مدیریت شهری

هدف از پژوهش حاضر تحلیل نقش فرهنگ سازمانی، فرهنگ ملی و فرهنگ شهروندی درخط مشی گذاری فرهنگی شهرداری ها کلان شهرهای جمهوری اسلامی ایران می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است و از نظر نحوه گردآوری دادهها، توصیفی از نوع همبستگی اس ت که در آن از روش مدل سازی معادلات مسیری- ساختاری برای آزمون فرضیات و برازش م دل اس تفاده ش ده اس ت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه ی برنامه ریزان، کارشناسان و معاونان حوزه فرهنگی و اجتماعی شاغل در شهرداری های کلانشهر (3 کلانشهر، تهران، شیراز، اصفهان) که تعداد آنها 3000 نفر می باشد. با استفاده از قانون 10، 610 نفر به عنوان نمونه و با روش طبقه ای در دسترس انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد که پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ و روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوا با استفاده از نظر متخصصان آشنا به موضوع پژوهش مورد تایید قرار گرفت. همچنین برای تعیین همبستگی و تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS22 و Lisrel 8.80 استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها منجر به تایید همه ی فرضیه های پژوهش گردید: فرهنگ سازمانی، فرهنگ شهروندی و فرهنگ ملی بر خط مشی گذاری های فرهنگی تاثیر مثبت و معناداری دارند.

یکی از راهکارهایی که برای کاهش مصرف انرژی در شهرهای کلان پیشنهاد می شود، احداث بام سبز است. این پژوهش با هدف معرفی سامانه بام سبز و نقش آن در کاهش انتقال انرژی حرارتی و پدیده جزیره حرارتی شهری، به بررسی تأثیر حرارتی استفاده از بام سبز در مقایسه با بام معمولی رایج می پردازد. روش تحقیق در بخش های مربوط به مزایای بام سبز، توصیفی و نوع تحقیق، کیفی و در بخشهای مربوط به تحلیل نرم افزاری نوع تحقیق کمی و روشی تحلیلی بوده است وبرای اثبات این فرضیه که «بام سبز و چگونگی طراحی آن نقش مؤثری درکاهش انتقال حرارت دارد» از نرم افزاری شبیه سازی دیزاین بیلدر1 استفاده شده است. یک نمونه بام معمولی با بام سبز باجزییات اجرایی خاصی (پلی استایرن و پلی اتیلن) آنالیز شده و انتقال حرارت آنها در چهار شهر به نمایندگی ازاقلیم های عمده در ایران (تهران، تبریز، بندرعباس و رامسر) مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بام سبز نسبت به بام معمولی، بیشترین تاثیر را دراقلیم سرد و مرطوب (رامسر) با 22% و کمترین تاثیر را در اقلیم سرد و کوهستانی (تبریز) با 14%در کاهش مصرف انرژی دارد. به علاوه میزان کاهش بار سرمایشی در اقلیم گرم و مرطوب (بندرعباس) نسبت به سه اقلیم دیگرایران (تهران، تبریز، رامسر) کمتر و در اقلیم سرد و کوهستانی (تبریز) نسبت به سه اقلیم دیگر (تهران، رامسر، بندرعباس) بیشتر بوده است و همینطور بیشترین میزان کاهش بار گرمایشی در اقلیم سرد و مرطوب (رامسر) وکمترین میزان آن در اقلیم گرم وخشک (تهران) است.

