دانش انتظامی

دانش انتظامی

دانش انتظامی سال بیست و دوم زمستان 1399 شماره 4 (پیاپی 89) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

چالش های مؤسسه های خدمات حفاظتی و مراقبتی استان مازندران در پیشگیری از جرم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پیشگیری از جرم چالش نگهبان محله مؤسسه های خدمات حفاظتی مراقبتی استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۴۶۰
زمینه وهدف: مؤسسه های خدمات حفاظتی ومراقبتی باهدف مشارکت شهروندان در استقرار امنیت، ایجاد شدند که برای اجرای اهداف خود با چالشها وموانعی مواجه هستند. بنابراین پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که«چالشهای اجرایی مؤسسه های خدمات حفاظتی و مراقبتی در پیشگیری از جرم کدامند؟» روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است که به صورت آمیخته انجام شد. روش پژوهش در بخش کیفی، تحلیل مضمون و در بخش کمی پیمایشی و به روش دلفی انجام شد. در بخش کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی با استفاده از پرسشنامه دلفی داده ها جمع آوری شد. جامعه مشارکت کنندگان بخش کیفی شامل نخبگان انتظامی، در رسته های اطلاعات و پلیس پیشگیری بودند که به صورت هدفمند تعداد 16نفر انتخاب شدند. در بخش کمی پژوهش نمونه ها تمام شمار انتخاب شدند. شیوه تحلیل داده ها در بخش کیفی روش تحلیل محتوا از نوع تحلیل مضمون و در بخش کمی، از آمارهای توصیفی شامل فراوانی، درصد و میانگین و برای تعیین میزان اتفاق نظر اعضای گروه دلفی از ضریب هماهنگی توافقی کندال استفاده شد. یافته ها: در بخش کیفی 43 چالش مؤسسه های خدمات حفاظتی و مراقبتی در پیشگیری از جرم در قالب 17 مجموعه احصاء شد و در بخش کمی پس از اجرای چهارمرحله پرسشنامه دلفی و دستیابی به ضریب توافقی کندال به میزان 790/0، چالش ها اولویت بندی شدند. نتیجه گیری: «ضعف در قوانین و مقررات» و «ضعف در فرهنگ سازی» از چالشهای اصلی استقرار عوامل نگهبان محله است که درصورت توجه مسئولان به آنها، امکان بهره گیری بیشتر از ظرفیت این مؤسسه ها در راستای اهداف آنها را میسر می کند.
۲.

الگوی رابطه ای مدیریت مکان- جرم به عنوان رهیافتی روش شناختی در جرایم شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جرم مکان مکان جرم مدل رابطه ای مکان مدیریت مکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲۲ تعداد دانلود : ۶۷۹
مفاهیم «مدیریت مکان» و توجه به عامل «مکان» یکی از پیشرفتهای اخیر در آراء حوزه خاص «جرم شناسی محیطی و مکانی» می باشند. هدف از این مطالعه، ارائه یک الگوی جدید مدیریت مکان و نقد الگوهای قطعی از مکان در تکنیک مدیریت مکان است. رویکرد تحقیق این مطالعه، کیفی، برخوردار از دو راهبرد شبیه سازی و استدلال منطقی و مبتنی بر تحلیل های ثانویه از داده های جرایم واقعی است. جامعه آماری تحقیق نیز شامل 392 مورد مکان نهایی جرایم شهری است که به کمک تکنیک تحلیل محتوای کمّی از میان آمار جراید موجود در سایت مگ ایران در بازه زمانی 1390 الی 1399 شمسی در میان سه محدوده جغرافیایی و محدوده کلانتری سه محله نارمک، نازی آباد و پونک؛ استخراج و تعداد نمونه های منتخب نیز معادل سهم ده درصدی از کل جامعه آماری و معرفی یک سوم از بهترین نمونه های معرف مدل رابطه ای مکان تحقیق می باشد.مطالعه، دارای یک «الگوی رابطه ای مکان» و یک «الگوی مرکب مدیریت مکان» در جرم است. «الگوی مرکب مدیریت مکان» از یک سو دارای هستی شناسی مدیریتی و از سوی دیگر دارای معرفت شناسی مکانی همسو با معرفت شناسی الگوی مکان است. هستی شناسی «الگوی مکان» مطالعه، همراه با ساختار مولفه های باز، تبیینی و ماهیتی رابطه ای است. معرفت شناسی «الگوی مکان» نیز شامل هشت عامل فُرم-کالبد، فعالیت، منابع، مجاورت، آلودگی، بی نظارتی، بی مشارکتی و بی شراکتی است.
۳.

