مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت

مقدمه: افسردگی پس از زایمان، یکی از مشکلات اساسی در حوزه سلامت عمومی زنان است که تأثیر برجسته ای روی سلامت مادر و کودک دارد. هدف: هدف کلی پژوهش، مقایسه کارکردهای اجرایی حل مسئله و حافظه ی فعال در زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان و زنان غیر افسرده ی سالم بود. روش: جامعه آماری، کلیه مادران مراجعه کننده به مراکز سلامت شهر تبریز در سال ۱۳۹۶ بودند که از مدت زایمان این مادران ۳۰-۴۰ روز می گذشت، ۳۵ نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و پس از انجام غربالگری با پاسخ دهی به پرسشنامه افسردگی پس از زایمان، از لحاظ سن و میزان تحصیلات همتاسازی شده، در دو گروه، ۱۶ نفر مادران مبتلا به افسردگی پس از زایمان و ۱۹ نفر مادران سالم قرار گرفتند. ابزارهای مورد سنجش عبارت بودند از: آزمون رایانه ای برج هانوی جهت سنجش حل مسئله و آزمون رایانه ای N-Back ، برای سنجش حافظه ی فعال. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیره ( MANOVA ( ، تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که در کارکردهای اجرائی حل مسئله و حافظه فعال، هر دو گروه ضعیف تر عمل نمودند. می توان گفت افسردگی پس از زایمان می تواند شرایط متفاوتی را از لحاظ عملکردهای شناختی-عصبی در افراد ایجاد کند. نتیجه گیری: شناسایی و فهم این عوامل می تواند علاوه بر کمک به درک بهتر این اختلال، به ارائه راهکارهای مختلف درمانی منجر شود .

مقدمه: یکی از عوامل تعیین کننده سلامت خانواده رضایت زناشویی است، که همسران در ازدواج تجربه می کنند. هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی و میزان استرس با اعتیاد به اینترنت و رضایت زناشویی در زنان متأهل بود. روش: طرح پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه زنان متأهل مراجعه کننده به خانه های سلامت منطقه ۶ شهر تهران بود که به پرسشنامه های شخصیت نئو، رضایت زناشویی انریچ، اعتیاد به اینترنت یانگ و مقیاس استرس ادراک شده پاسخ دادند. جهت تحلیل یافته ها از روش های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که بین ویژگی های شخصیتی برون گرایی، وظیفه شناسی، سازگاری و گشودگی با رضایت زناشویی رابطه مثبت معنادار و بین ویژگی شخصیتی روان آزردگی و میزان استرس با رضایت زناشویی رابطه منفی معناداری وجود دارد. همچنین بین ویژگی های شخصیتی روان آزردگی و میزان استرس با اعتیاد به اینترنت رابطه مثبت معنادار و بین برون گرایی، وظیفه شناسی، سازگاری و گشودگی با اعتیاد به اینترنت، رابطه منفی معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: در مجموع بین ویژگی های شخصیتی و میزان استرس با اعتیاد به اینترنت و رضایت زناشویی رابطه معناداری برقرار است.

مقدمه: از دست دادن یکی از اعضای خانواده موجب برهم خوردن تعادل افراد می شود و معنا در زندگی با بهزیستی درآمیخته و نقش مؤثری بر توانایی آن ها در کنار آمدن مثبت با فشارهای روانی و تاب آوری دارد. هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش معنا درمانی بر تاب آوری و بهزیستی روان شناختی زنان دارای تجربه سوگ بوده است. روش: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی و طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش زنان دارای تجربه سوگ مراجعه کننده به مراکز مشاوره پلیس شهر تهران در بهار سال ۱۳۹۸ بودند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس ۳۰ نفر انتخاب شدند و در دو گروه ۱۵ نفری آزمایش و گواه تقسیم قرار داده شدند. ابزار گردآوری پرسشنامه های تاب آوری کانر و دیویدسون و بهزیستی روان شناختی ریف است. گروه آزمایش به مدت ۱۰ جلسه ی ۹۰ دقیقه ای آموزش معنا درمانی شرکت داده شدند. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: آموزش معنا درمانی منجر به افزایش تاب آوری و بهزیستی روان شناختی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شد. نتیجه گیری: درمانگران می توانند از معنا درمانی به عنوان راهکاری مؤثر برای بهبود تاب آوری و بهزیستی روانی افراد دارای تجربه سوگ استفاده کنند.

