درخت حوزه‌های تخصصی

افسردگی در موقعیت های گوناگون زندگی بروز می کند. یکی از این موقعیت ها دوران بارداری است. بارداری و زایمان از تحولات نموی مهم در زندگی زنان می باشد و باید سازش های فیزیکی، شخصی و اجتماعی در فرد صورت گیرد تا آمادگی برای وضع حمل موفقیت آمیز ایجاد شود. اهمیت و ضرورت این پژوهش با توجه به تاثیر سوءافسردگی دوران بارداری بر سلامت جسمی و روانی نوزاد و مادر و هم چنین اثر سوء آن بر روابط درون خانواده، محرز و مشخص می گردد. روش زوج درمانی رفتاری و فنون مربوط به این روش جهت افزایش حمایت همسر و ایجاد رضایت مندی زناشویی مناسب است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر شیوه زوج درمانی رفتاری در کاهش افسردگی دوران بارداری بوده است. روش این تحقیق به صورت نیمه تجربی از نوع پیش آزمون ـ پس آزمون بوده و در آن از دو گروه آزمایش و کنترل استفاده شده است. جامعه آماری شامل زنان باردار افسرده مراجعه کننده به مراکز بهداشتی ـ درمانی شهر کرمان بوده است. نمونه 30 نفر از این زنان بودند که به صورت گمارش تصادفی 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. در این پژوهش از تست افسردگی ادینبرگ که دارای پایایی معادل 75/0 می باشد، استفاده شد و از هر دو گروه پیش آزمون و پس آزمون به عمل آمد. تجزیه و تحلیل آماری توسط Spss و روش آماری مورد استفاده مانوا بوده است. یافته ها نشان داد که میانگین نمرات افسردگی گروه آزمایش در پس آزمون نسبت به پیش آزمون و هم چنین نسبت به گروه گواه کاهش قابل ملاحظه ای یافت (001/0=P) که نشان می دهد ارائه مشاوره به شیوه زوج درمانی رفتاری افسردگی دوران بارداری را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

‎ با توجه به اهمیت و کاربرد روزافزون روش مداخله ای حل مشکل برای زوجین و خانواده های متقاضی خدمات مشاوره ‏و رواندرمانی ضرورت ساخت و هنجاریابی مقیاسی در زمینه حل مشکل خانوادگی لازم و ضروری است. بر این اساس ‏مقاله حاضر تدوین و تعیین شاخص ها و ویژگی های اعتبارسنجی مقیاس «حل مشکل خانواده» را معرفی می کند. جامعه آماری پژوهش مردان و زنان متاهل شهر تهران بودند. حجم نمونه 55 زوج (110 نفر) بود، که از دو گروه زوجین ‏سازگار و ناسازگاری نمونه گیری شدند. گروه اول 54 نفر و گروه دوم 80 نفر بودند که از بین آنها با حذف افراد دچار ‏ناسازگاری زناشویی تعداد 56 نفر جهت انجام پژوهش انتخاب شدند، بدین ترتیب مجموعه افراد شرکت کننده در ‏پژوهش 110 نفر در قالب 55 زوج بودند. ابزار مورد استفاده در پژوهش مقیاس جدید حل مشکل خانوادگی و مقیاس ‏رضایت زناشویی انریچ بود. تحلیل عاملی دو عامل را در بین 30 سوال آشکار ساخت: عامل 1 «رابطه» و عامل 2 «حل مشکل» بررسی ‏همبستگی درونی نمرات کل مقیاس و مقیاس های فرعی نشان داد که میزان رابطه همبستگی بین کل مقیاس با ‏عامل رابطه و حل مشکل بطور یکسان ‏‎0.95‎‏ و رابطه همبستگی بین عامل رابطه با عامل حل مشکل به میزان ‏‎0.81‎‏ ‏می باشد. ضریب اعتبار بازآزمایی کل مقیاس ‏‎0.91‎‏ و برای مقیاس فرعی رابطه و حل مشکل بترتیب ‏‎0.78‎‏ و ‏‎0.89‎‏ ‏بدست آمد. همسانی درونی کل مقیاس ‏‎0.91‎‏ و عامل ارتباط ‏‎0.78‎‏ و عامل حل مشکل ‏‎0.83‎‏ بود. با توجه به اینکه این مقیاس همبستگی بالایی با مقیاس رضایت زناشویی انریچ دارد و از سوی دیگر دارای اثبات در ‏زمان و از قدرت تشخیص و تمییز مابین دو گروه زوجین تعارض و فاقد تعارض برخوردار است. لذا می تواند برای استفاده ‏های کلینیکی و پژوهشی توصیه شود.‏ ‎