اولویت سنجی مناطق شهر اردبیل به منظور کاربست راهبردهای ارتقای امنیت شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امنیت شهری محلات حاشیه نشین نظارت اجتماعی اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۲۹۶
توجه به امنیت شهروندان همواره از اولویت های اساسی مدیریت شهری محسوب می شود. هدف از انجام این پژوهش، اولویت بندی مناطق شهر اردبیل از منظر عوامل و متغیرهای امنیت شهری و پیشنهاد راهبردهای ارتقای امنیت در این مناطق می باشد. راهبرد استدلالی این پژوهش قیاسی و رویکرد آن کمّی است. داده های اسنادی این پژوهش از منابع علمی- پژوهشی معتبر و داده های میدانی از طریق ابزار پرسشنامه و اعمال نظرات متخصصین حاصل شده است. بر اساس چارچوب نظری این پژوهش، ده معیار از منابع معتبر پژوهشی داخلی و خارجی به منظور ارزیابی امنیت شهری در شهر اردبیل استخراج شد که عبارتند از: مشارکت ساکنان، توسعه فضاهای فرهنگی و اجتماعی، تعریف پروژه های محرک اقتصادی، افزایش وضوح و خوانایی فضاهای شهری، اختلاط کاربری ها، تراکم های جمعیتی و ساختمانی استاندارد، تامین روشنایی مطلوب فضاهای شهری در شب، جلوگیری از رهاسازی اراضی بایر و مخروبه، مدیریت هماهنگ و یکپارچه، و تنظیم ضوابط طراحی محیطی. یافته های پژوهش نشان می دهد منطقه سه و چهار در شهر اردبیل، اولویت بیشتری به منظور بکارگیری معیارهای ارتقای امنیت شهری نسبت به مناطق دیگر شهر دارند. جمعبندی صورت گرفته از نظرات کارشناسان بومی نشان میدهد ضرورت کاربست سه معیار توسعه فضاهای فرهنگی و اجتماعی، تامین روشنایی مطلوب فضاهای شهری و مدیریت هماهنگ و یکپارچه در موضوع امنیت شهری بیش از سایر معیارها است.در همین راستا دو پیشنهاد کاربردی برای کاستن از سطح ناامنی در این مناطق پیشنهاد می شود: توسعه نهادهای فرهنگی، اجتماعی و آموزشی در محلات ناامن؛ تاسیس نهاد متولی امنیت شهری و برنامه ریزی عملیاتی و طراحی محیطی در راستای پیشگیری از وقوع جرم.
۴.

