درخت حوزه‌های تخصصی

هدف اصلی این پژوهش ارائه مدل موفقیت تسهیم دانش 2 (تسهیم دانش اجتماعی) در سازمان ها می باشد.در این پژوهش از یک استراتژی سه مرحله ای، بدین شرح استفاده شده است: در مرحله اول شناسایی نرم افزارهای اجتماعی و استخراج عوامل موثر بر موفقیت هر یک جهت تسهیم دانش، از مرور ادبیات پژوهش صورت گرفت؛ درمرحله دوم اجرای روش دلفی و شناسایی عوامل کلیدی موفقیت انجام پذیرفت، و در مرحله سوم، مدل موفقیت بر اساس نتایج حاصله ایجاد و ارائه گردید. طبق نتایج بدست آمده از این پژوهش، مهمترین نرم افزار های اجتماعی به ترتیب اهمیتشان جهت تسهیم دانش به همراه مهم ترین عامل کلیدی موفقیت هر یک در تسهیم دانش، بدین شرح می باشند: نرم افزار شبکه اجتماعی (مهمترین عامل کلیدی موفقیت: حضور فعّال خبرگان و افراد تأثیرگذار در حوزه دانشی مورد نظر در شبکه اجتماعی)، نرم افزار وبلاگ (مهمترین عامل کلیدی موفقیت :کیفیت اطلاعات موجود در وبلاگ)، نرم افزار ویکی (مهمترین عامل کلیدی موفقیت: پیکربندی ویکی بر اساس حوزه های کلیدی دانش در سازمان)، نرم افزار پادکست (مهمترین عامل کلیدی موفقیت: میزان کاربردی و اجرایی بودن مطالب پادکست)، نرم افزار ماشاپ (مهمترین عامل کلیدی موفقیت: کیفیت اطلاعات منابع مادر ماشاپ ها)، نرم افزار تگ (مهمترین عامل کلیدی موفقیت: به روز رسانی منظم و هوشمند) و نرم افزار آر.اس.اس (مهمترین عامل کلیدی موفقیت: به روز رسانی دائم - 24×7). بر اساس اطلاعات در دسترس محققین، این پژوهش از دو منظر اصالت و نوآوری دارد؛ اولاً ارائه عوامل کلیدی موفقیت نرم افزار های اجتماعی جهت تسهیم دانش در کنار هم، ثانیاً ارائه مدل موفقیت تسهیم دانش2. مدل ارائه شده می تواند به عنوان ابزاری مناسب جهت ارزیابی موفقیت، سنجش وضعیت، پیش بینی و آسیب شناسی های مرتبط با استقرار تسهیم دانش 2 در سازمان ها، مورد بهره برداری قرار گیرد.

هدف: چالش های موجود در سازماندهی منابع اطلاعات وبی و اینترنتی موجب شد تا دانشمندان علم اطلاعات و دانش شناسی، علوم رایانه و علوم شناختی درپی یافتن راه حلی برای رفع آنها باشند. فوکسونومی به عنوان یکی از راه حل های مهم برای ایجاد نظام بازیابی تعاملی و به ویژه در وب 2.0 ایجاد شده است. از آنجا که در بررسی هر پدیده ای حتی در دنیای مجازی توجه به فلسفه و چرایی ایجاد آن می تواند راه را برای توسعه و استفاده مؤثر از آن پدیده هموارتر سازد؛ لذا مقالة حاضر برآن است تا مبانی و ریشه های نظام رده بندی فوکسونومی را در رویکردهای فلسفی دیالکتیک و هرمنوتیک بررسی و درصورت امکان رابطه میان آنها کشف کند. روش/ رویکرد پژوهش: روش کتابخانه ای. یافته ها: باتوجه به اینکه دو رویکرد فلسفی دیالکتیک و هرمنوتیک درپی یافتن و استخراج مفاهیم از پدیده ها هستند، لذا نزدیک ترین و مهم ترین ریشه های فلسفی فوکسونومی به شمار می روند. نتیجه گیری: از آنجا که هرمنوتیک بر تفسیر معنا از لفظ دلالت می کند و برداشت شخصی مفسّر را مبنای درک می داند شاید بتوان گفت که بیش از دیالکتیک با اصول اولیه فوکسونومی همخوانی دارد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان بهبود نتایج جستجوی کاربران عادی و متخصص موضوعی با استفاده از خانواده های کتابشناختی مبتنی بر الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (اف.آر.بی.آر.) در دو نرم افزار کتابخانه ای یکی با امکان محدود کردن نتایج جستجو براساس براساس خانواده های کتابشناختی و دیگری بدون این امکان انجام شده است. روش/ رویکرد پژوهش: میزان موفقیت کاربران به روش تجربی از طریق پایگاه آزمایشی محقق ساخته پژوهشگر ساخته در مورد اعضای دو خانواده کتابشناختی ""بوستان سعدی"" و ""رباعیات خیام"" با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و تجربه کاربران در دو نرم افزار کتابخانه ای سیمرغ و رسا مورد وارسی و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میزان موفقیت نرم افزار سیمرغ در پشتیبانی از چهار وظیفه کاربری (یافتن، شناسایی، انتخاب، و دسترسی) به بیان هایی از خانواده کتابشناختی ""بوستان سعدی"" و ""رباعیات خیام"" برمبنای نظرات دو گروه کاربران متخصص و عادی بیش از نرم افزار رسا بود. نتیجه گیری: هر دو نرم افزار رسا و سیمرغ می توانند با اصلاح صفحات جستجو امکانات بیشتری را برای پشتیبانی از وظایف کاربری در اختیار کاربران قرار دهند.

