بسیاری از واقعیات تاریخ معاصر را باید در سینه ها جستجو نمود، برخی خاطرات که تاریخ شفاهی نامیدهمی شود، امروزه، رونق یافته است. مقاله ای که پیش روی شماست، گزارشی است از نخستین ناگفته های، تاریخ معاصر ایران به شمار می آید.
از آغاز دهه 1920 کوششهای زیادی برای تعیین مبانی مشخص در روابط ایران و افغانستان انجام گرفت تا آنجا که سرانجام در سال 1917 موافقتنامه ای میان دو کشور درباره تقسیم میزان آب هیرمند در بند کمال خان امضاء شد که بر این اساس آب مزبور به دو قسمت مساوی سیستان و چخانسور تقسیم شد، اما مشکل اساسی در تقسیم میزان آب رسیده نبود بلکه در خود میزان آبی بود که به بند کمال خان می رسید.
از ادب فارسی و ارزش ها و زیبایی های آن خودی و بیگانه بسیار سخن گفته اند‘ این مقاله در مقام اثبات این نکته است که این کاخ پر عظمت و باشکوه بنیان ها ی سخت استواری نیز دارد. خشت های زیربنائی این کاخ بلند عبارت از تاریخ بیهقی ‘ سفرنامه ناصر خسرو در نثر و حماسه باشکوه حکیم توس در نظم و بدیهی است که ابیاتی که چنین بنیان هایی دارد‘ بینایی سخت استوار دارد. ما در این مقاله با روش خاص خود این نکته را به اثبات رسانیده و دو هدف داشته ایم.یک : فارسی زبانان بدانند که چه سرمایه گرانقدری دارند . و دوم اینکه اگر ما میخواهیم زبان‘فرهنگ و ادبیات بهتری داشته باشیم ‘ باید در این زمینه ها از ادب گذشته خود الهام بگیریم و برای بررسی آن روشی فراهم آوریم که بتواند در کشف دقت ها ‘زیبایی ها و معانی بلند آن ما را آنطور که باید یاری نماید.