ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۰۱ تا ۲۲۰ مورد از کل ۶٬۳۹۸ مورد.
۲۰۱.

سیاست‌های تشکیل، تحکیم و تعالی خانواده در نظام اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۸۶
شورای فرهنگی اجتماعی زنان در راستای اهداف خویش، «سیاست‌های تشکیل، تـحکیم و تـعالی خـانواده در نـظام اسـلامی» را در جلسـه شـماره 480، مـورخ 25/11/1382، تصویب و جهت تصویب نهایی به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه نموده است. فصلنامه «کتاب زنان» در اولین شماره از موضوع «زن، خانواده، ازدواج» جهت اطلاع‌رسانی به خوانندگان محترم، مفاد این سیاست که به عنوان اساس کار فرهنگی و اجرائی جمهوری اسلامی ایران است را منتشر می‌نماید.
۲۰۲.

راه‌های تحکیم خانواده در فرآیند جهانی شدن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۷۵
جهانی شدن هر چند پدیده‌ای جدید محسوب می‌شود، ولی به یک معنا فرآیندی تاریخی است. بسیاری از ادیان دغدغه جهانگیر شدن داشتند، چنان‌که در آیاتی از قرآن به رسالت جهانی رسول اکرم (ص) تصریح شده است . جهانی شدن به فشردگی، درهم‌تنیدگی و وابستگی جهان تعریف شده است. در فرآیند جهانی شدن فشردگی زمان و مکان به حدی فزاینده است که به واسطه آن مردم دنیا کم وبیش و به صورت نسبتاً آگاهانه در جامعه جهانی واحد ادغام می‌شوند . فرآیند تدریجی جهانی شدن، مرزهای میان کشورها را کم‌رنگ می‌کند و انسان‌ها دیگر صرفاً شهروند جامعه و کشور خویش نیستند، بلکه شهروندی جهانی هستند . جهانی شدن فرآیندی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است. ممکن است آن را ارادی و آگاهانه بدانیم (جهانی‌سازی) یا غیرارادی و ناخودآگاه (جهانی شدن) یا ترکیبی از هر دو. هر چند این مسأله در ابعاد اقتصادی و تکنولوژیک مقدم و زیربنایی است، لیکن توجه و تأکید بر جهانی شدن فرهنگی بدین جهت است که آثار مستقیمی بر رفتار و هویت مردم و نهادهای اجتماعی دارد.در مقاله پیش رو به بررسی ویژه گی های جهانی شدن و پیامدهای آن می پردازیم.
۲۰۳.

زن در اسلام و در فرهنگ یهودی ـ مسیحی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۶۲
شریف عبدالعظیم محمد، دکتری خود را در رشته مهندسی برق از دانشگاه کوئین (واقع در کینگستون، اونتاریو، کانادا) اخذ نمود و اکنون عضو گروه مهندسی برق دانشگاه قاهره می‏باشد. وی چندین مقاله پیرامون اسلام و مسائل اسلامی معاصر، به رشته تحریر درآورده و حافظ کل قرآن است. مقاله ایشان را که به مقایسه جایگاه زن در اسلام و ادیان مسیحی و یهودی می پردازد از نظر می گذرانیم.
۲۰۴.

تناسب حق و تکلیف‏ در مرد و زن‏

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۰۷
از آن رو که موضوع سخن، حق و تکلیف است، پیداست که گفتگو درباره مطلق حق و انواع مختلف کاربردهای آن نیست، بلکه سخن درباره حقی است که ملازم با تکلیف است. به عبارت دیگر آن حقی که در فقه یا علم حقوق، مطرح است، مورد نظر می‏باشد. در تعریف این حق، فقها و علمای علم حقوق تعابیر متعددی ذکر کرده‏اند.در این مقاله به تعریف هر جه دقیق تر مفهوم حق و مصادیق آن می پردازیم.
۲۰۵.