بررسی تطبیقی ساز و کارهای انتظامی استرداد دارایی های ناشی از جرایم مرتبط با مواد مخدر در سیاست جنایی بین المللی و سیاست جنایی ایران با تاکید بر دستاوردها برای ناجا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: استرداد دارایی ناجا اینترپل جرایم مواد مخدر اعلان نقره ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۳۹۰
زمینه و هدف: زمینه تحقیق حاضر در حوزه ساز و کارهای حقوقی -انتظامی بین المللی و داخلی ناظر بر استرداد دارایی های ناشی از جرایم مرتبط با مواد مخدر می باشد. این پژوهش به هدف توسعه شناسایی ساز و کارهای جدید ناظر بر استرداد دارایی های ناشی از فعالیت های مجرمانه مرتبط با مواد مخدر با رویکرد حقوقی-انتظامی تهیه شده است. روش: این تحقیق از نظر نوع، کاربردی و روش توصیفی-تحلیلی اطلاعات لازم با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و از طریق فیش برداری و رجوع به منابع معتبر حقوقی داخلی و بین المللی تبیین شده است. یافته ها : یافته ها نشانگر این موضوع است که مهم ترین ابزار اینترپل ، صدور اعلان نقره ای خاص استرداد دارایی های ناشی از فعالیت های مجرمانه سازمان یافته بین المللی از جمله مواد مخدر می باشد همچنین از آنجا که اصل سرعت استرداد دارایی های ناشی از فعالیت های مجرمانه مرتبط با مواد مخدری، لازم و ضروری است. بنابراین ساز و کارهای غیررسمی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در آن عضویت ندارد به نحو مطلوب تری می تواند منافع ملی را در بازگرداندن دارایی های جرایم مرتبط با مواد مخدر تامین نماید. نتیجه: تحقیق حاضر مهم ترین چالش ها و خلاءها در عملکرد پلیس ایران نسبت به استرداد دارایی های ناشی از فعالیت های مجرمانه مرتبط با مواد مخدر، عدم تقویت نظام همکاری های بین المللی انتظامی در زمینه استرداد دارایی ها و عدم اتکا به ساز و کارهای غیررسمی استرداد دارایی ها به منظور تسریع در این روند می باشد.
۵.

تاثیر قابلیت های رهبری فرماندهان بر کاهش فرار از خدمت، پرخاشگری و احساس افسردگی سربازان ناجا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فرمانده سرباز فرار از خدمت پرخاشگری افسردگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۵۱۲
زمینه و هدف: موفقیت فرماندهان در تعامل مطلوب با سربازان وظیفه به عنوان بخشی از بدنه ناجا، بستگی انکارناپذیری به توانایی نفوذ آن ها بر افراد دارد. این توانایی که در ادبیات رفتار سازمانی رهبری نام دارد، مهم ترین ابزار تاثیرگذاری بر افراد است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر قابلیت های رهبری فرماندهان بر کاهش فرار از خدمت، پرخاشگری و احساس افسردگی سربازان ناجا است. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه اجرا، پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را سربازان مرکز آموزش شهید بیگلری مشکین شهر ناجا(1035 نفر) در زمستان سال 1398 تشکیل داده اند که از بین آن ها 280 نفر به صورت نمونه گیری طبقه ای متناسب انتخاب شدند . داده ها با استفاده از پرسشنامه های محقق ساخته قابلیت های رهبری و فرار از خدمت با آلفای کرونباخ 84/0 و 78/0 و پرسشنامه های استاندارد پرخاشگری باس و پری(1992) و افسردگی بک(1961)، به ترتیب با آلفای کرونباخ 82/0 و 81/0 جمع آوری و با استفاده از مدل معادلات ساختاری با نرم افزار PLS تحلیل شد. یافته ها و نتایج: پژوهش نشان داد همه قابلیت های رهبری فرماندهان در چهار بعد نگرش، صفات، رفتار و اقتضائات رهبری، به طور معناداری بر کاهش فرار از خدمت، پرخاشگری و احساس افسردگی سربازان تاثیر دارد. بنابراین در یک رویکرد انسانی و با هدف کاهش همه این موارد، پژوهش بیش از هر چیزی تمرکز بر توسعه قابلیت های فرماندهان در ابعاد چهارگانه آن را گوشزد می کند، چراکه بکارگیری ظرفیت های موجود برای تعداد محدودی فرماندهان که تاثیرات اهرمی بر نگرش های شناختی و عاطفی و رفتار تعداد قابل توجهی سرباز وظیفه دارند، بسیار منطقی است.
۶.

