فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی

امروزه، شبکه های اجتماعی به عنوان یک استراتژی در سیستم ها مطرح هستند. که توجه و استفاده از قابلیت های آنها در جهت پیشبرد اهداف سازمان قابل تامل است. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر شناسایی قابلیت های شبکه های اجتماعی در HRD آموزش عالی ایران است. قابلیت ها به روش کیفی با اتکاء بر مولفه های کلیدی (یادگیری و ساخت اجتماع یا تعاملات) در رویکرد VHRD استخراج شدند. که با 8 نفر از مدیران و کارشناسان HRD در دو دانشگاه شهید بهشتی و صنعتی شریف مصاحبه هایی عمیق صورت گرفت. اطلاعات به دست آمده با تکنیک تحلیل محتوای کیفی تحلیل شدند. نتایج نشان داد دو قابلیت اصلی؛ شبکه تعاملی مجازی و کار راهه مجازی یادگیری شبکه ای در فرآیندهای توسعه منابع انسانی قابل توجه هستند. شبکه تعاملی مجازی با ویژگی های؛ سهولت دسترسی - عینی بودن - منعطف بودن- امنیت – شفافیت - تنوع - جذابیت و برانگیختگی مد نظر قرار گرفتند. همچنین، کار راهه مجازی یادگیری شبکه ای با ویژگی های؛ پیگیری فوری نتایج یادگیری؛ امکان ثبت و بازدید مجازی از مشکلات، نیازها و تجارب موفق یادگیری کارکنان؛ دانش افزایی مداوم و مجازی کارکنان؛ مسیرهای مبتنی بر فناوری در یادگیری؛ مکانیزمی آگاه کننده و تا حدی مقرون به صرفه در یادگیری کارکنان نیز مطرح شدند.

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر فن آورهای نوین و چندزبانه بودن دانشگاه بر فرهنگ عمومی بر مبنای رویکرد کمی با هدف کاربردی و با راهبرد پیمایش انجام شد. جامعه آماری این تحقیق شامل 462 نفر از اعضاء هیئت علمی استادیار به بالای دانشگاه های استان مازندران بودند که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای و طبقه بندی متناسب نسبی 255 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه به تأیید متخصصان و صاحب نظران رسید و برای بررسی پایایی از ضریب آلفای کرونباخ و قابلیت اعتماد ترکیبی استفاده شد که مقدار آنها برای همه سوالات سازنده مفاهیم تحقیق، مقادیر بالای 0.7را نشان داد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS وLISREL استفاده شد. نتایج نشان داد که فن آوری های نوین نوین با ضریب تأثیر (0.52 = β) و چندزبانه بودن دانشگاه با ضریب تأثیر (0.56 = β) بر فرهنگ عمومی تأثیر مستقیم و نسبتاً قوی دارد، به عبارت دیگر با افزایش استفاده از فن آوری های نوین و تقویت چندزبانه شدن دانشگاه ها، مطلوبیت فرهنگ عمومی با شدتی نسبتاً قوی افزایش می یابد.

جامعه آماری این پژوهش تعداد 300 دانشجوی مقطع دکتری دانشگاه پیام نور بوده است که از این تعداد، فقط 75 نفر هم در آزمون وزارت علوم و هم آزمون پیام نور شرکت کرده بودند. از این تعداد نیز، فقط تعداد 60 نفر حاضر به ارایه ی نمرات خود در هر دو آزمون شدند. یافته ها حاکی از ضریب همبستگی مثبت و بسیار بالا بین نتایج آزمون کاغذی و الکترونیکی (r = 0.71) بود. در ضمن با توجه به عدم وجود بخش شنیداری در آزمون پیام نور، امکان مقایسه این بخش نیز میسر نشد. پس نتایج بخش شنیدن در آزمون وزارت علوم با نتیجه کلی آزمون پیام نور مقایسه شد و حاکی وجود رابطه ای نه چندان قوی بود ( r = 0.38). به همین دلیل، تصمیم به مقایسه ی دو بخش دیگر آزمون وزارت علوم با آزمون پیام نور گرفته شد. بین عملکرد داوطلبان در بخش دستور زبان آزمون وزارت علوم و نمره نهایی پیام نور نیز رابطه چندان قوی نبود ( r = 0.33). بین عملکرد داوطلبان در بخش واژگان و درک مطلب آزمون پیام نور و نمره نهایی آزمون پیام نور، رابطه ای قوی تر از دو بخش قبلی ولی نه چندان معنادار ( r = 0.53) وجود داشت.