"هدف از این مطالعه بررسی روایی تشخیصی مقیاسهای ام.سی.ام.آی‌ـ3 (میلون، 1994) در یک جمعیت ایرانی است. روایی تشخیصی مقیاسهای ام.سی.ام.آی‌ـ3 در نمونه‌ای شامل 283 بیمار روحی، روانی بررسی شد. با استفاده از خصیصه‌های عامل (شیوع، حساسیت و ویژگی) توان‌های پیش‌بینی (مثبت، منفی و کل) 24 مقیاس ام.سی.ام.آی‌ـ3 محاسبه گردید. نتایج نشان‌دهنده روایی تشخیصی بسیار خوب تمام مقیاس‌ها بود. یافته‌ها نشان می‌دهند، مقیاسهای ام.سی.ام.آی‌ـ3 توان پیش‌بینی مثبت، منفی و کل بالایی دارند. توان پیش‌بینی مثبت مقیاسها در دامنه 92/0 تا 98/0، توان پیش‌بینی منفی مقیاسها از 93/0 تا 99/0 است، همچنین توان تشخیص کل تمام مقیاسها در دامنه 58/0 تا 83/0 قرار دارد. بنابراین ام.سی.ام.آی‌ـ3، یک آزمون معتبر است و می‌توان از آن برای تشخیص اختلالات شخصیت و نشانگان بالینی استفاده کرد. کلیدواژگان: روایی تشخیصی، ام.سی.ام.آی‌، 3، خصیصه‌های عامل"

آزمون هوشی ماتریس‌های پیشرونده ریون از آزمون‌های معتبر هوشی است که به‌منظور سنجش و اندازه‌گیری هوش کلی (عامل g) از پایایی و روایی قابل قبولی برخوردار است. فرم پیشرفته این آزمون برای سنجش هوش افراد درخشان و برجسته (از نظر هوشی) و دانشجویان، ابزار سودمندی محسوب می‌شود. هدف این پژوهش آن بود که پایایی و روایی این آزمون برای سنجش هوش دانشجویان بررسی شود و سپس معادل‌های بهره هوشی نمرات خام افراد به‌دست آید. به همین منظور، از جامعه آماری دانشجویان مشغول به تحصیل دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان در سال تحصیلی 85 ـ 1384 یک نمونه 707 نفری به روش تصادفی انتخاب شدند و مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج به‌دست آمده نشان داد که آزمون ماتریس‌های پیشرونده ریون پیشرفته به‌منظور اندازه‌گیری هوش عمومی دانشجویان از پایایی و روایی معناداری (01/0 P<) برخوردار است. با استفاده از روش محاسبه نمرات استاندارد (نمرات z)، معادل‌های بهره هوشی در مقیاس هوشی وکسلر با میانگین 100 و انحراف معیار 15 به دست آمد. همچنین بین میانگین نمرات خام دختران و پسران در این آزمون تفاوت معناداری (01/0 P<) مشاهده نگردید. مقایسه میانگین نمرات خام آزمودنی‌ها در سنین مختلف نشان داد که بعد از 18 سالگی تفاوت معناداری بین میانگین نمرات وجود ندارد.