جنسیت و «اخلاق مراقبت»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: جنسیت اخلاق­ مراقبت اخلاق فمینیستی اخلاق زنانه اخلاق عدالت­محور اخلاق تکلیف‌گرا اخلاق ‌نتیجه‌گرا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۷۹
امروزه نظریه اخلاق مراقبت، به مثابه بدیلی برای نظریه‌های اخلاقی سنتی که مردسالار قلمداد می‌شود، از سوی برخی فمینیست‌ها ارائه شده است. خانم کَرول گیلیگان روش کولبرگ را در رشد قضاوت اخلاقی کودکان به کار گرفت و به نظریه‌ای در اخلاق رسید که آن را «اخلاق مراقبت» (ethics of care) نامید. یافته‌های وی بعدها به دست فیلسوفان و متفکران زن فمینیست تکمیل شد و به صورت نظریه‌ای اخلاقی در برابر نظریات رایج غرب درآمد. این نظریه اخلاقی سه نقد عمده بر نظریه‌های اخلاقی تکلیف‌گرای کانت و نتیجه‌گرای میل وارد می‌کند و آن‌ها را به مثابه نظریات اخلاقی مردسالارانه ناقص یا نادرست می‌شمارد. این سه نقد عبارتند از استناد به قواعد عام اخلاقی، رعایت بی‌طرفی و تأکید انحصاری بر عقلانیت. در برابر، ادعا می‌شود که اخلاق مراقبت، اخلاقی است قاعده‌گریز، جزیی­نگر، متن‌محور، عینی، درگیر و مبتنی بر عواطف که ریشه جنسیتی دارد. نوشته حاضر به معرفی و تحلیل این ایده می­پردازد.
۲۰۶.

سیاست‌های پیشگیری و بازتوانی زنان از آسـیب‌های اجتمــاعی

کلیدواژه‌ها: زنان آسیب های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۸۴
یـکی از وظـایف شـورای فـرهنگـی اجـتماعـی زنـان تـدویـن سـیاسـت‌هـای مـربـوط بـه زنـان در حـوزه‌‌هـای مـختلـف فـرهنگـی، اجتمـاعـی و حـقوقـی مـی‌بـاشـد. در هـمیـن راسـتا شـورای زنـان در مورخ 20/2/1382 «سـیاسـت‌هـای پـیشـگیـری و بـازتـوانـی زنـان از آسـیـب‌هـای اجـتمـاعـی» را در جـلسـه شـمـاره 461 تـصویـب نـمـود و جـهـت تـصـویـب نـهائـی بـه شـورای عـالـی انقـلاب فـرهنگی ارائـه نـموده اسـت. بـدین‌جهـت فصـلنامـه کتـاب زنـان در آخـرین شـماره از بـررسی انحرافـات اجتمـاعـی زنـان، مفـاد این سـیاسـت را بـه عنـوان اسـاس کـار فرهنگـی و اجـرائـی جمهـوری اسلامـی جهـت پیشگـیری و مقـابله بـا انحـرافـات و آسیب‌هـای زنـان بـه چـاپ مـی‌رسـانـد.
۲۰۷.

غرب و گرداب بحران اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۰۲
همه چیز آغشته به شهوت و مسائل جنسی شده است. تمدن جدید و کشورهای غربی به خصوص ایالات متحده، الگوی بسیاری از ملت‏ها حتی در کنار گذاشتن اخلاق و رو آوردن به مسائل جنسی شده‏اند و جدا شدن از اخلاق تا آنجا پیش رفته است که دیگر خوب از بد و رفتار مناسب از نامناسب بازشناخته نمی شود. جوانان، خانواده ها، اجتماع و... در فساد غوطه ور شده‏اند. در چنین شرایطی گردابی از بحران اخلاقی پدیده آمده است که که آنرا از زوایای مختلف مورد بررسی قرار می دهیم.
۲۰۹.

بررسی تطبیقی مفهوم جنسیت در اسلام وغرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عقلانیت زنانگی فمینیسم حقوق جاذبه جنسیتی مفهوم جنسیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۴۸
اگرچه مدرنیته انسانیت زنان (پاره پنهان) را آشکار کرد، اما زن بودن زنان (پاره پیدا) را در محاق فرو برد. مدرنیته، معتقدبود برای انسان شدن، زنان را تا حد امکان باید به مردان شبیه ساخت.درنتیجه زن مدرنیته، انسان است، اما با همه اوصاف مردانه. اندیشه‌های نو با نادیده‌انگاری «حقیقت زنانگی» آن چنان مقهور اشتراکات زن و مرد شد که زن و حقوق زنانه را فراموش کرد و بدین سان با نادیده انگاشتن هویت زنانه، امنیت وی را درمعرض چالش قرار داد. زنانی که از لحاظ اجتماعی قادر به نقش آفرینی در جامعه مردسالار باشند، معمولاً تمام هویت اجتماعی­شان را از زنانگی خویش نمی­گیرند و خود را تا اندازه­ای با نقش ها و کارکردهای اجتماعی مردانه وفق می­دهند اما این زنان هزینه­هایی نیز می­پردازند، مردان آنها را تهدیدی برای خویش قلمداد کرده و در مقابل تغییر رفتارهای آنها مقاومت می­کنند. با لحاظ چنین واقعیت­هایی، اسلام هویت جنسیتی را فراتر از ویژگی­های زیست شناختی هریک از دو جنس مورد ارزیابی قرارمی­دهد. براین اساس، برابری کیفی به مراتب بیش ازتساوی کمّی درراستای تحقق مفهوم جنسیت درکانون توجه قرارمی گیرد.
۲۱۰.