ایمنی شهری یکی از اساسی ترین پیش فرض های جامعه جهانی برای برنامه ریزی انسان محور است؛ مطالعات انجام شده در دنیا نشان می دهد آسیب پذیری گروه های مختلف مردم ساکن در نواحی خطرخیز شهر، بسته به سطح زندگی و وضعیت اجتماعی و فیزیکی آنها در نقاط مختلف متفاوت است. در این راستا پژوهش حاضر موضوع ایمنی شهری را از منظر پدافند غیرعامل مورد مطالعه قرار داده است. روش تحقیق این پژوهش ترکیبی از روش های توصیفی، اسنادی و تحلیلی و ماهیت توسعه ای- کاربردی می باشد. جامعه آماری تحقیق مناطق هشتگانه کلانشهر اهواز را شامل می شود که وضعیت آسیب پذیری مناطق کلانشهر اهواز را از منظر پدافند غیرعامل مشخص می نماید. در نهایت تجزیه و تحلیل داده ها با مدل Antropy-COPRAS و نرم افزارهای SmartPLS، GIS، Visio، Grafer، SPSS و EXCEL انجام پذیرفته است. جهت تعیین ایمنی شهری میزان تاثیرگذاری ساختار شهری و متغیرها مشخص گردید. در مرحله بعد با در نظر گرفتن دو عامل وزن و فاصله از ایده آل میزان تاثیرگذاری مشخص گردید. که بر اساس نتایج مدل Antropy-COPRAS میزان ایمنی شهری بین (0 و 1) بیشترین میزان با (0.97) درصد و کمترین آن با (0.007) درصد متعلق به منطقه دو شهر اهواز می باشد. همچنین بیشترین میزان «فاصله نسبی گزینه مورد نظر از نقطه ایده آل» را منطقه پنج کلانشهر اهواز دارا بوده است و در مرحله بعد منطقه هشت قرار دارد. وضعیت کاربری های حساس کلانشهر اهواز نشان می دهد بیشترین کاربری اداری و آموزشی را منطقه 6 شهرداری اهواز دارا می باشد. و بیشترین کاربری بهداشتی را به ترتیب مناطق 8، 5 و 4 شهرداری اهواز دارا می باشند.

آرامش روانی از جمله عواملی مهم در برنامه ریزی های یک طراحی مطلوب می باشد. توجه به مولفه های تاثیرگذار در آرامش روانی بزرگراه شهری مانند ایجاد عواملی چون وجود جداره سبز، میزان بالا بودن امنیت در محل، میزان اعتماد به همسایگان و .... می تواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد. شکل گیری طرحواره های مکانی و اجتماعی همگرا در ذهن شهروندان یکی از اصلی ترین عوامل ایجاد آرامش روانی ساکنین حاشیه بزرگراه می باشد. هدف این مقاله بررسی عوامل و مولفه های موثر بر ایجاد آرامش روانی از طریق همگرا ساختن طرحواره های مکانی و اجتماعی است. روش تحقیق پژوهش شامل روش های توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. جامعه اماری ساکنین محلات متصل به حاشیه بزرگراه مدرس می باشد. تکنیک های تحلیل شامل تحلیل آماری توصیفی و استنباطی است. یافته های پژوهش نشان می دهد، در طرحی بزرگراه های درون شهری توجه به طرحواره های مکانی- اجتماعی یکی از اصلی ترین مولفه های برای ایجاد محیط هایی ارامش بخش برای ساکنین بافت ها و محلات متصل به بزرگراه است. ولی آرامش الزما منجر به تشکیل طرحواره های همگرا و تقویت کننده در ذهن و روان ساکنین نمی گردد. سن و جنسیت تاثیر آنچنانی بر نحوه و نوع طرحواره های ذهنی مکانی- اجتماعی در طراحی بزرگراه های درون شهری ندارند و افرادی که دارای تحصیلات بالاتری هستند می توانند بهتر محیط را درک کنند.

یکی از روش های کنترل ترافیک در مناطق مرکزی و پر تردد شهرهای بزرگ، ایجاد محدوده طرح ترافیک و ممنوعیت ورود وسایل نقلیه شخصی به این محدوده در ساعات معینی از روز می باشد. اعمال محدوده طرح ترافیک و مرزبندی های ممانعتی و ایجاد زیرساخت های کنترلی سبب به وجود آمدن محدودیت ها و مشکلات قابل ملاحظه ای برای ساکنان و شاغلان در بخش های مرکزی شهرها گردیده است. در تهران نیز مرزبندی و محدودیت های ترافیکی سبب به وجود آمدن مشکلات عدیده ای در سیستم های شهری، ناحیه ای و مکانی شده که در این پژوهش، تأثیر محدوده طرح ترافیک کلان شهر تهران بر انتخاب وسیله سفر افراد مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. برای دستیابی به این هدف، اقدام به جمع آوری پرسشنامه از سطح محدوده طرح ترافیک گردید و برای مدل سازی انتخاب وسیله سفر، با توجه به ماهیت گسسته داده ها از مدل لوجیت چندگانه استفاده شد و پیاده سازی این مدل با استفاده از نرم افزار TransCAD انجام گرفت. نتایج نشان داد پارامترهای وابستگی کاری به اتومبیل، تعداد سرنشین، داشتن مجوز ورود به طرح و میزان تردد به محدوده طرح از جمله پارامترهای تأثیرگذار در استفاده از خودروی شخصی به منظور ورود به محدوده طرح ترافیک می باشند. ارزیابی مدل نیز نشان داد، وسیله تخمین زده شده در 84% موارد با وسیله انتخابی توسط افراد، همخوانی دارد.