هدف این پژوهش تعیین رابطه بین سرمایه اجتماعی با رفتار کاری ابتکاری با نقش میانجی رفتار شهروندی سایبری (مورد مطالعه: اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران) می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، روش گردآوری اطلاعات میدانی و توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران به تعداد 326 نفر بودند، که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 181نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های استاندارد سرمایه اجتماعی اونیکس و بولن (2000)، رفتار کاری ابتکاری جانسن (2000) و رفتار شهروندی سایبری یونسکو (2016) بود. روایی این پرسشنامه ها توسط متخصصان مورد تأیید قرار گرفت، پایایی از طریق ضریب آلفای کرونباخ (سرمایه اجتماعی برابر 86/0، رفتار کاری ابتکاری برابر 82/0 و رفتار شهروندی سایبری برابر 87/0درصد) محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از بخش توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزارهای Spss و Lisrel استفاده شد. نتایج نشان داد که بین سرمایه اجتماعی با رفتار کاری ابتکاری با نقش میانجی رفتار شهروندی سایبری کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران رابطه وجود دارد.

هدف از انجام بررسی رابطه مدیریت سواد رسانه ای با هیجان تحصیلی و خلاقیت شناختی دانشجویان دانشگاه شیراز در محیط های سایبری می باشد.روش پژوهش از نظر هدف و ماهیت،کاربردی و از نظر گردآوری داده ها،توصیفی از نوع همبستگی بوده است.جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه شیراز(19300=N ) تشکیل می-دهند.نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی-خوشه ای و فرمول کوکران تعداد 151 نفر تعیین شد. برای جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه استاندارد خلاقیت عابدی،سوادرسانه ای فلسفی و همکاران و هیجان تحصیلی پکران و همکاران استفاده شد.داده های به دست آمده،با استفاده از آمار توصیفی وضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استاندارد در نرم افزار spss تحلیل شد.نتایج حاصل ازپژوهش حاکی ازآن است که رابطه مدیریت سواد رسانه ای باخلاقیت شناختی و تمامی مولفه های آن مثبت و معنادار می باشد با این حال یافته ها حاکی از آن است که بین مدیریت سواد رسانه ای و هیجان تحصیلی؛ و بین هیجان تحصیلی و خلاقیت شناختی و تمامی مولفه های آن رابطه معکوس(منفی) و معناداری وجود دارد. تاثیر مدیریت سواد رسانه ای بر هر چهار مولفه خلاقیت شناختی مثبت و معنادار می باشد و تاثیر هیجان تحصیلی بر هر چهار مولفه خلاقیت شناختی معکوس(منفی) و معنادار می باشد.

پزوهش حاضر به منظور بررسی موانع کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان نظامی به منظور ایجاد فرصت های یادگیری، صورت پذیرفته است، این پژوهش از نظر هدف کاربردی، روش گردآوری اطلاعات میدانی، ماهیت توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش خبرگان و کارکنان سازمان های نظامی هوشمند شهر تهران (تعداد 14 سازمان نظامی در 6 منطقه شهر تهران) به تعداد در سال 96-95 می باشد. باتوجه به تعداد جامعه آماری (30 نفر) از خبرگان این سازمان ها به شیوه گلوله برفی تعیین گردیدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه های محقق ساخته برگرفته از ادبیات پژوهش و نظر خبرگان می باشد. پرسش نامه یک شامل 35 سؤال به منظور غربالگری موانع کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان های نظامی هوشمند به منظور ایجاد فرصت های یادگیری براساس تکنیک دلفی فازی (براساس نظر 30 نفر از خبرگان) می باشد. محقق پس از استفاده از ابزار پرسشنامه برآمده از مصاحبه خبره سنجی و پیشینه پژوهش به این نتیجه رسید که از بین موانع ساختاری، مدیریتی، تکنولوژیکی و فنی، مطابق دیدگاه خبرگان، موانع مدیریتی دارای بیشترین اهمیت (وزن 219/0) و موانع فنی دارای کمترین اهمیت (وزن 112/0) می باشدکه در همین راستا پیشنهادهایی به مدیران مجموعه های نظامی ارائه شد.

