رسانه

با پیدایش و گسترش رسانه های جدید، ذهن بسیاری از پژوهشگران و متخصصان علوم دینی و شماری از متفکران حوزة علوم اجتماعی و ارتباطات، به این نکته معطوف شده است که نسبت میان دین و رسانه چیست؟ نحوة تعامل و پیوند این دو با هم چگونه است؟ در این راستا این تحقیق در پی پاسخ به این سؤال است که چگونه می توان در عرصة رسانه، اخلاق و ارزش های دینی را رعایت کرد و صادقانه به نشر و تبلیغ دین پرداخت. از این رو تحقیق پیش رو با هدف شناسایی نقاط اشتراک و افتراق دیدگاه دو گروه علمی و اجرایی دین و رسانه به ارزیابی نظرات استادان ارتباطات و کارشناسان مذهبی سیمای جمهوری اسلامی ایران در خصوص چگونگی حضور دین در رسانه ملی و ویژگی های یک برنامه دینی تلویزیونی مطلوب می پردازد. در این تحقیق نظریات دین و رسانه، تحقیقات پیشین و ادبیات تحقیق مبنای نظری ساخت گویه های تحقیق قرار گرفتند. تحقیق حاضر به روش کیو و  با ارائه پرسشنامه ای 68 گویه ای به 30 پاسخگو شامل 15 استاد ارتباطات و 15 کارشناس عالی مذهبی تلویزیون انجام شد. از نتایج این تحقیق می توان به اشتراک نظر بالای هر دو گروه به ضرورت وجود مشاور مذهبی و یک برنامه ریزی نظام مند برای ساخت برنامه های دینی اشاره کرد. از سوی دیگر بر اساس داده های به دست آمده یکی از مهم ترین حوزه های مورد اختلاف پاسخگویان حوزة چگونگی حضور است. هر دو گروه روحانیان و استادان در خصوص اینکه تلویزیون می تواند وسیله ای مناسب برای تبلیغ دین باشد اتفاق نظر دارند اما آنچه در اینجا این دو گروه بر سر آن با هم اختلاف دارند در مورد تبلیغ دین از طریق تلویزیون ایدئولوژیک و توسط کارشناسان و مبلغانی است که از چهره های سیاسی و شناخته شده هستند. الگوی مطلوب برنامه های دینی تلویزیون در این تحقیق در چهار حوزة چگونگی حضور دین در رسانه تلویزیون ایران، حوزة محتوا، حوزة ارائه، و حوزة اجرا به صورت جداگانه ارائه می شود.

جهان امروزه جهان تکثرها است که به مدد رسانه ها روز به روز کوچک تر و در عین حال قابل دسترس تر می شود. امروزه هیچ کشور یا ملتی را نمی توان یافت که ادعای خالص بودن نژادی یا قومی داشته باشند. این تنوع های قومی به یمن مهاجرت، ازدواج و ... در این جهان پهناور رو به تزاید است. این در حالی است که کشور ما ایران از دیرباز از چنین تنوع فرهنگی برخوردار بوده است و قرن ها قومیت های مختلف در صلح و آرامش در کنار یکدیگر زندگی می کرده اند. این مقاله تلاشی است در جهت بررسی رویکرد تنوع های زبانی( با تأکید بر زبان های قومی ایران) در رسانه های برخط. به عبارت دیگر در این تحقیق تلاش می شود تا زبان نوشتاری رسانه های خبری (سایت های خبری و خبرگزاری ها) دارای مجوز از معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بررسی شود و تعداد زبان های قومی آنان مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. در رون د این تحقی ق از روش اسن ادی که هم ان ارجاع به سایت ه ا و خبرگزاری ه ا و م دارک آنان و ... خواهد بود، استفاده شده است. جامعة آماری این تحقیق 33 خبرگزاری و 77 سایت خبری فعال است. پژوهش با تأکید بر دو زبان قومی کُردی و آذری صورت گرفته است. اگرچه نیم نگاهی هم به دو زبان بین المللی انگلیسی و عربی نیز شده است.