روسپی گری زنان (مورد پژوهی روسپی گری زنان کولی در محله حکمت آباد کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روسپی گری زنان کولی حاشیه نشین کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۰۹ تعداد دانلود : ۹۵۳
امروزه بیشتر جرائم در همه جای دنیا متعلق به مردان است و زنان جرایم کم تری مرتکب می شوند؛ حتی نوع جرائمی که زنان و مردان مرتکب می شوند نیز با هم متفاوت است. ورود زنان به جامعه، نه تنها موجب مشکلات بیشتر برای زنان شده، بلکه در برخی مواقع با مشکلات اقتصادی و اجتماعی آن ها را به سمت ارتکاب جرم سوق داده است. هدف پژوهش کیّفی حاضر، مطالعه دلایلی است که زنان محله حکمت آباد کرمانشاه را به سوی روسپی گری هدایت می کند. نمونه آماری، زنان روسپی اعم از کولی و در مواردی غیر کولی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و در مواردی، با روش گلوله برفی انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه عمیق، گروه متمرکز و روش هایی مانند؛ مطالعه اسناد کتابخانه ای و اینترنتی جمع آوری شدند. مطالعه مذکور نشان داد چهار عامل فقر اقتصادی خانواده، اجبار از جانب همسر برای تأمین مواد مخدر، جنبه تفریحی به خاطر قمار، کسب درآمد بیشتر و در نظر گرفتن آن به عنوان یک شغل همانند شغل های دیگر دلایل روسپی گری هستند. با در نظر گرفتن نتیجه مطالعه به نظر می رسد این پدیده از فقر فرهنگی بیشتر از فقر اقتصادی متأثر باشد.
۲۱۱.

آسیب شناسی اجتماعی زنان

کلیدواژه‌ها: فرار از خانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۶۰
فرار دختران از خانه در جامعه ایرانی به دلیل معیارها، هنجارها و ارزشهای دینی، خانوادگی و اجتماعی، یک آسیب و مسئله اجتماعی می‏باشد، بنابراین ضروری است علل و پیامدهای آن از ابعاد مختلف مورد تحلیل قرار گیرد.
۲۱۲.

بررسی ادله جواز و حرمت سقط جنین

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۸۸
زهره رجبیان هر چند از نرخ رشد جمعیت جهان از گذشته‌های دور تا به امروز، اطلاع دقیقی در دست نیست؛ اما مطالعات جمعیت‌شناسی بیانگر آن است که جمعیت جهان به سرعت افزایش یافته است و می‌توان حدس زد که سیر تحولات در زمینه کشاورزی و صنعتی، بهبود شرایط بهداشتی، بویژه پیشرفت علوم پزشکی و به تبع آن کاهش مرگ و میر، تأثیر به سزایی در افزایش جمعیت جهان داشته است. قبل از آنکه نظر محققان و اندیشمندان جمعیت‌شناس به مسئله افزایش جمعیت و محدود بودن منابع طبیعی، جلب شود، توصیه سیاستمداران همواره در جهت تکثیر نفوس و افزایش جمعیت بود که منبع ثروت و قدرت به شمار می‌آمدند. سیاست‌ها و تدابیر جمعیتی از دهه‌های پایانی قرن هیجدهم با طرح دیدگاه «مالتوس» به موضوع تنظیم خانواده، آغاز شد. در این جستار به تاریخچه کنترل موالید در اسلام می پردازیم.
۲۱۳.

بررسی معضل روسپیگری (قسمت دوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زن بزه ناهنجاری های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۷۹
در طول تاریخ تجاوز از اصول رفتاری و نادیده گرفتن نرم ها و هنجارهای اجتماعی از سوی افراد یا گروههایی، از جمله معضلات معمول جوامع بوده است که هر یک از جوامع به میزان ارزیابی و قضاوتشان از این انحراف، با تدابیر فرهنگی، اخلاقی و قضایی در مقام مقابله و اصلاح برآمده‏اند. مطابق شواهد تاریخی اینگونه انحرافات فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی، به معنای عدول از فطرت و خصایص انسانی، همواره آفتی جدی بر فرد، خانواده و جامعه وارد کرده است، لیکن علیرغم چنین پیامدهای منفی، گاه تمایل به ارتکاب اعمال خلافی نظیر روسپیگری شدت می‏گیرد که ضرورت دارد، چنین وضعیتی از دیدگاههای مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. بدین مناسبت در گفتگویی با آقایان: حجت الاسلام والمسلمین سید رضا حسینی، دکتر فربد فدائی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمد تقی فعالی، حمید لطفی، دکتر مجید ابهری که به ترتیب جزء صاحبنظران حوزة جامعه شناسی، روانپزشکی، فلسفه و مبانی اسلامی، روانشناسی اجتماعی و علوم رفتاری می باشند؛ این موضوع از ابعاد مختلف بررسی گردید که از همکاری و مساعدت این بزرگواران تقدیر و تشکر می شود.
۲۱۴.