موضوع مقاله بررسی و تحلیل نقش هم پیوندی فضاها در روابط اجتماعی خانه های سنتی به منظور استفاده از الگوهای حاکم بر آنها در مسکن معاصر می باشد. در راستای دستیابی به این هدف، شناخت عوامل و مولفه های موثر بر میزان همپیوندی فضاها و الگوهای ساختاری خانه های دوره قاجار کاشان و تحلیل تطبیقی این الگوها متناسب با نیازها و الزامات مسکن امروزی مورد مطالعه قرار گرفته است. این مطالعه بر اساس نظریه پیکره بندی فضا صورت گرفته است. روش به کار رفته در این پژوهش، روش تفسیری- تاریخی با تکنیک تحلیل محتوا می باشد. نرم افزار گرسهاپر و تحلیل گراف های توجیهی برای 19 نمونه از خانه های سنتی کاشان که به صورت خوشه ای هدفمند انتخاب شده اند، استفاده شده است. نتایج نشان دهنده این است که میزان همگنی فضاها در معماری مسکونی قاجار بسیار بالا بوده است. خانه هایی که هر چهار عرصه عمومی، نیمه عمومی، نیمه خصوصی و خصوصی را داشته و ریزفضاهای دارای عمق و هم پیوندی مناسب این حریم ها باشند، دارای همگنی و توزیع مناسب هستند.

امروزه نوسازی بافت های ناکارامد، دیگر به عنوان برخوردی صرفا کالبدی با بافت های مذکور تلقی نمی گردد؛ چرا که تجارب به دست آمده در ایران و جهان طی دهه های گذشته نشان داده است که حاکمیت اندیشه های بخشی نگر، عدم توجه به ابعاد مشارکت پذیری برنامه های نوسازی و تقلیل ابعاد آن به بعد نوسازی کالبدی، تنها مشکلات این بافت ها را از جایی به جای دیگر منتقل میکند. لذا با توجه به مسائل فوق فرضیه پژوهش مبنی بر اولویت مسئله یابی بافت های ناکارامد در ترغیب مردم به مشارکت، مطرح شد و طرح محله شهید خوب بخت به عنوان اولین تجربه نوسازی مشارکتی در ایران، مورد ارزیابی قرار گرفت. در این مقاله جهت پاسخگویی به این فرضیه از روش تحقیق ترکیبی (آمیخته اکتشافی) استفاده شد و برای تبدیل یافته های کیفی به کمی از روش تحلیل محتوا کمک گرفته شد. تحلیل های کمی روش های آماری با کمک نرم افزار SPSS و آزمون فرضیه پژوهش به روش T test و Chi square انجام گردید. پس از آن نتایج نهایی بر مبنای یافته های کمی و انجام تحلیل های کیفی ارائه گردید و اهمیت مرحله مسئله یابی در فرایند نوسازی، به عنوان مرحله شناخت نیازها و مشکلات ساکنین، و توانمندی آنها در جهت رفع نیازها در سیاست های نوسازی نیز مورد تایید قرار گرفت.