ﻣﺅثر پرسش کاربران در جستجوی اطلاعات در محیط وب وجود دارد، چراکه جمعیت متنوعی از کاربران با نیازهای اطلاعاتی و اهداف گوناگون و سطوح متفاوتی از تجربه و دانش موضوعی از وب استفاده می کنند. پژوهش حاضر با هدف تعیین رفتار پرسش جستجوی کاربران بر اساس عوامل زمینه ای مختلف توسط دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی کرمان در وب، انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با استفاده از روش پیمایشی و از رویکری ترکیبی (کمی و کیفی) صورت گرفته است. تعداد 30 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی کرمان داوطلبانه در نیمسال اول سال تحصیلی 92-91 خورشیدی در این پژوهش شرکت کردند. گردآوری داده ها از طریق دو پرسش نامه و فایل گزارش با استفاده از نرم افزار Camtasia Studio انجام شد. روایی پرسش نامه ها با نظر خواهی از استادان و پایایی آن ها با محاسبه ی Cronbach’s alpha، پرسش نامه اول (90/0) و پرسش نامه دوم (87/0) سنجیده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آنالیز توصیفی و آنالیز استنباطی (ANOVA، آنالیز t و آزمون همبستگی اسپیرمن) با کمک نرم افزار SPSS نسخه 19 استفاده گردید. یافته ها: در مجموع 399 پرسش با میانگین تکرار 30/13 توسط کاربران در ابزارهای جستجوی وب، جستجو شد. بین تکرار پرسش جستجو با تجربه ی جستجو و سطوح مختلف سهولت استفاده، سودمندی، رضایت و قضاوت ربط اختلاف معناداری مشاهده شد. در پژوهش حاضر، میانگین طول پرسش جستجوی کاربران 31/3 بود و کاربران معمولاً از دو کلیدواژه در پرسش جستجوی خود استفاده می کردند. طول پرسش جستجوی کاربران ارتباط معناداری با متغیرهای کار بازیابی (عملکرد مشاهده، مرور و ذخیره) در موتور جستجوی عمومی و موتورهای جستجوی تخصصی داشت. بین عوامل زمینه ای (تجربه ی جستجو و آشنایی با موضوع جستجو) با کار بازیابی (عملکرد مرور و ذخیره ی نتایج) نیز اختلاف معناداری مشاهده شد. نتیجه گیری: مطالعه ی حاضر نشان داد، رفتار پرسش جستجوی کاربران در طول فرایند جستجوی اطلاعات در وب، بر اساس عوامل زمینه ای مختلف متفاوت بوده است. از آن جایی که تجربه ی کاربران در جستجوی اطلاعات در وب، می تواند باعث ارتقای فرایند جستجو شود، پیشنهاد می شود، آموزش لازم به دانشجویان ارایه شود و با توجه به ارتباط متغیرهای ارزیابی نتایج جستجو با رفتار پرسش جستجو، سیستم هایی با رابط کاربر بهتر و متناسب با نیاز اطلاعاتی کاربران طراحی گردد. لذا مطالعه ی حاضر، حاوی مفاهیمی برای طراحان سیستم های بازیابی اطلاعات و پایگاه داده ها می باشد.

