ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲٬۰۲۱ تا ۱۲٬۰۴۰ مورد از کل ۵۲٬۵۲۲ مورد.
۱۲۰۲۱.

بررسی مؤلفه های کارناوال باختین در شعرحافظ

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حافظ کارناوال گرایی باختین گروتسک(تلخ خند) طنز اعتراض دیوانه نمایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۹ تعداد دانلود : ۵۹۹
کارناوال ها، جشن های عامیانه و عمومی هستند که در آن ها، طبقات اجتماعی واژگونه می شوند . دلقک ها، پادشاه؛ احمق ها ،خردمند ومقدّسین، مسخره می شوند . به این ترتیب،نسبی بودن همه ادعاها با طنزی شیرین به نمایش گذاشته می شود.میخائیل باختین، منتقد بزرگ قرن بیستم،نخستین بار،نظریه کارناوال گرایی را که زیر مجموعه فرهنگ عامه و طنز می شود، در ادبیات مطرح کرد.با این فرض که می توان خوانشی دیگر مبتنی بر نظریه کارناوال گرایی در ادبیات بر شعر حافظ داشت؛ محقق در این مقاله کوشیده است به ردیابی مؤلفه های کارناوال از جمله: حضور محتوای فلسفی،غیر مذهبی بودن،وجود شخصیتی بهلول وار،قلمرو آرمان شهری،و گروتسک ،در شعر حافظ بپردازد.به این منظور، با روشی تحلیلی پس از توضیح درباره نظریه کارناوال گرایی باختین و مؤلفه های آن به بررسی و تحلیل این مؤلفه ها با ذکر شواهد در شعر حافظ،پرداخته می شود.
۱۲۰۲۲.

بررسی تحلیلی روایتی نقّالی از «فرامرز نامه»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اسطوره باروری راویان نقالی فرامرزنامه حماسه سرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۷۷
فرامرزنامه یکی از منظومه های ارزشمند و نسبتاً مفصّل پهلوانی پس از شاهنام ه فردوسی است. درنگ در تاریخ فرهنگ و ادب ایران نشان می دهد که اخبار مربوط به فرامرز به گونه ای بسیار گسترده در روایات مکتوب و شفاهی موجود است. داستان های این پهلوان به گونه ای پراکنده در شاهنامه، منظومه های پهلوانی پس از شاهنامه، منابع مکتوب و روایت های نقّالی و شفاهی حفظ شده است که در مجموع حلقه روایات فرامرز را در ادبیّات حماسی ایران تشکیل می دهد. در منطقه کوهمره سرخی فارس چهار روایت شفاهی از منظومه های پهلوانی پس از شاهنامه موجود است که از این میان دو روایت «برزونامه» و «بانوگشسب نامه» در میان برخی از قصّه گویان و راویان رواج دارد؛ امّا دو روایت «فرامرزنامه»و «شهریارنامه» در ذهن و زبان مردم جایگاهی ندارد. این دو روایت تنها به وسیله مسن ترین و معروف ترین نقّال این منطقه- علی حسین عالی نژاد، آخرین  بازمانده نقّالان و راویان منطقه- روایت می شود. روایت نقّالی فرامرزنامه در این منطقه، آمیزشی از حماسه و باورهای اساطیری بومیان منطقه است که واکاوی آن افزون بر ثبت روایتی که پیش از این در هیچ مأخذی ثبت و بررسی نشده است، بخشی از باورهای اساطیری مردم این منطقه را نشان می دهد. در این جستار نگارنده به مباحث زیر پرداخته است: 1- گزارش روایت نقّالی و سپس بررسی   تفاوت ها و شباهت های روایت مکتوب و روایت نقّالی2- بررسی چگونگی اثرگذاری باورها و اسطوره های بومیان منطقه بر روایت نقّالی. 3- بحثی درباره سراینده اثر بر پایه روایت نقّالی.
۱۲۰۲۳.

