فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی

هدف پژوهش بررسی نقش فضای مجازی در تربیت شهروندی دانش آموزان مقطع ابتدایی از دیدگاه متخصصان تو بررسی نگرش دانش آموزان نسبت به آن، با رویکرد ترکیبی به روش اکتشافی متوالی انجام گرفت. در بخش کیفی روش تحلیل محتوا بود. مشارکت کنندگان بخش کیفی شامل اساتید تعلیم و تربیت دانشگاه بودند که از بین آنها 9 نفر به شیوه هدفمند انتخاب شدند. جامعه مورد مطالعه در بخش کمی نیز شامل دانش آموزان پایه پنجم و ششم مقطع ابتدایی شهر شیراز بودند که 133 نفر از آنها به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته فضای مجازی و تربیت شهروندی به دست آمده از نتایج بخش کیفی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی به روش تحلیل شبکه مضامین و اعتبارسنجی پژوهش به روش ساخت مسیر ممیزی انجام گرفت. پس از تجزیه و تحلیل و طبقه بندی داده ها 38 مضمون پایه، 8 مضمون سازمان یافته و 4 مضمون فراگیر شناسایی شد. در بخش کمی نیز نتایج نشان داد نگرش دانش آموزان نسبت به نقش فضای مجازی در تربیت شهروندی مثبت و بالاتر از حد مطلوب است

تربیت، همواره از مهمترین دغدغه های مصلحان و متفکران بوده است، د ر عصر اطلاعات و تبادل فوق سریع داده ها، حجم اطلاعات تولید و عرضه شده به انسان ها موجب پدید آمدن چالش هایی نظیر بار سنگین اطلاعات شده است. اندیشمندان غربی راهبردهایی برای رهایی از این آسیب ها پیشنهاد کرده اند. در این میان متون دینی اسلامی و آراء اندیشمندان مسلمان در دوره تمدن اسلامی نیز حاوی مطالبی در این زمینه است. این پژوهش کیفی با رویکرد تحلیل محتوا و با ابزار کتابخانه ای در پی استخراج مفاهیم مرتبط با اضافه بار اطلاعات و راهبردهای مقابله با آن، از متون اسلامی است. یافته های پژوهش نشان می دهد قرآن کریم به عنوان مهم ترین متن اسلامی برای مواجهه با بار سنگین اطلاعات، غربالگری با معیار سودمندی، ترک پرسشگری درباره امور ناخوشایند، غربالگری با معیار پسندیدگی، غربال داده های مبتنی بر گمان، غربالگری با معیار ارزیابی منبع، حذف داده های با ویژگی غیبت، حذف داده های خارج از حیطه تخصص را پیشنهاد داده است. راهبرد سیره معصومین علیهم السلام در مواجهه با این پدیده در همین راستا، شامل گزینش پسندیده ترین داده ها، غربال داده های غیرضروری، حذف داده های زیان بار و غیر نافع، غربال داده های نامربوط بوده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت مولفه های سواد اخلاقی دانشجویان در شبکه های اجتماعی انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی - مقطعی بود. .جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی سمنان به تعداد 1500 نفر در سال تحصیلی1399-1398بود که به روش نمونه گیری در دسترس و با استفاده از جدول کرجسی – مورگان 306نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود. که روایی صوری پرسش نامه توسط متخصصان موضوعی و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای متغیر-های تحقیق مورد تأیید قرار گرفت. برای بررسی وضعیت مولفه های سواد اخلاقی دانشجویان در شبکه-های اجتماعی از آزمون تی تک نمونه با استفاده از نرم افزار26SPSSاستفاده شد. نتایج نشان داد که وضعیت مولفه های پتانسیل اخلاقی،وجود حساسیت های اخلاقی و تقویت مهارت های استدلال ورزی دانشجویان در شبکه های مجازی در سطح مطلوبی قرار دارد. (p<0/05). یافته های این مطالعه، موید قابل قبول بودن مباحث نظری ارائه شده در این حوزه می باشد و برای زندگی بهتر در جامعه اطلاعاتی و حرکت به سمت توسعه پایدار نیازمند برنامه ریزی و سیاست گذاری جدی در زمینه آموزش سواد اخلاقی در شبکه های مجازی هستیم