مدل اجتناب از تغییر ادعا می کند که ترس اصلی افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (اختلال اضطراب فراگیر) تغییر هیجانی منفی است و آن ها از نگرانی برای ایجاد و حفظ حالت هیجانی منفی و پایدار استفاده می کنند تا به این طریق بتوانند از تغییر هیجانی منفی اجتناب کنند. از سوی دیگر، بودن در حالت هیجانی منفی، احتمال تجربه تغییر هیجانی مثبت را افزایش می دهد و تقویت منفی که از تغییر هیجانی مثبت دریافت می کنند، نگرانی آن ها تداوم می بخشد. هدف مطالعه حاضر، مروری کوتاه بر مدل اجتناب از تغییر، بررسی مطالعات حمایت کننده از اصل های آن و مقایسه مدل اجتناب از تغییر با مدل های کنونی نگرانی و اختلال اضطراب فراگیر است. در پایان پیشنهاد های پژوهشی در قالب مسیر آینده برای این مدل معرفی شده است.

مقدمه: از آنجا که آموزش وپرورش امروزی به طور فزاینده ای دانش آموز محور شده، ویژگی های فردی و اجتماعی دانش آموزان، از جمله تاب آوری تحصیلی، خودپنداره تحصیلی و راهبردهای فراشناختی بیش از پیش در فرایند آموزش مورد توجه قرار گرفته است. هدف : پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش راهبردهای خودگردان فراشناختی بر تاب آوری تحصیلی (با نقش تعاملی خودپنداره تحصیلی) در دانش آموزان دوره متوسطه شهر تبریز انجام گرفت. روش: پژوهش به روش نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. به همین منظورتعداد ۶۰ نفر از دانش آموزان دارای خود پنداره تحصیلی بالا و پایین که از طریق مطالعه مقدماتی و سرندکردن انتخاب شده بودند. در یک طرح نیمه آزمایشی به صورت جایگزینی هدفمند به دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های خودپنداره تحصیلی (لیو وانگ،۲۰۰۵) و تاب آوری تحصیلی (ساموئلز و وو،۲۰۰۹) و برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس عاملی چند متغیره استفاده شد . یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش راهبردهای خودگردان فراشناختی موجب افزایش مؤلفه های تاب آوری تحصیلی شده است و خود پنداره تحصیلی نقش تعاملی در افزایش مؤلفه های تاب آوری داشته است. ( <۰/۰۱ p ). نتیجه گیری: بر اساس نتایج می توان گفت که با آموزش راهبردهای خودگردان فراشناختی و با در نظر گرفتن خود پنداره تحصیلی می توان برنامه هایی برای بهبود تاب آوری تحصیلی دانش آموزان تدارک دید، این پژوهش دارای تلویحاتی برای معلمان، مربیان و مشاوران مدرسه است که می توانند از نتایج آن برای بهبود پیشرفت دانش آموزان استفاده نمایند.