اهمیت «خوانش» در تکوین روایت های حماسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازپیکربندی حماسه توانش روایی خلاصه سازی خوانش روایت

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات حماسی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی روایت شناسی
تعداد بازدید : ۸۷۱ تعداد دانلود : ۶۸۰
یکی از مسائل دشوار دربارة حماسه های طبیعی نظیر شاهنامه، شناخت مبدأ و چگونگی تدوین و تصنیف این نوع آثار است. حماسه های طبیعی در فرآیند غیاب نویسنده یا نویسندگان اولیة حماسه و در جریان بازپیکربندی های متعدّد تکوین یافته اند. در این روایت ها، متن حماسه به عنوان عرصة غیاب همیشگیِ مؤلف، عرصة سیّال جابه جایی ها، تداخل ها و انتقال های بینامتنی میان روایت های متکثّر است. مصنف در این نوع حماسه، در اصل نقشی همسان با خواننده دارد و همچون «خوانندة تاریخی»، با متون روایی یا روایت های شفاهیِ از پیش پرداخته مواجه است، و بر اساس این روایت ها به روایت پردازیِ مجدد حماسه پرداخته است. همسانی نقش ها و کارکردهای مصنف حماسه و خوانندة تاریخی باعث می شود که فرآیند روایت پردازی حماسة طبیعی را به مثابه نوعی «خوانش» تلقی کنیم. در این مقاله، ساز و کارها و فرآیندهای رواییِ مؤثر در تکوین روایت های حماسی را در چارچوب اصل «توانش روایی» بررسی و تحلیل کرده ایم. تحلیل ما مبتنی بر دو فرض اصلی است: ۱) نویسندة تاریخی در جریان تکوین روایت حماسه های موسوم به طبیعی غایب است. ۲) خوانش در بازپیکربندیِ روایت حماسه های طبیعی نقش بنیادین دارد. نتایج تحقیق نشان می دهد اصل تقابل های دوگانه، خلاصه سازی و بازپیکربندی، نسبت متضاد داستان و گفتمان، و همچنین تحوّل و تعرّف، نقش مؤثری در تکوین روایت های حماسی دارند.
۱۲۰۲۴.

خوانش شعر «مرگ ناصری» از منظر آرای لکان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ابژه شاملو دیگری بزرگ نظم سه گانه لکان مرگ ناصری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۲ تعداد دانلود : ۱۴۴۳
یکی از پرکاربردترین رویکردهای نظریه ادبی معاصر، نقد روان کاوانه است. با کاربرد این نظریه در خوانش متون ادبی، می توان به لایه های زیرین آثار ادبی پی برد. این نوشتار، با بهره گیری از مفاهیم بنیادی نظریه روان کاوی ژاک لکان، روان کاو نو فرویدی، کاربرد این مفاهیم را در شعر معروف «مرگ ناصری» شاملو نشان می دهد. ابتدا برای رسیدن به هدف مقاله، چارچوب روان کاوانه لکان توضیح داده می شود که در بردارنده مفاهیمی چون امرخیالی، امر نمادین، امر واقعی، اُبژه دیگری کوچک و دیگری بزرگ است. سپس با کمک این مفاهیم، شعر«مرگ ناصری» شاملو به منظور دستیابی به لایه های پیچیده و مباحث ضمنی، نقد و تحلیل می شود. عیسی در ناصره متولد شد، از این رو شاملو او را ناصری می نامد. ناصری کسی است که می خواهد با گسترش رحم خود، جامعه را در جهت دیگریِ بزرگ نجات بخشد. این ویژگی در امر نمادین رخ می دهد، اما معمولاً رحم و دوست داشتن بعد از دنیای خیالی اتفاق نمی افتد. این بررسی، نوعی تحلیل متنی برای شناخت هرچه بیشتر لایه های ضمنی و پنهان شعر را به دست می دهد.
۱۲۰۲۵.