طراحی شهری از بدو پای نهادن به عرصه شهرها، توجه به فرآیند را همزمان با تمرکز بر محتوا پی گرفته است. زمانی، اسطوره روش مندی علمی تاکید مضاعفی بر فرآیند داشت، در حالی که بنیان طراحی شهری، با تکیه بر سرشت و درونمایه شهرها، تکوین یافته بود. همگرایی این دو جریان، با فرآیند یکپارچه طراحی شهری و به این دلیل مورد توجه قرار می گیرد که از آن طریق بتوان در عین پایبندی به یک روند گام به گام و مبتنی بر اصول علمی، مختصات بستر اقدام و زمینه شهری را نیز مدنظر قرار داد. در این مقاله، مفهوم فرآیند یکپارچه طراحی شهری، خود را به مثابه شاکله ای مرکّب از فرآیند طراحی شهری با هدف بازآفرینی و احیاء مکان های تاریخی یا سازمان فضایی بخشی از بافت تاریخی شیراز، باز می نمایاند. در بازخوانی و تدوین فرآیند، مهم ترین بخش از چرخه را ارزیابی وضعیت و جلب مشاوره برشمرده، و به همین طریق، احصاء و وارد کردن کیفیت های فراگیر به زمینه بافت تاریخی، ماموریت طراحی شهری معطوف به بازآفرینی شهری است که در آن، حفاظت یا مدیریت تغییر، با توسعه یا طراحی منبعث از زمینه همگام می شود. به این ترتیب، فرآیند یکپارچه طراحی شهری در بازطراحی تداوم مکانی گذرسنگ سیاه شیراز با هدف بازآفرینی مکان مبنای بافت تاریخی، به آزمون نهاده شده است. نتایج نشان می دهد که فرآیند یکپارچه طراحی شهری، چگونه می تواند در قالب سیاست بازآفرینی فعال، به دو جریان حفاظت و توسعه، توازن ببخشد.

سازمان فضایی زیست گاه های شهری، نتیجه مستقیم فرآیندهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی می باشد. این سازمان یابی از محل استقرار اجزاء داخلی یک پراکندگی فضایی تاثیر می پذیرد. محل استقرار هر جزئی نسبت به هر یک از اجزاء دیگر با هم و توأم سازمان یابی فضایی را شکل می دهند. کارکردهای اصلی انسان بویژه کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، تجاری و خدماتی و بواسطه انجام آنهاست که چشم انداز محیط شکل، فرم و نظام مختص به خود را می گیرد. به دنبال رواج اندیشه های زیست بوم گرایی و توسعه پایدار در جهان به تدریج این نگرش در اذهان عمومی و برنامه ریزی رسوخ کرد که زمین یک کالای خصوصی نیست. بلکه مهم ترین ثروت همگانی و بستر اصلی تمام فعالیت های شهروندان و ابزار لازم برای تحقیق خواسته ها و آرزوهای انسانی در حال و آینده است در این راستا هدف از پژوهش حاضر تحلیل و ارزیابی کاربری اراضی شهری منطقه براساس تقسیمات کالبدی شهر و تعیین میزان سازگاری کاربریها است و روش تحقیق از نوع کاربردی توصیفی- تحلیلی می باشد. و با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده و در نهایت با استفاده از تکنیک مدل های چند معیاره اطلاعات را تجزیه و تحلیل نموده که معیار سهم نسبی زیاد فعالیت های ساخت و ساز ناشی از تخریب و نوسازی در کل ساخت و ساز منطقه و پیامدهای ناشی از آن با کسب امتیاز (0.4270) توانسته رتبه اول را به خود اختصاص دهد.

این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و توسعه ای و از نظر روش، توصیفی از نوع همبستگی می باشد که به شیوه تحقیقات میدانی و اسناد و مدارک به جمع آوری داده ها می پردازد. جامعه آماری این تحقیق شامل 27 شهرداری شهرستان های استان خراسان رضوی که به صورت تمام شماری است می باشد که ارزیابی عملکرد خود شهرداری ها در نظر گرفته شده است. ابزار جمع آوری داده ها اطلاعات ثبت شده نظام نامه استاندارد شده سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور که دارای 187 سؤال در هفت بعد بوده و سالنامه اماری سال 95 استان خراسان رضوی و اسناد و مدارک می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده های از انواع آماره های توصیفی و آماره های استنباطی استفاده شده است. کلیه تجزیه و تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار SPSS و amos انجام شده است. نتایج نشان دهنده تأثیر مثبت و معنا دار خدمات شهری و امور اداری، نیروی انسانی با عملکرد شهرداری های استان خراسان رضوی در گروه توسعه پایین، تأثیر مثبت و معنادار شهرسازی، امور مالی، قراردادها و پروژه های عمرانی، حمل ونقل و ترافیک، امور اداری، نیروی انسانی و مصوبات شورا مسائل عمومی و مدیریتی با عملکرد شهرداری های استان خراسان رضوی در گروه توسعه متوسط و تأثیر مثبت و معنادار امور اداری، نیروی انسانی با عملکرد شهرداری های استان خراسان رضوی در گروه توسعه بالا است.