هدف: هدف پژوهش حاضر سنجش و رتبه بندی دانشگاه های شهر شیراز در اجرای مدیریت دانش از دید کتابداران با استفاده از روش ANP-TOPSIS است. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی-پیمایشی و جامعه آن کتابداران کتابخانه های دانشگاه های شیراز، علوم پزشکی شیراز، و صنعتی شیراز در سال تحصیلی 1390-1391 (153 نفر) بود که به علت محدودیت حجم جامعه، نمونه گیری صورت نگرفت. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته با مقیاس پنج درجه ای لیکرت است. روایی محتوایی پرسشنامه توسط اساتید مجرب تایید و پایایی آن 84/0 α = برآورد شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم افزار آماری SPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تمام مؤلفه های مدل هیسیگ (خلق، ذخیره، نشر، و بکارگیری دانش) در اجرای مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاه های شهر شیراز مؤثر است. رتبه بندی مؤلفه های مدل هیسیگ با استفاده از روش ANP-TOPSIS نشان داد که مؤلفه ""نشر دانش"" بیشترین و مؤلفه ""بکارگیری دانش"" کمترین تأثیر را بر اجرای مدیریت دانش دارد. رتبه بندی دانشگاه های شهر شیراز در اجرای مدیریت دانش نشان داد که دانشگاه شیراز بهترین عملکرد را دارد. همچنین اختلاف مشاهده شده بین میانگین آزمودنی ها بر پایه عوامل جمعیت شناختی جنسیت، سابقه اشتغال، نوع کار، و نوع کتابخانه معنی دار نبود (P≥/05)، ولی در متغیر سطح تحصیلات در تمام عوامل مدل هیسیگ تفاوت معنی دار بود (P≤/05).

نمایه سازی معانی پنهان روشی است که اطلاعات را در قالب معانی ذخیره میکند، و از رابطة پنهان میان اصطلاحات و متن استفاده مینماید. در این روش معایب توجه به اصطلاح در یک سند به صورت منفرد، برطرف میگردد. در نظام بازیابی که به این روش فراهم میآید، به جای تطبیق لغوی اصطلاحات کلیدی، رابطة معنایی میان اصطلاحات نیز مورد توجه قرار میگیرد. در این مقاله، نظریه و کاربردهای نمایه سازی معانی پنهان در نظام های بازیابی مورد بررسی قرار میگیرند.

هدف:پژوهش حاضر با هدف تبیین کاربرد روش جزیره داده ها در تولید پیشینه های فراداده ای مبتنی بر طرح های فراداده ای هسته دوبلین، مارک 21، و طرح فراداده ای توصیف شیء در قالب زبان نشانه گذاری گسترش پذیر با قابلیت نمایه پذیری و پیدانمایی نام های برچسب عناصر در محیط موتورهای کاوش انجام شد. روش:پژوهش با روش تجربی انجام شد.جامعه پژوهش را 600پیشینه فراداده ای در قالب دو گروه گواه و آزمون تشکیل می دادند.گروه گواه دارای 300 پیشینه، کاملاً مبتنی بر فرانماهای استاندارد طرح های فراداد ه ای مورد مطالعه، و گروه آزمون، مبتنی بر فرانماهای یاد شده اما با ویژگی های خاص، دارای 300 پیشینه جاسازی شده در برچسب زبان نشانه گذاری فرا متن بر اساس شیوه ""جزیره داده ها""بودند. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که نام های برچسب تمامی عناصر فراداده ای مربوط به پیشینه های عضو گروه آزمون که بر اساس روش جزیره داده ها تولیدشده بودند، توسط موتورهای کاوش گوگل و یاهو نمایه شده، و در نتایج جست وجو پدیدار می شوند .اما گروه گواه فاقد این ویژگی بود.بر خلاف گروه گواه، امکان بازیابی پیشینه های فراداده ای گروه از طریق نام های برچسب آن ها در موتورهای کاوش وجود دارد.