مقاله به زبان روسی: حوزه شخصی متکلم (بر مبنای قوانین منطقه ای) ( Личная сфера говорящего (на материале регионального законодательства) )(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سند رسمی ارزیابی حوزه شخصی متکلم کنترل / (هم) مشارکتی قوانین منطقه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۰ تعداد دانلود : ۷۳۴
در مقاله حاضر، بازطراحی حوزه شخصی متکلم – آنچه به وی نزدیک است و توجه و علاقه اش را جلب می کند - به تصویر کشیده شده است. در اسناد و مدارک، نقش اجتماعی متکلم منعکس می گردد؛ بنابراین، جهت بررسی آن ها می توان از شیوه اجتماعی حوزه شخصی استفاده کرد. حوزه شخصی از طریق بررسی نوع کنترل و (هم) مشارکت و نوع ارزیابی، که گوینده به کمک آن جهان و فعالیت های خویش را در آن ارزیابی می نماید، بازسازی می گردد. در مقاله استدلال می شود که هنجار به عنوان جزء دائم و لاینفک حوزه شخصی، رفتار متکلم را شکل می دهد. همچنین ابزارهای زبانی ابراز (هم) مشارکتی، مانند «مای فراگیر»، دیکسیس شخصی، اسامی رابطه و افعال دارای معنی مساعدت و نیز ابزارهای زبانی ابراز کنترل، همچون: انواع افعال، ساختارهای مجهول با افعال کامل و ساختارهای مصدری در جملات امری در این پژوهش بررسی و تحلیل و انواع هم کنشی های متکلم با دنیای خارج تشریح می گردد. متکلم ابتکار به خرج می دهد و پروسه هدایت را تحت کنترل خود می گیرد و جذب آن می گردد و در رفتارهای خویش که به لحاظ اجتماعی اهمیت دارند، ادامه «من» خویش را می بیند.
۱۲۰۲۶.

تحلیلی بر رجزخوانی در شاهنامه فردوسی و شاهنامه کردی الماس خان کندوله ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حماسه شاهنامه فردوسی رجز رجزخوانی الماس خان کندوله ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۵ تعداد دانلود : ۸۸۵
شاهنامه فردوسی آمیزه ای از اسطوره، حماسه، تاریخ و فرهنگ است. این اثر همواره در میان اقوام ایرانی و خصوصاً قوم کرد، جایگاهی ویژه داشته است، شناخت بن مایه های فرهنگی آثار حماسی کردها به دلیل ویژگی های نزدیک فرهنگی و زبانی با شاهنامه فردوسی حایز اهمیت است و بدون تردید می تواند چراغی باشد برای پی بردن به باورهایی که در آبشخورهای فرهنگی و جامعه شناختی ریشه دارد. رجز و مفاخره از مهم-ترین مضامین جدایی ناپذیر حماسه است و از آنجا که تأثیر زبان و فرهنگ در بازگردانی-های احتمالی نمود می یابد، تلاش شده است تا در داستان های مشترک شاهنامه منسوب به الماس خان کندوله ای و شاهنامه فردوسی یعنی «رستم و سهراب»، «سیاوش»، «بیژن و منیژه»، «رستم و اسفندیار» و «رستم و شغاد»، نمونه های با محتوای رجز و مفاخره با هدف پی بردن به وجوه اشتراک و افتراق استخراج گردد و آن گاه علاوه بر مشخّص کردن بسامد موضوع، میزان تأثیرپذیری الماس خان کندوله ای در بازگردانی داستان ها از شاهنامه فردوسی از نظر زبانی و فرهنگی واکاوی گردد.
۱۲۰۲۷.