کیفیت دسترسی عابر پیاده در مناطق شهری به عنوان یکی از ارکان اصلی در نظریه توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی (TOD)، در توانایی و انگیزه افراد در استفاده از حمل و نقل همگانی تاثیر گذار است. ارزیابی دسترسی پیاده به مراکز ایستگاهی حمل و نقل همگانی به عنوان هدف اصلی در این پژوهش مطرح است. مجموعه ای از پارامترهای تاثیرگذار در دسترسی پیاده به حمل و نقل همگانی در دو حوزه حمل و نقل و طراحی شهری شامل فاصله پیاده روی، تعداد ایستگاه حمل و نقل، حوزه نفوذ حمل و نقل، پارکینگ، اتصال، تنوع مدهای حمل و نقلی مورد بررسی قرارگرفته است. با بدست آوردن مقادیر کمی این پارامترها برای بلوک های آماری منطقه 6 تهران (به عنوان مطالعه موردی) و همچنین به کمک تکنیک شبکه عصبی خودسازمان ده (SOM)، بلوک های آماری منطقه 6 در 4 خوشه، مبتنی بر شباهت مقادیر کمی پارامترها دسته بندی شده و سپس به تحلیل سطح کیفی هرخوشه با استفاده از ویژگی های هر پارامتر پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد حدود 37 درصد از مساحت منطقه در بهترین سطح دسترسی پیاده، 35 درصد در سطح خوب، 26 درصد در سطح متوسط و تنها 2 درصد در سطح ضعیف قرار گرفته است.

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ روز اﻓﺰون ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﺿﺮورت ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮی، ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺑﻼﯾﺎی ﻃﺒﯿﻌﯽ، ﯾﮑﯽ از ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﺟﻮاﻣﻊ ﺷﻬﺮی ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. رﺷﺪ ﺷﻬﺮی در ﺣﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺴﺘﻤﺮ از ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺴﺖ اﻧﺴﺎن ﺑﺮ زﻣﯿﻦ اﺳﺖ. ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿﺰان آﺳﯿﺐ ﻫﺎ و ﺻﺪﻣﺎت ﻧﺎﺷﯽ از زﻟﺰﻟ ﻪ در ﺷﻬﺮﻫﺎ در ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﻮارد ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ، درﺻﺪ ﺑﺎﻻﯾﯽ از ﺻﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ وﺿ ﻌﯿﺖ ﻧ ﺎﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮﻧﺎﻣ ﻪ رﯾ ﺰی و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﮐ ﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮات ﺷﻬﺮی ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. در واﻗﻊ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻋﻠﻞ ﻋﻤﺪه آﺳﯿﺐ ﻫﺎ و ﺗﻠﻔﺎت ﻧﺎﺷﯽ از زﻟﺰﻟﻪ را ﻋ ﻼوه ﺑ ﺮ ﺑﯽ ﺗﻮﺟﻬﯽ و ﺳ ﻬﻞ اﻧﮕﺎری در رﻋﺎﯾﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪارﻫﺎی اﯾﻤﻨﯽ ﺳﺎزه ﻫﺎ، در ﻓﻘﺪان اﺻﻮل، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و ﻃﺮح ﻫﺎی ﺷﻬﺮﺳﺎزی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮد. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی دینامیکی غیرخطی رفتار پوسته بتنی صاف تحت اثر زلزله های حوزه دور و نزدیک گسل می باشد. بدین منظور از سه مدل با ضخامت 5، 7.5 و 10 سانتی متر به جهت ارزیابی تاثیر ضخامت، آرایش و نوع میلگردها و همچنین فواصل وقوع مکانی زلزله طراحی شده است. همچنین جهت بررسی کارایی و شکل پذیری آنها در هر مرحله پس از انجام تحلیل دینامیکی غیر خطی از نوع صریح روی مدل ها به مقایسه خروجی های نرم افزار ABAQUS v6.13-1 پرداخته شده است. مصالح بتن معرفی شده دارای خواص پلاستیک و همچنین از نوع شیوع ترک خوردگی در بتن می باشد و از مسئله سازه ای تحلیل غیر خطی دینامیکی ضمنی، که درآن سختی سازه پوسته ای با تغییر شکل تغییر می کند، به کار گرفته شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشانگر این موضوع است که تغییر مکان سازه های پوسته ای با ضخامت کم در زلزله های حوزه دور بیشتر از زلزله های حوزه نزدیک بوده و همچنین تحت رکوردی که فاصله آن مابین این دو است نیز مقداری نسبتاً زیاد و حتی بیشتر از تغییر مکان حاصل از رکوردهای حوزه دور داراست و سازه های پوسته ای در هنگام مواجه شدن با بارهایی با ماهیت نزدیک به بارهای ضربه ای تغییر مکان قابل توجهی را تجربه نمی کنند ولی در صورتی که بار رفت و برگشتی به طور مداوم و با مدت زمان بالا ادامه یابد به جهت چرخه های مداوم و ایجاد پدیده تشدید در مصالح تشکیل دهنده آن ها منجر به تغییر مکان نهایی بالا و خرابی این نوع سازه ها خواهد شد.

فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان عمده ترین محور تحول و توسعه هزاره سوم مطرح شده است. شهر الکترونیک و شهر هوشمند به عنوان یکی از مواهب فناوری اطلاعات و ارتباطات، این امکان را فراهم می کند که شخص توأمان در هر دو بُعد واقعیت و مجازی حضور داشته باشد و فراتر از حدود فضایی زمانی محل استقرار خود به درک فضا نائل شود. از جمله مواهب شهر هوشمند، تسهیل امور مدیریت شهری است بویژه که دیگر نمی توان با شیوه های سنتی، شهر را اداره نمود. پرسش آن است که با تغییرات جدید در حوزه فناوری در شهرهای کشور بویژه در کلانشهر تهران، آیا مدیریت شهری قادر است بهتر از گذشته، شهروندان را به مشارکت فرا خوانده، آنها را در تصمیمگیری ها دخالت دهد و به ارتقا شاخصهای حکمروایی مطلوب شهری بیانجامد و اینکه مدل مفهومی پژوهش در اینجا شامل کدام متغیرها خواهد بود؟ پژوهش کنونی که برآمده از رساله بنام «تبیین تحقق پذیری حکمروایی خوب شهری با تاکید بر هوشمندسازی مکان؛ موردکاوی شهر تهران» می باشد، به شیوه توصیفی تحلیلی و با رویکردهای کیفی و کمی انجام گردیده و نتایج آن نشانگر آن است که نخست، وضعیت حکمروایی از نظر متخصصان و خبرگان، مطلوب نیست (نمره میانگین 4.79 و انحراف معیار 0.21) و دیدگاه غالب آن است که هوشمندسازی کلانشهر تهران به تحقق حکمروایی مطلوب شهری خواهد انجامید.

گسست از طبیعت و نظام های طبیعی در جریان زیست روزمره ی انسان شهرنشین یکی از دغدغه های مهم دوران معاصر تلقی می شود. فضاهای معماری و شهری، می بایست عرصه ای بی بدیل برای تماس بی واسطه با دنیای طبیعی باشند، دنیایی که در بستر طبیعت بکر زاده می شود و مجموعه ای از عوامل و فرآیندهای طبیعی را دربرمی گیرد؛ اما متاسفانه دنیای کنونی، به علت دوری از اکوسیستم و فرآیندهای طبیعی، پیامدهایی جز مشکلات متعدد زیست محیطی، فضای شهری بی روح و حضور معماری هایی که با نیازهای طبیعی انسان هیچ انطباقی ندارند را برای انسان ها درپی داشته است. یکی از فضاهای حائز اهمیت معماری که کیفیت فضایی آن در طی فرآیند معاصرسازی و صنعتی شدن دچار آسیب جدی گردیده است، مسکن می باشد. مسکن به عنوان یکی از پدیده های واقعی از نخستین مسایلی است که بشر همواره با آن دست به گریبان بوده و در تلاش برای دگرگونی و یافتن پاسخی مناسب و معقول برای آن بوده است، چرا که مسکن به عنوان یکی از نیازهای اولیه هر انسان و در واقع یکی از نیازهای اساسی وی پس از خوراک و پوشاک، مطرح می باشد؛ لذا توجه به مسکن نه فقط به عنوان یک سرپناه، بلکه به عنوان فضایی که بتواند شرایط لازم را برای رشد فردی هر یک از افراد خانواده فراهم آورد و هم چنین نیازهای روحی و روانی آنان را مرتفع سازد حائز اهمیت است. یکی از راهکارهای ارتقای کیفیت محیط های مسکونی عصر حاضر بهره گیری از معماری هایی نوینی چون اکولوژیک و بیوفیلیک می باشد؛ این معماری ها به جهت پیوند و ارتباطی که با طبیعت دارند، می توانند پاسخ گوی نیازهای روحی و روانی انسانِ معاصر باشند و تا اندازه ای شرایط مطلوب و مناسب را برای زندگی متقاضیان مسکن فراهم سازند. روش مورد استفاده در این پژوهش بر حسب هدف، روش تحقیق کاربردی و شیوه ی مطالعه بر حسب روش و ماهیت، تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد و گردآوری اطلاعات آن بر مبنای مطالعه منابع کتابخانه ای و تحلیل محتوایی آن ها بوده است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که با بومی سازی اصول جهانی معماری اکولوژیک و بیوفیلیک بر اساس مولفه های کیفی مسکن در ایران و بکارگیری این اصول بومی در روند طراحی و اجرای مجتمع های مسکونی داخلی می توان وضعیت کیفی آن ها را ارتقا بخشید و شرایط مناسب و مطلوب تری را برای ساکنین این مجتمع ها فراهم ساخت.