با توجه به رشد روزافزون گیمیفیکیشن در محیط های آنلاین به ویژه در آموزش آنلاین و همچنین اهمیت و ضرورت تسلط کامل بر فعالیت های ارزیابی اثربخشی به عنوان یکی از مهمترین و ضروری ترین فعالیتهای کنترلی، این پژوهش با هدف رتبه بندی و شناخت میزان اهمیت عوامل تعیین کننده اثربخشی گیمیفیکیشن و با در نظر گرفتن مدلی جامع شامل ابعاد و متغیرهای متعدد، طی یک پیمایش میدانی، ابعاد و متغیرهای مدل اثربخشی گیمیفیکیشن را اولویت بندی کرده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه باساختار و توزیع شده به روش نمونه گیری تصادفی ساده در میان کاربران یک گیمفیکیشن بوده و آزمون های روایی و پایایی متعددی (از جمله آلفای کرونباخ، پایایی مرکب و روایی همگرا) بر روی آن اعمال شده است. نتایج نشان داد در بین ابعاد اثربخشی گیمیفیکیشن، بُعد تغییرات رفتاری و دستاوردهای کاربر در رتبه اول اهمیت یا اولویت، بُعد تجربه کاربر در رتبه دوم و انگیزش در رتبه آخر قرار دارد. در بُعد تجربه کاربر، متغیر تجربیات کلی و رضایتمندی در رتبه اول و همخوانی و تطابق با کاربر در رتبه آخر قرار دارد. همچنین در بُعد تغییرات رفتاری و دستاوردها نیز متغیر درگیری کاربر در رتبه اول و نگرش در رتبه آخر قرار دارد.

هدف کلی تحقیق حاضر، بررسی روابط میان مولفه های بعدساختاری توسعه نظام آموزش عالی ایران با رویکرد آینده پژوهی بود. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی است که با رویکرد آمیخته با طرح اکتشافی انجام شد. جامعه آماری تحقیق را در بخش کیفی، اعضای هیات علمی و خبرگان پنل آینده پژوهی و در بخش کمی، اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه3 کشور به ترتیب به تعداد 20 نفر و 5878 نفر تشکیل دادند. در بخش کیفی از روش نمونه گیری هدفمند تعداد 15نفر و در بخش کمی با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و براساس فرمول کوکران تعداد 361 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. روایی صوری و محتوایی ابزار به تایید متخصصان رسید و پایایی ترکیبی و ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل مسیر استفاده شد. مطابق با نتایج برای بعدساختاری 5 مولفه منابع مالی(825/0)، فرهنگ سازمانی آینده گرا(810/0)، فناوری اطلاعات و ارتباطات(798/0)، ساختارسازمانی چابک(760/0) و استقلال دانشگاه(756/0) شناسایی گردید. بیشترین اثرگذاری را مولفه منابع مالی بر ساختارسازمانی چابک و مولفه منابع مالی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات دارد و کمترین تاثیر بین مولفه ها مربوط به اثرگذاری مولفه فرهنگ سازمانی بر استقلال دانشگاه و مولفه منابع مالی بر استقلال دانشگاه دارد.

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین سواد اطلاعاتی با قابلیت های کارافرینی با نقش میانجی مهارت های اجتماعی هنرجویان هنرستان های فنی بود. روش تحقیق حاضر توصیفی از نوع همبستگی است و از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری در این تحقیق شامل هنرجویان هنرستان های فنی آموزش و پرورش ناحیه 2کرمان که شامل 2283 نفر پسر و 1736 نفر دختر بود. روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای است حجم نمونه پژوهش حاضر 351 نفر که 152 نفر دختر و199نفر پسر بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سواد اطلاعاتی رحمانی و همکاران(1386)، پرسشنامه مهارت های اجتماعی ایندربیتزن و فوستر (۱۹۹۲) و پرسشنامه قابلیت های کارآفرینی میرزا صفی (1388) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss ویراست 24 و Amos استفاده شد و سطح معنی داری 05/0 در نظر گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد بین سواد اطلاعاتی با قابلیت های کارافرینی هنرجویان هنرستان های فنی رابطه وجود دارد، بین سواد اطلاعاتی با مهارت های اجتماعی هنرجویان هنرستان های فنی رابطه وجود دارد، بین قابلیت های کارافرینی با مهارت های اجتماعی هنرجویان هنرستان های فنی رابطه وجود دارد، بین مولفه های سواد اطلاعاتی با قابلیت های کارآفرینی هنرجویان هنرستان های فنی رابطه وجود دارد و بین مولفه های سواد اطلاعاتی با مهارت های اجتماعی هنرجویان هنرستان های فنی رابطه وجود دارد.