تحلیل سبک شناختی خطبه قاصعه

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه خطبه قاصعه لایه های سبک شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۷ تعداد دانلود : ۵۶۶
نهج البلاغه، متشکّل از خطبه ها، نامه ها و حکمت هایی است که در معنا و مفهوم، حروف و واژگان، جمله و سبک از ویژگی منحصر به فردی برخوردارند؛ به گونه ای که جنبه بلاغی آن، یکی از نشانه های اعجازگونه کلام گهربار امام علی(ع) در این کتاب شریف به شمار می رود . در این پژوهش کوشیده ایم تا با شیوه توصیفی– تحلیلی، خطبه قاصعه را با رویکرد سبک شناختی مورد بررسی قرار دهیم. برآیند این پژوهش حاکی از آن است که امام(ع) در لایه آوایی، از محسّنات بدیعی همچون سجع، جناس و تنسیق-الصفات برای ایجاد موسیقی بهره برده است. افزون بر این امام(ع) تکنیک های دیگری همچون واج آرایی و موسیقی معنوی را برای غنای فضای موسیقایی کلام خود به کار گرفته است. در لایه نحوی نیز با به-کارگیری جمله های انشایی و خبری، جمله های کوتاه و شیوه های دیگری همچون تقدیم و تأخیر، حصر و تأکید خبر، معانی مورد نظر خود را بیان داشته است. در سطح واژگانی، استفاده از واژه های مرکّب از موارد سبک ساز این خطبه به شمار می رود. در سطح بلاغی نیز، امام(ع) با به کارگیری انواع صور خیال همچون استعاره های تمثیلی، اضافه های تشبیهی، کنایه و مجاز، انبوهی از تصویرهای ادبی زیبا خلق نموده که این امر نشان دهنده قدرت تخیّل بالا و فصاحت ایشان می باشد. در لایه فکری نیز امام(ع) ضمن تبیین اهمیّت جهاد، اعتقاد به توحید و نبوّت پیامبر(ص) و لزوم عبرت پذیری از پیشینیان، به مسئله شیطان-شناسی تأکید نموده و با اشاره به داستان های تاریخی، خواننده را با خود همراه کرده است.
۱۲۰۲۸.

نقد کتاب چالش میان فارسی و عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ادبیات تطبیقی خاورشناسان نقد کتاب آذرتاش آذرنوش چالش میان فارسی و عربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۲ تعداد دانلود : ۱۳۵۷
در این نوشتار، کوشیده ایم تا کتاب چالش میان فارسی و عربی (سده های نخست) نوشتة آذرتاش آذرنوش را مورد نقد و ارزیابی قرار دهیم؛ نظریّة چالش میان فارسی و عربی، ادّعایی است که اوّل بار از جانب برخی از خاورشناسان همچون ریشتر - برونبورگ، باسورث و کلود ژیلیو ابراز شده است و البتّه هستند کسانی همچون جولی اسکات و میثمی که با آن مخالفند. در این میان، نویسندة کتاب، بنا به تصریح خود این معنا را از کلود ژیلیو وام گرفته است. ژیلیو این مطلب را به عنوان یک حدس، به هنگام مطالعة کتاب الاقتباس من القرآن ثعالبی طرح کرده با تذکار این نکته که ثعالبی خود از این چالش اسمی نبرده است. نویسنده بر مبنای قبول بی دلیل این حدس، کوشیده است تا با استمداد از مدارکی که ژیلیو نمی شناخته، درستی آن را تأیید کند. ما در این نوشتار، تنها بر مبنای اعترافات نویسنده، نشان داده ایم که ادّعای چالش، درست به نظر نمی رسد و مستندات مؤلّف به جای چالش، بیشتر بر تفاهم میان فارسی و عربی دلالت دارد. این پژوهش بر اساس چاپ دوّم کتاب است که در سال 1387 صورت گرفته و تمامی صفحات ارجاعی نیز متعلّق به همین چاپ است.
۱۲۰۲۹.

تبیین و تحلیل مناسبات بینامتنی کنوز الودیعه من رموز الذّریعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی بینامتنیت ادبیات تعلیمی ترامتنیت الذریعة إلی مکارم الشریعة کنوز الودیعة من رموز الذریعة