مقدمه: اعتیاد پدیده ای است اجتماعی که دامنه ی آسیب رسانی و تخریب آن در میان افراد جامعه نسبت به آسیب های اجتماعی دیگر، بسیار گسترده تر است. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین هنجارهای آزمون رورشاخ در بین افراد معتاد به مواد مخدر انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق حاضر، افراد معتاد به مواد مخدر موجود در مراکز ترک اعتیاد شهرستان قروه در سال ۱۳۹۶ به تعداد ۳۰ نفر بود که از طریق آزمون رورشاخ مورد بررسی قرار گرفتند. روش: روش تحقیق حاضر از نظر هدف بنیادی- کاربردی بوده، از نظر استراتژی، از نوع توصیفی و از نظر تجزیه و تحلیل داده ها، از نوع تحلیل محتوا بود. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که افراد معتاد به مواد مخدر در نمایه های نقص در کنار آمدن و مدارا کردن با میانگین ۵، نمایه ادراکی- تفکر با میانگین ۴ و نمایه وسواس فکری عملی با میانگین ۴، دارای اختلال بودند. شاخص EA با میانگین ۵، es و Adj es با میانگین ۱۰، D و Adj D با میانگین ۱- و EBPer با نمره N/A ، تفاوت معناداری با سایر شاخص ها داشتند. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده حاکی از وجود استرس، وسواس، بازداری هیجانات، درون نگری منفی، روابط اجتماعی ضعیف و پردازش ضعیف اطلاعات در آن هاست. این افراد به دلیل تفکر و ارزش های انعطاف ناپذیر، دچار خطا در قضاوت و تصمیم گیری شده و برای انکار واقعیت و مواجهه با موقعیت آزاردهنده به فانتزی پناه می برند.

مقدمه: دلبستگی و عشق ورزی سبک هایی هستند که بر روابط اولیه در محیط خانواده تأکید داشته و به عنوان عامل پایدار و چند نسلی تلقی می شوند. هدف : مطالعه حاضر با هدف تعیین تفاوت سبک های دلبستگی و عشق ورزی در زوج های بزرگ شده در خانواده طلاق و عادی انجام گردید. روش: مطالعه حاضر از نوع علّی- مقایسه ای بود. از بین جامعه آماری پژوهش حاضر که شامل کلیه زوج های ساکن شهر دیواندره بودند، ۵۰ زوج بزرگ شده در خانواده طلاق (۲۵ زن و ۲۵ مرد) و ۵۰ زوج بزرگ شده در خانواده عادی (۲۵ زن و ۲۵ مرد) به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان دو گروه مورد مطالعه انتخاب شدند. آزمون سبک های دلبستگی کولینز و رید (۱۹۹۰) و مقیاس سبک های عشق ورزی هندریک و هندریک (۱۹۹۶) به عنوان ابزارهای جمع آوری اطلاعات بر روی آزمودنی ها اجرا شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که بین میانگین نمرات سبک های دلبستگی و عشق ورزی در زوج های بزرگ شده در خانواده های طلاق و عادی تفاوت آماری معناداری وجود دارد. به طوری که میانگین نمرات زوج های بزرگ شده در خانواده های طلاق در سبک های دلبستگی ایمن، اجتنابی و سبک های عشق ورزی بازیگرانه و شهوانی بیشتر از زوج های بزرگ شده در خانواده های عادی بود؛ اما میانگین نمرات زوج های بزرگ شده در خانواده های عادی در سبک دلبستگی اضطرابی، سبک های عشق ورزی رمانتیک، دوستانه و فداکارانه در مقایسه با زوج های بزرگ شده در خانواده های طلاق به طور معناداری بیشتر بود. نتیجه گیری: سبک های دلبستگی و عشق ورزی نقش مهمی در ثبات خانواده و پایداری این نهاد اجتماعی دارند و این موضوع ایجاب می کند در مراکز مشاوره پیش از ازدواج و طلاق توجه بیشتری به آن معطوف شود.