قدمت رابطة رسانه و دین، از زمان صنعت چاپ است و از آن زمان ایجاد ارتباطی صحیح و مؤثر بین دین و وسایل ارتباط جمعی، تنظیم کارکردها و ارائه راهکارهایی که به برقراری مؤثر این ارتباط کمک کند، مورد توجه هر دو قرار گرفته است. هدف مقالة حاضر، بررسی رابطة میان دین و رسانه های مدرن با استفاده از رویکرد  تاریخی جامعه شناختی و فلسفی در قالب روش کتابخانه ای است. آیا رسانه ها صرفاً ماهیتی ابزاری دارند و وسیله ای برای دین زدایی از جامعه اند و یا وسایلی خنثی هستند که می توانند در خدمت دین قرار گیرند؟ از لحاظ نظ ری، با طیف ی از نظری ات که از یک سوی به ” جب رگرایی فناوری ک“ و از سوی دیگ ر به ” ابزارگرایی“ منتهی می شود، مواجه می شویم. با توجه به اینکه رسانة ملی تلاش می کند تا به کارکردهای مورد انتظار رسانه های مدرن در چارچوب فضائل اخلاقی و توصیه های دینی عمل کند، به این مسئله می پردازیم که چگونه می توان امور دینی را در گسترة وسیع مخاطبان رسانه های عمومی ترویج و تبلیغ کرد، تا مخاطبی که فرضاً داوطلب دریافت آن پیام نیست، تحت پوشش قرار گرفته و به مخاطبی فعال تبدیل شود. نتایج نشان می دهد پخش ”مستقیم“ مناسک دینی از رسانه بیش از اینکه آثار مثبت داشته باشد دارای آثار منفی است. اما تبدیل محتواهای دینی به ”برنامه های رسانه ای“ در قالب پخش نمایشی به شکلی هنرمندانه می تواند آثار دوجانبه و مثبتی داشته باشد. به این شکل که برای معتقدان به دین نوعی شور و آگاهی مذهبی را موجب شده و برای کسانی که به دنبال مسائل مذهبی نیستند، حداقل به عنوان برنامه ای سرگرم کننده و جالب عمل کند.

ارتباطات گرافیکی با تکیه بر درک بالاتر داده های فراهم آمده به کاربران کمک می کند تا میزان بهره وری در دریافت و ارزیابی اطلاعات را افزایش دهند و نقش مؤثری را در روابط عمومی ایفا کنند. مقالة پژوهشی حاضر با هدف بررسی و شناخت نقش ارتباطات گرافیکی در انتقال پیام و جذب آن توسط مخاطبان روابط عمومی فرمانداری شهرستان بهارستان انجام شده است. روش تحقیق به صورت توصیفی و پیمایشی است. جامعة آماری شامل 256 نفر از کارمندان فرمانداری شهرستان بهارستان، اعضای شورای هماهنگی روابط عمومی های اداره های شهرستان بهارستان و ارباب رجوع مراجعه کننده به فرمانداری بوده است. با توجه به جدول مورگان نمونه آماری، 154 نفر هستند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به وسیله پرسشنامه 21 گویه ای مورد سنجش قرار گرفتند. ضریب آلفای کرنباخ برای پرسشنامه برابر با 843/0 بوده است. داده ها به وسیله نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های مقاله نشان می دهد مقدار آمار خی دو برای سؤالات این تحقیق در سطح (05/0p<) معنادار بوده و طرح های گرافیکی در ترغیب مخاطبان روابط عمومی، در تشویق مخاطبان روابط عمومی و در اقناع پیام های روابط عمومی به طور معناداری تأثیرگذار بوده است