اثر بخشی آموزش مهارتهای ارتباطی بر افزایش هوش هیجانی و سبک های مقابله ای کارکنان کلانتری های تهران بزرگ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مهارت های ارتباطی هوش هیجانی سبک های مقابله ای کارکنان کلانتری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۲۳۳
زمینه و هدف: هوش هیجانی و سبک های مقابله ای متغیرهایی هستند که در ایجاد رضایت شغلی و افزایش بهره وری نیروی پلیس اثرگذار هستند و خود این متغیرها تحت تأثیر عوامل دیگری هستند. این پژوهش باهدف سنجش اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی برافزایش هوش هیجانی و سبک های مقابله ای کارکنان کلانتری های تهران بزرگ صورت پذیرفت. روش پژوهش: این پژوهش برحسب هدف کاربردی و ازلحاظ روش نیمه آزمایشی (به صورت پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل) است. جامعه آماری این پژوهش عبارت است از کلیه کارکنان کلانتری شهر تهران مشتمل بر 2000 نفر که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 70 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 35 نفری آزمایشی و کنترل گمارش شدند. ابزار گردآوری داده های پژوهش شامل پرسشنامه هوش هیجانی بار- آن (1988) و سبک های مقابله ای اندلر و پارکر (1995) بودند. گروه آزمایش تحت آموزش مهارت های ارتباطی (مربوط به بسته آموزشی مهارت های زندگی) به صورت 12 جلسه هفتگی (هر جلسه 60 دقیقه) قرار گرفتند. بعد از اتمام دوره به منظور سنجش میزان تغییر متغیر وابسته (سبک های مقابله ای و هوش هیجانی)، مجدداً آزمون مذکور به عنوان پس آزمون در هر دو گروه اجرا شد. داده های پژوهش با استفاده از روش های آمار توصیفی (شامل جدول و نمودار فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (کوواریانس چند راهه مانکوا (MANCOVA) با بهره گیری از نرم افزار آماری SPSS تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها فرضیه های پژوهش را تائید می کند و نشان می دهد که آموزش مهارت های ارتباطی موجب افزایش نمرات هوش هیجانی، افزایش راهبرد مقابله ای هیجان مثبت و مسئله مدار و کاهش نمرات راهبرد مقابله ای هیجان منفی گردیده است.
۷.

بررسی عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد نیروی انتظامی در کنترل خشونت و حفظ امنیت تماشاگران رقابت های لیگ برتر فوتبال ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عملکرد نیروی انتظامی امنیت تماشاگر کنترل خشونت لیگ برتر فوتبال ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۴۱۰
زمینه و هدف: پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد نیروی انتظامی در برقراری امنیت مسابقات است. روش پژوهش: بر اساس هدف از نوع کاربردی؛ روش پژوهش به صورت کیفی و کمی؛ نمونه گیری در بخش کیفی به صورت گلوله برفی بود. جامعه آماری پژوهش شامل مسئولین باشگاه، بازیکنان، هواداران، پیشکسوت ها و نیروی انتظامی می باشد. در بخش کیفی از جامعه آماری منتخب که شامل 23 نفر بودند مصاحبه به صورت نیمه هدایت شده انجام شد و تا رسیدن به اشباع نظری مصاحبه ادامه یافت. در این مرحله 5 عامل و 32 گویه شناسایی شدند. مرحله بعد به روش دلفی در دو دور انجام گرفت که مرحله اول و دوم دلفی گویه های به دست آمده در قالب پرسشنامه تهیه و به صورت بلی/خیر در اختیار مصاحبه شوندگان قرار گرفت؛ بعد از تائید مرحله بعدی پرسشنامه به صورت 5 گزینه ای لیکرت، با استفاده از روش تصادفی ساده در اختیار 180 نمونه آماری قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد به ترتیب ابعاد عوامل فرهنگی و اجتماعی با بار عاملی 75/0، بعد مدیریت با بار عاملی 64/0، بعد امنیتی با بار عاملی 43/0، عوامل مرتبط با مسابقه با بار عاملی 27/0 و بخش آموزشی با بار عاملی 13/0، دارای بیشترین اهمیت بودند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت، نیروی انتظامی و مدیریت قوی باشگاه با فرهنگ سازی مناسب نقش بسزایی در کاهش خشونت تماشاگران دارند.
۸.