هدف: انطباق و هنجاریابی آزمون مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا برای دانشجویان رشته های مختلف دانشگاه های شهر تهران (آزاد و دولتی). روش: پس از ترجمه و اجرای اولیه آزمون رو ی تعدادی از دانشجویان، فرم اصلاح شده به وسیله 1000 دانشجو از پنج گروه تحصیلی علوم پزشکی، علوم انسانی، فنی و مهندسی، هنر و علوم پایه که به صورت دردسترس انتخاب شده بودند، تکمیل شد . برای تحلیل داده ها از میانگین، انحراف معیار، ضریب همبستگی برای سه مهارت ارزشیابی، تحلیل و استنباط t و z دو رشته ای نقطه ای پیرسون، رتبه درصدی و نمره کل بر اساس جنس، برای هر یک از پنج گروه تحصیلی و کل دانشجویان و همچنین آزمون های همخوانی درونی (آلفای کرونباخ و دونیم کردن ) استفاده شد . یافته ها: پایایی فرم انطباق یافته آزمون با استفاد ه از روش دونیم کردن 78/0 و با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ برای مهارت ارزشیابی 79/0 ، برای مهارت تحلیل 75/0 ، برای مهارت استنباط 91/0 و برای کل آزمون 83/0 به دست آمد. به علاوه میانگین نمرات مهارت های تفکر انتقادی دانشجویان همه رشته های دانشگاه های تهران ا ز نمرات چند دانشگاه آمریکایی به طور بارز و معنی داری کمتر بود. نتیجه گیری: پایایی فرم انطباق یافته آزمون مطلوب می باشد و هنجارهای آن برای دانشجویان شهر تهران محاسبه و ارایه شده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتار زنان در هنگام خشونت همسر و رابطه آن با سن، تعداد فرزندان و تحصیلات زنان انجام شده است. بر این اساس تعداد 125 نفر از زنانی که به مراکز بهزیستی شهر اصفهان مراجعه می کردند و در زندگی مورد خشونت همسر قرار گرفته بودند، به صورت تصادفی ساده انتخاب شده و با آنان در مورد دفعات تکرار خشونت شوهر، رفتارشان و منابعی که جهت گرفتن کمک در زمان بروز خشونت استفاده می کردند، مصاحبه شد. تحلیل توصیفی داده ها نشان داد که حدود 4/50 درصد آنان در زمان بروز خشونت همسر هیچ کاری نمی کنند و2/51 درصد هنگام بروز خشونت توسط شوهر از هیچ منبعی جهت کمک استفاده نمی کنند. برای آزمون فرضیه ها از آزمون مجذور خی استفاده گردید. نتایج نشان داد که نوع رفتار زنان با سن آنها رابطه معناداری دارد ولی با تعداد فرزندان و تحصیلات زنان ارتباط معناداری ندارد. در پایان ضمن بحث در مورد نتایج، مشخص شد که زنان در بیش تر مواقع به طور ناخودآگاه با ایفای نقش انفعالی در برابر خشونت همسر نقش فعالی را در استحکام خانواده و جلوگیری از فروپاشی آن ایفا می کنند.

"پژوهش حاضر با هدف پایایی سنجی و اعتباریابی مقیاس خودراهبری در یادگیری فیشر و همکاران (۲۰۰۱) انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر دبیرستانهای شهر اصفهان بود. بر اساس جدول کوهن و همکاران (۲۰۰۱) ۲۰۰ نفر از بین آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه خودراهبری بر روی آنها اجرا شد. پس از گردآوری داده ها، ضریب پایایی آزمون (۸۲/۰) محاسبه شد. تحلیل عاملی گویه های خودراهبری بیانگر آن بودکه بیش از ۶۳ درصد واریانس نمرات یادگیری خودراهبر (توسط چهارده عامل) با مقیاس تحت اعتباریابی، تبیین می شود. پس از شش بار چرخش عوامل، همبستگی میان هر گویه با هر عامل در بهترین حالت مشخص شد و بر اساس آن سه عامل مطرح شده توسط سازندگان تست، استخراج و نامگذاری گردید. در نهاِیت می توان از این مقیاس برای سنجش میزان خودراهبری در یادگیری دانش آموزان دختر جهت انجام پژوهش های گوناگون و انتخاب روش تدریس متناسب شرایط دانش آموزان استفاده کرد و دانش آموزان را به یادگیرندگانی مادام العمر تبدیل نمود. "

هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر مشاوره به شیوه شناختی ـ رفتاری، براساس رویکرد زیر سیستم های شناختی متعامل(ICS)، بر تغییر نگرش زوج های نابارور نسبت به ناباروری است. این تحقیق نیمه تجربی و از نوع پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه گواه است. نمونه تحقیق شامل 30 زوج نابارور است که از بین زوج های نابارور مراجعه کننده به مرکز باروری و ناباروری شهر اصفهان انتخاب شده، به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. هر دو گروه با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته نگرش نسبت به ناباروری در دو مرحله ارزیابی شدند. میزان پایایی این پرسشنامه 96/0 محاسبه شد. به گروه آزمایش شش جلسه مشاوره براساس رویکرد ICS ارائه شد. این بررسی نشان داد که مشاوره براساس رویکرد زیر سیستم های شناختی متعامل، نگرش زوج های نابارور گروه آزمایش را نسبت به ناباروری در جهت مثبت تغییر داده (001/0p<)، تاثیر آن بر زنان و مردان یکسان بوده است (74/0=p).