مقدمه: اختلال پیوستار اُتیسم اختلالی عصب تحولی است که تاکنون سبب شناسی آن به طور قطعی مشخص نشده است. مطالعاتی که بر روی ویژگی های خویشاوندان افراد مبتلا به اختلال پیوستار اُتیسم انجام شده است، نشان داده اند که خویشاوندان افراد مبتلا به اختلال پیوستار اُتیسم نیز درجاتی خفیف از علائم این اختلال را نشان می دهند. هدف: این پژوهش با هدف مقایسه کارکردهای اجرایی در والدین کودکان با و بدون اختلال پیوستار اُتیسم انجام شد. جامعه آماری شامل کل والدین کودکان با و بدون اختلال پیوستار اُتیسم در شهر سنندج بود. روش : نمونه مورد بررسی شامل ۳۰ نفر از والدین کودکان با اختلال پیوستار اُتیسم (۱۱ مرد و ۱۹ زن) و ۳۰ نفر از والدین کودکان بدون این اختلال (۱۰ مرد و ۲۰ زن) بود که به صورت نمونه برداری در دسترس انتخاب و همتاسازی شدند. ابزار این پژوهش پرسشنامه توانایی های شناختی (نجاتی، ۱۳۹۲) بود. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد تفاوت میانگین نمره های کنترل مهاری و توجه انتخابی (۰/۰۵> P )، تصمیم گیری (۰/۰۰۱> P )، برنامه ریزی (۰/۰۰۱> P )، توجه پایدار (۰/۰۰۱> P ) و انعطاف پذیری شناختی (۰/۰۰۱> P ) در والدین کودکان با و بدون اختلال پیوستار اُتیسم معنادار است. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه از فرضیه های فنوتایپ گسترده اُتیسم و پیوستاری بودن اختلال پیوستار اُتیسم حمایت می کند و لزوم توجه به کیفیت های روان شناختی والدین کودکان با اختلال پیوستار اُتیسم را نشان می دهد.

مقدمه : سلامت معنوی از مهم ترین عوامل اجتماعی - فرهنگی مرتبط با سلامت روان است . هدف: هدف از مطالعه حاضر تعیین ارتباط بین سلامت روان و سلامت معنوی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان بود که در سال ۱۳۹۴ انجام گردید . روش: در این پژوهش توصیفی همبستگی تعداد ۴۳۶ نفر دانشجوی جدیدالورود سال تحصیلی ۹۵-۹۴ با روش سرشماری بررسی شدند ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ۲۰ سؤالی سلامت معنوی پولوتزین که ۱۰ سؤال آن سلامت مذهبی و ۱۰ سؤال دیگر سلامت وجودی را اندازه گیری می کرد و آزمون سلامت روان GHQ-۲۸ که چهار مقیاس علائم جسمانی، علائم اضطرابی، علائم ناسازگاری اجتماعی و علائم افسردگی را می سنجد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری ۲۲ SPSS و آزمون های آماری همبستگی پیرسون، تی تست وآنوا استفاده شد. یافته ها: بیشترین فراوانی دانشجویان مؤنث با ۶۳/۵% و مجرد با ۹۱/۷% بودند ۷۲ درصد آن ها در گروه سنی ۲۰-۱۸ سال قرار داشتند. ۵۸/۹% بومی استان کردستان بودند. ۶۷/۳% دارای سلامت معنوی بالا، ۹۵/۲% دارای سلامت مذهبی بالا ۸۴/۲% و دارای سلامت وجودی بالابودند. ۸۷/۲% افراد موردمطالعه دارای سلامت روان و ۱۲/۸% مشکوک به آسیب پذیری روانی بودند. بین سلامت معنوی در دو بعد سلامت مذهبی و سلامت وجودی با سلامت روان آنان رابطه معناداری وجود داشت. نتیجه گیری: هرچه میزان سلامت معنوی در دانشجویان بالاتر باشد، میزان آسیب های روانی در آن ها کمتر خواهد بود. به عبارت دیگر می توان از میزان سلامت معنوی در دانشجویان به عنوان یک پیش بینی کننده بحران روانی در آن ها استفاده کرد.