هدف پژوهش حاضر مطالعه پژوهشهای مرتبط با رویکرد یاددهی-یادگیری ترکیبی در دانشگاه های ایران است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی، از نظر گردآوری داده ها کیفی و با شیوه مطالعه مروری نظام مند انجام شده است. بدین منظور منابع موردنیاز از پایگاه های اطلاعاتی مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پایگاه مجلات تخصصی نور، بانک اطلاعاتی نشریات کشور، مرجع دانش سیویلیکا و پایگاه اطلاعات علمی ایران با استفاده از کلیدواژه های مناسب جستجوشد. سپس مستندات یافت شده برمبنای الگوی هفت مرحله ای سندولسکی و باروسو موردتحلیل قرارگرفت. نتایج پژوهش نشان داد، دریک نگاه سیستمی، پژوهشهای پیشین در موضوع نظام یاددهی-یادگیری ترکیبی در دانشگاه های ایران سه مقوله درونداد (شایستگی های مرتبط با دانشجو دارای 5 مقوله فرعی تر، شایستگی های مرتبط با مدرس دارای 2 مقوله فرعی تر)، فرایند (فرایند یاددهی-یادگیری دارای 3 مقوله فرعی تر) و برونداد (برونداد مرتبط با دانشجو دارای 3 مقوله فرعی تر، برونداد مرتبط با مدرس دارای 2 مقوله فرعی تر) را به عنوان مقوله های اصلی این رویکرد موردبررسی قرارداده اند. براساس یافته ها نقش مدیریت و رهبری دانشگاه به عنوان یکی از ارکان اصلی نظام یاددهی-یادگیری وجه مغفول پژوهش های موردمطالعه شناخته شد. نتایج پژوهش حاضر می تواند الگوی عمل مدیران و مدرسان دانشگاه ها برای پیاده سازی اثربخش رویکرد ترکیبی در نظام یاددهی-یادگیری، و راهنمای پژوهشگران برای انجام تحقیقات بیشتر به منظور رفع کاستی های پژوهشی در این حوزه باشد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر سهولت و لذت ادراک شده بر مشارکت و عملکرد یادگیری دانش آموزان با نقش میانجی یادگیری مبتنی بر بازی تلفن همراه در شهر تنکابن انجام شد. روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان دختر مدارس دولتی دوره دوم ابتدایی (پایه های چهارم، پنج و ششم) شهر تنکابن بودند که بر اساس جدول کرجسی و مورگان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای جند مرحله ای 204 دانش آموز انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه سهولت و لذت ادراک شده Venkatesh, & Bala (2008) ، یادگیری مبتنی بر بازی تلفن همراه Mivehchi, & Rajabion (2020)، مشارکت دانش آموزان Reeve (2013) و عملکرد تحصیلی Tawafak et al (2021) می باشد که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت.. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد سهولت و لذت ادراک شده با نقش میانجی یادگیری مبتنی بر بازی تلفن همراه بر مشارکت یادگیری دانش آموزان (به ترتیب با ضریب مسیر 225/0 و 215/0) تأثیر مثبت معنادار و سهولت و لذت ادراک شده با نقش میانجی یادگیری مبتنی بر بازی تلفن همراه بر عملکرد یادگیری دانش آموزان (به ترتیب ضریب مسیر 225/0 و 211/0) تأثیر مثبت معنادار دارد.