رسانه

با پیشرفت رسانه های جدید ارتباطی از قبیل رسانه های اجتماعی، در تکمیل مبحث سواد رسانه ای، مباحث جدیدی ازجمله سواد رسانه های اجتماعی مطرح شده اند. این سواد شامل اطلاعات آغازین درباره قابلیت ها، فرصت ها و روش به کار گیری این رسانه ها و آسیب های احتمالی و نحوه مقابله با آنهاست. شهروندان تنها با فراگیری سواد رسانه های اجتماعی می توانند استفادة مناسبی از ابزارهای این نوع رسانه داشته باشند. ترویج و آموزش سواد رسانه ای، چه در قالب نظام آموزشی رسمی کشور و چه سایر روش ها، نیازمند بهره گیری از یک مدل مفهومی است  تا بتوان میزان اثربخشی این مداخله ها را سنجید. موضوع مهمی که در این بین وجود دارد این است که برنامه ها و مداخله های آموزشی ارتقاء سواد رسانه های اجتماعی با چه الگو و معیارهایی باید طراحی شوند که قابلیت پایش اثربخشی این مداخله ها وجود داشته باشد. مقالة حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای، مرور بر مفاهیم و ارزیابی مدل های رایج سواد رسانه های نوین و اجتماعی، چارچوب شناختی پیشنهادی سواد رسانه های اجتماعی را که مناسب برای طراحی و سنجش میزان اثربخشی مداخله های سواد رسانه های اجتماعی است، معرفی و تشریح می کند

در این مقاله نخست مفهوم “سواد رسانه های اجتماعی” تعریف شده و با توجه به فراگیری تلگرام در ایران، سواد رسانه های اجتماعی در این برنامة پیام رسان سنجیده و عوامل مؤثر بر آن مشخص شده است. در بخش نظری، با مرور مفاهیم و نظریه های موجود دربارة سواد رسانه ای، چارچوب نظری سواد رسانه های اجتماعی پیشنهاد شده است که از سه سطح دسترسی و آگاهی، درک و دانش انتقادی و ساخت و درگیرشدگی تشکیل می شود. برای گردآوری داده ها، به منظور سنجش این سطوح از روش پیمایش آنلاین استفاده شد. همچنین، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و هدفمند، پرسشنامه در کانال ها و گروه های تلگرامی به مدت یک هفته ارسال شد. در این مدت 574 پاسخنامه دریافت شد؛ که 564 عدد از آنها قابل قبول بود. با تحلیل داده های به دست آمده، میزان سواد رسانه های اجتماعی در هر سطح مشخص شد. نتایج تحقیق نشان می دهد، بر خلاف آنچه تصور می شود، سواد رسانه های اجتماعی در بین کاربران ایرانی خیلی پایین نیست. همچنین کاربران بیشتر در کانال/گروه های علمی و شغلی عضو هستند و بیشتر در همین گروه ها فعالیت دارند. پس از این گروه ها، گروه های خانوادگی، دوستی و خبری قرار دارد. علاوه بر این، یافته های تحقیق نشان داد که سواد رسانه های اجتماعی تحت تأثیر متغیرهای درآمد، جنسیت، شغل و رشتة تحصیلی قرار دارد. این مقاله مفهوم جدیدی برای سنجش سواد رسانه ای در رسانه های اجتماعی به دست داده است، همچنین روش شناسی آن می تواند مبنایی برای مطالعات آتی فراهم کند؛ نوع تازه ای از روش پیمایش در آن استفاده شده است که در عین کمّی بودن از تکنیک های سنّت کیفی بهره می برد.

