هیجان های معلم

این پژوهش، با هدف آزمون رابطه علی بین فعالیت های اجتماعی تدریس و مهارت های هیجانی- اجتماعی معلم با هیجان های تدریس معلمان صورت پذیرفت. بدین منظور از جامعه آماری پژوهش، 310 معلم (155 مرد و 155 زن) از پایه ششم دبستان های یزد در سال تحصیلی 99-1398 به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه فعالیت های اجتماعی تدریس و مهارت های هیجانی- اجتماعی معلمان (کارکنان دپارتمان آموزشی، 2014) و هیجان های تدریس معلم (TES) (فرنزل و همکاران، 2016) پاسخ دادند. نتایج تحلیل مدل معادلات ساختاری با استفاده از داده های تجربی، نشان داد هیجان های تدریس معلم به طور مستقیم از متغیرهای برون زاد فعالیت اجتماعی تدریس و مهارت های هیجانی-اجتماعی معلم تأثیر می پذیرند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که معلمانی که دارای مهارت های هیجانی-اجتماعی هستند و از عهده فعالیت های اجتماعی تدریس برمی آیند، هیجان های مثبت بیشتری را تجربه می کنند و در نتیجه رابطه مثبتی با دانش آموزان خود دارند. بنابراین برای ارتقای هیجان های مثبت و تنظیم هیجان های منفی، معلمان به فعالیت های اجتماعی تدریس و مهارت های هیجانی-اجتماعی در برقراری رابطه مؤثر با دانش آموزان و کنترل موقعیت های استرس زا نیاز دارند.

پژوهش حاضر با هدف آزمون نقش میانجی گر راهبردهای مقابله شناختی و هیجانات معلم در رابطه ارزیابی های شناختی و جهت گیری های هدفی با بهزیستی شغلی در معلمان زن و مرد انجام شد. در این پژوهش همبستگی، 360 معلم (200 زن و 160 مرد) از مناطق 4 و 8 آموزش و پرورش شهر تهران با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسش نامه هدف های پیشرفت معلمان در کار (پاپایانو و چریستودولیس، 2007)، نسخه تجدیدنظرشده مقیاس ارزیابی تنیدگی (رویلی، رویسچ، جاریکا و واگن، 2005)، نسخه تجدیدنظر شده پرسش نامه نظم دهی شناختی هیجان (گارنفسکی، کرایج و اسپیناون، 2001)، سیاهه هیجان معلم (چن، 2016) و مقیاس بهزیستی عاطفی وابسته به شغل (وتکاتویک و همکاران، 2000) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که در نمونه معلمان زن و مرد مدل مفروض واسطه مندی نسبی راهبردهای مقابله و هیجانات پیشرفت در رابطه ارزیابی های شناختی و جهت گیری های هدفی با بهزیستی شغلی در معلمان زن و مرد با داده ها برازش مطلوبی داشت. افزون بر این، نتایج نشان داد که در مدل مفروض، تمامی وزن های رگرسیونی از لحاظ آماری معنادار بودند و 55 درصد از پراکندگی نمرات بهزیستی شغلی از طریق جهت گیری های هدفی، ازریابی های شناختی، راهبردهای مقابله و هیجان های پیشرفت تبیین شد. در مجموع، نتایج پژوهش حاضر موافق با دغدغه غالب پژوهشگران تربیتی علاقه مند به تحلیل نیم رخ تجارب هیجانی و انگیزشی معلمان نشان داد که پیش بینی بهزیستی حرفه ای معلمان از طریق کیفیت هایی مانند جهت گیری های هدفی و ارزیابی های شناختی در بستر اطلاعاتی مفاهیمی دیگر مانند راهبردهای نظم بخشی هیجانی و هیجان های معلم محقق می شود.

پژوهش در مورد پدیدارشناسی و شیوع تعلل ورزی در معلمان، همچنین اهمیت و ارتباط آن با تجربه های هیجانی و استرسی معلمان در ایران بسیار نادر است و در بیشتر پژوهش های موجود از مقیاس های خودگزارشی عمومی برای به دست آوردن نتایج استفاده شده است. در مطالعه حاضر پژوهشگر به بررسی تعلل ورزی معلمان و ارتباط آن با تجربه های هیجانی و استرسی آن ها با استفاده از رویکرد کیفی می پردازد. جامعه هدف این پژوهش شامل کلیه معلم ها در مقطع ابتدایی در منطقه 1 شهرستان یزد است که از بین آن ها، با 36 معلم زن و مرد به صورت انفرادی مصاحبه شد و از این میان 10 نفر از معلمان بیان کردند که تاکنون دچار تعلل ورزی در انجام فعالیت های خود نشده اند و تأخیر پیش آمده در کارهایشان دلیلی برای نگرانی و استرس آن ها نبوده است؛ در نتیجه داده های حاصل از مصاحبه با  26 معلم باقیمانده به روش تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. تحلیل داده ها نشان داد که معلمان در انجام برخی از وظایف حرفه ای خود مانند پیگیری کارهای اداری و تصحیح کارهای دانش آموزان تعلل می ورزند و دلایل مختلفی برای این رفتار خود دارند، اما دلیل اصلی آن ها عدم تمایل در انجام وظایفشان است. علاوه بر این، معلمان مطرح کردند هنگام تعویق در انجام کارها دچار هیجان های منفی می شوند. نتایج این مطالعه نشان داد که باوجوداینکه رفتار تعلل ورزی برای معلم ها هیجان های منفی زیادی همچون احساس گناه و ناامیدی را در بردارد، آنها هنگام انجام رفتار تعلل ورزی استرس نه چندان زیادی را تجربه می کنند به این دلیل که این رفتار برای آن ها پیامدهای منفی جدی و آسیب رسانی را ندارد.

هدف پژوهش حاضر تعیین برازش مدل ساختاری مدیریت کلاس درس بر اساس هیجان معلم و جوسازمانی با میانجی گری خلاقیت هیجانی و خودکارآمدی بود. روش پژوهش توصیفی– همبستگی است. جامعه ی آماری پژوهش تمام اساتید دانشگاه فرهنگیان در سال 1400- 1399 (7000 نفر) بود. شرکت کنندگان 416 نفر بودند که به روش خوشه ایی انتخاب شدند و به 5 پرسشنامه ی هیجان چن، مدیریت کلاس ولفگانگ و گلیکمن، جو سازمانی هاپلین و کرافت، خلاقیت هیجانی آوریل و پرسشنامه ی خودکارآمدی معلم بندورا پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار 23 spss وارد شده و سپس با استفاده از نرم افزار 24 Amos داده ها تجزیه و تحلیل شد و ارائه مدل با استفاده از معادلات ساختاری، ضریب مسیر و اماره ی تی مشخص شد، برای سنجش متغیرهای میانجی از بوت استرپ استفاده شد. یافته ها نشان داد متغیرهای هیجانات معلم و جو سازمانی به صورت مستقیم و غیر مستقیم با میانجی گری خلاقیت هیجانی و خودکارآمدی، توانستند اثر معنی داری بر مدیریت کلاس داشته باشند. در نهایت می توان گفت مدل ساختاری پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بود. بنابراین معلمان با مدیریت هیجانات خود و باور به توانایی های خود و افزایش خلاقیت می توانند مدیریت بهتری برکلاس درس داشته باشند. به نظر می رسد در آموزش دانشجو– معلمان گام مهمی در افزایش توانمندی های حرفه ای آنان خواهند داشت