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات تعلیمی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی بینامتنیت
تعداد بازدید : ۸۵۷ تعداد دانلود : ۷۸۴
کتاب کنوز الودیعة من رموز الذّریعة با هدف ترجمة کتاب الذّریعة إلی مکارم الشّریعة نوشته شده است و نمونة درخشانی از ترجمة پویا در متون کهن ادب فارسی است؛ گونه ها و گفتمان های مختلف فرهنگی و ادبی رایج در تاریخ ایران تا قرن هشتم در آن گرد آمده است.در این مقاله، با استفاده از روش ترامتنیّت ژنت، به تبیین نقش این گونه ها و گفتمان ها در تعیین جایگاه کتاب کنوز الودیعةدر متون ادب تعلیمی پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد؛ کنوز الودیعةبر اساس نظام ها، رمزگان و سنّت های ایجادشده توسّط آثار ادبی پیشین بنا شده است و آیات، احادیث، روایات، حکایات و اشعار فارسی و عربی در آن، حضوری پررنگ دارند و شرح و بسط عبارات کتاب الذّریعةو بهره جستن از متون اخلاقیِ فلسفی، دینی، ایرانشهری، عرفانی و تاریخی ایرانی و اسلامی، این کتاب را به مخزن گنج هایی چون الأدب الکبیر ابن مقفّع، جاودان خرد ابن مسکویه، الذّریعة راغب اصفهانی و صدها متن اسلامی و ایرانی دیگر بدل ساخته است.
۱۲۰۳۰.

کیفیت بیداری قهرمان درون در داستان «ماهی سیاه کوچولو»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: صمد بهرنگی بیداری قهرمان درون ماهی سیاه کوچولو پیرسون - کی مار جوزف کمپبل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۰ تعداد دانلود : ۸۲۵
در میان نویسندگان قبل از انقلاب، داستان های صمد بهرنگی جایگاهی خاص دارند؛ زیرا ماهیت تمثیلی و نمادین داستان های او در کنار ظرفیت های روایتگری آن ها، در خدمت تیپ سازی همسو با تفکر ایدئولوژیکی اوست. تلاش بهرنگی برای ارائة آرمانشهر ایرانی در داستان هایش با تمرکز بر قهرمان سازی، به داستان های او ازجمله داستان های کودکانة او ظرفیت های تحلیل روان شناختی داده است. این پژوهش به شیوة توصیفی تحلیلی با تأکید بر چهارچوب نظری «بیداری قهرمان درون» مورد نظر کارل پیرسون و هیو کی مار و تلفیق آن با نظریة «سفر قهرمان» کمپبل تلاش کرده به این مهم دست یابد. از نتایج تحقیق برمی آید که شخصیت «جستجوگر» -که ماهی سیاه کوچولو در داستان نماد آن است و از دوست داشتنی ترین کهن الگوی شخصیتی بهرنگی- قهرمانی است که در مسیر سفر قهرمانانة خود در مواجهه با کهن الگوهای «جنگجو» و «نابودگر» به کمک کهن الگوهای «حامی» به وادی «تشرف» قدم می نهد و به آزادی و رهایی درونی؛ یعنی همان بیداری قهرمان درون، دست می یابد. تکرار و به تعبیری حلول خصایص کهن الگویی «ماهی سیاه کوچولو» در ماهی قرمز کوچولوی پایان روایت، علاقة صمد را به نمایش استمرار این چرخه در میان جامعه نشان می دهد؛ یعنی تقویت و زنده نگه داشتن «حس جستجوگری» و «اعتراض» در نهاد آزادة کودکان هم عصر خویش و نسل آینده.
۱۲۰۳۱.

مقدمه ای بر پیشینه ادب فارسی در گرجستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: روابط ادبی ایران گرجستان روایت های گرجی ادبیات فارسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۸ تعداد دانلود : ۶۰۷
چکیده پیوندهای فرهنگی- تاریخی ایران و گرجستان پیش از پادشاهی هخامنشیان آغازشده است .بخشی از آثار حماسی و اسطوره ای ایرانی پیش از اسلام وارد فرهنگ گرجی شد. از قرن 12 میلادی نیز شماری از آثار ادبیات فارسی دری ازجمله شاهنامه و ویس و رامین به زبان گرجی برگردانده شد .هرچند جز ترجمه ویس و رامین و پاره ای بخش های شاهنامه چیزی به دوره حاضر نرسیده است. در فاصله قرن های 15 تا 18 شماری از شاهکارهای ادب فارسی- عمدتاً متون روایی و حماسی - به گرجی برگردانده شد. بعدها طی قرن بیستم برخی دیگر از آثار برجسته ادبی فارسی همچون آثار مولوی، سعدی، حافظ و خیام به گرجی ترجمه شد. آنچه حایز اهمیت است تأثیر شگرفی است که آثار ادبی فارسی در شکل گیری و ایجاد ادبیات گرجی داشته اند .این تأثیرگذاری هم در فرم هم در محتوا در شاهکارهای ادب گرجی به خصوص پلنگینه پوش شوتا روستاولی به خوبی نمایان است. این مقاله در پی آن است تا ضمن تبیین پیشینه ادب فارسی در گرجستان ، سیر ترجمه آثار فارسی به زبان گرجی را بررسی کرده ، پس ازمعرفی برخی از مهم ترین ترجمه ها تأثیر آنها را در ادبیات گرجی آشکار نماید.
۱۲۰۳۳.