جبران خسارتهای ناشی از بازداشت افراد بی تقصیر (با تاکید بر نقش و جایگاه ضابطین دادگستری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازداشت ناروا عدالت کیفری ضابطین دادگستری فرایند رسیدگی جبران خسارت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۵ تعداد دانلود : ۳۵۹
زمینه و هدف عدم جواز بازداشت اشخاص، قاعده ای بنیادین و مبتنی بر اصل احترام به آزادی آنهاست. اما گاهی بازداشت شهروندانِ مظنون به ارتکاب جرائم پیش بینی شده در قانون در فرض تحقق شرایط قانونی، برای صیانت از نظم و منافع عمومی ضرورت دارد. برخی از بازداشت شدگان پس از انجام تحقیقات مقدماتی با قرار منع پیگرد یا حکم برائت مواجه می شوند و عدالت ایجاب می نماید که خسارت وارد بر آنها در دوران بازداشت جبران شود. هدف از این مقاله، بررسی شرایط، تدابیر و معیارهای جبران خسارت ناشی از بازداشت های ناروا یا ناموجه می باشد. پرسش اساسی این است که قلمرو و معیار مسئولیت دولت، مقام قضایی یا ضابطین دادگستری در جبران خسارات ناشی از بازداشت های ناروا چگونه تعیین می شود؟ روش شناسی روش پژوهش در این مقاله، توصیفی تحلیلی است و زمینه قانونی و تشریفات مربوط به رسیدگی به درخواست جبران خسارت ناشی از بازداشت های ناروا و ناموجه تحلیل و ارزیابی خواهد شد و از رهگذر آن چالش های موجود در نظام عدالت کیفری ایران نمایان خواهد شد. یافته ها و نتایج بازداشت اشخاص با دستور مقام قضایی و از سوی ضابطین دادگستری انجام میشود. اصل استقلال قضایی ایجاب می نماید که مأمورین انتظامی و سایر ضابطین قضایی، دستور بازداشت را قانونی فرض کنند.
۹.

بررسی علل اقتصادی واجتماعی آسیب های اجتماعی در مناطق حاد وبحرانی استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آسیب های اجتماعی مناطق حاد وبحرانی علل اقتصادی علل اجتماعی مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۷ تعداد دانلود : ۲۷۰
مقدمه: آسیب های اجتماعی، بخشی جدایی ناپذیر از زندگی مناطق حاد وبحرانی را تشکیل می دهند و هر طبقه اجتماعی با مسائل و آسیب های خاصی دست و پنجه نرم می کند. نظر به وسیع بودن ابعاد آسیب های اجتماعی و گسترش روز افزون آن در این تحقیق به دنبال بررسی علل اقتصادی واجتماعی آسیب های اجتماعی در مناطق حاد وبحرانی هستیم. روش: روش تحقیق، روش پیمایشی می باشد. لذا با رویکرد کمی تلاش در جهت گروه بندی آسیب ها برمبنای دسته بندی موضوع و همچنین تعیین علل آسیب ها می باشد به کمک روش کمی با تحلیل عاملی اکتشافی مفاهیم شناسایی ومورد آزمون تجربی قرار گرفتند. جامعه آماری تحقیق به تعداد 20000 نفر (نوزده منطقه آلوده ) با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه های به تعداد 189 نفر برآورد شدکه هر نقطه10 نفر بصورت مصاحبه ومشاهده اطلاعات جمع آوری گردید. همچنین در این پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند در دسترس استفاده شده است به عبارتی 19 منطقه حاد هر منطقه 10 نمونه مورد مطالعه قرار گرفته است مقوله :شخصیتی و فردی- فرهنگی واجتماعی- اقتصادی طبقه بندی می شوند و شاخص های قرار گرفته در هر مقوله بر اساس مدل اندازه گیری وبار عاملی از دقت و ثبات لازم برخوردار است. نتیجه گیری: براساس مدل اندازه گیری آسیب های مناطق پرخطر وبحرانی ورتبه بندی این آسیب ها می توان الگوی پیشگیری از هر آسیب در هر شهر را براساس وضع موجود مطالعه شده بازنگری کرد وشیوه پیشگیری از هر آسیب را براساس هر شهر به شکل مستقل پیشنهاد داد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۷