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی گروه درمانی به شیوه تحلیل تبادلی بر رضایت زناشویی زوج ها بود. جامعه آماری این پژوهش متشکل از کلیه زوج های مراجعه کننده به کلینیک ها و مراکز خدمات روان شناختی و مشاوره سطح شهر اصفهان جهت دریافت کمک های تخصصی در زمینه مسائل زناشویی بود. با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، ابتدا 4 مرکز خدمات روان شناختی انتخاب گردید، سپس تعداد 16 زوج به طور تصادفی از میان مراجعه کنندگان به این مراکز انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. در نهایت پس از ریزش اولیه، هر یک از گروه ها متشکل از 6 زوج بود. گروه آزمایشی تحت 8 جلسه 2 ساعته درمان به شیوه تحلیل تبادلی قرار گرفت؛ گروه گواه هیچ گونه درمانی دریافت نکرد. ابزار اندازه گیری در این پژوهش دو پرسشنامه «شاخص رضایت زناشویی» و «مقیاس سازگاری دونفری» بود. بر اساس نتایج بدست آمده، رضایت زناشویی مردان، زنان و به طور کلی زوج های گروه آزمایشی به طور معنی داری نسبت به گروه گواه در مرحله پس آزمون و پی گیری افزایش نشان داد (05/0P<).

هدف اصلی این پژوهش، بررسی پایایی و اعتبار مقیاس سلامت روانی بود. یکصد و شصت دانشجو از دانشگاه تهران و دانشگاه علم و صنعت ایران در دو گروه بیمار (80-n؛ 50 دختر، 30 پسر) و بهنجار (80-n؛ 50 دختر، 30 پسر) با اجرای مقیاس سلامت روانی، مقیاس افسردگی بک، مقیاس اضطراب بک، و پرسشنامه سلامت عمومی در این پژوهش شرکت کردند. پایایی بازآزمایی مقیاس سلامت روانی بر حسب نتایج دو بار اجرای آزمون و همسانی درونی مقیاس برحسب ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد و مورد تایید قرار گرفت. اعتبار همزمان مقیاس سلامت روانی برحسب ضرایب همبستگی زیر مقیاس های بهزیستی روان شناختی و درماندگی روان شناختی با نمره کلی پرسشنامه سلامت عمومی بررسی و تایید شد. نتایج مربوط به اعتبار تفکیکی مقیاس سلامت روانی نیز نشان داد که این مقیاس می تواند افراد دو گروه بیمار و بهنجار را متمایز کند.

