واقعیت درمانی و شناختی- رفتاری همگن هستند. پژوهش های انجام شده با روش گروه درمانی، ذهن آگاهی، شناختی-رفتاری با رویکرد اسلامی، شناختی-رفتاری با رویکرد والد کودک، شناختی-رفتاری گروهی، درمان مبتنی بر هیجان دارای سوگیری انتشار است. مطالعات روش های درمان مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی، معنا درمانی، موسیقی درمانی و نمایش درمانی فاقد سوگیری انتشار هستند

استرس شغلی از تعاملات، وظایف و عوامل استرس زای شغلی ایجاد می شود و منجر به فرسودگی شغلی، افزایش غیبت، مشکلات سلامتی و ترک شغل می شود. افرادی دارای ویژگی های ذهن آگاهی بالا استرس شغلی کمتر، سازگاری بهتر و سلامت بیشتری دارند. بنابراین، این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس شغلی و جرأت ورزی زنان شاغل انجام شد. این پژوهش آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را تمام زنان شاغل دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 1401 تشکیل دادند که تعداد 30 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری داوطلبانه، انتخاب و به صورت تصادفی به گروه آزمایش و گروه کنترل تخصیص یافتند. گروه آزمایش 8 جلسه آموزش 90 دقیقه ای (هفته ای یک جلسه) کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی را دریافت و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با مقیاس استرس شغلی پارکر و دیویس (1983) و پرسشنامه جرأت ورزی گمبریل و ریچی جمع آوری و با آنالیز کوواریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها تفاوت معناداری بین عملکرد دو گروه آزمایش و کنترل در نمرات استرس شغلی و جرأت ورزی در مرحله پس آزمون را نشان داد (001/0p<). بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی، یک آموزش مؤثر برای کاهش استرس شغلی و افزایش جرأت ورزی در زنان شاغل است. با توجه به اثربخشی این روش، توجه و اجرای چنین جلساتی توسط مدیران سازمان ها و سایر درمان گران خانواده توصیه می شود

هدف پژوهش حاضر تبیین برازش مدل بی حوصلگی بر اساس جهت گیری هدف و خودکارآمدی تحصیلی با میانجی گری اهمال کاری دانش آموزان است. پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی و از نوع معادلات ساختاری است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه ی شهر تهران است که از بین این تعداد نمونه ای ۴۹۰ نفری به شیوه ی نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه های بی حوصلگی جی شارپ (۲۰۲۱)، پرسشنامه ی اهداف پیشرفت الیور و مک گریگور (۲۰۰۱)، پرسشنامه ی خودکارآمدی تحصیلی میجلی و همکاران (۲۰۰۰) و پرسشنامه ی اهمال کاری تحصیلی سواری (2011) استفاده شد و داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب مسیر و روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS نسخه ی ۲۳ و Amos نسخه ی ۲۴ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، هم چنین جهت اندازه گیری تأثیر متغیر میانجی از آزمون سویل استفاده شد. یافته ها نشان داد که متغیرهای خودکارآمدی تحصیلی و جهت گیری هدف اثر مستقیم، منفی و معناداری بر بی حوصلگی تحصیلی و اهمال کاری دارد. هم چنین اهمال کاری با توجه به میزان t، اثر مستقیم، مثبت و معناداری بر بی حوصلگی دارد. شایان ذکر است که ضرایب برای همه مسیرهای مستقیم معنادار بوده است. از سویی نتایج اثرات غیرمستقیم نشان داد که هر یک از متغیرهای جهت گیری هدف و خودکارآمدی تحصیلی با میانجی گری اهمال کاری اثر غیرمستقیم، منفی و معناداری بر بی حوصلگی دارد. این یافته ها بیانگر این است که مدل ساختاری بی حوصلگی بر اساس جهت گیری هدف و خودکارآمدی تحصیلی با میانجی گری اهمال کاری از برازش مناسبی برخوردار است.

حل مسأله به عنوان یکی از مهارت های مهمِ عرضی برای پرورش دانش آموزان در قرن بیست و یکم مورد توجه بسیاری از نظام های آموزشی است. در ایران نیز ذیل ساحت تربیت علمی و فن آوری در سند تحول آموزش و پرورش به آن توجه شده است. با این حال، تاکنون برنامه ی مشخصی برای پرورش این مهارت ارائه نشده است. این مطالعه در جهت پُرکردن فقدان این شواهد طراحی شده است. بدین منظور، 4253 دانش آموز پایه ی یازدهم شهر تهران به طور کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند و 32 سؤال آزمون ذیلِ 15 تکلیف عملکردی، به آن ها داده شد. نتایج مطالعه نشان می دهد که نمره ی کلی دانش آموزان شهر تهران اندکی پایین تر از نقطه ی وسط مقیاس قرار دارد. نتایج مربوط به سطوح عملکردی دانش آموزان در حل مسأله هم نشان می دهد که 19 درصد از دانش آموزان حتی به سطح اول عملکردی در حل مسأله نرسیده اند. پسران در مقایسه با دختران توزیع پراکنده تری به خصوص در بخش پایینی توزیع داشتند. هم چنین، دانش آموزان رشته ی ریاضی فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی، فنی وحرفه ای و کاردانش به ترتیب بهترین عملکرد حل مسأله را نشان دادند. در مقایسه بین انواع مدرسه نیز مدارس دولتی پایین ترین و مدارس استعداد درخشان بالاترین عملکرد را نشان دادند. به طور کلی، با وجود نمره ی کلی نزدیک به میانگین دانش آموزان شهر تهران، عملکرد حاصله ضعیف ارزیابی شد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ی اثربخشی آموزش شفقت درمانی و واقعیت درمانی بر علائم روان تنی، استرس ادراک شده و کیفیت زندگی در کارکنان حوزه ی سلامت انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی پژوهش را تمام کارکنان زن و مرد شاغل در بیمارستان های آموزشی/ درمانی معین شهر اصفهان تشکیل داد. نمونه گیری به شیوه ی در دسترس انجام شد. بدین منظور 45 نفر از کارکنان بیمارستان های خورشید، عیسی بن مریم، امین و غرضی که داوطلب شرکت در پژوهش بودند، بر اساس معیارهای ورود به پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در 3 گروه آزمایش 1، گروه آزمایش 2 و کنترل (هر گروه 15 نفر) شمارش شدند. جلسات واقعیت درمانی (گلاسر، 1998) طی 8 جلسه 60 دقیقه ای برای گروه آزمایش 1 و جلسات شفقت درمانی گیلبرت (1996)، طی 8 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش 2 اعمال شد. در حالی که گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. ابزار پژوهش شامل مقیاس شکایات روان تنی تاکاتا و ساکاتا (2004)، پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983) و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL- BREF) بود که در مراحل پیش آزمون و پس آزمون توسط هر 3 گروه تکمیل شد. تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (تحلیل کوواریانس) انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که شفقت درمانی و واقعیت درمانی بر علائم روان تنی، استرس ادراک شده و کیفیت زندگی کارکنان حوزه ی سلامت اثربخش بود (p<0/05). این دو درمان (شفقت درمانی و واقعیت درمانی) اثربخشی یکسانی بر علائم روان تنی، استرس ادراک شده و کیفیت زندگی کارکنان حوزه ی سلامت دارند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که شفقت درمانی و واقعیت درمانی می تواند تأثیر مهمی در افزایش کیفیت زندگی، کاهش علائم روان تنی و استرس ادراک شده کارکنان حوزه ی سلامت داشته باشد