هدف از پژوهش حاضر، تاثیر فناوری اطلاعات بر عملکرد آموزشی و پژوهشی اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم و فنون و دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران میباشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی– تحلیلی می باشد. جامعه آماری شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم وفنون مازندران و اعضای هیات علمی علوم پایه دانشکده پزشکی و دانشگاه علوم پزشکی مازندران به تعداد 80 نفر بود و کل 80 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. به منظورجمع آوری داده ها ازسه پرسشنامه فناوری اطلاعات (Bazargan, 2012)، عمکرد آموزشی و عملکرد پژوهشی(Aghatabar et al., 2020) به ترتیب با پایایی 86/.، 84/. و 82/. استفاده شد. روایی صوری و محتوایی به تائید متخصصان رسید. برای تحلیل داده ها ازآمارهای توصیفی، آزمون های تحلیل رگرسیون و تی در نرم افزارSPSS 22 استفاده شد. نتایج نشان داد میزان استفاده از فناوری اطلاعات در هر دو دانشگاه در حد متوسط است. عملکرد آموزشی اعضای هیئت علمی در هر دو دانشگاه در حد مطلوب قرار دارد. عملکرد پژوهشی در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در حد نسبتا مطلوب و در دانشگاه علوم وفنون مازندران در حد کمتر مطلوب قرار دارد. از میان مولفه های فناوری اطلاعات تنها مولفه میزان استفاده از اینترنت پیش بینی کننده عملکرد اموزشی اعضای هیئت علمی است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی ریسک های موثر بر سیستم های مدیریت امنیت اطلاعات در شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری به انجام رسید. جامعه آماری این تحقیق، 20 نفر از مدیران ارشد، مدیران میانی و کارشناسان ارشد فناوری اطلاعات و ارتباطات در شرکت مذکور بودند که به حوزه امنیت سیستم های اطلاعاتی این سازمان اشراف کامل داشتند. جهت انتخاب این افراد، سعی شد از روش «قضاوتی» استفاده شود و همه افراد مطلع و خبره شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری در حوزه موضوع پژوهش، در فرایند تحقیق مشارکت داده شوند. ابزار اصلی جمع آوری داده ها در این تحقیق، سه پرسشنامه بود، پرسشنامه اول با هدف شناسایی ریسک ها و بصورت نیمه ساختاریافته طراحی گردید، پرسشنامه دوم با هدف غربالگری ریسک های شناسایی شده به صورت بسته و بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت تنظیم شد، و نهایتاً پرسشنامه سوم با هدف تعیین اوزان ریسک های اصلی (مقایسات زوجی) و همچنین تعیین اولویت ریسک های فرعی (طیف پنج گزینه ای) طراحی گردید. بعد از توزیع و جمع آوری داده ها، انجام تجزیه و تحلیل های لازمه از طریق نرم افزار های SPSS، ExpertChoice و Excel در دستور کار قرار گرفت. در این فرایند، آنالیزهایی همچون آزمون تی (t)، آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، فرایند تحلیل سلسله مراتبی، و تاپسیس به انجام رسید. سرانجام، نتایج تحقیق منجر به شناسایی 27 ریسک در قالب چهار دسته کلی شد. لازم به ذکر است که این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد پیمایشی و ازنظر نوع مطالعات توسعه ای می باشد.