مقدمه: رویکرد نوین فضیلت گرایی اخلاقی، بر خصایص درونی شخص یعنی فضایل و انگیزه ها تمرکز می کند و نقش عواطف را از حیث ادراکی و ترغیبی پررنگ می سازد. هدف: هدف از پژوهش حاضر یافتن راهی برای تسهیل فضایل اخلاقی در هویت فرد از طریق تمرکز بر قابلیت های هیجان نوستالژی بود. مسئله پژوهش حاضر این است که نوستالژی به عنوان یک هیجان نا اخلاقی چه ربطی در اهمیت یافتن فضایل هویت اخلاقی دارد. روش: پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری این پژوهش دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز بود و ۲۰۱ دانشجو در این تحقیق مشارکت داشت. مشارکت کنندگان به آزمون پژواک رویداد وایدشات و همکاران (۲۰۰۶)، پرسشنامه ی نوستالژی باچو (۱۹۹۵) و پرسشنامه اهمیت خویشتن اخلاقی آکویینو و رید (۲۰۰۲) پاسخ دادند. از نرم افزار SPSS ورژن ۱۹ و Amos ۱۹ و از حسابگر پایایی ترکیبی مطابق با فرمول رایکو (۱۹۹۷) استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد نوستالژی گرایی پیش بینی کننده ی معنادار هر دو بعد درونی سازی و نماد سازی بود. نتیجه گیری: مطابق با نتایج به دست آمده، نوستالژی گرایی پیش بینی کننده ی مثبت برای درونی شدن ارزش های اخلاقی در خودپنداره ی فرد است و هم پیش بینی کننده ی بازنمایی و وانمود اجتماعی خود به عنوان کسی که حامل برخی از ارزش هاست. تجربه ی نوستالژی همراه است با نوعی نظم بخشی هیجانی و اهمیت یافتن دیگری در زندگی شخص. این تجربه احتمالاً از طریق یکپارچه سازی و انسجام بخشی به خود و گشودگی به دیگری، نیرومند شدن هویت اخلاقی را تسهیل می کند.

مقدمه: بهداشت روانی جامعه یکی از محورهای ارزیابی سلامتی جوامع مختلف است که تحت تأثیر کیفیت زندگی بوده و امروزه در میان معلولان از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف: این مطالعه باهدف تعیین شیوع استفاده از شبکه های اجتماعی در معلولین و تأثیر آن بر بهداشت روان معلولان در شهر سنندج انجام گردید. روش: به صورت مطالعه ای مقطعی، در بین معلولان شهر سنندج پرسش نامه های فردی و استاندارد سلامت عمومی ( GHQ ۲۸ ) تکمیل گردید. در نهایت ۴۰۰ نفر (۲۰۲ نفر مذکر و ۱۹۸ نفر مؤنث) پرسش نامه ها را تکمیل نمودند. نتایج از طریق تی تست و کای دو و یا فیشر مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: بین شبکه های اجتماعی فیس بوک، واتس آپ، تانگو، تلگرام و لاین با سلامت روانی معلولان ارتباط معنی داری وجود دارد ( ۰/۰۵ > p ) و همچنین تعداد ساعات استفاده از اینترنت با سلامت روانی ارتباط معنی داری دارد ( ۰/۰۵ > p ). نتیجه گیری: استفاده از شبکه های اجتماعی بر سلامت روان معلولان تأثیر مثبتی دارد در نتیجه ضروری است در زمینه استفاده از شبکه های اجتماعی، انواع شبکه ها و فواید و مضرات آن اطلاع رسانی شود.

مقدمه: بر اساس مطالعات بشر، مشکلات روحی و روانی تأثیرات جبران ناپذیری در جسم انسان می گذارد. امروزه هیپنوتیزم یکی از روش های درمانی در بسیاری از حیطه های علوم پزشکی و روانشناسی است. متخصصان این رشته از این شیوه درمان جهت بهبود بیماران استفاده کرده اند . هدف: از پژوهش حاضر بررسی روند تأثیر هیپنوتیزم بر کاهش مشکلات روانی و جسمی است. روش: پژوهش به شیوه مروری- تحلیلی است. در این مقاله به بررسی مجموع پژوهش های انجام شده در زمینه اثر هیپنوتیزم بر کاهش مشکلات و بیماری های روانی و جسمی پرداخته شده است. یافته ها: نتایج حاکی از آن بوده است که هیپنوتراپی قابلیت اثرگذاری به منظور کاهش مشکلات در زمینه های مختلف را دارد و می توان جهت بهبود روند بیماری و کاهش اضطراب و استرس بیمار از آن استفاده نمود. نتیجه گیری: به نظر می رسد هیپنوتیزم به عنوان یکی از درمان های مؤثر در زمینه اختلالات می تواند مورد توجه قرار گیرد.