جنسیت و جنس زبانی در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زبان قرآن جنس زبانی جنس زیست شناختی- طبیعی نظریة نشانداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶۶۴
مقوله جنس زبانی در زبان­شناسی از مقوله جنس زیست­شناختی بازشناخته می­شود. بررسی­های زبان شناختی نشان داده­اند که اگرچه میان این دو نوع جنس در زبان هایی که از جنس زبانی بهره می­برند رابطه برقرار است، لیکن این رابطه متناظر نمی باشد. زبان عربی و عربی قرآنی (یا کلاسیک) از زبان­هایی قلمداد می­شود که جنس زبانی در آن از گستره و تنوع زیادی برخوردار است. این پژوهش با بررسی جنس زبانی در آیات قرآن کریم، با ارایة تقسیم­بندی جدید و متفاوتی از آنچه در دستورهای موجود عربی در مورد جنس صورت پذیرفته است، به نحوه عملکرد و رابطه آن با جنـس زیـست­شناختی در چارچوب نظریة نشان­داری می­پردازد. نتایج این بررسی می­تواند از یکسو در تفسیر آیات و به ویژه نقش و اهمیت زنان در کلام الله مجید برپایة توصیف زبان­شناختی به کار رود و از سوی دیگر مسیری جدید و متفاوت را پیش روی پژوهشگران دستور زبان عربی بگشاید.
۲۱۵.

علوم اجتماعی، فمینیسم و انگاره مرد محوری

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: جنسیت فلسفه علم علوم اجتماعی روش‌شناسی بومی روش‌شناسی دینی مطالعات زنان، علم فمینیستی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵۲۰
مفروضات، پیش‌فرض‌ها، منطق تحلیل روش‌شناسانه چنین علمی و قدرت پاسخگویی آن به مسائل اجتماعی، مورد بحث و بررسی انتقادی قرار می‌گیرد. سکوی پرش علم فمینیستی، انتقادات وارده بر علوم اجتماعی موجود است و مهم‌ترین چالش‌های نظری و روش‌شناختی نیز در تقابل آرای معتقدان علوم فمینیستی و منتقدان علوم فمینیستی (معتقدان عرصه علم الاجتماع) شکل گرفته است.
۲۱۷.

مرور سه دهه تحقیقات «علل طلاق» در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طلاق آسیب های اجتماعی عوامل اقتصادی پروبلماتیک مرور تحقیقات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۰۳ تعداد دانلود : ۳۸۵۶
افزایش نرخ طلاق، طی دهه های اخیر در ایران نگرانی های مختلفی را نزد مسوولین و محققان در پی داشته است. این مقاله مرور دستاوردهای پژوهش هایی است که طی سه دهه اخیر به علل طلاق در ایران پرداخته اند. با مرور تحقیقات در جستجوی اولیه 140 سند (شامل مقالات و پایان نامه ها) و در سه مرحله غربالگری، 28 مورد انتخاب و بررسی شده است. یافته ها نشان می دهد که در سطح پروبلماتیک «چرایی طلاق»، حدود 55 درصد سوالات، جنبه اجتماعی- جمعیت شناختی داشتند؛ 24 درصد جنبه روانشناختی و تنها حدود 21 درصد به عوامل اقتصادی می پرداختند. «سن ازدواج و اختلاف سن زوجین»، «عوامل اقتصادی»، «وضعیت تحصیلات»، و «تعداد فرزند»، بیشترین متغیرهای مستقلی بودند که به عنوان عوامل موثر بر طلاق مورد بررسی قرار گرفته اند. در نتیجه علل بازشناسی شده در این پژوهش ها به لزوم توجه به موضوع کنترل آسیب های اجتماعی به ویژه مواد مخدر، توجه به سطح رفاه اجتماعی و اهمیت مدیریت تغییرات اجتماعی اشاره دارد. همچنین برای عمق بخشی به درک موضوع، باید در جهت دهی و حمایت از تحقیقات مربوط به طلاق گام های جدیتری برداشت. به لحاظ فنی پژوهش ها نیازمند جهت گیری های بین رشته ای و تنوع بخشی به روش ها و مدل ها خصوصا تعادل بخشی به غلبه مدل های فرضیه آزمای پوزیتیویستی هستند.
۲۱۸.

