سلامت وجودی

یکی از مهم ترین و اساسی ترین عوامل تعیین کننده سلامت افراد، تاب آوری است. تاب آوری باعث می شود افراد در شرایط دشوار و با وجود عوامل خطر، از ظرفیت های موجود خود در جهت دست یابی به موفقیت و رشد زندگی فردی استفاده کنند و از این چالش ها به عنوان فرصتی برای توانمند کردن خود بهره جویند. جهت ارتقای سلامت معنوی، توجه به تاب آوری به عنوان حوزه مطالعاتی اهمیت زیادی دارد. هدف اصلی این پژوهش تعیین نقش سلامت معنوی در تاب آوری دانشجویان است. روش تحقیق کمی و از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانشجویان شاغل به تحصیل دوره کارشناسی در دانشگاه کاشان در سال تحصیلی95-94 بوده اند که از میان 4000 نفر، 300 نفر به عنوان نمونه، با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش دو پرسش نامه سلامت معنوی پولوتزین والیسون و پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از شاخص های آماری میانگین، انحراف استاندارد، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده گردید. نتایج نشان داد که بین سلامت معنوی و تاب آوری دانشجویان رابطه معنی دار وجود دارد(0/05 p< )، بین سلامت وجودی و تاب آوری دانشجویان رابطه معنی دار وجود دارد (0/05 p< ) و هم چنین بین سلامت مذهبی و تاب آوری دانشجویان رابطه معنی دار وجود دارد (0/05 p< ) نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که مولفه های سلامت معنوی مخصوصاً مولفه سلامت وجودی پیش بینی کننده مناسبی در تاب آوری دانشجویان می باشد (0/05 p< )

مقدمه : سلامت معنوی از مهم ترین عوامل اجتماعی - فرهنگی مرتبط با سلامت روان است . هدف: هدف از مطالعه حاضر تعیین ارتباط بین سلامت روان و سلامت معنوی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان بود که در سال ۱۳۹۴ انجام گردید . روش: در این پژوهش توصیفی همبستگی تعداد ۴۳۶ نفر دانشجوی جدیدالورود سال تحصیلی ۹۵-۹۴ با روش سرشماری بررسی شدند ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ۲۰ سؤالی سلامت معنوی پولوتزین که ۱۰ سؤال آن سلامت مذهبی و ۱۰ سؤال دیگر سلامت وجودی را اندازه گیری می کرد و آزمون سلامت روان GHQ-۲۸ که چهار مقیاس علائم جسمانی، علائم اضطرابی، علائم ناسازگاری اجتماعی و علائم افسردگی را می سنجد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری ۲۲ SPSS و آزمون های آماری همبستگی پیرسون، تی تست وآنوا استفاده شد. یافته ها: بیشترین فراوانی دانشجویان مؤنث با ۶۳/۵% و مجرد با ۹۱/۷% بودند ۷۲ درصد آن ها در گروه سنی ۲۰-۱۸ سال قرار داشتند. ۵۸/۹% بومی استان کردستان بودند. ۶۷/۳% دارای سلامت معنوی بالا، ۹۵/۲% دارای سلامت مذهبی بالا ۸۴/۲% و دارای سلامت وجودی بالابودند. ۸۷/۲% افراد موردمطالعه دارای سلامت روان و ۱۲/۸% مشکوک به آسیب پذیری روانی بودند. بین سلامت معنوی در دو بعد سلامت مذهبی و سلامت وجودی با سلامت روان آنان رابطه معناداری وجود داشت. نتیجه گیری: هرچه میزان سلامت معنوی در دانشجویان بالاتر باشد، میزان آسیب های روانی در آن ها کمتر خواهد بود. به عبارت دیگر می توان از میزان سلامت معنوی در دانشجویان به عنوان یک پیش بینی کننده بحران روانی در آن ها استفاده کرد.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه بین کیفیت زندگی و افسردگی با نقش میانجی سلامت وجودی کارمندان شهر تهران در دوره شیوع بیماری کرونا بود. بر این اساس، روش پژوهش برحسب هدف، کاربردی و برحسب روش گردآوری داده ها، توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه ی کارمندان شهر کتاب شهر تهران در سال 1400 در نظر گرفته شد. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان و براساس روش نمونه گیری هدفمند، 155 نفر از کارمندان برآورد شد. داده ها در دو بخش کتابخانه ای و میدانی گردآوری شد. در بخش میدانی با استفاده از سه پرسشنامه کیفیت زندگی (1996) (WHOQL-100)، سلامت معنوی پولوتزین والیسون (1982) و افسردگی بک(1988)، داده ها جمع آوری شد. برای سنجش روایی از روایی ظاهری، محتوایی و سازه استفاده شد که نشان از روا بودن ابزار داشت. همچنین پایایی ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید که نتایج بیانگر پایا بودن ابزار اندازه گیری بود. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش توصیفی و استنباطی (مدل سازی معادلات ساختاری) انجام پذیرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان دادند که سلامت وجودی به صورت منفی و معنادار رابطه بین کیفیت زندگی و افسردگی را در کارمندان شهر تهران میانجی گری می کند