بررسی تئاتر آبسورد در نمایشنامه «چوب به دست های ورزیل» اثر غلام حسین ساعدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: یونسکو کنش بکت غلامحسین ساعدی فضا - زمان تئاتر پوچی زبان دراماتیک پرسوناژها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴۲ تعداد دانلود : ۱۲۱۰
در این پژوهش تلاش شده تا جنبه های ادبی و نمایشی تئاتر ابسورد (تئاتر عبث نما) که توسط نمایشنامه نویسانی همچون بکت، یونسکو و ... در فرانسه پایه گذاری شده در نوشتار و نمایشنامه چوب به دست های ورزیل اثر غلامحسین ساعدی، نمایشنامه نویس و یکی ازچهره های شاخص تئاتر معاصر ایران، نشان داده شود. این پژوهش به طرح این مسئله می پردازد که مفاهیم این جریان دراماتیک قرن بیستم چگونه در نمایشنامه چوب به دستهای ورزیل تجلی یافته است. جهت پاسخ به این مسئله، مقاله حاضر عناصر ساختاری نمایشنامه نویسی سنتی مانند کنش، پرسناژ، فضا و زمان، و گفتمان به کار گرفته شده در این اثر را مورد بررسی قرار می دهد. حاصل این بررسی نشان می دهد که ساعدی نیز همانند نمایشنامه نویسان تئاتر ابسورد همه عناصر ساختاری نمایشنامه نویسی سنتی را نقض کرده و موقعیت های متناقض و حتی تحیر برانگیز را پیش روی خواننده ایرانی به نمایش می گذارد و حرکتی نوین را در هنر نمایش ایران ایجاد می کند. تئاتر ساعدی که آینه نگرانی های موجود در زمان خود است، نگرشی بدبینانه نسبت به هستی دارد. این تئاتر اضطراب های نسلی را به نمایش می گذارد که پس از حوادث جنگ جهانی دوم خود را در مقابل اندوه عمیق اشغال (یا بهتر است بگوییم استعمار) می بیند و هیچ حقی حتی امیدواری را برای خود به رسمیت نمی شناسد. ساعدی در حالی که هرگونه گفتمان ایدئولوژیک و جهت دار مانند تئاتر متعهد (با تعریفی که سارتر از آن ارائه می دهد) را رد می کند، تصاویری عبث از وضعیت بشر را بر روی صحنه به نمایش می گذارد. از این رو، در تئاتر ساعدی ترس ناشی از بی معنایی هستی و عدم انسجام جهان خالی از روح بشری، یعنی جهان «گرازها» در معرض دید خواننده قرار می گیرد.
۱۲۰۳۴.

تحلیل روابط قدرت در قصیده ترسائیه خاقانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مسیحیت خاقانی فوکو تحلیل انتقادی گفتمان روابط قدرت قصیدة ترسائیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۰ تعداد دانلود : ۷۶۱
در تحلیل روابط قدرت با تکیه بر تحلیل انتقادی گفتمان، متن ادبی یک کنش اجتماعی و به طورکلی نشان دهندة شکلی از روابط قدرت است که در قالب گفتمان خود را عرضه می کند. در این مقاله با استفاده از نظریة فوکو درباب قدرت و همچنین تحلیل انتقادی گفتمان ، قصیدة ترسائیة خاقانی بررسی شده است. این بررسی نشان می دهد که خاقانی با تکیه برشناخت گسترده از مذهب مسیحیت از سویی و مناسبات گوناگون قدرت در جامعه و درباراز سویی دیگر، گفتمان حاکم را در ابعاد مدهبی، ادبی و سیاسی به چالش می کشد و شعر خود را ابزار و استراتژی مبارزه با قدرتی می کند که افراد را به سوژه هایی منقاد تنزل می دهد و با نظام خاصی از معرفت و دانش پیوند دارد . خاقانی قصد دارد، ضمن آشکار کردن قدر و منزلت علمی و ادبی خود در برابر رقیبان، دستگاه انضباطی و نظام سیاسی را وادار به پذیرش خواست آزادی خود کند.
۱۲۰۳۵.