گروه سنی نوجوان(Adolescents ) بخش مهمی از جمعیت کشورهای جوان را تشکیل می دهند که نحوه گذران اوقات فراغت آنها اهمیت زیادی در شکل گیری هویت فردی و جمعی ، و نزدیک ترین پیوند را با زندگی معنوی و فرهنگی شان دارد. زیرا آنها تمایل زیادی به تکیه بر روابط اجتماعی، و تعامل و گذران وقت با دوستان و همسالانشان در ساعات فراغت خود دارند تا بتوانند بیشتر درباره نقش و ارزششان در جامعه بیاموزند. بدین ترتیب طبق مطالعات مختلف، عرصه عمومی و فضاهای شهری از مناسب ترین بسترهای جامعه جهت تأمین این نیاز آنها تلقی می شوند. اما متأسفانه امروزه شاهد سپری شدن بخش قابل توجهی از ساعات روزمره و اوقات فراغت این گروه سنی در خانه، و به منظور استفاده از اینترنت و فعالیت در فضای مجازی هستیم. لذا در پژوهش حاضر تلاش شده است تا ضمن در نظرگرفتن تأثیر عوامل شناخته شده در این گرایش نوجوانان، به بررسی تأثیر احتمالی میزان رضایت مندی نوجوانان از وضعیت کمّی و کیفی فضاهای شهری نیز بر این مسئله پرداخته شود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و کمّی است که به منظور انجام آن، 250 نفر از نوجوانان 12 تا 19 ساله کرجی به روش طبقه بندی متناسب و تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بوده و تحلیل داده ها با آمار توصیفی و استنباطی (پیرسون، t مستقل ، تحلیل عاملی و رگرسیون چندمتغیره) صورت گرفته است. یافته ها نشان می دهد از بین عوامل فردی و خانوادگی، تنها متغیر جنسیت با میزان حضور نوجوانان در شبکه های اجتماعی مجازی رابطه معناداری ندارد. جذابیت های شبکه های اجتماعی مجازی، و میزان رضایت مندی نوجوانان از فضاهای شهری نیز در مجموع 41درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند که در صورت ثابت بودن سایر متغیرها، بیشترین ضریب تأثیر را ” امکان تقویت و توسعه تعاملات اجتماعی“ (436/0) در متغیر وابسته داشته، و میزان رضایت مندی از وضعیت کمّی و کیفی فضاهای شهری نیز هریک به ترتیب با ضرایب 161/0 -  و 103/0 -  بر میزان سپری شدن اوقات فراغت نوجوانان در شبکه های اجتماعی مجازی تأثیرگذارند. .

هدف پژوهش حاضر مطالعة کیفی چالش های شبکه های اجتماعی تلفن همراه در زندگی کاربران بوده است. روش پژوهش کیفی و تکنیک پژوهش، مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. بر این اساس با 20 نفر از کاربران حرفه ای دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) که از شبکه های اجتماعی تلفن همراه به طور مداوم استفاده می کردند به صورت حضوری مصاحبه شد. نمونه گیری از نوع هدفمند و معیار نمونه گیری، اشباع نظری بود. برای تحلیل اطلاعات از روش هفت مرحله ای کلایزی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که سه مفهوم اصلی: ” نقض حریم خصوصی افراد“، ” کاهش اعتماد در روابط اجتماعی“ و ” استفاده از هویت جعلی“ مهم ترین تأثیرات مخرب این شبکه ها در زندگی کاربران بوده است. آگاهی از این چالش ها و تهدیدها ضمن کاهش آسیب های اجتماعی، امکان استفاده بهینه از فناوری های نوین را فراهم و مسیر برنامه ریزی و سیاست گذاری فرهنگی کشور را برای متولیان امر هموارتر می کند

هویت ملی در هر جامعه ای به ابعاد سازنده و وضعیت آن بستگی دارد. یکی از ابزارهای مؤثر بر هویت ملی هر جامعه ای، رسانه ها هستند. رسانه ها می توانند بر هویت هر فرد تأثیر بگذارند و هویت فردی و به تبع آن، هویت جمعی را تغییر دهند و هویت جدیدی ایجاد کنند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطة بین استفاده از رسانه ها و هویت ملی جوانان انجام شده و در بخش مبانی نظری پژوهش، از نظریة استفاده و رضایت مندی، نظریة خشنودی و نظریة کاشت استفاده شده است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی، بر روی 383 نفر از جوانان 15 تا 29 سالة شهر یزد انجام گرفته است. برای بررسی دقیق تر، رسانه ها در این تحقیق به دو بخش رسانه های جمعی و رسانه های اجتماعی تقسیم شده اند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه بود. اعتبار ابزار به صورت محتوایی محرز شده و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. داده ها به کمک نرم افزار SPSS در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داده است که پاسخگویان، رسانه های اجتماعی را بیشتر از رسانه های جمعی استفاده می کنند و در این میان، بیشترین استفاده از شبکة اجتماعی مجازی تلگرام بوده است. همبستگی منفی و معنی داری بین میزان استفاده از رسانه های اجتماعی با هویت دینی و فرهنگی جوانان مشاهده شد، در حالی که رابطة بین میزان استفاده از رسانه های جمعی با هویت دینی و فرهنگی، معنی دار نبوده است. رابطة بُعد اجتماعی هویت ملی با میزان استفاده از رسانه های جمعی و رسانه های اجتماعی نیز معنی دار نبود. نتیجة آزمون فرضیة اصلی پژوهش نشان داد رابطة معنی داری بین میزان استفاده از رسانه های جمعی و هویت ملی وجود ندارد ولی رابطة منفی و معنی داری بین میزان استفاده از رسانه های اجتماعی و هویت ملی جوانان شهر یزد وجود دارد.