اختلال سوگ

شیوع نشانگان اختلال سوگ از جمله پیامدهای شیوع ویروس کووید -19 بوده است. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان و درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر نشانگان سوگ زنان مبتلا به اختلال سوگ ناشی از کووید – 19 بود. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه همراه با گروه کنترل بود. از زنان 25 تا 45 ساله مبتلا به اختلال سوگ (ناشی از کووید – 19) شهر تهران در سال 1400-1399 تعداد 45 نفر به صورت نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شدند و در سه گروه (هر گروه 15 نفر) به صورت تصادفی گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل سیاهه نشانگان سوگ هوگان (2001) بود. یک گروه درمان مبتنی بر هیجان (10 جلسه یک و نیم ساعته) و یک گروه درمانی شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی (9 جلسه یک و نیم ساعته) را دریافت کردند. گروه کنترل در حین اجرای پژوهش مداخله ای دریافت نکرد. برای تحلیل داده ها از تحلی ل واریانس با اندازه گیری مکرر با رعایت پیش فرض ها استفاده شد. نتایج نشان داد که هر دو مداخله در مقایسه با گروه کنترل به هر شش مولفه نشانگان سوگ اثربخشی معناداری دارند و درمان متمرکز بر هیجان در مقایسه با درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر نشانگان سوگ (به غیر از رشد شخصی) به صورت معناداری اثربخشی بیشتری دارد. نتایج بیانگر کارامدی بیشتر درمان متمرکز بر هیجان در مقایسه با درمان شناختی مبتنی بر نشانگان سوگ ناشی ازکووید – 19 در زنان بود.

هدف از پژوهش حاضر فراتحلیل پژوهش های داخلی در زمینه ی مداخلات روان شناختی سوگ، ایجاد ارتباط بین مطالعات و کسب یک نتیجه ی منسجم از میان نتایج پراکنده با استفاده از روش های آماری نیرومند است. جامعه ی آماری شامل مقالات فارسی با موضوع مداخلات سوگ است و حجم نمونه ی پژوهش شامل 32 مقاله بود. ابزار گردآوری داده شامل سیاهه ی وارسی گلین و دستورالعمل روش فراتحلیل بود که توسط متخصصین بررسی و تأیید شد. برای اجرا از نرم افزار جامع فراتحلیل نسخه ی دوم و آزمون های محاسبه اندازه ی اثر هدجز، تشخیص ناهمگنی مربع توا، مربع آی و سطح معناداری کیو، سوگیری انتشار N ایمن از خطا، دوال و توئیدی، همبستگی بگ و مزومدر استفاده شد. یافته ها نشان داد، مداخلات شناختی- رفتاری با رویکرد اسلامی (Z=16.47, p<0.001)، درمان شناختی- رفتاری گروهی (Z=10.35, p<0.001) و سوگ درمانی اسلامی (Z=7.35, p<0.001) دارای بیشترین اندازه ی اثر و معنا درمانی (Z=5.70, p<0.001)، درمان مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی (Z=6.60, p<0.001) و موسیقی درمانی (Z=5.68, p<0.001) به ترتیب دارای کم ترین اندازه اثر در درمان نشانگان سوگ هستند. پژوهش های اجراشده در زمینه ی مداخلات بازی درمانی، گروه درمانی، سوگ درمانی اسلامی، ذهن آگاهی، درمان شناختی-رفتاری با رویکرد اسلامی، نمایش درمانی و درمان شناختی-رفتاری گروهی ناهمگن بوده و در مقابل درمان مبتنی بر هیجان، بهبود کیفیت زندگی، شناختی- رفتاری با رویکرد والد کودک، معنا درمانی، موسیقی درمانی، واقعیت درمانی و شناختی- رفتاری همگن هستند. پژوهش های انجام شده با روش گروه درمانی، ذهن آگاهی، شناختی-رفتاری با رویکرد اسلامی، شناختی-رفتاری با رویکرد والد کودک، شناختی-رفتاری گروهی، درمان مبتنی بر هیجان دارای سوگیری انتشار است. مطالعات روش های درمان مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی، معنا درمانی، موسیقی درمانی و نمایش درمانی فاقد سوگیری انتشار هستند

مقدمه: هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی طرح واره درمانی و درمان پذیرش و تعهد بر بهبود راهبرد های تنظیم هیجان بیماران افسرده مبتلا به سوگ بود. روش: پژوهش حاضر یک پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون–پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل بیماران افسرده دارای تجربه سوگ مراجعه کننده به مرکز درمانی و توان بخشی توس شهر مشهد در سال ۱۴۰۲ بودند که پس از غربالگری و تشخیص اولیه، تعداد 45 نفر به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفره شامل دو آزمایش و یک گروه کنترل گمارده شدند. جهت جمع آوری داده ها با پرسشنامه تنظیم هیجانی(ERQ)بود. گروه آزمایشی اول، طرح واره درمانی(8 جلسه 90 دقیقه ای) و گروه آزمایشی دوم درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (8 جلسه 90 دقیقه ای) را به صورت یک جلسه در هفته دریافت کردند. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بن فرونی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد در هر دو گروه آزمایش میانگین های ارزیابی مجدد شناختی(001/0>P 26/206F= مجذور اتا=98/0) و در فرونشانی (001/0>P 28/116F= مجذور اتا=97/0) از پیش آزمون به پس آزمون و به پیگیری افزایش یافته است و این تأثیر در گروه درمان پذیرش و تعهد بیشتر بوده است. نتیجه گیری: به طورکلی نتایج حاکی از آن بود که هر دو این رویکردهای درمانی می تواند بر بهبود راهبردهای تنظیم هیجان بیماران مؤثر باشد و نقش مؤثری در درمان افسردگی بعد از سوگ داشته باشد