نهاد آموزش و پرورش یکی از مهم ترین نهادهای هر جامعه ای است که نقش های مهمی چون تعلیم و تربیت، همبستگی اجتماعی، آموزش مهارت ها و علوم، جامعه پذیری  افراد، انتقال فرهنگ و ... را به عهده دارد؛ یکی از مهم ترین ارکان نهاد آموزش و پرورش، معلمان هستند. در این پژوهش تلاش شده است که رابطة مصرف رسانه و میزان سرمایة اجتماعی معلمان مورد مطالعه قرار گیرد. جامعة آماری این تحقیق را کل معلمان شهر سی سخت در استان کهگیلویه و بویراحمد تشکیل می دهند، تعداد 178 نفر از معلمان این شهر، بر اساس نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم، انتخاب و با استفاده از ابزار پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارspss   بهره گرفته شد. یافته های تحقیق نشان داد که رابطة معناداری بین سطح استفاده از رسانه های چاپی و ابعاد سرمایة اجتماعی، شامل اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و رعایت هنجارها، وجود دارد و بین سطح استفاده از رسانه های چاپی و عضویت در شبکه های اجتماعی رابطة معناداری وجود ندارد. همچنین یافته ها نشان داد که بین سطح استفاده از رسانه های الکترونیکی و عضویت در شبکه های اجتماعی و مشارکت اجتماعی رابطة معناداری وجود دارد و بین سطح استفاده از رسانه های الکترونیکی و میزان اعتماد اجتماعی و رعایت هنجارها رابطة معناداری مشاهده نشد. درمجموع بین متغیر مستقل یعنی مصرف رسانه ای (چاپی و الکترونیکی) و متغیر وابسته یعنی سرمایه اجتماعی رابطة معناداری مشاهده شده است

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میان تبلیغات تجاری تلویزیون با انتخاب محصولات از طرف مشتریان انجام شده، که در آن از روش تحقیق پیمایشی و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعة آماری این تحقیق، کلیة شهروندان 25 تا 60 ساله شهر تهران، برابر با 374/528/7 نفر است  و حجم نمونه 386 نفر، با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آمار استنباطی و آزمون های کندال، ضریب پیرسون، رگرسیون خطی و ... مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج آزمون پیرسون بین انتخاب محصولات از طرف مشتریان (الگوی مصرف) و متغیرهای علاقه به تبلیغات تجاری تلویزیون، اعتماد به تبلیغات، محتوای ساختاری تبلیغات، نوع نگرش به تبلیغات تجاری، جذابیت ظاهری، میزان تماشای تبلیغات تجاری تلویزیونی و آشنایی با برند کالا رابطه معنادار مثبتی وجود دارد و نتایج ضرایب رگرسیونی نشان می دهد که همبستگی بالایی بین نگرش به تبلیغات تلویزیونی و انتخاب محصولات از طرف مشتریان (الگوی مصرف) وجود دارد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطة میزان استفاده از شبکه های اجتماعی با نظم اجتماعی در میان شهروندان اردبیل است. برای دستیابی به این هدف از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه استفاده شد. جامعه آماری، تمامی شهروندان بالای 18 سال شهر اردبیل است. حجم نمونه، با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر، به صورت خوشه ای چندمرحله ای  انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته، که اعتبار آن مورد تأیید متحصصان و استادان دانشگاه بود، با سطح پایایی(آلفای کرونباخ) 82/0 استفاده شده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها، با توجه به سطح سنجش متغیرها از ضریب همبستگی اسپیرمن و رگرسیون استفاده شد. این پژوهش تحقیق شامل 5 فرضیه است، که در قالب پرسشنامه محقق ساخته 36 سوالی انجام شد. یافته های تخقیق نشان داد که بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی با نظم اجتماعی در میان شهروندان اردبیلی همبستگی معنادار وجود دارد. همچنین بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی با ابعاد نظم اجتماعی (جامعه پذیری، قانونمندی، تعهد به هنجارهای شهری و امنیت اجتماعی) در میان شهروندان اردبیل همبستگی معناداری وجود دارد. نتایج این بیشترین همبستگی را  بین میزان استفاده از شبکة اجتماعی و قانونمندی شهروندان، کمترین همبستگی را بین میزان استفاده از شبکه اجتماعی و امنیت اجتماعی نشان داد.