استراتژی قرآن در مواجهه با انحرافات اجتماعی /قسمت پایانی

کلیدواژه‌ها: کنترل اجتماعی امر به معروف و نهی از منکر انحرافات اجتماعی مقابله با کجروی دفاع قانونی عوامل انتظامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۹۰
یکی از مهمترین سیاست‌های کنترلی اسلام در مواجهه با انحرافات اجتماعی، سیاست های پسینی است. این سیستم به گونه‌ای تنظیم یافته که همراه با مجازات و تنبیه مجرمان ، اصلاح و بازپروری آن ها نیز مطمح نظر قرار می‌گیرد. از همین رو، سیاست‌های پسینی به دو بخش مقابله با انحراف و درمان تقسیم می‌گردد. شیوه‎های مقابله با کجروی، به سه دسته تفکیک می‎گردد: دفاع فردی، دفاع اجتماعی و دفاع قانونی. در دفاع فردی سخن از وجوب یا رجحان دفع مهاجم، از حمله به جان، ناموس و مال خویش، بستگان و ضعیفان است. در دفاع اجتماعی از جایگاه و اهمیت امر به معروف و نهی از منکر و پیامدهای اجتماعی آن سخن به میان می‎آید. در مقوله دفاع قانونی یا سیستم مجازاتی اسلام، موضوعاتی از قبیل اهداف، ویژگی‎های مجازات اسلامی، کارآمدی قضات و عوامل انتظامی مورد بررسی قرار می‎گیرند. سرانجام در بحث درمان کجروی، تفاوت دو رویکرد اخلاقی و اجتماعی در مبحث عوامل سازنده درمان و شیوه‎های آن بررسی خواهد شد.
۲۱۹.

کودک همسری از نظر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کودک همسری قرآن ماده 1041قانون مدنی فقه امامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۸۱ تعداد دانلود : ۲۰۷۰
در قانون مدنی ایران «کودک همسری» یا «ازدواج صغار» علیرغم آسیب های فردی، خانوادگی و اجتماعی آن، پذیرفته شده است. با استناد به دو آیه در قرآن، پاره ای از احادیث و سنت فقها حکم به جواز آن داده اند. در مقاله حاضر که پژوهشی است کتابخانه ای، موضوع «کودک همسری» در «قرآن» از منظر مطالعات زنان، که متعهد به بهبود و ارتقای وضعیت زنان است، با تمرکز بر آموزه های قرآن و با استفاده از روش تحلیلی -تفسیری قرآن به قرآن مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله استدلال شده است که کودک همسری در قرآن تجویز نشده و حتی به آن اشاره ای نرفته است و آموزه های قرآنی درباره ازدواج و ارتباط شوهران با زنانشان با آن سازگاری ندارد. بنابر این، به نظر می رسد که ماده 1041 قانون مدنی درباره ازدواج کودکان هیچ دلیل قرآنی ندارد. این پدیده از احکام تأسیسی اسلام نبوده و حکم به جواز آن در فقه باید در بافت فرهنگی، اجتماعی و تاریخی فهمیده شود. با توجه به آثار و تبعات ناگوار آن برای کودکان و جامعه، بازنگری در ماده قانونی مذکور و اصلاح آن ضروری و ممکن به نظر می رسد.
۲۲۰.

عادی سازی دروغ، برآیند دو انحراف(قسمت اول)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۹۲
واژه دروغ از مفاهیمی است که علی رغم کاربرد فراوانی که در تعاملات رفتاری دارد، تعریف صریحی ‌از آن در دست نیست‌. این نقیصه مایه سردرگمی‌های متعدد و موجب پیدایش دروغ‌های مجاز شده است‌. دروغ از یک طرف عملی غیراخلاقی و از طرف دیگر مسبب اعمال غیر اخلاقی دیگر هم می‌شود، از همین جهت نسبت به گناهان دیگر حائز اهمیت است. در این‌ نوشتار به مفهوم دروغ، ارتباط آن با انحرافات اجتماعی و بیان دیدگاههای سه گانه درباره آن پرداخته شده است‌ و سپس به کارکرد اصلی دروغ‌، علل و پیامدهای فردی و اجتماعی آن اشاره شده و آنگاه این خصلت غیر اخلاقی، به اختصار از منظر دین مورد بررسی قرار گرفته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان