درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: نرم افزار کتابخانه، برنامه ای رایانه ای برای ذخیره، پردازش و بازیابی اطلاعات در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی است. محیط رابط در نرم افزار کتابخانه ای بخشی از نرم افزار است که تعامل کاربر با نرم افزار را برقرار می سازد و انتقال اطلاعات کاربر به نظام و بالعکس توسط آن صورت می گیرد. هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی دیدگاه کتابداران کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نسبت به ویژگی های محیط رابط نرم افزار پارس آذرخش در سال 1388 بود. روش بررسی: این مطالعه از دسته ی مطالعات توصیفی- مقطعی بود که در سال 1388 انجام شد. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه ی محقق ساخته متشکل از 51 سؤال استفاده شد و جامعه ی این پژوهش، کتابداران کتابخانه های دانشکده ای و کتابخانه ی مرکزی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (50 نفر) بودند که به صورت سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند. روایی ابزار به وسیله ی کارشناسان و متخصصین موضوعی و پایایی آن با استفاده از آزمون Cronbach's alpha (با مقدار 81/0) تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، روش های آماری توصیفی (توزیع فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد) و نیز آزمون همبستگی Spearman مورد استفاده قرارگرفت. یافته ها: از دیدگاه کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، بین متغیرهای مختلف رابط کاربر نرم افزار پارس آذرخش، متغیر یادگیری چگونگی کار با نرم افزار بیشترین نمره (56/3 از حداکثر 5) را به خود اختصاص داد و پس از آن متغیرهای صفحه ی نمایش اطلاعات (40/3)، واژگان و پیام های نرم افزار (3) قرار گرفتند. همچنین نمره ی کسب شده در مورد راهنمای نرم افزار (6/2) و سایر امکانات و قابلیت های آن کمتر از حد متوسط (96/2) بود. در مجموع نمره ی کسب شده در مورد تعامل با رابط کاربری نرم افزار پارس آذرخش در حد متوسط (20/3) به دست آمد. بین دیدگاه کتابداران در مورد رابط کاربری نرم افزار پارس آذرخش و سواد رایانه ای کتابداران، هیچ ارتباط معنی داری وجود نداشت. همچنین تنها بین وضعیت واژگان و پیام های نرم افزار و سواد کتابخانه ای کتابداران، رابطه ی معنی دار وجود داشت و بین سایر ویژگی های رابط کاربری و سواد کتابخانه ای کتابداران هیچ ارتباط معنی داری مشاهده نگردید. نتیجه گیری: نتایج نشان داد، دیدگاه کتابداران شرکت کننده در این پژوهش در مورد ویژگی های نرم افزار پارس آذرخش در حد متوسطی بود. در میان متغیرهای مورد بررسی، متغیرهای چگونگی کار با نرم افزار، صفحه ی نمایش اطلاعات و واژگان و پیام های نرم افزار در وضعیت بهتری قرار داشتند، این در حالی است که متغیرهای راهنما و سایر امکانات و قابلیت های نرم افزار به بازنگری و ارتقای بیشتری نیاز دارند.

نظام نیشابوری از دانشمندان قرن هشتم هجری است که کتابهای متعددی در زمینه های علوم عربی و قرآنی از خود بر جای نهاده که از جمله ی آنها ترجمه است از قرآن کریم به زبان فارسی،که دراین مقاله سعی شده است تاضمن اثبات نگارش چنین ترجمه ای از سوی نظام ،به معرفی ویژگیهای این ترجمه نیز پرداخته شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سب کهای شناختی کلامی و تصویری بر رفتار جستجوی اطلاعات کاربران در استفاده از وب انجام گردید . این پژوهش از نوع کاربردی است و ب ه روش ترکیبی اجرا شده است . جامعه پژوهش را نمونه ای متشکل از 44 نفر از پژوهشگران در حوزه های مختلف علوم تشکیل دادند که بر اساس آزمون تحلیل سبک شناختی رایدینگ در یکی از گروه های کلامی و تصویری جای گرفتند. داده های پژوهش از طریق آزمون تحلیل سبک شناختی رایدینگ سه وظیفه جستجو، مشاهده، و یادداشت برداری از فایل های تصویربرداری شده و تحلیل آنها گردآوری شد. با به کارگیری روش تحلیل محتوا 48 راهبرد در 4 مقوله کلی شامل رفتار اولیه جستجو، رفتار تدوین عبارت جست جو، رفتار راهبردی جستجو، و رفتار پردازش اطلاعات به عنوان رفتار جستجوی اطلاعات در وب مورد شناسایی قرار گرفت و مشخص شد که بین سبک شناختی و رفتار جستجوی اطلاعات کاربران رابطه وجود دارد. یافته ها نشان داد که در رفتار جستجوی اطلاعات افراد با سبک شناختی کلام ی و افراد با سبک شناختی تصویری تفاوت هایی وجود دارد؛ به طوری که افراد کلامی از تعداد راهبردهای بیشتری نسبت به افراد تصویری برای تکمیل سه وظیفه استفاده نموده اند. همین طور افراد کلامی زمان بیشتری را نسبت به افراد تصویری برای تکمیل سه وظیفه صرف نمودند در حا لی که افراد تصویری نسبت به افراد کلامی تعداد گره های بیشتری را برای تکمیل سه وظیفه بازدید نموده اند. بر اساس سایر یافته ها بین سبک شناختی کلامی و سبک شناختی تصویری در مدت زمان تکمیل وظایف و در تعداد گره های بازدید شده برای تکمیل سه وظیفه و بین نوع وظیفه و سبک های شناختی تفاوت معناداری وجود نداشت، اما تفاوت بین سطوح وظایف معنادار بود.

کتابخانه عمومی کامبوزیا در 6 کیلومتری شهر زاهدان واقع شده است. این کتابخانه با داشتن حدود 20 هزار جلد از کتب نفیس و کمیاب به زبان های لاتین، عربی و فارسی از مجموعه های گرانبها و کم نظیر و متأسفانه ناشناخته کشور به حساب می آید. پژوهش حاضر به معرفی این مجموعه می پردازد، منابع نفیس، کمیاب و ارزشمند آن را برای پژوهشگران معرفی می نماید، شاید از این طریق مسئولان امر و متولیان فرهنگی جامعه به ارزش و اهمیت این مجموعه بیشتر پی ببرند و امکانات و تسهیلات بیشتری برای استفاده بیشتر کاربران از این مجموعه را فراهم کنند. کتابخانه کامبوزیا از نظرِ داشتنِ منابع ایران شناسی تاریخ و تمدن ایران و اسلام به زبان های لاتین بسیار غنی، از نظر منابع اسلام شناسی و منابع مرجع غربی و فارسی نسبتاً غنی بوده و مجموعه اقبال شناسی آن به زبان های اردو و فارسی نیز قابل ملاحظه است.

وجود ساختار سلسله مراتبی و چندلایه در الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (FRBR) موجب می شود کاربر با هر سطحی از دانش موضوعی با انجام جستجوهای ساده در نرم افزارهایی که با مدل مفهومی طراحی شده اند، موجودیت های مورد نظر خود را بازیابی نماید. پژوهش حاضر به عنوان یکی از اولین گام ها با هدف بررسی میزان انطباق عناصر داده ای مارک ایران با موجودیت ها و وظایف کاربری ""الگوی مفهومی"" و ارزشگذاری آنها از دیدگاه کاربران بالقوه فهرستهای رایانه ای انجام شده است. بدین منظور، تمامی فیلدهای متغیر و فیلدهای با عناصر داده ای ثابت مارک ایران با رویکرد تحلیلی - تطبیقی با موجودیت ها و وظایف کاربری الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی و بر اساس مطالعات مشابه انجام شده توسط کتابخانه کنگره آمریکا بر روی مارک 21 ، گزارش ایفلا و ارزشگذاری کاربران در پژوهش، کلیه عناصر داده ای مارک ایران که قابلیت انطباق بر موجودیت ها و پشتیبانی از وظایف کاربری الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی را داشتند، شناسایی و ارزشگذاری شدند. بر مبنای نتایج پژوهش پشتیبانی عناصر داده ای مارک ایران از به ترتیبب وظیفه کاربری «شناسایی» با 49.17 درصد بیشترین و «یافتن» با 18.42 درصد در کمترین رتبه قرار دارد. لذا در طراحی نرم افزارهای کتابخانه ای مبتنی بر ""الگوی مفهومی"" توجه به این مهم به منظور پشتیبانی از وظایف کاربران ضرورت دارد. همچنین بر اساس این بررسی، عناصر داده ای مارک ایران بیشترین قابلیت انطباق را با موجودیت های گروه اول و کمترین میزان قابلیت انطباق را با موجودیت های گروه سوم ""الگوی مفهومی"" دارند. در مجموع 44.74 درصد از عناصر داده ای مارک ایران با موجودیت های گروه اول، 9.95 درصد با موجودیت های گروه دوم و 3.15 با موجودیت های گروه سوم منطبق شده اند. همچنین نتایج در بخش ارزشگذاری عناصر داده ای مارک ایران با قابلیت پشتیبانی از وظایف کاربری موجودیت های گروه اول ""الگوی مفهومی"" بر مبنای گزارش ایفلا نشان داد به ترتیب 434 عنصر داده ای مارک ایران (27.83 درصد) در «شناسایی»، 425 عنصر داده ای مارک ایران (27.28 درصد) در «دسترسی»، 147 عنصر داده ای مارک ایران (9.44 درصد) در «انتخاب»، 95 عنصر داده ای مارک ایران (6.10 درصد) در «یافتن» دارای ارزش زیاد می باشند. این نتایج همخوانی نسبی با ارزشگذاری بر مبنای گزارش پژوهش حاضر را نشان می دهد.