از زمان مطرح شدن سلامت معنوی در عرصه ی سلامت، پژوهشگران نتوانسته اند به مفهومی واحد از آن دست یابند؛ به طوری که حتی در میان پژوهشگران یک دین و فرهنگ هم در این باره اختلاف نظر وجود دارد. ازاین رو، شایسته است ساختار مفهومی سلامت معنوی از دیدگاه دین مبین اسلام بررسی شود تا بتوان به تعیین شاخص های آن اقدام کرد. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع تحلیلی - توصیفی است که برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل محتوای آشکار و ضمنی؛ و برای استخراج ویژگی های ساختاری مفهوم سلامت معنوی در متون دینی اسلام (قرآن و احادیث)، از بررسی محتوایی آیه ها و روایت های مطرح شده درباره ی سلامت معنوی استفاده شده است. این پژوهش تمام موارد اخلاقی مرتبط را رعایت نموده است. یافته ها: یافته های پژوهش عبارت است از نسبی بودن سلامت معنوی، مقدمه بودن سلامت معنوی، جامعیّت و اصالت مفهوم سلامت، برتری رتبه ی سلامت معنوی ، سه بُعدی بودن مفهوم سلامت معنوی (نگرشی، عاطفی و رفتاری)، پیوستگی ابعاد مختلف سلامت با سلامت معنوی، تأثیر متقابل این ابعاد بر یکدیگر، غایت محور بودن سلامت معنوی و اینکه در اسلام، سلامت وجودی لازمه ی سلامت مذهبی است. نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهد که بدون توجه به ساختار مفهومی سلامت معنوی نمی توان به مفهومی روشنی از آن دست یافت و شاخص های آن را تعریف کرد. ویژگی های ساختاری مفهوم سلامت معنوی حتی در محتوای آن از نگاه اسلام نیز نقش آفرینی می کند. این تأثیر به حوزه ی آموزش و درمانگری معنوی نیز کشیده خواهد شد.

هدف: پژوهش حاضر با عنوان بررسی اثربخشی آموزش خرد بر سلامت معنوی دانش آموزان دوره دوم مقطع متوسطه شهر تهران در سال 1398 انجام شد.روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی، به لحاظ زمان گردآوری داده ها مقطعی و به لحاظ روش گردآوری داده ها یا ماهیت پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان مقطع دوم متوسطه شهر تهران بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای 30 نفر انتخاب و به دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) تقسیم بندی شدند گروه آزمایش تحت آموزش خرد 8 جلسه 90 دقیقه ای (بر مبنای پروتکل طراحی شده توسط پژوهشگر) قرار گرفتند و گروه کنترل در لیست انتظار ماندند. اطلاعات اصلی این پژوهش با استفاده از پرسشنامه سلامت معنوی (پولوتزین و الیسون، 1982) به دست آمد. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس چندمتغیره) استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش خرد باعث افزایش سلامت معنوی و مولفه های آن سلامت مذهبی و سلامت وجودی دانش آموزان شد. همچنین نتایج نشان داد آموزش خرد بر سلامت معنوی دانش آموزان دوره دوم مقطع متوسطه شهر تهران در طول زمان اثربخش است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، می توان استنباط کرد که آموزش خردمندی سبب افزایش سلامت معنوی دانش آموزان می شود، خردمندی را می توان به عنوان یک روش مناسب، برای ارتقای سلامت معنوی دانش آموزان مورد استفاده قرار داد.

هدف: این تحقیق به منظور بررسی تأثیرآموزش محتوای درس انسان در اسلام بر سلامت معنوی دانشجویان دختر دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان انجام شد. روش : روش تحقیق، شبه آزمایشی بود. برای دسترسی به اهداف، از طرح پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه استفاده شد. جامعه آماری شامل دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه ولی عصر رفسنجان در نیمسال دوم 400-1399 بود. نمونه انتخاب شده به پرسشنامه سلامت معنوی(SWBS) پاسخ دادند. سپس با در نظر گرفتن نمره بین 97-67(سلامت معنوی متوسط رو به بالا)درآزمون اولیه و با استفاده از روش انتخاب به شیوه تصادفی ساده، 40 نفر انتخاب و به دو گروه 20 نفره تقسیم شدند. یک گروه مورد آموزش قرار گرفتند. پس از 16 جلسه آموزش درس انسان در اسلام، مجدداً آزمون گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها : بین نتایج پیش آزمون و پس آزمون به لحاظ میانگین نمرات خرده مقیاسهای سلامت معنوی و در نهایت سلامت معنوی، قبل و بعد از آموزش تفاوت معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری : محتوای انتخاب شده از عوامل مؤثر بر تقویت سلامت معنوی نبود و نتوانست تغییر معناداری را در خرده مقیاسهای آن ایجاد کند. لذا توصیه می شود نسبت به بازبینی محتوا، تغییر شیوه آموزش و انجام پژوهش در سایر دانشگاهها اقدام شود.