رسانه ها در قالب پیام، نکته های بسیاری را به مردم معرفی می کنند که یکی از مهم ترین آنها مسائل مربوط به سلامتی است. پیام های بهداشتی آن دسته از پیام ها هستند که برای تغییر رفتار افراد در حوزة سلامت طراحی می شوند. این پیام ها باید به افراد اطلاعات را متناسب با دغدغه های آنان ارائه دهند. افراد باید پیام را متناسب با وضعیت خود بدانند، و به رفتارهای توصیه شده در آن نیز عمل کنند. بنابراین، توجه به این نکته مهم است که پیام های سلامت بر اساس اصول و قواعد خاصی طراحی می شوند، یا فقط بر اساس پاره ای از مفروضات ذهنی طراح پیام قرار دارند؟ در این نوشتار که با هدف شناسایی انواع پیام های سلامت محور و قالب بندی پیام ها انجام شده است از روش تحلیل محتوا استفاده شده و 145 مطلب روزنامه های ایران،جام جم و همشهری طی بازة زمانی اردیبهشت 1393 تا شهریور 1394 مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها نشان داد از میان موضوعات مختلف سلامت، روزنامه ها با 8/19درصد، موضوع“ منافع مرتبط با سلامت مثل تغذیه مناسب، ورزش، واکسیانسیون و...” را بیش از سایر  موضوعات مورد توجه قرار داده اند. خبرهای آگاهی بخش روزنامه ها، با 3/74 درصد دربارة“ ایجاد شناخت دربارة موضوع یا رفتار خاص” است. پیام های آموزشی روزنامه ها، با 8/50 درصد با هدف“ ارائه اطلاعات دربارة سلامت” است؛ بالاخره“ ارائه یک یا چند راه حل یا رفتار ساده برای کاهش تهدید” با 7/33 درصد، بیشترین هدف انتشار پیام های ترغیب کننده را در این روزنامه ها دنبال می کند

در عصر حاضر، عرصه های مختلف زندگی بشر در سیطرة دانش فناوری اطلاعات قرار گرفته است و کشورهای بسیاری در زمینة فرهنگ و هنر، برای بیان اهداف و مقاصد خود، از این ابزار جدید رایانه ای استفاده می کنند. در این میان، بازی های رایانه ای، به علت جذابیت ها و تعاملاتی که دارند، وسیلة بسیار مناسبی جهت نیل به این اهداف است. امروزه بازی های رایانه ای نه فقط ابزاری برای سرگرمی و تفریح، بلکه یکی از بزرگ ترین صنایع دنیای فناوری ارتباطات و اطلاعات هستند. شناخت اندکی که نسبت به این صنعت در کشور ما وجود دارد، باعث شده است تا بیشتر افراد، بازی های رایانه ای را ویژه کودکان و نوعی تفریح جهت اوقات فراغت بپندارند؛ در حالی که، در اکثر کشورهای جهان، این بخش از علوم، جزء تخصص های مهم به شمار می رود و اهمیت بسزایی دارد. بنابراین نباید دیدگاه منفی و مغرضانه به بازی های رایانه ای داشت، بلکه می توان از این فناوری در جهت  اهدافی همچون آموزش، انتقال ارزش ها و آموزش زبان بیگانه بین نسل جوان و نوجوان استفاده کرد. با توجه به نظریة یادگیری اجتماعی، انسان ها بیشتر آنچه را که برای راهنمایی و عمل در زندگی نیاز دارند، صرفاً از تجربه و مشاهده مستقیم یاد نمی گیرند، بلکه عمدة آنها را به طور غیرمستقیم و به ویژه از طریق رسانه های جمعی می آموزند. بنابراین یافته های پژوهش حاکی از آن است که بازی های رایانه ای به طور غیرمستقیم بر آموزش زبان بیگانه تاثیر دارد. این مقاله بر آن است تا با روش توصیفی تحلیلی و شیوة مطالعة کتابخانه ای، به تبیین نقش بازی های رایانه ای در آموزش زبان بیگانه و مفاهیم مرتبط به آن بپردازد.