بررسی نمایشنامه لیلی ومجنون اثر پری صابری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: نظامی گنجوی لیلی و مجنون نمایشنامه پری صابری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲۹ تعداد دانلود : ۸۶۹
منظومه های عاشقانه نظامی تحولات عظیمی در فضای ادبی ایران پدید آورد و این مسئله در آثار ادبی بعد از او خود را نشان داد. لیلی و مجنون نام نمایشنامه ای ست از پری صابری که برمبنای لیلی ومجنون نظامی گنجوی نوشته شده است. هدف مقاله حاضر ارائه عناصر لازم در این متن نمایشی و بازنمایی این عناصر در نوشته وی می باشد.  در کل می توان گفت صاحب اثر توانسته مطابق با اصول نمایشنامه نویسی پیش رود وضمن تغییراتی که درمتن ایجاد کرده آن را از حالت یکدستی خارج کند. پردازش اثر ازجهت سازماندهی نمایشنامه منسجم ودقیق شکل گرفته؛  البته قطعا لازم است به فضاسازی ها و شخصیت پردازی ها بیشتر پرداخته شود . در این مقاله پیوند ادبیات کلاسیک و نمایشنامه نویسی مدرن  بر اساس نمایشنامه  پری صابری نشان داده شده است و سعی شده که از منظرنقد و بررسی عناصرداستانی شیوه ی انعکاس اثر نظامی در اثر مذکور به روش تحلیلی ارائه شود.
۱۲۰۳۷.

همپایگی ساخت های متن و آیات در نفثه المصدور و التوسل الی الترسل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساخت همپایگی نفثه المصدور آیات قرآنی التوسل الی الترسل زیباشناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۲ تعداد دانلود : ۹۶۰
نویسندگان برای اهداف زیباشناسانه از جمله تأثیر کلام در مخاطب، آفرینش سبک، موسیقایی و برجسته نمودن سخن، از انواع امکانات زبانی از جمله «ساخت های همپایه» سود جسته اند. در دو کتاب «نفثه المصدور و التوسل الی الترسل» از متون فنی سده ششم و هفتم که کاربرد آیات قرآنی در آن ها بسامد دارد، مولفان با تسلط بر قرآن و نظام ساختاری و مفهومی آن، آیات را با متن خود همپایه نموده اند. این همپایگی در ساخت هایی که دارای سازه های دو یا چندگانه است با یکی از حروف ربط پیوند خورده و در لایه هایی که سازه های آن ارزش «نحوی، بلاغی و آوایی» یکسانی دارند، شکل می گیرد. ساخت های همپایه با ارزش«نحوی» در وظیفه های دستوری مضاف الیهی، مفعولی، مسندی و جمله های مرکب در نقش های پیرو توضیحی، مفعولی، متممی به کار رفته است. سازه های همپایه در نقش «بلاغی» از آرایه های تسجیع، ترصیع، موازنه، تضاد،  مقابله، تشبیه و تمثیل، نظام موسیقایی گرفته و در نقش «آوایی» با آواهای القاگر و صدا معنا در ساخت های هر دو کتاب قابلیت خوش خوانی ایجاد نموده است. در پژوهش حاضر، این نقش ها در ساخت های مشترک متن و آیات در هر دو کتاب بررسی شده، روابط معنایی سازه ها  که توانسته پیام آیات و متن را به مخاطب منتقل کند، در انواع رابطه های ترادف ، افزایش، تقابل، توالی، تاکید، نفی و... بازکاوی شده است.
۱۲۰۳۸.