در این پژوهش از طرح تجربی اندازه گیری های مکرر با گروه مقایسه، با انتخاب تصادفی و جایگزینی تصادفی استفاده شد. هدف از اجرای آن بررسی اثربخشی زوج درمانی سیستمی ـ رفتاری بر کارکرد خانواده و افزایش اعتماد به نفس زنان متاهل مبتلا به اختلال افسرده خویی بود. نمونه مورد پژوهش از بین 78 زن متاهل مبتلا به اختلال افسرده خویی که به بعضی از مراکز روان پزشکی و مشاوره ای شهر تهران مراجعه کرده بودند، 39 زوج واجد شرایط ورود به طرح بودند که از بین آنها 20 زوج به صورت تصادفی انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه زوج درمانی و دارو درمانی قرار گرفتند. زوج های گروه زوج درمانی در 10 جلسه هفتگی زوج درمانی سیستمی ـ رفتاری شرکت کردند. زن های گروه دارودرمانی از داروهای ضد افسردگی تجویز شده توسط روان پزشکان استفاده کردند. ابزار پژوهش شامل ابزار سنجش خانواده مک مستر و مقیاس اعتماد به نفس روزنبرگ بود که زن های دو گروه آنها را قبل از شروع درمان و در مقاطع موردنظر (قبل از جلسه ششم، بعد از جلسه دهم و دو ماه پس از درمان) تکمیل کردند. هم چنین از پرسشنامه های افسردگی بک و وضعیت زناشویی گلومبوک راست جهت گزینش نهایی آزمودنی ها استفاده شد. کاربرد تحلیل واریانس با اندازه های تکرار شده نشان داد که زوج درمانی در مقایسه با دارو درمانی به طور معناداری باعث کارآمدتر شدن کارکرد خانواده و افزایش اعتماد به نفس زنان مبتلا به اختلال افسرده خویی است. در نتیجه به-نظر می رسد زوج درمانی سیستمی ـ رفتاری روش مداخله مؤثری جهت کارآمدتر کردن کارکرد خانواده و افزایش اعتماد به نفس زنان افسرده باشد.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر زوج درمانی ارتباط شیء کوتاه مدت بر الگوهای ارتباطی زوجین شهرستان خمینی شهر است. این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری، کلیه زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره و راهنمایی آموزش و پرورش شهرستان خمینی شهر می باشند. نمونه شامل 40 زن و شوهر است که از نمونه های در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. زوجین گروه آزمایش به مدت 6 جلسه تحت زوج درمانی ارتباط شیء کوتاه مدت قرار گرفتند و در پایان از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. ابزار این پژوهش شامل دو آزمون الگوهای ارتباطی کریستنسن ـ سالاوی و محقق ساخته است و هر دو از روایی و پایایی خوبی برخوردارند. یافته های این تحقیق با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس نشان داد که، تاثیر زوج درمانی ارتباط شیء کوتاه مدت بر الگوهای ارتباطی سازنده متقابل (018/0=p)، توقع/کناره گیری (002/0=p)، توقع مرد/کناره گیری زن (012/0=p)، توقع زن/کناره گیری مرد (004/0=p) از پرسشنامه الگوهای ارتباطی کریستنسن و سالاوی معنادار و بر الگوی اجتنابی متقابل (21/0=p) معنادار نیست. به علاوه تاثیر شیوه درمان فوق بر الگوهای ارتباطی مطیع ـ سلطه گر (024/0=p)، بی ارزش سازی همسر (001/0=p) و بالغ ـ بالغ (05/0=p) از پرسشنامه الگوهای ارتباطی محقق ساخته معنادار و در بقیه الگوها والد ـ کودک (14/0=p)، تعقیب ـ گریز (07/0=p)، رومانتیک ـ منطقی (39/0=p)، ایده آل سازی همسر (96/0=p) معنادار نبود. نتیجه گیری نهایی این است که شیوه فوق تاثیر به سزایی در بهبود الگوهای ارتباطی زوجین دارد و می توان از آن در موارد مشابه استفاده کرد.

هدف: این مطالعه با هدف ارزیابی روایی نسخه فارسی پرسشنامه توانایی ها و مشکلات (SDQ) انجام شد. روش: روایی نسخه های والد و آموزگار SDQ در یک نمونه 600 نفری از جامعه کودکان 12-6 ساله ایرانی مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس، نتایج SDQ با نتایج معاینه کودکان توسط روانپزشک کودک و نوجوان و مصاحبه تشخیصی K-SADS مقایسه شد. داده های مربوط به هنجاریابی و نقاط برش محاسبه شد. یافته ها: نمرات به دست آمده از نسخه های والد وآموزگار SDQ در تمام قسمت ها با یکدیگر همبستگی مثبت داشتند. مقایسه نمرات شاخص های پرفعالیتی و نمره کلی مشکلات تشخیص های روان پزشکی نشان داد که SDQ از روایی مطلوبی برخوردار است. نقاط برش به دست آمده با مطالعات سایر کشورها هم خوانی داشت. نتیجه گیری: نسخه فارسی SDQ از مشخصات روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و می تواند برای یافتن مشکلات رفتاری و هیجانی کودکان ایرانی ابزار غربالگری مناسبی باشد. لازم است مطالعه مشابهی نیز برای جمعیت نوجوانان انجام شود.