انسان ها همیشه از تبعیض و بی عدالتی رنج برده اند و رفع این بی عدالتی ها یکی از مهم ترین وظایف علم حقوق تلقی می شده است.شهروندی وقتی تحقق می یابد که همه افراد یک جامعه از کلیه حقوق مدنی و سیاسی برخوردار بوده و به فرصت های مورد نظر زندگی از حیث اقتصادی و اجتماعی، دسترسی آسان داشته باشند. گروه هایی از اقشار آسیب پذیر جامعه همانند معلولین و جانبازان همواره به خاطر شرایط و موقعیت خود و عدم دسترسی به بسیاری از اماکن و همچنین نبود مناسب سازی منطقی محیط زندگی، از دستیابی کامل به حقوق شان محروم مانده اند. بدین جهت، اسناد و قوانینی در سطح بین المللی و داخلی بتصویب رسیده که به شکلی خاص حقوق این گروه از افراد را مورد تأکید و حمایت قرار داده است. بدیهی است منظور از تدوین و تصویب چنین اسنادی، دادن امتیازی خاص و حقوقی ویژه به این افراد نبوده، بلکه اتخاذ راهکاری مناسب جهت پشتیبانی از معلولین وجانبازان برای نیل به حقوق برابر و کامل می باشد. در این میان آن چه مهم است برخورد حقوقی با این موضوع است و نه برخوردی از سر ترحم، دلسوزی و اعطای صدقه. در زمینه بحث مهم مناسب سازی محیط زندگی معلولان و جانبازان باید اذعان نمود که دستیابی به محیط مسکونی و شهری بدون مانع برای معلولان به صورت یک آرزوی دست نیافتنی جلوه گر بوده و علیرغم این که در برخی شهرها و اماکن اقدامات مثبتی در راستای تحقق امر فوق صورت گرفته، اما هنوز هم معماران و شهرسازان نگاهی به معلولان حاضر در جامعه ندارند. این موضوع در تمام بخش های ارائه دهنده خدمات به نوعی ملموس و مشهود می باشد. بنابراین مسئله مهمی که در این مقاله آن را بررسی نمودیم نحوه جبران خسارات قابل مطالبه جانبازان و معلولان، ناشی از عدم مدیریت مناسب سازی محیط شهری است که اهمیت مناسب سازی محیط در زندگی معلولان و جانبازان و مسئولیت مدنی ایجاد شده بر اثر آن را نشان می دهد. در این تحقیق دریافتیم که این اشخاص با استناد به مبانی فقهی و قانونی، حق دریافت سه دسته از خسارات یعنی مادی، معنوی و جسمانی را دارند و علاوه بر استفاده از طرق معمول جبران خسارات یعنی اعاده وضع به حالت پیش از بروز خسارت و نیز دریافت دیه، می توان چنانچه خسارات وارده بیش از میزان تعیین شده به عنوان دیه باشد جانی را مجبور نمود که از عهده آن خسارات به عنوان مازاد بر دیه نیز برآید.