رویکرد کلاسیک مجله یغما به ادبیات داستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: داستان نوگرایی سنت گرایی حکایت مجله یغما

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۲ تعداد دانلود : ۶۳۲
تصور غالب درباره داستان مدرن در ادبیات فارسی، آن است که این ژانر برخلاف شعر نو، در سیر تکامل خود هرگز در معرض نگاه منتقدِ سنت گرایان قرار نگرفته است. مقاله حاضر مدعی است که داستان نیز، هر چند در درجاتی خفیف تر، تجربیاتی مشابه شعر نو داشته است. این پژوهش برای بررسی رویکرد کلاسیک ها به ادبیات داستانی، مجله یغما را که مشی کلاسیک دارد، انتخاب کرده است، مقوله هایی مانند ژانرهای داستانی کهنه و نو، نظریه های مطرح شده درباره داستان نویسی و مؤلفان داستان را در مجله یغما تجزیه و تحلیل کرده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که یغما، داستان معاصر را دنباله شکل های کهن آن در ادبیات فارسی می داند. از این رو، آن را به رعایت قواعد و اصول داستان نویسی نوین ملزم نمی داند و حتی استفاده از اسلوب ادبیات کهن را برای داستان امتیاز تلقی می کند. از سویی چون رسالت داستان را تعلیم و سرگرمی می داند، در بسیاری موارد در این مجله، داستان واره ها جای داستان را می گیرند و حتی ژانر کهنه ای چون حکایت، بخش زیادی از ادبیات داستانی این مجله را به خود اختصاص می دهد. داستان های یغما- جدا از آثار ترجمه ای- به دو دسته تقسیم می شود: داستان های تاریخی و برگرفته از آثار کهن که ساختارشان ملهم از ادبیات کلاسیک است و داستان هایی که تحت تأثیر ترجمه و ادبیات غرب شکل گرفته اند، اما می کوشند هویتی ایرانی به خود بگیرند. نکته دیگر اینکه یغما به جز از جمال زاده، از هیچ کدام از داستان نویسان نامدار و صاحب سبک، داستان منتشر نکرده است.
۱۲۰۳۹.

بررسی تطبیقی مضامین اجتماعی و سیاسی در شعر جواهری و فرخی یزدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: جواهری فرخی یزدی جامعه سیاست فارسی عربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۱۴۹
جواهری و فرخی از پرچم داران نهضت ادبی در شعر ملی هستند؛ شعرشان سرشار از مضامین مشترکی است که خود ناشی از داشتن حوزه های مشترک فکری، موضع گیری برخاسته از فرهنگ مشابه و هم چنین سرنوشت تاریخی یکسان است. شخصیت بیگانه ستیز و سیاسی آن دو را نمی توان انکار کرد. هر دو به پهنای کتاب تاریخ معاصر، عصری پرتلاطم، سرنوشت ساز، جنگ های جهانی، حکومت های پر از کودتا و تعویض، هجوم و مقاومت را دیده اند و دریافته اند که در این میان استعمار، کارگردان تمام رنج ها و تاخت و تازها بر پیکره ملت ها است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است.
۱۲۰۴۰.

بررسی تطبیقی ساختار داستان ضحاک بر پایه رویکرد روان شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ضحّاک اسطوره اسطوره شناسی روان شناسی یونگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱ تعداد دانلود : ۱۸۰
اساطیر هم از جهت ساختار و هم از جهت درونمایه دارای وجوه و معانی بسیاری هستند. یکی از اسطوره های حاضر در آئین باستان "ضحاک" است که صاحبنظران و منتقدان از دیدگاه های متفاوت آن را مورد بررسی قرار داده اند. نگارنده این مقاله تحلیلی- پژوهشی بر این باور است که می توان این داستان را از رویکرد روان شناسی مطابق با نظریه یونگ مورد بررسی و واکاوی قرار داد و نمادهای دیگر عناصر سازنده این داستان را نیز در کنار آن یافت.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان